INSTRUCTION BOOK USED BY POLITICAL OFFICERS ON POLISH MERCHANT SHIPS

• Document Type: CREST
• Collection: General CIA Records
• Document Number (FOIA) /ESDN (CREST): CIA-RDP80S01540R003400090011-9
• Release Decision: RIPPUB
• Original Classification: C
• Document Page Count: 202
• Document Creation Date: December 22, 2016
• Document Release Date: June 14, 2012
• Sequence Number: 11
• Publication Date: November 5, 1953
• Content Type: REPORT

Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14: CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
PQ;a nd
RUCTION BOOK USED BY POLITICAL OFFICERS ON POLISH MERCHANT SHIPS (200 pp; Polish9
book entitled Marynarka Wojenna (The Soviet Navy), which
is a translation from the Russian. 50X1-HUM
Introduction. Lists USSR maritime achievements and the role of armed forces in the USSR.
Chapter I. (29 pp) Discusses the struggle of the Russian nation for an outlet to the sea
and for sea lanes from its origins to modern times.
Chapter 2. (28 pp) Discusses the revolutionary tradition of the Soviet navy and its parti-
cipation in the revolutions of 1905 and 1917.
Chapter 3. (40 pp) Discusses the part played by the navy during the civil war following
World War I. Gives historical background of the period and records encounters of certain Soviet
naval units with those Ink ne-ko-Aftliker of intervening Western powers.
Chapter 4? (17 pp) Discusses the development of the Soviet navy during Stalints first Five-
Year Plans. Gives some general figures and percentages on increase of equipment, but most
emphasis is given to the training of politically reliable crews.
Chapter 5. (48 pp) Discusses the part played by the navy in World War II which was in
essence "to support the land forces in the execution of strategic operations?. In this light,
several of its support and supply roles for the Soviet army are described.
Chapter 6. (26 pp) Discusses generally the necessity of ocean transportation for USSR and
the task of the USSR navy to protect the Soviet. borders and ocean shipping lanes. Much of dis-
cussion devoted to means of securing popular support and the training of ideologically reliable
personnels only few general figures and percentages given.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14: CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
 50X1-HUM
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14: CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
'CENTRAL INTELLIGENCE AGENCY
INFORMATION REPORT
Miirr COUNTRY Poland
1
CONFIDENTIAL
SECURITY INFORMATION
This Document contains Information affecting the Na-
tional Defense of the United States, within the mean-
ing of Title 18, Sections 793 and 794, of the U.S. Code, as
amended. Its transmission or revelation of its contents
to or receipt by an unauthorized person is prohibited
by law. The reproduction of this form is prohibited.
50X1-HUM
REPORT
SUBJECT Instruction Book Used by Political DATE DISTR. 5 November 1953
Officers on Polish Merchant'Ships
NO. OF PAGES l
REQ MREMENT NO. RD
PLACE ACQUIRED REFERENCES
THE SOURCE EVALUATIONS IN THIS REPORT ARE DEFINITIVE.
THE APPRAISAL OF CONTENT IS TENTATIVE.
attached book, entitled Marynarka Wojenna ZSPR (The Soviet Navv), is
cal officers
lone of the instruction books used by politi.
on Polish merchant ships.
Enclosure; 1 book
TO: Navy
50X1-HUM
Washington on Distribution Indicatna By "X"; Field Distribution By "#".) Form NO. s teary ?953
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14: CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14: CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
Lena zk 8,20
D. K fO R 4I' J. E N H O,' N. M I L G R A M50X1-HUM
MANARK-,A
WOJENNA
ZSRR Z
CONFIDENTIAL
WYDAWNICTWO MINISTERSTWA OBRONY NARODOWEJ
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14: CIA-RDP80SO154OR003400090011-9 ;
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
MARYNARKA
WOJENNA
Z S R R
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
D. KORNIJENKO, N. MILORAM
M A R Y N'A R:KA
W. O J E N N- A
Z -SRR
WYDAWNICTWO MINISTERSTWA.OBRONY NARODOWEJ
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
.CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 -
T I u m a c z y I z rosyjskiego
MIECZYSILAW SAWICKI
Redaktor Zbfgniew Zaluski
W yd awni ctwo
Ministerstwa O b r o n y N a r o d o w e j
Warszawa 1954. Printed in Poland.
Drukowano w nakladzie 10 000 egz. na
rpapierze druk sat. 70 g. V kl. format A5,
w drukarni Wydawnictwa MON w Gdyni.
Obj@tose 16 ark. wyd., ark. druk. 12,5.
Sklad rozpoczgto 20. IV. 51. Druk ukon-
cz.ono 15. ~ VIrII. 1951. Zlec. Nr 490j C-271.
W-2-441'47
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
f .e.
IENTIAL
W ciqgu wielu lat swego istnienia Radzieckie Sily Zbrojne prze-
szly pelen chwaly szlak bojowy. Na wszystkioh etapach rozwoju pan-
stwa radziecki?ego jego Sily Zbrojne stanownly niezawodnft oslone
przeciwko obcym najezdzco!m. -
Sily Zbrojne Zwigrku Radzieckiego przeszly w czasie licznych
walk z wrogiem surowf probe i wykazaly bezgraniczne oddanie oj-
czyznie i sprawie partii Lenina-Stalina. Kierujfi,c sie stalinowskq
naukq. wojenn4 i umieJetnie jq stosujftc, Armia Radziecka i Mary-
narka Wojenna zahartowaly sie i okrzeply, odniosly historyczne
zwyciestwa w czasie Wiedkiej Wojny Narodowej i staly ?sie potezna
silo bojowf Zwiazku Socjalistycznych Republik Rad.
Nar6d radziecki kocha swoje Sily Zbrojne --- Armie, Lotnictwo
i Marynarke, slusznie jest dumny z ich chwaly bojowej i po ojcow-
sku troszczy sie o wzmocnienie ?i?ch potegi.
Wszystko to, co sklada sie na sue i chwale Armai, Marynarki
i Lotnictwa ZSRR, jest wynikiem m4drej i przewidujflcej polityki
partii bolszewickiej oraz geniuszu wielkich wodz6w - Lenina i Sta-
lina, kt6rzy utworzyli i um:acniali pierwsze na swiecie panstwo-soc-
jali?styczne i jego Sily Zbrojne. Tylko partia Lenina-Stalina - mozg
i dusza narodu radzieckiego, jego sumienie, uosobienie jego potez-
nych ;sil - mogla natchnfc nar6d bezprzvkladnym bohaterstwem,
stanowczoscif i wytrzymaloscif, kt6re wykazal 'on w latach wojny.
Wbrew przewidywaniom ?wiatowej reakcji Zwiazek Radziecki
wyszedl z wojny jeszcze bardziej wzmocniony i potezny i z rosn--
cymi silami idzie n?aprz6d ku pelnemu zwyciestwu komunizmu.
Druga wojna swiatowa, kt6r4 Zwifzek Radziecki ma za sob4,
wykazala pote2n4 site i zalety spolecznego i panstwowego ustroju
radzieckiego. Masy pracujfce ZSRR, oddane bez reszty swej o?jczyz-
nie, dumne s4 z wyzszonoi ustroju radzieckiego nad ustrojem
TIAL
wi-A
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
talisstycznym, glgboko wierz, w slusznosc i niezwycig2onosc wielkiej
sprawy Lenina-Stalina i gotowe sq pokonac wszelkie przeszkody
i trudnosAcd na drodze do komundzmu. W czasie kiedy kola rzadzgee
USA, do4ce do zdo,bycia sila panowania nad 5wiatem, prowadz4
politykg agresji i rozpgtywania nowej wojny, Zwi zek Radziecki,
z powodzeniem wcielajgc w 2ycie stalinowski plan rozwoju gospo-
darki narodowej, zdecydowanie walczy o trwaly demokratyczny
pokoj na calym swiecie. ZSRR - to niezawodna ostoja pokoju
i bezpieczefistwa. ZSRR wypowiada sig za trwalym i dlugim poko-
jem i za wspolpracq mldgdzynarodowq, opartt na zasadach demo-
kracji. Odpowiadajgca pragnieniotn i nadziejom wszystkich miluj--
cych wolnosc narodow konsekwentna walka Zwigzku Radzieckiego
o trwaly pokoj jednoczy sily demokracji w jednolity, potginy oboz.
Wielki Kraj Socjalizmu, ktory odegral decydujgcq, rolg w roz-
gromieniu faszyzmu, stoi na czele wszystkich postgpowych sil wal-
czqcych o pokoj, demokracjg i wolnosc narodow.
Pokojowej polityce Zwi4zku Radzieckiego przeciwstawia sig po-
lityka migdzynarodowej reakeji, na ktorej czele stojq amerykanscy
monopolisei. Imperialistyczna buriuazja, uwiklana w sprzecznos-
ciach ekonomjeznych i klasowych, szuka rozwi4zania w rozpgtaniu
nowej wojny. Zmierzai4c do opanowania swiata amerykanscy mo-
nopolisci odbudowujq przy pomocy swych anglo-francuskich part-
nerow wojenny potencjal Niemiec Zachodnich i Japonii oraz wzmac-
niaja reakcyjne reiimy w Turcji LHiszpanii. Montujq oni antyludowe
wojskowo-.polityczne bloki i prowadzq propagandg nowej wojny.
Mimo intryg reakcji sily antyimperialistycznego obozu demo-
kracji rosn4 i krzopnq. ,Pafistwa demokracji ludowej oraz wszyscy
zwolennicy pokoju i wolnosci popierajQ sprawiedliwq politykg za-
graniczn4 Zwigzku Radzi-eckiego.
WalczQc -o pokoj i bezpieczenstwo narad radziecki uwainie ob-
serwuje intrygi reakcji. Dopoki istnieje kapitalistyczne okr42enie,
prawem iycia radzieckiego narodu jest wzmacnianie obronnosci swe-
go paustwa. Radzieckie Sily Zbrojne, ktorych zadaniem jest obrona
bezpieezenstwa i interesow Zwi4zku aRadzieckiego, winny sig znaj-
dowac w stalej gotowosci bojowej.
Partia bolszewi.cka d rz4d radziecki uwa2aja, 2e ZSRR winien
byc nie tylko wielkim mocarstwem ladowym, lecz i morskim.
W czerwcu 1939 roku rz4d radziecki i Komitet Centralny
WKP(b) postanowily obchodzic coroleznie Dziern Marynarki Wojen-
nej ZSRR.
Dzien ten stal sig tradycyjnym, ogolnonarodowym swigtem mas
pracuja,cych Zwigzku Radzieckiego.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9 _narynarka wystgpuje jako powa2-
na sila w walce narodu roisyjskiego o ekonomiczny i :polityczny roz-
wbj swego kraju. Nar6d radziecki slusanie szczyci sig wspanialymi
ezynami bojowymi rosyjskich marynarzy oraz bohaterskimi czyna-
mi morskich podr62nik6w, badaczy i uczonych. Caly swiat zna wspa-
.niale zwycigstwa floty rosyjskiej na Morzu Czarnym, Srbdziemnym
i na Baltyku.
W pamigci ludu pozostana na zawsze nazwiska wybitnych ro-
eyjski;ch dowodcow morskich Piotra Pierwszego, Spirydowa, Usza-
kowa, Seniawina, Lazariewa, Nachimowa i Makarowa, oraz nazwiska
marynarzy Piotra Koszki, Fiodora Udalego i innych.
Narody ZSRR wydaly cal, plejadg wybiitnych budowniczych
okrgtow oraz wynalazcow wojskowej techniki morskiej i broni. Roz-
powszechniane przez bur2uazyjno-sz1acheckich historykow twierdze-
nie, 2e Rosjanie uczyli sig sztuki budowy okrgtow w krajach zacho-
du, jest aszczerstwem w stosunku do narodu rosyjskiego,. Wystar-
czy powiedziec, 2e jeszcze przed 250 laty Anglicy i Holendrzy chgt-
nie kupowali okrgty bud-owane iprzez braci Osipa i Fiodora ' Ba2eni-
nych.
In2ynierowie rosyjscy pierwsi zrealizowali ideg zbudowania
opancerzonego krazownika i znacznie,wyprzedziii w tym angielskich
i amerykan.skich budowniczych okrgtow. W Rosji powstaly pierwsze
na swiecie potgane lamacze lodbw, okroy podwodne, nadwodne
i podwodne stawiacze min oraz tralowce. Rosyjska marynarka po-
siada prymat w bojowym zastosowathu toxtped, w tra.lowaniu min
oraz w stawianiu p61 minowych. ,
Bezcenny wklad w dzielo rodzimego budownictwa okrgtow oraz
w inne galgzie wojskowej nauki morskiej wniosl Bohater Pracy Soc-
jalistycznej akademik A. Krylow. Utworzyl on rosyjska szkolg bu-
downictwa okrgtow. Pod jej kierownictwem budowano okrgty, ktbre
w czasie Wojny Narodowej zdaly egzamin i dzigki swym taktyczno-
technioznym 'zaletom okazaly sig lepsze od okrgtow nieprzyjaciels-
kich.
Rosjanie byli zawsze odwa2nymi marynarzami i wnikliwymi
badaczami, iszukali i odkrywali nowe ziemie oraz nieznane morza.
Dokonywali oni odkryc o swiatowym znaczeniu, wyprzedzajac znacz-
nie podr62nik6w z krajbw Europy zachodniej. Wlasnie Rosjanie
pier-wsi sposrbd Europejczykow dokonali olbrzymiego dziela odkry-
cia i opanowania wybrze2a Azji i Ameryki Polnocnej nad Oceanem
Spokojnym, zbadali ro2ne czgsci Oceanu i jego wybrze2a od Alaski
a2 po Australig. Rosyjscy 2eglarze pierwsi odkryli nowy konty-
nent - Antarktydg. W akresie od 1803 do 1.849 roku Rosjanie doko-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
nali dwa razy wiecej podro2y do,okola swiata nie Anglia i Ameryka
razem wzdcte. Takich przykladow mozna przytoczye wiele.
W carskiej Ro;sji klasy rzqjdzace sialy niewiarg w tworcze sily
naroidu rosyjskiego i sichlebialy Zachodowi. Wiele wnikliwych umys-
.low, wielu utalentowanych wynalazcow i odwaznych badaczy nie tyl-
ko 2e nie znajdowalo poparcia, ale spotykalo sie z,najrozmaitszymi
utrudnieniami.
Rosyjscy uezeni, konstruktorzy i wynalazcy zapiisali wiele wspa-
nialych kart w historii rozwoju 2eglugi morskiej. Wielki narod ro-
syjski ma prawo szezycde sic swymi 2eglarzami. Obywatele Zwiazku
Radzieckiego maja prawo bye dumni z przodujgcej mysli rosyjskiej
i z bohaterskileh czynow ich poiprzednikow - rosyjskich marynarzy,
ale the zapominaja o tym, 2e dzieli ich Gala historyczna epoka istnie-
nia i rozwoju pan.stwa radzieckiego. Lata to byly okresem gigan-
tycznych przemian, ktore gruntownie zmienily oblicze Zwiazku Ra-
dzieckiego. Z kraju zacofanego pod wzgledem przemyslowym prze-
ksztalcil sic w przodujace, przemyslowe mocarstwo socjali-
styczne.
Realizacje ' wybitnych idei technicznych w Rosji przedrewolucyj-
nej hamowala przede wszystkim ekono,miczna slabose kraju i opie-
szalosc plaszczacych sic przed 'zagranicq, carskich rzadcow. Dopiero
w Zwiazku Radzieckm konstruktorzy, ktorych tworczo e otoczona
jest sta14 opieka i troiska, rzadu i partii,kmaja nieograniczone mo2li-
wosed realizowania swych projektow. Nigdy jeszcze na przestrzeni
calej swej historii Marynarka Wojenna ZSRR the byla tak pote2na
jak obeenie przy wladzy radzieckiej, nigdy jeszcze marynarze nie
osiagneli takiej doskonalosci jak w otoczonej miloscia ludu Radziec-
kiej Marynarce Wojennej.
Dopiero w Zwiazku Radzieckim stworzono wszelkie warunki
. przyjajace rozwojowi morskiej nauki wojskowej i techniki. Vdo-
pi-ero wladza radziecka spowodowala prawdziwy rozwoj potcgi bo-
iowej Ma:ynarkir Wojennej. Marynarka Wojenna zawdziccza swa
potege narodowi radzieckiemu - tworcy nowego, socjalistycznego
2ycia, partii bol,szewikow i kontynuatorowi dziela- Lenina - wiel-
Prowadzona przez partie polityka budownietwa i wzmacnianie
Marynarki Wojennej jako czcsci skladowej Sil Zbrojnych odpowia-
da 2ywotnym interesom Zwiazku Radzieckiego. Polityka to ma na
celu (zagwaraintowanie bcspieczenstwa granic morskich Z,SRR oraz
morskich i oceanicznych szlakow ko?munikacyjnych. Marynarka Wo-
jenna ZSRR, bcdaca wiernym pomocnikiem Armii Radzieckiej,
i w przyszlosci bedzie gotowa do obrony interesow panstwowych
kraju socjalizmu.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
1. WALKA NARODU ROSYJ,SKIEGO 0 DOSTVP DO MORZA
ORAZ 0 ZDOBYCIE MORSKICH I OCEANICZNYCH SZLAKOW
KOMUNIKACYJNYCH
Marynarka Wojenna ZSRR iposiada bogatq i wspanialq historie.
2r6dla jej siegajq dailekiej staroiytnosci.
Narody ZSRR od dawna slyn4 z milosci do morza i slusznie sa
dum,ne z bojowych czynow marynarzy rosyjskich. Calemut swiatu
inane ,s4 ich bohaterskie czyny na morzach d oceanach. Od dawnych
czasow narod ro,syjski trudnil sie 2egiarstwem i slusznie mote byd
nazwany narodem morskim. Slowianie, ktorzy wlasnymi silami
utworzyli na odwieecznych ro,syjskich ziemiach zwiazki pan.stwowe,
od dawien dawna slyneli jako odwatni bojownicy nie tylko na 1adzie,
ale i na przestrzeniach wodnych. Jut w roku 600 dokonali wyprawy
nt Italie, w roku 61.5 przenikneli do Bizancjum, w roku 623 osiog-
neli Krete, w roku 642 dokonali wypraw na brzegi poludniowej
ItaM, w roku 676 staczali walki z okretami bizantyjskimi.*
Z walka o dosteP do morz i oceanow oraz z teglug4 morsk .
zwi4zana jest scisle cala historia panstwa rosyjskiego, powstalego
na wielkim szlaku wodnym ?z Waregow na Greki", kt6ry przebiegal
przez rosyjiskq ziemie od ujscia Newy do ujscia Dniepru.
Rosjanie ood dawien dawna panowali nad polnocnym wybrze-
tem Morza Czarnego, ktore w czasach Rusi Kijowskiej nosilo nazwe
Morza Rosyjskiego. Nazwe to zapisal starotytny kronikarz Nestor.
Relen wspomien o morzu i o igranicach morskich panstwa kijowskie-
go jest r6wnie2 taki starotytny zabytek rosyjskiego pismiennictwa,
jak ,Slowo o pulku .Igora".
W manuskryptach greckich znajduje sie dokladny o.pas pojawie-
nia sie pod Konstantynopolem 18 czerwea 860 roku flotylii ,Ros-
y ,Kronika Bojowa Marynarki Rosyjskiej", Wojenizdat. M., 1948, str. 7.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
...W uLaL lull i4uowania, majacego na celu oblgzenie stolicy Bizan-
cjum. Jut w polowie X wieku kijowski kniaz Igor zobowiazuje sig
bronic Bizancjum przed rozrnaityrru jego wrogami.W opisach arab
skich jut w IX wieku spotyka sig wiadomosci o pojawieniu sig
?Ross6w" na Morzu Kaspdjskim. P62niej, co prawda, wyprawy tiur-
skich koczownik6w i najazdy Mongol6w odepchngly Rus od brzeg6w
Morza Czarnego. Opanowali je Tatarzy Krymscy - lennicy Turcji
Nie ulega r6wnie2 watpliwo?sci istnienie w staro2ytnosci 2eglu-
gi rosyjskiej na Morzu Baltyckim, zwanym w6wcmas ,Morzem Wa-
reg6w". Ju2 w XI - XII wieku brzegi Zatoki Finskiej stanowia2 czg?6
posiadlosci nowgorodzkich. Nowgorodzianie niejednokrotnie dokony-
wali w6wczas wypraw po jeziorze Ladoga, po Newie i Zatoce Fin-
skiej, a2 do brzeg6w Szwecji. W XII wieku kupcy nowgorodzcy
osiedli na stale na wyspie Gotland. Mieli tam w miescie Visby sw6j
zaj?azd i cerkiew. Nowgorodzianie zapuszczali sie na Morze Biale,
Morze Barentsa oraz na Morze Karskie. W XI-XII wieku posiad-
lo6ci ich obejmowaly r6wnie2 Pomorze P6lnocne.*
Charakteryzujac dizialalnosc ,wolnego Nowgorodu" Karol
Marks pisal: ?W X wieku handel jego siggal do Konstantynopola,
a w wieku XII jego okrgty plyngly do Lubeki, poprzez ndeprzebyte
lasy jego mieszkancy utorowali sobie drogg na S3~berig; ucywilizo-
wali oni nieco niezmierzone przestrzenie migdzy jeziorem Ladoga,
Morzem Bialym, Nowq Ziemia i jeziorem Onega i wprowadzili tam
chrzescijanstwo ; w Europe sprzedawali oni azjatyckie i konstanty-
nopolskie p6lfabrykaty i przywozili do Rosji wyroby eu.ropejskieh
manufaktur; bili oni inflanckich rycerzy krzy2owych.:."**
Okryci chwala 2egla.rze - rosyjscy Pomorzanie, jeszcze w da-
lekdej przeszloscd 2eglowali nie tylko u brzeg6w obecnego wybrze2a
murmanskiego, ale przeplywaj4,c cale Morze Barentsa docierali na
Grumant (staro2ytna rosyjska nazwa Szpicbergu). Bywali oni na
tej wyspie i opanowywali ja poczawszy od XII wieku, tj. na dlugo
przed ,odkryciem" tego archdpelagu (1596 r.) przez Barentsa.
W celu obrony swych m?orskich gramc przed zakusami zaborc6w
Rosjanie budowali twierdze. Jedna z nich, w miejscu gdzie Newa
wyplywa z jeziora Ladoga, byl slawny Oreszek zalozony jeszcze
w roku 1323 (nazywany p62niej Szlisselburgiem, obecnie Pietrokre-
post). Jeszcze staraza byla le24ca w pewnej odleglo6ci od Zatoki
Finskiej rosyjska twierdza Koporie, kt6r4 Aleksander Newski od-
bil u Niemc6w. Zostala ona przez Niemc6w zburzona, a w roku 1279
odbudowali ja nowgorodzianie. Nawet niekt6rzy wrgcz wrogo usto-
sunkowani do narodu rosyj,skieg'o anglosascy historycy nie mogli
Chodzi o tzw. Pomorze Archangielskie (red. przekl. pol.).
Archiwum K. Marksa i F. Engelsa, t. VIII, str. 156.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540R003400090011-9
negowa6 faktu, ze zegluga morsxa i flota narodu rosyjskiego maja
wspaniale, wielowiekowe tradycje. Jeden z anich - Fr. Jane pod ko
niec XIX wieku pisal w swej ksiaice o historii floty rosyjskiej :
,,Flota rosyjska, za poczatek kt6rej uwaza sic zazwyczaj sto-
sunkowo p6ine zaloienie jej przez Piotra Pierwszego, ma w rzeczy-
wistoAci znacznie starsze tradycje nit flota brytyjska. Sto lat wczes-
niej nim Alfred zbudowal okrcty brytyjskie, statki rosyjskie toczyly
zazarte walki morskie i tysiace lat temu najlepszymi 6wczesnymi
marynarzami byli oni, Rosjanie".
Wspaniale tradycje floty rosyjskiej i rosyjskiej 2eglugi mor-
skiej powstawaly w procesie przelamywania niezwyklych trudnosci
i oporu lioznych przeciwnik6w.
Wrogowie Rosji uporczywie starali sic odepchnac nnar6d rosyjs-
ki' od wybrzeza morskiego w glaJb las6w i step6w.
Natomiast wybitni dzialacze panstwowi Rosji z nieslabnacym
uporem i energia walezyli o niezbgdne dla zycia kraju drogi morskie.
Szczeg6lnie ciekawa jest w tej dzsedzinie dzialalnoA6 Iwana IV
(Groinego). Jak wiadoano, zasadniczym celem Rosji w Wojnie In-
flanckiej 1558 - 1583 bylo zlikwidowane obcej interwencji i odebra-
nie letacych nad Morzem Baltyckim rdzennych ziem slowianskich,
kt6re zagrabili rycerze niemieckiego Zakonu Inflanckiego (Liwon-
skiego). Twarcy marksiztnu tlumaczyli to wysilkd potrzebami nie-
zbcdnymd dla ekonomicznego i pol?itycznego rozwoju Rosji.
Karol Marks w swoich ,Wypisach Chronologiemych" tak pisal
o Iwanie IV (Groinym) :
,,W swych poczynaniach przeciwko Inflantom byl on wytrwaly:
swiadomym celem tych' poczynan bylo zdobycie dla Rosji dostcpu
do Morza Baltyckdego d otwaa oie komunikacji z Europa. Oto przy-
czyna, dla kt6rej P iotr I tak sic nim zachwycal".*
Iwan IV (Groiny) pierwszy wysunal zagadnienie utworzenia
regularnej, panstwowej floty rosyjskiej. Astra-
chania IV wykor7ystal przy zdobywaniu Kazania (1552),
chania (1556) i terskiego wybrzeza Morza Kaspijskiego flotc rzecz-
na, a w czasie Wojny Inflanckiej na Morzu Baltyckim wprowadzil
wlasna flotc kapr6w.** on nowe
Z uporem zda,#al nar6d rosyjski ku morzu. Odkrywal ziemie, nowe rzeki i nieznane jeszcze morza. Rosjanie, zwykli,. prosci
ludzie nie zdawali sobie czcsto sprawy z calej donioslosci dokonywa-
Archiwum K. Marksa i Fr. Engelsa, t. VIII, str. 165.
** Okrctami kaperskimi_nazywano okrgty wyposazone przez osoby pry-
watne i posiadajgce zacicz.nq, ochotnicza zaloge. Na podstawie umowy z pan-
stwem okrgty to zobowi4zane byly walczyt z okr~tami nieprzyjacielskimi,
gl6wnie handlowymi i otrzvmvwaly na to ?patent", tj. odpowiedni dokument.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9 ' '
nego przez nich dziela o rzeczywiscie historycznym znaczeniu. Wlas-
nie Rosjanie dokonali wielkiego dziela, odkrycia i opanowania wybrze-
za Oceanu Spokojnego.
W XV tuieku Rosjanie niejednokrotme bywali na Syberli i wlas-
nie od nich dowiedziano sit w Europie zachodniej o bajecznych
bogactwach tego kraju oraz o tak poteznych rzekach jak Ob. Wysy-
lani z Moskwv z poselstwami na zachod Rosjanie opowiadali eu, ro-
pejskim geografom o najnouwszych rosyjskich odkryciach i m?ozliwos-
ciach nowych badan. Tak up. w noku 1525 jeden z tlumaczy posel-
stwd- Dymitr Gerasimow przywiozl do Wloch mapt p61noenych
ziem rosyjskich i w oparciu o nia dowodzil, se wyplywajac z ujsc
rzek sylberyjskich -mozna doplynac do Indii i -Chin.
Trzech wiekow. trzeba bylo na to, by wyruszajacy na zachod
z roznyeh krajow Europy ipodroznicy dotarli do brzegow Oceanu
Spokojnego. Te trzy stulecia trwaly od czasu pierwszej podrozy Ko-
lumba do czasu pojawienia sit pierwszych zachodnio-europejskich
zeglarzy i badaczy na Oceanie Spokojnym. Natomi?ast Rosjanie, kto-
rzy do Oceanu Spokojnego szli na wschod, osiagneli jego wody bbz
porownania szybciej, bo zaledwie w ccia,gu 60 lat, chociaz musieli
przebyc niezwykle citzka drogt przez caly kontynent azjatycki.
Wyprawa Jermaka na Syberie ro;4pocztla sie w roku 1581. A juz
w roku 1639 Rosjanie z oddzialu Iwana Moskwitina, plynac, na lod-
kaeh rzekami Aldan i Judoma, dotarli do Morza Ochockiego i zalo-
zyli tam, tj. na wybrzezu Oceanu Spokojngo, pierwsza rosyjska
os~ade.
W kilka lat pozniej nad Morze Ochockie przyszli Kozacy Pojar-
kowa. Ro.zpoczeli oni opanowy-wanie Kraju Przyamurskiego, konty-
nuowane nastepne przez Jerofieja Chabarowa, ktory dwukrotnie
wyruszal na zbadanie nieznanych ziern przyamurskich.
W roku 1648 syberyjski Kozak Dieeniew dokonal wielkiego czy-
nu - odbyl wyprawe od ujsoia rzeki Kolymy wzdlua polnocno-
wschod.niego wybrzeza Syberii i Czukotki do ujscia rzeki Anadyr.
Diezniew ,byl pierwszym Europejczykiem, kt6.ry przeplynal ciesnint
mors'ka miedzy Azja i Ameryka.
Pcnadto nikt nie mote negowac, ze przy dobrej, widzialnosci
Dieinievv mogl ujrzec, a wiec i odkrye rowniez drugi brzeg ciesniny,
tj. wybrzeze Alaski. Osobiste notatki Dieiniewa potwierdzaja rowniez
ze wiedzial on niewatpliwie o istnieniu i polo2eniu wysp, ktore nosza
obecnie nazwt wysp Diomidesa. -
Historia nie zachowala niestety licznych,. wspami?alych czyn6V
innych bohaterskich badaczy rosyjskich. Nieznane pozostaly rownie
ich nazwiska. Tak np. dopiero zupelnie niedawno, bo w roku 1945.
radzieccy. polarnicy znalezh w Arktyce, na wyspie Faddieja i na
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
wschodnim brzegu polwyspu Tajmyr resztki jednej z osad zimbwych
rosyjski?ch 2eglarzy. ? Odkrycia to sa niezwykle cenne, gdy2 daly one
nowy, bezsporny dowod wyczynaw Rosjan na Polnocnym Oceanie
Lodowatym i wniosly popraw:kd w ich ?chronologig. Odkrycia archeo-
logiczne na Tajnryrze wskazuja r6wnie2 na wysoki poziom rosyj-
skiej kultury 2eglarskiej w poczatkach XVII wieku. Owczesni ie-
glarze rosyjscy znali sztukg nawdgacji. Obecnie nale2y jut uwa2a6
za dowiedzione, 2e odwaini 2eglarze, plynac na swych niewielkich
i lekkicch okrgtach na Wsclrod, jut okolo roku 1620 oplyngli Przy-
lqdek Czeluskina 1 polwysep Tajmyr. Poprzedaiio uczeni uwa2ali, 2e
takie wyprawy Roisjan polnocna droga morska na wsichod od Man-
gazjei w kierunku Przyladka Czeluskina i polwyspu Tajmyr doko-
nane zo?staly znacznie p6iniej, a Szwed Nordenskjold twierdzil na-
wet, 2e w roku- 1878 byl on pierwszym 2egdarzem, ktorego okrgt
c,sirbmal Przyladek Czeluskina. Liczrie ezyny odwa2nych 2eglarzy
i podr6inik6w rosyjskich na wieki weszly do historii jako czyny pra-
odkrywcow..
,,Mapa Dalekiego Wschodu, nazwy morz, zatok, miast i cies-
nin - to historyczna kroni'ka wspanialych czynow Rosjan. Die2niew,
Pojarkow, Chabarow,i wieku innych... - to oni pierwsi pruli to dzie-
wicze fale m6rz, przeplywali ocean i wywieazali rosyjski sztandar na
nieznanych wyspach".
Rozmaite wydawnictiwa geograficzne i mapy opracowywane
wowczas w krajach zachodnio-europejskich byly bardzo niescisle
i zamiast mniej lub wigeej dokladnych danych byly ozdobione rysun-
kami legendarnych potworow, zamieszkujacych jakoby dalekie kra-
je. W przeciwienstwie do uczanych -- geografow Zachodu, Rosja- -
nie, zwykii, prosci ludzie - mysliwi, Kozacy dawali prawdziwe
i jak na owezesne czasy bardzo zbliione do rzeczywistogci ?opisy nie-
znanych dotychczas, odkrytych i -zhadanych przez nich krajow.
Trudno nawet wyliczyc miejsca, do ktorych dotarli Rosjanie, odkry-
wajac nowe ziemiie, gory, rzeki, jezdora, morza i ludy. Tak np. Afa-
nas Ni'kitin, kupiec 17' miasta Twer, dokonal prawie 600 lat temar nie-
zwyklej ze wzglo~du na smialosc i przebyta odleglo.sc podroiy. Dotarl-
on do Indii. Nikmtin nie tylko gosoil w tych dalekich krajach, ale
poezynil o nlch i o swej .podroiy sviezwykle ciekawe notatki. Notatki
to byly jednym z najstarszych rosyjskich dziel geografleznych. Na-
leiy podkre!slic, 2e Nikitin byl w Indiach wczesniej nit slawny badacz
portugalski Vasco da Gama.
W wieku XVII Rosjanie docierali jui do Chin, Persji i Indii.
* Mangazieja - tak nazywano w XVI i XVII w. tereny nad rzek4 Taz
przy ujsciu rzeki Ob.
" ? t Gazeta ,Prawda" z dnia 1 pazdziernika 1945 roku.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Obmyslajac plany swych dalszych wypraw torowali oni w mysli dro-
gi na rozne kraa ce swiata, np. do Abiisynii i do Monza Czerwonego
oraz do posiadl?osci Dal,aj-Lanny (Tybet).
Jut w roku 1667 w Tobol'sku opracowano i wydrukowano ,Ry-
sunek 7Aemi Syberyj?skiej", na ktbrym przedstawiona jest ona na
przestrzeni od Amuru do Chin, Ziemi Indyjskiej i Tanguckiej. Mapa
to odegrala powaina role w rozwoju kartografiid zachodnio-europej-
,skiej. U2ywali jej najbardziej znaru w Europie geografowie. W To-
bolsku wiedziano rowniei o Tybecie. JermiePaszkow dokonal wow-
czas z garst.ka 6mialk6w wyprawy do ?Munga-Iskiego cesarstwa"
(Mongolia). W roku 1669 Rosjande z Albazdnu dotarli do murow
Ninguty, obeonde Mandzurii. Rosyjscy ipodro2nicy docierali w pobli-
tie Korei.
Rasjanie, pokonujac wszystkie i wszelkie przeszkody, z nie-
zwykla energia d uporem szdi w kierunku naturailnych grant swojej
ojczyzny nie tylko na wschod, do Oceanu Spokojnego, ale i na Mo-
rze Kaspijskie, Czarne oraz Baltyk, od ktorego brzegow z takim
upordm starali sie odepchnac RosJe liczni przeciwnicy. Ich przodko-
wie musieli byc nie tylko meinymi teglarzanu i badaczami, ale row-
ndez nieustraszonymi, zdecydowanymi bojownikami.
0 tym, jakimi wybitnymi bojownikami ieglarzami byli Rosja-
rue, mowda hazne falkty z historii fioty jeszcze przed czasami Pio-
tra I. Ciekawe jest jedno z takich wydarzen. 22 lipca 1655 roku
w pobliiu wyspy Kotlin (na ktorej Piotr I zaloiyl poiniej twierdze
Kronsztadt) flota rosyjska sto'ozyla bitwe z okretami szwedzkimi.
Szwedzi slyneli wowczas jako wybitni ieglarze; i-ch flota panowala
na Baltyku i w Zatoce Finskiej. Ale anarynarze rosyjscy zwycigzyli.
Dowodzacy nimi stolnik Potiomkdn w meldunku wyslanym o tej bit-
wie do Moskwy pisal: ,,...w poblizu wyspy Kotlin byl bdj z ludimi
niemiec'kimi... polowe,okretow zdobylem, pabilismy miemiecki,ch ludzi
i schwytalem Jezyka, dowodzacego czlowieka, kapitana Irska Dalsfi-
ra, 8. ludzi zolnderzy i wyposaienie (armaty), fl choragwie wzielis-
my..." W roku 1658 w , miescie Kokenhausen (nad Zachodnia Diwi-
na) Rosjamie rozpo,czeli budowe niewielkich okretow wojennych.
Tak wiec rosyjska-flota I ieglarstwo mialy jeszcze przed Pio-
trem I ?swa dluga historig. Piotr mowil o nierozerwalnej wiezi wspol-
czesrrej anu reggularnej marynarki wojennej z wojskowo-morskimi po-
czynaniaani poprzedzajacego go okresu: ,,...i z tych poczynar, jako
z dobrego ziarna, zrod2 to sig dzisiejsze ieglarstwo".
Dzialalnosc Piotra zmierzajaca do utworzenia regularnej floty
morskiej i jego walka o dostep do morza byly historycznie biorae
dzielem postePowym i odzwierciedla.ly dazenie Rosji ku jej natural-
nym granicom morskim, ktore w poczatkach XVIII wieku znajdo-
waly sie w rekach wrogich panstw osciennych.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
,,Ani jeden wielki narod - pisal Karol Marks - nie byl tak od-
dalony od wszystkich morz, jak imperium Piotra Pierwszego w po
czatkach'jego panowania. NAt nie mogl sobie wyobrazic wielkiego
narodu, odci@tego od wybrzega morskiega. Rosja nie mogla pozosta-
wic w rgkach Szwedow ujgcia Newy, ktore stanowilo natura1na drog@
wyjgcia dla zbytu produkcji". To bylo wl'asnie glowna przyczyna
dlugiej wojny ze Szwecja, ktora toczyla Rosja,od 1.700 do 1721 ro-
ku. W wyniku tej wojny Piotr, jak mowil Marks, .uzyskal to, ,,...co
bylo absolutnie niezbgdne dla normalnego rozwoju jego kraju".
W czasie uporezywej walki o dostgp do'' morza narod rosyjski doko-
nywal wiel'kioh. czynow. Praca i taaenty ludu rosyjskiego stworzyly
i razwingly flotg Rosji. 0 tym wlaanie o:kresie, o walce o wybrzeze
Baltyku, o zalozeniu Petersfburga Puszkin pisal:
Przyroda to nam przeznaczyla
Do Europy okno przebic,
I twardI stop4 stag nad morzem...
Piotr rozumial, ze flota nie mole byc samodzielna 1 decydujaca
sila, ze jest Bona koniec a, ale ,,druga rgka". 0 armii d flo,cae Piotr
mowil jako o dwoch rgkach pafistwa. I od tego iczasu to ?druga rg-
ka" dokonala wielu wspanialych czynow.
27 lipea 1714 rokii w bitwie pod Gangutem (oibecnie polwysep
Hanko) zostala rozbita i wzi@ta do miewoli iszwedzka eskadra (wraz
z dowodzacym nia flagkapitar_em Erenskijildem). Piotr porowny-
wal to zwycigstwo ze zwycigstwem nad Szwedami,pod Poltawa.
Autorytet Rosji jako mocarstwa morskiego systematycznie
wzrastal. Kiedy w roku 1716 na redzie w Kopenhadze zebraly si@ flo-
ty czterech par stw - Rosji, Anglii, Holandii i Danii, naczelne do-
wodztwo powierzono Piotrowi.
W glad za Gangutem 24 maja 1719 roku mialo miejsce w pobli-
zu wryspy pzel nowe zwycigstwo nad . Szwedami. W tym2e 1719 roku
flota rosyjska wysadzila szereg desantow w poblizu stolicy Szwecji-
Sztokholmu, a 27 lipea 1720 roku Szwedzi poniegli klgsk@ w poblizu
wyspy Grenham.
W walee z Rosja sytuacja Swecji na ladzie i na morzu stala si@
absolutnie beznadniejna. Rzad Anglii, ktory poczatkowo czynil
wszystko, aby przeszkodzic ostatecznemu umocnieniu sig Rosji na
wybrze2u Baltyku i odwlec zawarcie rosyjsko-szwedzkiego pokoju,
zmienll llnig swego ,postgpowania. Radzil on Szwedom, aby przyjgli
ka2de warunki pokoju, gdy2 przedluzenie wojny, jak mowili Angli-
cy, ,grozilo calko wita zaglada krolestwa iszwedzkiego". 30 sierpnia
1721 roku pokoj zostal zawarty. Na zachodzie Rosja, zapewnila sobie
dostgp do morza.
Pozniej, w miastach nadwolzanskich i nad Morzem Kaspijskim,
Piotr tworzy flotyllg wojenna, ktora w latach 1722-1723 wraz
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9 .
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
?z armi4 rosyjsk4 bierze udzial w wojnie z Persj4 oraz w zdobyciu
Derbentu, Resztu i Baku.
Rownolegle z dzialalino964 bojow4 rosyjskich 2eglatzy prowa-
dzone s4 w Rosji wielkie prace badaw?cze. Obmysla sie plany podr6-
2y do Indii Graz na Madagaskar i przygotowuje sie eks.pedycje. W la-
tach 1697--1699 dowodca niewielkiego oddzialu. wojskowego
W. Atlasow byl na Kamczatce i pierwszy dostarczyl o niej doklad-
nych wiadornosci na pismie. On r6wnie2 przywiozl do Moskwy Ja-
ponczyka Denbeja, ktory bedac pierwszym ' w Rosji Japonczykiem
dal dose dokladne dame o Aponii i jej ustroju panstwowym.
W roku 1702 znajduJ4cy sie na slutbie w Jakutii Michajlo Na-
siedkin dostarczyl pierwszyc wiadomosci o wyspach, ktore pozniej
zostaly nazwane Wyspami Komandorskimi. W latach 1711 i 1713
Iwan Kozyrewski byl dwukrotnie na Wyspach Kurylskich. W ro-
ku 1713 Kozacy Sjemion Anabara, Iwan Bykow i inni odkryli Wyspy
Szatarskie.
W roku 1725, na miesi4c przed smierci4, Piotr podpisal rozkaz
o wyslaniu ekspedycji komandora Witiusa Ber3rnga i jego pomocni-
ka Aleksjeja Czyrykowa, ktorych nazwiska zasluguJ4 na to, by za-
J46 w historii ieglugi mo.rskiej niemniej, (jesli nie bardzaej) za-
szczytne miejsce nii Kolumb, Vasco da C,ama i Amerigo Vespucci.
Nie na promo Lomonosow na.zywa.l Czyrykowa rosyjskim Kolum-
bem. Nalezy stw'ierdzic, 2e Czyrykow lepiej rozumiial zadania ekspe-
dycji niz sam Beryng oraz ustalal pewne i najkrotsze drogi d1a i,ch
wykonania. W roku 1728 okrei:y ekspedycji Bervnga i Czyrykowa
znow poplvnely t4 sam4 dirog4 (ciesnin4) oo i Diezniew, wplynely
na Morze Czukockie, a pozniej, w roku 1741, odkryly polnocmo-za-
chodni brzeg Ameryki oraz Wysipy Szumaginskie i Aleuckie; mary-
narze tej ekspedycji odwiedzili rowniei i opisali Wyspy Kurylskie,
polnbcna c:zese Japonii 1 lime. Prymat w szeregu odkryc, a przede
wszystkim odkrycie polnocno-zachodniego brzegu Ameryki, nale2y
do ieglarzy okretu, ktorym dowo.dzil Czyrykow.
Amerykaiiski kupitan Bertolf w nastepuJ4cy sposob wyra2al sie
o tej ekspedycji: ,Podroie Berynga i Czyrykowa s4 wydarzeniami
o ogromnym /-na,czeniu. 2eglarze ci przeeiela Ocean S,p,okojny i od-
kryli za cene okropnych strat, w obliczu nhieopisanych trudnosci, pol-
no,eno-zachodni brzeg Ameryki. Marynarz sledzi perypetie ich walki
z coraz bardziej wzrastajgcym szacunkiem, chyl4c czola przed lud2-
mi, ktorzy dokonali tak wielkiego dziela..."
Najnowsze odkrycia archiwalne uczonych rad.zieckich (czlonka-
korespondenta Akademii Nauk ZSRR A. Jefimowa) wykazuJ4, 2e
rosyjscy 2eglarze Fiodorow i Gwozdiow jut w roku 1723 osiggneli
brzegi Ameryki,' chociai ci odwa2ni 2eglarze, w przeciwienstwie do
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Czyrykowa, the wiedzield prawdopodobnie, Ae odkryta przez nick
ziemia jest Amerykq. Ale przeciez i Kolumb (w przeciwienstwie do
Gwozdiowa, ktory po 9 latach dowiedzial sig, 2e byl w Ameryce) nie
wiedzial, ze odkryl nie Indie, lecz Amerykg, przy czym Kolumb nie
dowledzial sig o tym do konca swego zycia.*
Sumarycze dare i materialy wszystkich tych ekspedycji i wy-
praw zeglarzy rosyjskich,. rybakow i mysliwych, w tej liczbie i eks-
pedycji na Ocean S;pokojny, jeszcze bardziej utwierdzily Lomonoso-
wa o slusznoAci jego przypuszczen. odnosnie do mozliwosci przeply-
nigoia przez Polnocny Ocean Lodowaty z Europy do Wschodniej
Azji. Lomonosow pisal, ze ?Ocean Polnocny jest obszernyan forum,
na ktorym mote sig spotggowac slawa Ro,sji, polgczona z niezmier-
nq korzysci4, wyplywajgc4 z odkrycia wschodnio-p6lnocnego szlaku
zeglugi do Indii 1 Ameryki". W swolch " wierszach Lomonosow nie
tylko marzyl o tym, jak , ,
Rosyjscy Kolumbowie pokonujgc ponury los
Na wsch6d pomigdzy lodami nowa przekladaj4 drop;
I do Ameryki panstwo nasze siggnie...
leez opracowal on r6wnie2 odpowiednie praktyczne projekty odnos-
nie do odkrycia Wielkiej P6lnocnej D,rogi M?ors'kiej.
W maul 1764 roku z inicjatywy Lo*nonosowa i pod jego kierow-
nietwem sformowano specjaln4 ekspedycjg celem odkrycia Polnoc-
nej Drogi Morskiej do Indii. Lomonsow opracowal instrukcjg dla
odplywaj4cych okript6w i 1ch zalog oraz byl obecny na specjalnym
posiedzendu Kolegium Adnviralskiego, na ktorym omawiano plany
tej wyprawy arktycznej. Ekspedycja pod dowodztwem oficera ma-
rynarki wojennej - komandora W. Czyczagowa, wyplyngla na mo-
rze w maju 1765 roku. Czlonkowie ekspedycji dotarli na swych
okrgtach do 80030' szerokosci polnocnej (powyzej Szpicbergu), ale
ze wzglgdu na zwarte lody zmuiszeni byli powrocic.
Z wigkszym powodzeniem rozwijala sig dzialalnosc rosyjskich
badaczy, rybakow i mysliwych w polnoenej czgsci Oceanu Spokojne-
go. Odkryii oni wszystkie Wyspy Aleuckie, Ailaskg, Wyspy Pryby-
lowiskie :i znaczna czgsc polnocno-zachodniego wybrzeza Ameryki.
Tutaj pod kandec XVIII wieku dzialaly kompanie rosyjskhch mysli-
wyah odwa-inie polujocych ma zwierzgta morskie i futerkowe.
Jedna z zasadniczych baz tych kompanmid znajdowala sig na
wyspie Kadjak. Stale, rosyjska osadg zalozyl na tej wyspie w ro-
ku 1784 mysliwwy Szelechow. ' Wyspy odkryli jeszcze w roku 1763
Rosjanie. Pozniej w wyniku polgczenda sig w roku 1799 rosyjskich
mysliwych powstala 'tzw. Kompania Rosyjsko-Ameaykanska. Dmgk
* A. Jefimow, Z historii rosyjskich ekspedycji na Oceanic Spokojnym
(pierwsza pol. XVIII w.), Wojenizdat 1918, str. 171.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
tej .wiasnie kompanii rozszerzyly sig znacznie na tym terenie wply-
wy Rosjan. Na wyspie Sitha zalo2ono glowna osadg Rosjan w Ame-
ryce.Otrzymalaona naazwg Nowoarchangielsk. Rosjanie skierowali
sig r6wnie2 na poludnie a2 do skraju Pasma Kurylskiego. Na wyspie
Urup. r6wnie2 powstala rosyjska osada lowiecka. Std prowadzon ,
wymiang handlowa z Japonia.
Kompania Rosyjsko-Amerykanska pod wieloma wzglgdami do-
pomogla przy zbadaniu ora.z opanowaniu wod i ladow w rejonach,
w ktorych rozwijala dzialalnosc przemyslowa. Wykorzystujac okrg-
ty. kompanil i ich rejsy rosyjscy 2eglarze, a wsrod nich rowniei do-
swiadczeni nawigatorzy Marynarki Wojennej, opisali jeszcze
w XVIII wieku zatoki Czugacz i Kenajska. (Jej poludniowo=zachodnia
ezesc), brzegi Zatoki Brystoilskiej, polnocne wybrzeie Alaski oraz
line .miiejsca na Morzu Berynga i na wybrze2u Ameryki. Zdobyte
w ten sposob dane zo!staly poiniej szeroko wykorzystane przez za-
granicznych 2eglarzy i podro2nik6w.
W ten sposob w ciagu pierwszych dziesigcioleci swego istnienia
regularna rosyjska Mairynarka Wojenna prowadzila pawa2na dzia-
lalnosc naukowo-badawc'za oraz prate. mnajace na celu poznanie
i opisanie morz, oceanow i ich wybrzeiy.
W okresie. popiotrowskim rosyjska Marynarka.Wojenna odnosi
r6wnie2 szereg powa2nych zwycdgstw i zdobywa z powrotem dawne
rosyjskie drogi na morza poludniowe.
Drogi to byly w owym czasie opanowane przez Turcjg. Podtrzy-
'mywany przez szereg wielkich mocarstw europejskich rzad turecki
zachowywal sig wobec Rosji wyzywajaco. W polowie XVIII wieku
Krym byl waisalem Turcji.
Sultan turecki. przy pomocy krymskich chanow trzymal Rosjg
z dala od polnocnych brzeg6w Morza Czarnego. Krymscy Tatarzy
dokonywali niszczycielskich napad6w na rosyjskie i ukrainskie zie-
mie, palili ? siola i wsde, niszezyli zasiewy d sady, zabierali bydlo
i uprowadzali w jasyr ludzi, zamieniajac ich w niewolnik6w. Naj-
bardziej. urodzajne, czarnoziemne stepy, skazane byly na obrocenie
'sic w pustynig, a najkrotsza droga wywozu zbo2a, prowadzaca przez
porty czamorn,orskie, byla dla Rosji zamkiiigta. Uzyskanie dostgpu
do brzegow Morza Czarnego bylo dda Rosji nag-14c4 potrzeba za-
rown?o ze wzglgd6w obronnych, jak tee ?i ze wzgledu na ekonorniczny
.rozwoj kraju. -
- - W roku 1768 Turcja wypowiedziala Rosji wojng. Rosja, nie bez
podstaw 11cz4c na poparcie G'rek6w i ciemig2onych przez Turkow
Slowian balkamskich, przedsigwwigla w roku 1769 sm ala ekspedycjg
n ors',ka - z Baltyku na Morze Sr6dziemn'e - w samo? 'serce im-
perium tureckiego. Wyslanie Floty Baltyckiej na.Morze Srodziemne
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
n1 alo na celu utworzenie nowego teatru wojny na Polwyspie Bal-
kaiiskim, aby scd4gn46 tutaj czgsc sil tureckich dzialajgcych prze=
ciwko rosyjskiej armii Rumiahcewa. Dzialaj4c na oddalonym teatrze
wojennym, Marynarka Wojenna powainie przyczynila sig do sukce-
s6w armii rosyjskiej.
W czerwcu 1770 roku, po oplynigciu Europy, okrety rosyjskie
w bitwie w poblizu Czesmy (zatoka na wybrze2u Malej Azji) calko-
wicie zniszczyly znajdujawc4 sig tam flotg tureckal. Po tym zwycig-
stwie Rota rosyjska w dalszym ci4gu dzialala u wybrze2y Malej
Azji, Syrii, Palestyny i Egiptu.
Dzialaj4c na Morzu Srodziemnym marynarze rosyjscy korzy-
stall z pomocy? Grekow. Zdobyli oni miasto Bejrut oraz dokonywali
smialych operacjI nalotowych w ,pobli*u.ujscia Nilu, gdzie pod mu-
rami egipskiej twierdzy Damietty niszczyli okrgty tureckie.
Dzialania floty szly w parze ze wspanialymi sukcesami bojowy-
mi aamiii rosyjskiej, kt6r4 dowodzil P. Rumiancew. W -lipcu 1770 ro-
ku, w miesigc po bitwrie pod Czesmy, nad rzek4 Larga, Rumiancew
pobil na glowg 80-tysigczn4 arxnig tureck., a w kilka dni pozniej
mad rzek4 Kagul rozgromil jesz+cze wi@ksz4, bo liczgca. 150 tysiecy
2olnierzy armig przeciwnika.
W roku 1771 wojska rosyjskie zajgly Krym. Pokoj migdzy
Rosjq i Turcj4 zostal podpisany w roku 1774. Do Rosji przeszly
ziemie miedzy Dnieprem a Donem, Kinburn, Kercz i Jenikalie. Uzna-
no niepodleglosc Krymu (w roku 1783 wszedl on w sklad Rosji).
Turcja nie chciala jednak w praktyce wykonac tych warumkow po-
koju i w .roku 1787 znow wypowiedziala Rosji wojng. Prawie row-
noczesnie dzialania wojenne przeciwko. Rosji rozpoczgla zacheca-
na przez Anglig Szwecja; prbbowala ona odzyskac z powrotem zie-
mie nadbaltyckie.
W walkach z Turkami na 14dzie i na morzu szczegolnie wyro2-
nila sig armia i flota pod dowodztwem takich wodz6w, jak Suwo-
row i jego wspolbojownik i przyjaciel Uszakow.
Znakomity rosyjski dowodca floty Uszakow m6gl powiedzie6
podobnle jak Suworow: ,Nie jestem Fryderykiem - the przegry-
walem bitew". I rzeczywiscie, Uszakow oraz znajdujgcy sig pod je-
go dowodztwem maarynarze i oficerowie nie znali porazek. Turcy wy-
sylali przeciwko Uszakowowi najlepsze okrgty i najlepszych mary-
narzy, ale Rosjanie bill wszystkich. ,Wrog6w the ii.czy sie - lecz
sig ich bije" - mowil Uszakow. Turecka flota czarnomorska otrzy-
mala szereg druzgoca2cych eiosow - w walkach w pobli2u wyspy
Fidonisi (lipiec 1788), ur Ciesninie Kerczeiiskiej (lipiec 1790), .po-
migdzy Hand2ibejem a Tendr, (sierpien 1790) i pod Kaliakria (li-
piec 1791). W tym samym czasie na ladzie wspaniale dzialal prze-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
ciwko Turkom Suworow. Jego zwycigstwa pod Kinburnem, Foksza-
nami, Rymnikiem d pod Izmailem decydujgco zawazyly na wyniku
wojny z Turcj4 w latach 1787-1791. ? W trakcie tych decydujgcych
walk, wojskom lgdowym pomagala r6wniez flota.
szakow byl tw6rc4 roisyjskiej taktyki wojennej floty zaglo-
wej oraz wybitnym nowatorem w dziedzinie rozwoju wojskowej
sztuki morskiej. Taktyka Uszakowa, to taktyka manewru, przepo-
jona duchem ofensywny?n i d42emem do decyduj4cej walki i cal-
kowitego rozgromienia- przeciwni~ka.
Uszakow dokonal przewrotu w taktyce walki na morzu wlas-
nie wtedy, kiedy niepodzielnie panujaca w zachodnio-europejskich
flotach taktyka lithowa znalazla sig w slepym zaulku. Prowadzona
na zasadach taktyki liniowej bitwa morska the dawala juz i the
mogla dae decyduj4cych rezultat6w.
Zrozumiale, ze marynarze zachodnio-europejskich flot starali
sig sami i na sw6j spos6b znalezc wyjscie z istndejoicej sytuacji, ale
w calej rozcigglo ci wyjgcia tego the znalezli. I w tych wlasnie wa-
runkach, wyprzedziwszy Zach6d, Uszakow utworzyl swoj, rosyjski
system taktyki manewrowej i wytyczyl drogg dla dalszego razwoju
morskiej sztuki wojennej.
W iswej tw6rczo~soi dow6dczej rosyjski admiral posiadal bez-
sporny prymat. Zaczgl on torowac nowe drogi w morskiej sztuce
wojennej znacrnie wczesniej od usprawnien wprowadzonych przez
zachodnio-europejskich admiral6w, migdzy innymi i Neisona oraz
absolutnie niezaleznie od takich czy innych recept zalecanych przez
zagranicznych teoretyk6w, np. przez Anglika Clarka.
Uszakow byl nie tylko tw6rc4 przodujacej wojennej taktyki
morskiej, ale calkowicie slusznie uwa2any jest za jednego z tw6r-
c6w rosyjskiej, narodowej wojskowej szkoly morskiej jako calosci,
tj. za tw6rcg okreslonego systemu wychowania m-orskiego, marynar-
skiego hartu i wyszkolenia bojowego ? marynarzy i oficer6w.
,,Admiral Uszakow, wsp6lczesny Suworowowi, byl jednym
z tw6rc6w czarnomorskiej szkoly morskiej, z kt6rej p6zniej wyszli
admiralowie Lazarew, Kornilow, Nachimow i Istomin".*
Za czas6w Uszakowa w roku 1783 zalo2ono i budowano Sewa-
stopol - gl6wna, bazg czarnonvorskiej floty wojennej.
Po pomyslnytm zakon;czeniu wojny z Turcj4, w rezultacie kt6-
rej Rosja ugruntowala sig na wybrzezu Morza Czarnego, rosyjskie
akrgty wojenne zn6w wyplyngly na'przestrzenie Morza Sr6dziem-
negso. W roku 1799, kiedy na p6lnocy Wloch zwycigsko nacieraly
wojska Suworowa, na poludniu d na Morzu Sr6dziemnym ze slaw-
nym wodzem 'wsip,6ldzialal:a fluty Uszakowa.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Uszakow przecial droge Napoleonowi, ktory opanowal Egipt
i marzyl o wyprawie do Indii. Zdobywajac w roku 1799 nieprzy-
steAna twierdze na wyspie Korfu, Uszakow wytracil z rak Francu-
zow klu?cz do M.orza Srodziemnego i Balkanow. Desanty rosyjskie
zaJely cale Wyspy Jonskie. Gratulujac Uszakowowi z okazji zwy-
ciestwa i zdobyci.a twierdzy Korfu Suworow wykrzykrial: ,Niech
zyje flota rosyjska?... Qzemuz nie bylem pod Korfu ' chocby jako
miczman
Dzialania marynarzy Uszakowa the ograniczaly sic tylko do
Wysp Jofiskich, kt6rych ludno96 popierala Rosjan. Po wylgdowa-
niu na wschodnim wybrzeiu Wloch rosyjscy marynarze przecicli
Polwysep A,peminski d zdobyli Neapol, Rzym oraz inne miasta
wloskie.
?Nastgpca 1 uczen Uszakowa, admiral Seniawin, w kilka lat
poiniej zn6-,w poprowadzil okrety na Morze Sr6dzienme. W roku 1806
desanty z okrct6w Seniawina dzialaly przeciwko wo'jskom francu-
skim na wybrzezu Dalmacji, zajely Cattaro i wraz z Czarnog6rcami
,,zdobyly twierdzc Raguza.
Kiedy Tureja izn6w rozpoczela wojnc przeciwko Rosji, rosyjscy
marynarze pod dowodztwem Seniawina opanowali wiosna 1807 ro-
ku.wyspe Tenedos, lezaca przy wejsciu do Cieininy Dardanelskiej,
oraz zorganizowali blokade cie?niny i "port6w Smyrna, Saloniki i inn.
W walce pod Afonem (w czerwcu 1807 roku) flota turecka zostala
pobita na glowe, trzecia jej czesc zniszczona, a okrct admiralski
wziety do niewoli. Flota rosyjska przygotowywala sic jut do ataku
na Dardanele. Ale wspanial, dzialalnosc floty rosyjskej przerwal
tzw. Po:k6j Tylzyc'ki zawarty z Napoleonem w roku 1807. Zgodnie
.z warunkami pokoju Rosja wdnna byla przylaczyc sie do blokady
kontynentaLnej skierowanej przeciwko Angl?ii, co stanowilo wow-
czas wielka przeszkode w rozwoju ekonomiki rosyjskiej.
Okrety Seniawina otrzyunaly rozkaz powrotu do kraju. To.
wszystko, co one zdobyly, wracalo z woli imperatora Aleksandra I
do Francuzow 1 Turk6w. Owoce zwyciestw uzyskanych przez narod
rosyjski niejednqkrotnie byly zaprzepaszczane w wyniku polityki
carow, kiedy to polityka the wyplywala z interes6w ogolnopan-
stwowych.
Ani Uszakow, and Seniawin the cieszyli sic ~carskimi wzgledami.
Przeciwnie, byli oni trzymami w cieniu i naznaezeni na trzeciorzed-
ne stanowiska, a wreszcie zostali po prostu wygryzieni ze sluzby.
Wt rod najblizszego otoczenia Aleksandra I panowal .poglad, ie
Rosja the mole i the powinna bye mocarstwem morskim, a .posia-
* Miczman - chor4zy w ros. mar. woj. (red. przekl. pol.).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
danie czynnej floty morskiej jest dla niej zbytecznym luksusem.
Dlatego wszelkimd spoisobami hamowano rozwoj floty.
Szczegolnde podstgpnq rolg odegrali w . tym emigranci z zagra-
nicy, najrozinaitsi awanturni.cy, a czgsto po iprostu agenci obcych
paristw. Ich kontakty z carskim dworem, rosyjskq arystokracjq
i szlachtq ulatwialy dzialalnosc skierowanq, jak wyrazil sig jeden
ze wspolczesnych, ,na rozprzg2enie rosyjskiej lily morskiej".
Jednak2e rosyjscy marynarze pomimo wszelkich przeszkod row-
nde2 i w owych czasach dokonywali wspanialych czynow i to the tyl-
ko na polu wailld. Tak jack i dawniej rosyjscy 2eglarze z marynarki
wojennej prowadzili wie]kie prace w dziedzinie ekspedycji i odkryc.
Tak wicc w latach 1803-1807 okrgty floty ro,syjskiej ,Nadz.ieja".
i ,Newa" odbyly podr62 dookola swiata. Po wyplynicciu z Kron-
sztadtu okrgty przebyly Atlantyk, oplyngly u przyl4dka..Horn Ame-
ryke Poludniow4, skierowaly sig na Hawaje; byly na Kamczatce, na
Sachalinie, W Japonii, na Forxnozie, w .porcie Macao (Chiny), na Ja-
wie itd. Wracaj4c do kraju ,Nadzieja" i ,Newa" oplyngly od po-
ludnia Afrykg i anow ruszyly przez Ocean Atlantycki. Dowodca
statku ,Newa" J. F. I.dsjanski opracowal dokladny opis swej podro-
zy. Opis ten stanowdl niezwykie cenny wklad do nauki geografii.
W czasie Wojny Narodowej 1812 roku merynarze rosyjscy
z gwardyjskiej kadry marynarki dzialali na lgdzie wraz z jednostka-
mi armii oraz brali udzial w historycznej bitwie pod Borodino
i w wielu ininych walkach. N?iejednokrotnie u2ywano ich do budowa-
nia i ochrony przepraw.
Wielki rosyjski ?dowodca Kutuzow wyra2al sig pochlebnie
o uniejetnych dzialaniach marynarzy.
Za wspaniale czyny w czasie walk pod Bautzen i-Kuhn w ro-
ku 1813 kaclrze gwardyjskiej wrgczono najwy2sze wowczas odzna-
czenie - sztandar ,, w. Jerzego".*
Na ladzie jako in2ynderyjne i pontonowe jednostki dzialali row-
nies marynarze kadry Nr 75 Floty Gzarnomorskiej.
Marynarze czarnomorscy, i gwardzisci w szeregach- zwycigskiej
armii rosyjskiej brali udzial w zdobyciu Pary2a.
W ten siposob wzmacniala sig dawna przyjazn marynarzy ze
starszymi bracmi - zolnierzami all l dowych.
I ezasie Wojny Narodowej 1812 roku marynarze pomagali
armii dzialajgc i w swym wlasnym 2ywdole - na morzu. Eskadry,
rosyjskie braly udzial w olokadzie brzegOw Holand:ii oraz szeregu
zajgtych przez Francuzow twierd'z.
Po zakonczeniu wojny od roku 1815 do 1849 rosyjscy maryna-
-rze fluty wojennej dokonali okolo czterdziestu podr62y dookola
* ?Bojowa Kronika Floty Rosyjskiej", Wojenizdat, 1948, str. 192.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
swiata. Jednej z takich podr62y dokonala w latach 1822-1825 fre-
'gata ,Krejser" pod dow6dztwem M. P. Lazarewa. W podr62y tej
brat r6wnie2 udzial przyszly slawny dow6dca morski P. Nachimow.
Rezultatem tych wszystkich podr62y byly liczne odkrycia geogra-
ficzne. Marynarze floty wojennej dokonadi wielkiej pracy nauko-
wej oraz zbadali r6zne czgsci Oceanu Spokojnego i jego wybrzeza od
Ala'ski po Australis:
' Na maple Oceanu Spokojnego, w najrozmaitszyc jego czo-
ciach, pojawily sic nowe nazwy nieznanych dotychczas pojedyn-
czych wysp i calych archipelag6w. Nazwy te byly rosyjs'kie : nip.
wyspy Rumiancewa, Ozyczagowa, Kutuzowa, Jermolowa, Suworo-
wa, Rajewskiego, Miloradowdcza, Lazarewa ltd.
Zagraniczni geografowie starali si@ zmienic to nazwy na inne
i w ten spos6b pominac milczeniem wspaniale czyny rosyjskich ie-
glarzy. Obcokrajowoom okazali w tym powaina pomoc carscy biu-
rokraci.
Jeden z 6wezesnych wybitnych 2eglarzy rosyjskich, kt6ry w la-
tach 1817-1819 odbyl podr62 dookola swiata, kapitan rosyjskiej
marynarki wojennej W. M. Golowin pisal:
.,,Dawriiej zaibraniano rosyjskim zeglarzom informowac swiat
o swych odkryciach, a ich dzienniki i opisy byly przedstawione miej-
scowym wladzom, kt6re wzorem Hiszpan6w trzymaly je w6wczas
w tajemnicy w ten :spos6b pozbawialy swych ieglarzy slawy.
Wiele spogr6d tych dokument6w z biegiem czasu zbutwialo
i zgubilo si@". -
Wsp6lczesni anglo-am:erykanscy falszerze historli staraja sic
negowac prymat 2eglarzy rosyjskich nawet w tych wypadkach, jesli
byl on poparty dokumentami i nikt go dotychczas nie kwestiono-
wal. Takim +bezspornym faktem bylo i jest odkrycie w stye ,miu
1820 roku przeaz marynarzy rosyjiskiej floty wojennej F. F. Bellings-
hausena i M. P. Lazarewa kontynentu Antarktydy. To majace nie-
zwykle znaczenie odkrycie oibalilo poglady zachodnio-europejskich
geograf6w i 2eglarzy, w9r6d riich i Anglika Cooka, ktdrzy negowali
istnienie antarktyczmego kontynentu.
W trakcie swej ekspedycji w latach 1819-1821 Bellingshausen
1 Lazarew nie tylko zbliiyld sic do Antarktydy, ale oplyn@li konty-
nent antarktyczny dookola.
Najlepsi przedstawiciele floty rosyjskiej dzialati w eisikich
warunkach carskiego panszczyiniano-po1icyjnego reziunu, w okre-
sie panowania obskurant6w i biurokrat6w. W roku 1808 ministrem
wojny zostal mianowany Arakczejew, kt6ry wprowadzil re2im
okrutnej samowoli i ci@ikie przepisy din iolnierzy i panszczyinia-
nych chlop6w. Po wojnie 1812 roku az do knierci Aleksandra I
(1825) faktycznie on rzadzil calym imperium rosyjskim. Ministrem
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Marynarki Wojennej (od roku 1811 do roku 1827) byl emigrant
fran.cuski markiz Traverse, ktdry swego czasu byl admiralem floty
wioslarskiej (galerniezej) ; byl to czlowiek zacofany i wszelkimi spo-
sobamLi hamowal rozwoj floty rosyjskiej.
Na miejsce markiza de Traverse przeszedl Niemiec von Moller:
dzialalnosc tego obookrajowca na stanowisku rosyjskiego ministry
marynarki w okresde od roku 1828 do 1836 r6wnie2 przyniosla flo-
cie niemala szkode.
Najlepsi, najbardziej przoduj4cy marynarze rosyjskiej floty
wojennej dokonywali czpsto swych badari i odkryc wbrew woli i za-
miarom rzadu carskiego, kt6ry chylil czola przed obookrajowcami
i przed wszelkiego rodzsju ,zagranicznymi autorytetami". Tak na
przyklad rzad carski wszelkin i sposobami przes7ikadzal niezwykle
wyksztalconemu marynarzowi G. Niewielskiemu w jego pracach
badawczych na Dalekim Wschodzie, kt6re prowadzil on w latach
1849-1855. Niewielski wbrew twierdzeniom zagranicznych autory-
tet6w stwierdzil, ze ujscie rzeki Amur i jej limany sa dostepne dla
zeglugi okretow morskich. On r6wnie2 ' wykazal, 2e Sachalin nie
jest, jak w6wczas sadzono, polwyspem, lecz wyspa. Niewielski w spo-
s6b nie podlega.jacy watpliwosei st-Arierdzil niezaprzeczalne pgawo?
Rosji do wlad:ania o,bszarern Sachalinu. W roku 1853 zatknal on na
Sachalinie flagg rosyjska.
M6wi4c o czynach i chwale rosyjskich podroznikOw, w tej licz-
bie o Lisjaniskim i Niewielskim, gazeta ?Prawda" pisala: ,Radosna
jest swiadomosc, iz ci wybitni przedstawieiele narodu rosyjskiego,
ktorzy pruli morza i oceany i byli w najbardziej gluchych i dalekich
zak4tkach ziemi, szli tam nine w celu rabunku i zyskow, lecz w imig
Would".* I
Flota rosyjska zawd!ziecza swe sukcesy przede wszystkim ludo-
wi i dow6dcom morskim, ktorzy budujac flote rozuinieli 1 niezwykle
cenili znaczende i role prostego czlowieka - szeregowego maryna-
rza. Nachimow, wbrew panujacym wowczas w silach zbrojnych car-
skiej Rosji pogladom, kladl szczegolny nacisk na wyszkolenie bojowe
marynarzy. W cieakich warunkach mikolajewskiego rezimu i pansz-
ezyzny Nachimow m6wil:
.,,,Na okrecie wojennym glownym motorem jest marynarz, a my
jestesmy tylko sprezynami, ktore nan oddzialywaja. Marynarz
manewruje zaglami i skierowuje na nieprzyjaciela dzialo. Marynarz
rzuca sie z hakami na okrgt. nieprzyjacielski. Jesld trzeba, marynarz
zrobi wszystko... Oto kogo nam trzeba wyciagac w gore, uezye
i w kim nale2y rozwijac smialosc i bohaterstwo... Takie wiasnie
wyahowanie winno byc ipodstawowym zadaniem naszego zyeia... `
24
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
W roku 1853 Turcja zn6w rozrpoczgla wojng przeciwko Rosji..
Po stronie Turcji wyst4pila Anglia i Francja, kt6re zdradziecko
napadly na Rosjg. W czasie tej wojiny w bitwie pod Synop4 rosyjska
flota odniosla wspaniale zwycigstwo nad floty turecka. 18 luistopada
1853 roku okrgty rosy jskie pod dow6dztwem Nachimowa napadly
w porcie Synopa na floty tureckq, i zndszczyly ja prawie w calosci.
Dowodzgcy floty ture.cik4 admiral Osman Pasza zostal wzigty do nie-
woli. Z Zatoki Synoipskiej udalo sig urmkn46 tylko jednemu parostat-
kowi, kt6rym dowodzil angielski oficer Slee. Historia wojen morskich
stawia ibitwg synopskq na r6wni z najbardziej znakomitymi bitwa-
mi. Marynarska legenda glosi, ze trzy Male wstgzki ua granatowym
kolnierzu bluzy wprowadzone sa, na pami4tkg trzech wspanialych
zwycigstw floty rosyjskiej - pod Gangutem, Czesm4 i pod Synopq..
Bitwa :pod Synopq byla ostatn.i4 wielk4 bitw4 floty zaglowej.
W tym czasie w marynarce coraz wigkszego znaczenia nabieraly
parowce. Ze wzgldu na swe og6lne techniczne i ekonomi?czne zaco-
fanie Rosja w dziedzinie rozwoju floty parowej pozostawala daleko
w tyle za krajami Europy zachodniej.
W roku 1854 do brzeg?6w Krymu podplyngla ogromna flota
anglo-francuska, w sklad, kt6rej wchodzilo wiele okret6w parowych.
W poblAu Eulpatorii wyl4dowala duza armia nieprzyjacielska; jej
uzbrojenie przewyzstalo liczebnie, a w wielu wypadkach i jako,scio-
wo uzbrojeni:e wojsk rosyjski:ch. We wrzesniu armia sojusznicza.
ruszyla wzdluz wybrzeaa w kierunku na Sewastopol.
Pod kierownictwem admiral6w Nachimowa 1 Kornilowa , oraz
wybitnego iniyniera wojskowego generala Totlebena Sewastopol
przeksztalcony, zostal w6wczas w niedostgpn4 twierdzg. U wejscia
do Zatoiki Sewastopolskiej marynarze zatopili zaglowe okrgty Floty
Czarnomorskiej, zamkngli w ten spos6b okrgtom parowyan silnej
floty ndeprzy jacielskiej dostgp i wykorzystali potgzne armaty ze
swych zatopionych okrgt6w ustauiiajgc je na szybko wzniesionych
bastionach.
Bronigcy miasta zolnierze .i marynarze wykazywali niezwyklq
odwagg. Sewastopol iprzetrwal cigzkie, 11-miesigczne oblgzenie i the
poddal sig wrogom. Wojska rosyjskie zniszczyly sw4 floty i same
opuscily Sewastopol.
Jednak w czasie Wojny Krymskiej w latach 1853-1856 j'askra-
wo uwydatnilo sig wojskowe, gospodarcze? i kulturalne zacofanie
Rosji. Przyczyna klgski wojskowej tkwila w warunkach systemu
feudalno-panszczyznianego. ,Wojna Krymska - m6wil Lenin -
wykazala zgni1Izng i bezwlad panszezyznianej Rosji".*
* W. Lenin, Dziela, t. XV, str. 143.
25
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Po zakonczeniu Wojny Krymskiej Rosja na podstawie Pokoju
-Paryskiego zostala pozbawdona prawa posiadania floty wojennej na
-Morzu Czarnym d winna byla zlikwidowac swe hazy morskie na jego
wybrze2u; ogloszono neutralnosc Morza Czarnego. Walka o granite
morskie winna byla toozyc sig dafej, w nowych, bardziej skompliko-
"wanych warankach.
Pokoj ten byl d1a Rosji cigzki i h?aribiacy. Jednak klgskg w woj-
nie poniosl nie narod rosyjski, lecz samowladztwo. Engels pisal:
,,...carat poniosl zalosna kleskg... skompromitowal on Rosjg wobec
-calego swwiata, a rownoczesnie siehie wobec Rosji. Nastapilo nie-
zwykle o,trzeiw?ienie".*
Wraz z Wojina Krym;ska zakonczyla sig epoka drewnianej floty
-zaglowej, ktara zastapila flota parowa, zelazna i opancerzona. Wraz
z flota zaglowa odeszlo do przeszIorcd prawie wszystko to, co bylo
zwiazan:e z jej taktycznym wykarzystaniem: manewrowanie w za-
lezno?ci od wiatru, roznorodne szyki marszowe i bojowe, normalne
odleglosci walkd, sposoby zmiany szykow i inne. Podstawowa bron
floty zaglowej - armatg gladkoscienna ladowan4 przez lufg - za-
czglo wypierac gwintowane dzialo z zamkiem. Niezaiezny od wiatru
okrgt parowy posiadajacy wigksza swobodg manewrowania z ?nniej-
sza dlo~sciowo, lecz bardziej dalekosigzna artyleria wymagal rozpra-
cowania nowej ta:ktyki, nowych zasad ewoilucji oraz dokladnego opa-
nowania niezbadanych jeszcze taktycznych cech parowca.
Wielkiej pracy w tej dziedzinie dokonal G. Butakow, uczestnik
Wojny Krymskiej, ktory w czasie jej trwania wspaniale dowodzil
jednym z n.ielicznych okrgtow parowych floty rosyj?skiej. Butakow
dowodzac fregata parowa ,Wladimir" w pierwszej walce z turecka
fregata parowa ,Perwaz-Bachri" ,pobil na glowg swego przeciwnika
i zmusil go do poddania sig. ,Wladimir" pod dow6dztwem Butakowa
z powodzeniem dzialal pod _ Sewastopolem w czasie jego oblg,zenia.
Niejednokrotnie ostrzeliwal niepriyjacielskie umocnienia, ktore
Anglicy i Francuzi wzniesli na bliskich przedpolach miasta-twier-
dzy, oraz skupiska wojsk nieprzyjaciela, zadajac oblegajacym do-
tkliwe straty i krzyzujac ich plant'.
W nowych warunkach Butakow stal sig spadkobierca na.jlep-
szych tradycji floty roisyj,skiej, spadkobierca takich dowodcow mor-
ski,ch, jak Uszakow, Nachimow. Jego dzielo ,Nowe zasady taktyki
parowcow`.' wydane w roku 1863 zostalo przetlurnaczone na jgzyki
obce.
Najwybitniej!sze autorytety naukowe w dziedzinie morskiej tak-
tyki wojskowej w Anglii i we Francji musialy otwarcie przyznac, ze
szeroko wykorzystuja opracowany przez Butakowa w dziedzinie ewo-
* K. Marks i Fr. Engels, Dziela, t. XVI cz. I, str, 29.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
lucji taktyczmych material, kt6rego dotychezas nikt the rozwin4l
w tak wyczerpujaey ?i oparty na naukowych zasadach spos6b.
Znany angielski wojskowy pisarz morski Colomb r6wnie2
oswiadczyl, 2e w swy.ch dzielach z zakresu taktyki the m6gl pomi-
n46 prac Butakowa d uznawal ich wielkQ wartosc naukowa,.
W szescdziesi4tych latach XIX wieku Butakow dowodzil pan?.
cernI eskadrq Floty Baltyckiej. Przygotowamie bojowe i szkolenie
zalogi eskadry zawsze bylo wysoko oceniane r6wnie2 i przez mary-
narzy zagranicznych, kt6rzy cz@sto przyje2d2ali do Rosji, aby stu-
diowae dos?iadczenia dziialalnasci Butakowa.
Jednym z mlodszych oficer6w eskadry na l'odzi pancernej ,Ru-
-salka" byl miczman Makarow, znany p62niej admiral. Makarow po-
chodzil z ludu. Jego ojciec rozpocz4l slu2b@ we flocie jako mary-
narz. I dlatego przed S. Makarow em mirno wszystkich jego zdolno-
sci mogla bye zamkni@ta droga awansu slu2bowego.
Ale wojna z Turcja,, kt6ra rozpocz@la si@ w roku 1877, w6wczas
gdy Rosjanie prawie wcale the mieli na Morzu Sr6dziemnym wielkich
okr@t6w wojennych, wysun@la Makarowa jako zdolnego i pomyslo-
wego oficera.
Zaproponowal on i zrealizowal ide@ walki z fluty, tureeka przy
pomocy niewielkich szybkich kutr?6w, wyposaaonych w miny. Na
zniejsce dzialan bojowych kutry byly dostarezane na specjalnie wy-
posa2onym okrecie. Kutry minowe niejednokrotnie z powodzeniem
atakowaly i zatapialy tureckie okrcty handlorwe i wojenne. Maka-
row wystypil nie tylko z koncepcjy budowy takich jednostek, jak
kutry torpedowe i torpedowee. Wyposa2ajac okr@t w celu transpor-
towania malych 'utr6w minowyoh na miejsce ich dzialan, Makarow
wwyprzedzil r6wnie2 ide@ wsp6lezesnych baz plywajycych dla sci-
gaczy.
Makarow pierwszy zastosowal w walce poruszajyce sd@ automa-
tycznie miry-torpedy. W rezultacie aktywnej ?wojny minowej" dzia-
lalnosc floty'turedkiej na Morzu Czarnym, a w szczeg6lnosci na Du-
naju zostala niezwykle iog.raaiiczona. Stanowdlo to powa2ny pomoc
Ala armii rosyjskiej, kt6ra odniosla na lydzie szereg powa2nych
zuyciestw i podeszla pod Konstantynopol.
Rzid Angiii, kttry w trakcie calej wojny byl przyjacielsko
ustosunkowany do Turk6w, wyst4pil z jawny pomocy dla Turcji.*
Flota brytyjska przeplyn@la Dardanele i zakotwiczyla sd@ w pobli2u
. Stambulu, kolo Wysp Ksi#@cych.
* Ciekawe, ze silami wojennymi floty tureckiej na Morzu Czarnym do-
-wodzil w czasie wojny w latach 1877-1878 oficer marynarki angielskiej,
Hobart-pasza. Hobart, stary kondotier, kt6ry pomagal sultanowi tureckiemu
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
Anglicy starali sic droga najrozmaitszych gr6zb sprowadzic re-
zultaty zwyciestw armii rosyjskiej do zera i nie dopuscie do rozsze-
rzenia sic wplywow Rosji na Morzu Czarnym i Sr6dziemnym. Kane
lerz Niemiec Bismarck r6wnie2 dzialal w tym kierunku. W rezulta-
cie R.osja zostala pozbawiona powaznej cze?ci olwocow swego zwy-
ciestwa. Na korzyse Rosji przeszly jednak od Turcji: wazny port
Batum, miaisto-twierdza - Kars, Ardagan oraz poludniowo-zachod-
nia czese Besarabii. Uznano niepo,dleglasc Czarnogorza, Serbii i Ru-
munii. Od trwajacego wiele wiekow jarzana tureckiego wyzwoilila sie
Bulgaria.
Wojna z Tureja w latach 1877-1878 raz jeszeze wykazala, jak
niezwwwykle wane i konieczne jest dla Rosji posiadanie potcznej floty
wojennej na Morzu Czarnym. W osiemdziesigstych latach XIX wie-
ku rozpoczclo sic budownictwio wielkich okrctow pancernych dla
Floty Gzarnoinorskiej. W tym samym czasie opracowuje sic pierw-?
szy plan budownietwa okrct6w, majacy na celu utworzenie floty
p ;ncernej rowniez i na pozostalyeh morzach.
Rosyjscy budowmiozowie okret6w, inzynierowie oraz oficerowie
Marynaalk Wojennej, jack np. Makarow, bardzo duzo zrobili dla flo-
ty rosyjskiej. Makarow jest rzeezywistym tworca nauki o niezata-
pialnosci statakow. Wielkie sa jego zaslugi rowniez d w innych dzie-
dzinach wojennej nauki anorskiej i techniki, poezynajac od wyna-
lezienia speejalnej glowi?cy dla pocisk6w przeciwpancernych, a kon-
czac na projekcie pierwszego na swiecie poteznego lamacza lodow.
Jak wiadomo pierwszy na swiecie potczny lamacz lod6w ,Jer-
mak" zostal zbudowany wedlug projektu Makarowa, kt6ry chciat
go wykorzystao dla opanowania morz polarnych. Wiele nowego
wniosl Makarow w dziedzinc morskiej taktyki wojennej. W jego,
dziele: ,Rozwazania na temat zagadnien taktyki morskiej" po raz
pierwszy naswietlono szereg problem6w, kt6re we fiotach innych
panstw byly rozpracowywane i rozwiazywane dopiero p6zniej.
Admiral Makarow wwinien bye traktowany na r6wni z takimi, wybit
nymi przedstawicielami morskiej sztuki wojennej, jak Uszakovc
i Nachimow, kt6rych tradycje kontynuowal d rozwijal. We flocie ro-
syjskiej Makarow nie byl, oczywiscie, jedynym. Rosja nie odezu
zdlawic powstanie na Krecie, r6wniei i futaj na Morzu Czarnym ,,f
Rosj4 ,zalatwial" swoje ,angielskie sprawy".
Kiedy w przededniu wojny rosyjsko-tureckiej (luty 1877 roku) w par-
lamencie angielskim rozpatrywano zagadnienie Hobarta odnosnie do tego,
czy sluigc we flocie tureckiej mole on w dalszym ciggu byc oficerem brytyj-
skiej floty kr6lewskiej, w obronie Anglo-Turka wyst4pil wplywowy czlonek
parlamentu, wicehrabia Purie. Oswiadczyl on doslownie: ,Bior4c pod uwagc
warto?ci i mestwo tego oficera pozostawienie go na obecnym? stanowisku (in-
spektora floty tureckiej) leiy oczywiscie w interesach narodu angielskiego".
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
wala nigdy braku ludowych talentow. Bylo ich r6wniei niemalo
wsr6d pracownik6w floty, wir6d technik6w, iniynier6w budownietwa
okrctowego i innych. Nawet w warunkach technicznego i ekono-
micznego zaeofania Rosji ludzie ci tworzyli i budowali okrcty, kt6re
pod wzggcdem wartosci technicznych i taktycznych znacznie prze-
wyiszaly okrety zagraniczne.
Tak wiec w roku 1872 zbudowano wedlug projektow admirala
Popowa pancernik ,Piotr Pierwszy", kt6ry stal sic pierwowzorem
d1a przyszlych okrct6w tej kla.sy. Zdaniem znanego angielskiego bu-
downiczeggo okrct6w Reeds, swego czasu glownego budown_czego
admiralicji angielskiej, pancernik ,Piotr Pierwszy byl: ,,...niezwy-
klym I. najpotginiejszym w swiecie okrctem". W tym samym czasie
Reed zmuszony byl w gazecie ?Times" (z dmia 9 paidziernika 1872)
przyponnniec swoim rodahom : ,,...rozumowanie, 2e postcp we flotach
innych kraj6w wywodzi sic z Anglii, byloby d1a nas zgubnym za-
slepieniem". *
Co prawda 6wczesna Rosin zeywzglcdu na swq przemyslow4
i finansowr slabosc nie byla w stanie rozwingc budownietwa podob-
nych okret6w, nie umniejsza to jednak absolutnie osi,agnicc rosyj-
skiej mysli konstruktorskiej.
Rosyjscy in2ynierowie byli r6wnie2 pierwszymi, kt6rzy wpro-
wadzili w czyn ides zbudowanila kr42ownik6w pancernych. Budow-
nictwo okrct6w tego typu jak ?General-admiral" i ,Aleksander
Newski" (nazwany p6iniej ,Ksiq Edynburski") zostalo zapocz4t-
kowane jeszcze w rolku 1870. Admiralicja angielska w zlo2onym
w parlamencie oswiadezeniu zmuszona byla istwierdzic, 2e ,Rosja-
nom pierwszym udalo sic zrealizowac projekt budowy kr4iownik6w
pancernych -*, wyprzedzaj4c o kilka lat Anglic i Ameryke.
Jednym z najbardziej utalentowanych rosyjskich budowniczych
okrct6w byl wsp6lczesny Makarowowi samouk Z. Titow.
Sym ?riazanskiego chlopa, Titow, bcd4c szesnastoletninn chlop-
cem zaczal pracowac jako robotnik w warsztatach okrctowych
Newskich Zaklad6w; w kr6tkim czasie zostal majstrern okrctowym,
a nastpnie wybitnym budowniczym okrct6w. Zakonczyl on samo-
dzielnie budowc kr#ownika pancernego ?General-admiral", zbudo-
wal klipy ,Rozbojnik" i ,Wiestnik" - pierwsze w Rosji okrcty ze
stali okrctowej oraz okrcty podwodne.
W roku 1891 do Petersburga iprzyjechal de Bussie - znany
francuski budowniczy okrct6w. Zwiedzil on stoczniip, na kt6rej bu-
* 'Morskoj sbornik" Nr 12 z r. 1872.
** S. Mojsiejew, Wykaz okr.gtow rosyjskiej floty parowej i pancernej.
Wojenizdat. M., 1948, str. 15.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
d:owano statek ,Nawarin". Tutaj spotkal sig z budowniezym okrg
tow Titowem.
- Przetlumaczcie waszemu in2ynlerowi. moje slowa - oswiad=
ezyl de Bussie. - W ciqgu czterdziestu osmiu lat budowalem okrgty
floty francuskiej, bylem w stoczniach calego swiata, ale nigdzie nie
nauczylein sig tak wiele, jack na tej-wlasnie budowie:
Na konkursie zorganizowanym przez ro,syjskie Nlinisterstwo
Marynarki w poczatkach lat dziewig6dziesi4tych, Titow zdobyl dwie
pierwsze nagrody za projekty pancernik6w.
Wedlug oceny A. Krylowa - znanego uczonego i budowniczego
okrgtow - Titow przedstawil projekty ,oryginalne, wspaniale roz-
pracowane, do,skonale wykreslone i zaopatrzone we wszystkie za-
dane wyliezenia". Dzialalnosc Titowa stanowi jaskrawy przyklad
twarczego talentu rosyjskich budowniczych okrgt6w.
Jednym ze wsp6lczesnych Makarowowi byl r6wnie2 Aleksander
Mo2ajskd - officer rosyjskiej marynarki wojennej, wynalazea i tw6r-
ca.pierwszego na swiecie samolotu kadlubowego - monol5lar_u. Pi-
lotowany przez mechanika Rosyjsko-Baltyckich Zaklad6w - Iwana
Golubiewa samolot Moiajskiego odbyl sw6j pierws~zy lot wczesniej
n12 samolot Arnerykan6w braci 'Wright, kt6rym przypisywano
pierwszeiistwo w wynalezieniu cig2szego od powietrza aparatu lata-
j4cego, czyli aeroplanu. Obecnie stwierdzono, 2e bracia Wright wie-
dzieli o pracach Moaajskiego i wykorzystali je. 0 rozmachu i smia-
losci mysli konstruktorskiej Moiajskiego swiadczy fakt, 2e jego
aparat bgdacy saznolotem - axnfibi4 mogl laldowac na ziemi i na
wodzie. Na1e2y bezwzglgdnie podkreslic, fie bur2uazyj.ni kosmopolici
w ciagu dziesi4tk6w tat pomijali i ukrywali wielkie dzielo naukowe
rosyjski.ego marynarza. Znakomity rosyjslki wynalazca wyst4pil'
jeszcze w roku 1881 z podaniem o patent. Ale oczywiscie w warun-
kach caratu ludzie nie mogli liezyc nawet na najbardziej elementar-
ne zasady ochrony ich pierwszenstwa ,i w og6le na jakiekolwiek po-
parcie i pomoc ze strony rzadu. .
Jaskrawym tego diowodem jest historia iycia i dzialalnos'cd in-
nego pracownika floty - wykladowcy oficerskiego kursu miner-
skiego Floty Baltycldej A. Popowa - wynalazcy radiotelegrafu.
Naleiy zazna?czyc, 2e Popow wynalazi nie tylko- radiotelegraf.
W trakcie jednego ze,swych doswiadczen. w roku 1897 odkryl on
faktycznie radiolokacjg, mo2liwo96 ustalania za pomoee radia miej-
sea przebywania statk6w. Natwiasem m6wiac, dopiero o cwierc wie-
ku p62ni2j zagraniczni specjalisci Taylor i Jung stwierdzili, 2e fale
elektromagnetyezne odbijaja sig od zelaznego kadluba okrMQtu. St4d
wndosek, 2e w dziedzinie odkrycia radiolokacji prymatt nalezy do na-
rodu rosyjskiego.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Wiadomo, 2e dokonany przez Popowa wynalazek radiotelegrafu~.
Po .prostu skradl i przywlaszczyl sobie obeokrajowdec - Wloch.
Marconi...
Jeszcze wczesniej Niemiec Siemens zajmujacy sig- konstruowa--
niean aparatu telegraficznego skradl u roisyjskiego akademika B. Ja_
kobi zasadg ,synchronizacji", ktora legla po2niej u podstaw kon-
strukcji aparatu Siemensa. Jak wiado.mo, taki sam los spotkal 1 in-
ne wynalazki Roisjan, spogrod ktorych wielu pracowalo bezposrednio?
w Marynarce Wojennej dub dla jej potrzeb.
Wnikliwe umysly rosyjskie, utalentowani wynalazcy i odwa2ni
badacze nie spotkali sic z poparciem ze strony rzadu carskiego.
V1%edlug trafnego okre?leni?a Lenina, carat gnd6tl .i dlawil taleaity na-
rodowe. Urzcdnicy carscy wykazywali bezduszny stosunek wobec-
wynalazcow, konstruktor6w d uczonych, a czasami po prostu prze
oiwdzialali im i wszelkimi sposobami tlumili twdreza inicjatywc mas.
Ponadto klasy panujace carskiej Rosji ze wzglodu na swa zale2nosc
od zagranicy i w wyniku wielowiekowego zacofania kraju, ktore na
rich cia?ylo, wbijali w, glowy inteligencji rosyjskiej poglad, ze na-
rod rosyjski jest niepelnowartosciowy oraz przekonanie, 2e Rosjanie"
winni ponoc zawsze grac rolg ,uczni6w" zachodndo-europejski-chi
?nauczycieli". W jeszcze wigkszym stopniu stosowano to wobec in-.
nych zamieszkujacy;h Rosjg norodowosci, z ktorych nauka i kultu--
ra absolutnie sic nie liczono. Klasy rzadzace carskiej Rosji, odizolo--
wane od ludu i obce mu, nie wierzyly w tw6rcze sily narodu rosyj--
skiego i nie braly w ogole pod uwagg mozliwosci, aby Rosja o wlas-
nych-silach zlikwic owala zacofanie.
Nic wigc dziwnego, 2e * historii nauki rosyjskdej, a r6wnie2-
w morskiej nauce wojennej, prymat wielkich odkryc dokonanych
przez wybitnych. synow narodu rosyjskiego przywlaszczali sobie -
pozniej uczend zagraniczni. ?
Owczesna Rosja, jej aparat panstwowy oraz sfery dow6dcze-
aernii i marynarki byly r6wnie2 - opanowane przez obcokrajowc6w,
zwlaszeza, Niemc6w. Szlachta rosyjska zatracila oblicze narodowe
i tradycje i chylila ezola przed obcokrajowcami. '
Charakter carskiej floty i oblieze jej dowodezego, kierowni-
czego aparatu reprezentowali w owy.n okresie ludzie nie tacy jak-
Maikarow. Ton nadawali przedstawi.,ciele skazanych jut przez. histo--
ric, ale trzymajacych jeszcze w swych rekach wladze klas - szlach-
ty u bur2uazji. Na czele arniii i floty stali z reguly niezdarni carscy
generalowie i admiralowie oraz nieprzygotowany korpus oficerski, .
niezdolny do wykorzystania walecznosci rosyjskieh -?olnierzy i ma--
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
rynarzy. Znany uczestnik ruchu rewolucyjnego w marynarc2, po-
rucznik Szmidt trafnie nakreslil obiicze typowego i najszybciej
awansuj4eego wowczas oficera marynarki:
,;Sp6jrzeie - pisal Szmidt - na oblicze ,zdolnego oficera",
ktory bez przeszkod zdobywa dra'bing hierarchii slu2bowej i szcze?li-
wie zostaje admiralem - jest ono pelne apatii i biernosci...
Dlugoletni postoj na kotwicy, bezmyslna slu2ba wartownicza,
,skladaja,ca sic z samych formalnosci i pozbawiona jakiejkolwiek,
choocby najmniej'szej, ideowosc:, calkowita. ignorancja w sprawach
2eglugi i morza oraz formalny i powierzchowny stosunek do alar-
mmow, przeksztalcily go, nieboraka, w typ, jakiego -rue ma w Rosji -
.ani 2y-"wej mysli, ani 2ywego uczucia, ani zainteresowan, ani 2adnych
'celow - choc czlowiek jest ?czysty", o nieposzlakowanej prawo-
myslnosci".
Kierownicy tego typu, obeego i wrogiego narodowi rosyjskie-
mu, doprowadzili flotc Rosji w roku 1905 do Cuszimy, do tej, praw-
dg mowiq.e, pierwszej i jedynej na przestrzeni jej wspanialej historii
-kleski floty rosyjskiej. Ale w wojnie rosyjsko-japonskiej w 1 ,taeh
1904-1905 pokonany zostal the narod rosyjski, nie jego pelni po-
swiecenia 2olnierze i marynarze, lecz zgnily do gruntu carski abso-
lutyzm.
Marynarze rosyjscy zostali wyslani' na dalek4 operacjg bojow4
na okrgtach nieprzygotowanych do tego oelu, zebranych pospiesznie
.w eskadry, ktore skladaly sic z - najrozmaitszych jednostek, o kran-
cowo r62nych wlasciwoseiach taktycznych i technicznych -wsrod
okrctow tej same] klasy. Prowadzili je do mylnie okreslonego celu
niezdarni carscy admiralowie, ktorzy the mieli nawet w przyblizeniu
dokladnego planu dzialan bojowych. I mimo to, zarowno w trakcie
uci 2liwego przejscia, jak a w czasie walki pod 'Cuszimy 14-15
(27-28) maja 1905 roku, marynarze rosyjscy dokonywali boha-
terskich ezynow. Jut to samo przejseie z Baltyku na Morze Japon=
?skie zarowno pod wzglcdem odleglosci, jak tee ze wzglgdu na ogol-
ne trudnosci warunkow, w jakich bylo dokonywane, niesma sobie
rownego w historii.
Rosyjskie okrcty o,plyn@ly Europe, przecigly Ocean Atlantycki,
Indyjiski oraz.Spokojny i bgdi c w drodze 220 dni, mimo mgly i chlo
-dow, niepogody, sztormow i tropikalnych upalow, przebyly okolo
30 tysiccy kilometrow. Na szlaku nie mialy rani wlasnych, ani sprzy-
mierzonych baz. Przeciwnie, caly czas musialy miec sic na bacznosci;
-bye w pogotowdu bojowym na swych posterunkach, bez od.poczynku,
?oczekujac ewentualnych prowokacji wroga, napadu ltd.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Eskadra, bodac stale w trwo?nym napiociu, j.uz na Morzu P61-
nocnym na Dogger-bank, na wiadomosc o rzekomym 'ataku nieprzy-
jacielskich torpedowcow, rozpoczola kanonade.*'
Nawet zaladunek wegla trzeba bylo przeprowadzac czt.stokroc
na ,peinym morzu, rt.cznie, bez ja.kichkolwiek ulatwiajacych praeg
specjalnych urzadzen technicznych. W ten sposab przeladowano
z transportowe6w na okroty wojenne 12 rnilionbw pudow wcgla.
Przy tym wszystkim, jack wiadomo, dowodztwo the troszczylo sit.
o elementarne potrzeby swych zolnderzy - nawet takie, jak zaopa-
trzenie w slodka wode.
A na okrt.tach pozbawionych przez dlugie miesiace normalnych
baz i zaopatrzenia, zmuszonych brae wggiel ,na zapas" nawet na
gorne poklady, w'arunki 2ycia byly szczegalnie cit.zkie.
Historia swiata nie zna drugiej takiej wyprawy okrt.tow wo-
jennych.
W bitwie pod Cuszima rosyjscy marynarze walezyli moznie i vvy-
trwale. Wiokszosc okrt.tow walczyla do ostatniej chwili i gingla
wraz z zalogami the opusciwszy bandery. Historia wojny rosyjsko-
japonskiej zna jeszcze wiele innych bohaterskich czynow mary-
narzy. Nazwy takich okrt.tow, jak ,Wareg" i ,Koriejec", ,Stie-
reguszezyj" i ,Gromkij" na zawsze pozostana w pamioci narodu
rosyjskieg.o.
Nic dziwnego, ze po dzieri dzisiejszy wzruszaja slower piesni
,,Warega", ktora toczyl on z jap:oriska eskadra pod Czemulpo.
Dla floty rosyjskiej doswiadczenie plynoce z wojny rosyjsko-
japonsldej the przeszlo bez Aladu. Dzioki wysilkom przodujacych.ma-
rynarzy, a przede wszystkim kontynuatorow szkoly admirala Ma-
karowa, flota zaczola ~stoisunkowo szybko rekonstruowac i rozwija6
swa silo bojowa. Projektowano i budowano bardziej udoskonalone
okroty wojenne.
W roku 1907 odbyl sio w Rosji mit.dzynarodowy konkurs na
opracowanie projektu 4okrt.tu liniowego. Sposrod 40 projektow, kto-
rych wiokszosc nadeslaly angieiskie, niemieckie i wloskie firmy,
przyjoto projekty rosyj:skie. Zbudowane pod kierowniietwem i kon-
trola A. Krylowa rosyjskie okroty liniowe typu ,Sewastopol", kto-
re zostaly wprowadzone do uzytku w roku 1914, przeszly szereg
prob bojowych i z honorem sluza juz w rosyjskiej flocie gonad
30 lat, podezass gdy wybudowane rowno.czesnie zagraniczne okrt.ty
tego samego typu okazaly sit. juz dawno niezdatne do uzytku.
* S.1 jednak pewne, nie rozpracowane jeszcze dane, ktore pozwalaj4
pizypuszczac, ze mozliwe bylo pojawienie. sig torpedowcfiw japoriskich w
czasie, kiedy okrgty rosyjskiej eskadry przeplywaly przez Dogger-bank.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
W roku 1908 irosyjski in?ynier Naletow opracowal projekt pod-
wodnego stawiacza min, ktorego budowg rozpoczgto w roku 1910
w stoczniach Nikolajewa. Byl to ,Krab" - pierwszy podwodny mi-
nowiec w historii budownictwa okrgtowego, ktory w czasie wojny
191.4-1918 roku z .powodzendem stawial pola minowe. Na minach
,,Kraba" wylecial w powietrze w pobli?u Bosforu niemiecki kr42ow-?
nik ?Breslau".
W roku 1'910 rozpoozgto budowg rosyj.skiego kontrtorpedowca.
,,Nowik", ktory rozpo,czal slu;bbg w roku 1913. Byl to najszybszy
w owym czasie okrgt (36 wgzlow). Stall sig on wzorem dla wprowa-
dzenia ?okrgtow podobnego typu we wszystkich flotach zagranicz-?
nych.* Nie mo2na pominac milezeniem prymatu w dziedzinie min.
zagrodowych,. ktory niezmiennie posiadala rosyjska wojskowa tech-
niczna mysl hanstruktorska. Jut 8 czexw ea 1855 na wynalezionych.
przez rosyj dego akademika B. Jako'bi minach, ktore zostaly usta-
wione na podej?ciu do Kronsztadtu, wylecialy w powietrze okrgty
angielskiej esdkadry adrnirala Nepira. W roku :1904 minowiec.
,,Amur" (w owym czasie nie bylo jeszcze za granica okrgtow tego
typu) pozostawil na podejsciach do Port-Artura pole minowe, na,
ktorym zatonglo kilka okrgtow wojennych floty japonskiej, wsrod"
nich dwa pancernikd.
W roku 1908 rosyjscy konstruktorzy-minerzy _zbudowali gal-
wanotechniczna ming uderzendowa (,,wzor 1908 roku"), ktora row-
niez i poza granicami Rosji zdobyla du24 popularnosc. Marynarze?
rosyjscy wyprzedzili znacznie w tej dziedzinie floty angielska.
W czasie pierwszej wojny swiatowej Anglia zwrocila sig o pomoc
do Rosji i otrzymala tysdac takich min.
Do Rosji nale2y r6wnie2 prymat w budowie tralowcow-
(w 1911-1912 r.). Okrgty takie.weszly w sklad flot innych pafistw
dopiero w czasie ,pierwszej" wojny swiatowej.
Walczac z martwota carskich biurokratow rosyjscy marynarze
ze ?szkoly Makarowa" przygotowywali sig starannie do obrony mor-
skich granic ojczyzny. Ulepszali oni system szkolenia marynarzy oraz
organizacjg dowodzenia flot4. We flocie zaczgto zwracac wigcej uwa-
gi na poznanie przypuszczalnych przeciwnikaw i opracowywanie-
planow wo jny ; zaczgto r6wnie2 przygotowywac przyszle tereny
walk. W wyniku tego, mimo trudnych warunkaw zgnilego carskie-
go re2irnu, flota rosyjska byla stosunkowo niezle przygotowasia do
pierwss,zej wojny swiatowej.
Dzigki bohaterskiej walce marynarzy rosyjskiej Floty Baltyckie
w czasie pierwszej wojny swiatowej, nienlieckie plany dzialan wojnn=
* S. Mojsiejew, Wykaz okrgtow rosyjskiej floty parowej i pancernej
Wojenizdat. M., 1948, str. 21.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
jennych na Baltyku zostaly pokrzyzowane, a flota niemiecka ponio-
sla cigzkie straty.
Jesli przyjrzee sig ostateoznemu %vykazowi strat, kt,ore poniosly
panstwa walczace w ci4gu jednego tytiko 1915 roku, to widae obraz
wielce niepochlebny dla floty niemieckiej.
Ogolne straty byly nastgpui4ce : Niemey : 2 zatopione krq ow-
niki, 2 zatopione kr zowniki cigzkie, 1 zatopiony kr4zownik pancer-
ny, 2 poderwane kr#otivniki pancerne i 3 krgzowniki lekkie, 1 zato-
piony minowiec, 5 zatopionych kontrtorpedowcow, 4 uszkodzone
kontrtorpedowce, 1 zatopiony okrgt podwodny, 6 zatopionych tralow-
cow, 4 uszkodzone tralowce, 2 zatopione statki strairnicze i 2 uszko-
dzone sterowee. Rosja: 2 stracone minowce, 2 stracone kanonierki,
2 uszkodzone kointrtorpedowce i 2 stracone oikrgty podwodne.
Nic wigc dziwnego, ze po takich wynikach kampanii kajzer
Wilhelm II umieiscil na sprawozdaniu dowodztwa niemieckich sil
zbro jnych na Baltyku tym razem calkowicie sluszn4 rezolucjg :
,,Wojna na Baltyku obfituje w straty bez nalezytych sukcesow".
W tym samym czasie minowe operacje Rosjan naruszaly niemieckie
linle komunikacyjne. Niezbgdna Niem.oom,szwedzka ruda miala tyl-
ko jedn4 drogg - przez Baltyk. Grozba 2elaznego glodu stala sig dla
Niemiec bardzo realna : 'Szwe ,ja wstrzymala nawet kursowanie pro-
mow migdzy Sassuitz a Trellebor'giem. O, jakknkoiwiek ?panowaniu"
kajzerowskiej floty na Baltyku w ogole nie moglo bye mowy.
Co prawda niek.torzy niemieccy historycy (np. Rallman) staraj4
sig the bez pomocy anglo-amerykanskich ?badaczy" zapewnie, ze
Ndeaney rozpoczgly i prowadzily wojny na Morzu Baltyckim jedynie
przy pomocy ?malych sil". Jest to po prostu zwykle przekrgcanie
faktow i wypaczanie rzeczywisto-sci. Wiadomo bowiem, 2e skladaja-
ca sig z 9 okrgtow liniowych 9 eskadra zostala jeszcze wiosn4
1915 ro*ku p.rzerzucona na Morze Baltycide.
Polowa pelnomorskiej floty, tj. polowa wszystkich sil mor-
skich Niemiec, w tymze 1915 roku zostala przerzucona na Bal-
tyk, aby wzigc udzial w operacji, ktora miala na celu dokonanie wy-
lomu w Zatoce Ryskiej. Ponadto skierowano na Baltyk okrgty pod-
wodne, a wsrod rich i podwodne minowce oraz sterowce i wielka
ilose statkow floty pomocniczej.
. Wszystko to skladalo sig na przygniataj4c4 przewagg nad sila-
mi floty rosyjskiej. Wreszcie istnienie Kanalu Kilonskiego pozwala-
lo Niemoom w warunkach dobrze zorganizowanego wywiadu doko-
nywae niezbgdnego wzanocnienia sil morskieh na Baltyku, doprowa-
dzajgc j e do stanu wdelokrotnie przewyzszaj4cego sily Rosjan. Na-
tomiast wymysly o ?malych silach" i o ,drugorzgdnym znaczeniu"
baltyckiego teatru wojny s4 z gruntu falszywe i pochodz4 z tych sa-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
mych ir6del, co niejednokrotnie stosowane na Zachodzie wymysly,
maJ4ce na celu pomniejszene rozmiar6w wysilku i ofiar narodu ro-
syjskiego w wake z niemieckim in iperializmem.
Nieanniej uporczywa walkg toczyla z Niemeami i Turkami Flota
Czarnomorska. W wyiiiku czynnych dzialan ofensywnych Flota
Czarnomorska zatopily w latach 1914 - 1917 setki nieprzyjaciel-
skich statk6w.
Ponadto, tak jak na Morzu Baltydkim rosyjskie lily morskie
przeszkadzaly w przewozie rudy ielaznej ze Szwecji, tak samo na
Morzu Czarnym flocie niemiecko-tureckiej i stolicy Turcji zagraialo
przerwanie dostaw wggla. Wystarczy powiedziec, ie celem ochrony
transport6w ;przewoigcych wggiel z Zon'gulaku do Kostantynopola
d.owOdztwo niemieckie, w warunkach, kiedy z dzialan wycofano sze-
reg okrgt6w bojowych, zrnuszone bylo wyznaczyc sw6j najsilniejszy
okrgt - cigiki krgiownik ,Goeben".
Na miny rosyjskie, pozostawione m. in. r6wniei przy samym
Bosforze, w eiagu pierwszych lat wojny najechaly takie okrgty, jak
,,Goeben", kraiownik ?Breslau" i ?Berk" (zniszczony calkowicie),
?Mediydie" (po wylbudhu osiadl na mielianie i zdjgli go Rosjanie),
kanonierka ,Malatla" (po wybuchu zatongla), torpedowiec ,Kuta-
chia" i wiele innych.
Nawet ndemieccy historycy wojenni (H. Lore!) z uszeni byli
przyznac, ie ?dzialalnosc minowa ,byla wiel:kim osi4gnigciem' floty
rosyjskiej"..
W walkach na morzu powodzenie nie sprzyjalo Niemcom i Tur-
kom od poczgtku do konca wojny. 31 paidziernika 1917 roku dwa
torpedowce rosyjskie jui drug4 salws artyleryjsk4 zatopily turecki
torpedowiec ,Chamid-Abad", a nastgpnie uszkodzily dwa transpor-
towce i zmusily trzy konwojujgce je tralowce do wyrzucenia Sig na
brzeg.
Flota Czarnomorska dokonala szeregu wspanialych operacji na
podejsciach,do Bosforu i w pobli~;u weglowej hazy Turk6w - portu
Zonguldak.
Realizujgc to operacje marynarze ro;syjscy pierwsi na swiecie
utworzyli mieszane zgrupowanie operacyjne, skladajoce :sig z okrg-
tow posiadaj4cych artylerig i z okrgt6w maj4cych na pokladzie hyd-
roplany.
We flocie rosyjskiej pcwstaly i znalazly zasto!sowanie najeen-
niejsze wojskcwe idee operacyjne; kt6rych .,autorstwo" przypisywali
sobie po 30 latach amerykanscy admiralowie.
Rosyjscy marynarze odpierali r6wnie2 z powodzeniem atak
Niemc6w na p6hiocy, gdzie wr6g staral sic ,przerwac lscznoA6 Rosji
z jej sojusznikami.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
W czame pierwszej wojny swiatowej marynamze walezyli z pos-
wigceniem przeciwko. Niemcom, kt6rzy ;pr6bowali podporz4dkowa6
Rosje swojej polityce i dokona6 zaboru ziem rosyjski~ch. Ale r6wno-
czesmie zasadnicza czesc marynarzy the chciala zwycigstwa samo-
wladztwa. Przoduja.cy marynarze przygotowywali sic pod kierun-
kiem bolszewik6w do przeksztalcenia wojny ianperialistycznej w woj-
ng domowa, albowlem jedynie obalenie samowladztwa moglo urato-
wa6 Rosjg przed zaglad4, utrzyma6 jej narodow4 niezaleznos6
i stworzy6 warunnki dla jej dalszego rozwoju i umocnienia. W walce
o przeksztalcenie wojny imperialistycznej w wojny domowa rosyjscy
marynarze korzystali z tibogatych tradycji rewolucyjnych, a przede
wszystkim z doswiadczen walki, kt6r, toczyla klasa robotnicza pod
kierownictwem partii bolszewikow.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
II. UDZIAL MARYNARKI WOJENNEJ W RUCHU
REWOLUCYJNYM
MARYNARZE W OZASIE DNI PA2DZIERNIKOWYCH
1917 ROKU
Marynarka Wojenna ZSRR, posiada niezwykle bogate tradycje
rewolucyjne, jak zadna inna na swiecie: Tradycje rodzily sig w ci4gu
wielu dziesicioleci. Nie mokna .wykladac historii rosyjskiej Mary-
narki Wojennej, jesli bgdzie ona oderwana od ruchu rewolucyjnego,
ktary rozwijal sig ma okrgtaoh i w?jednostkach nadbrzeznych. Rozu-.
mie sig samo przez sig, ze historia rewolucyjnej walki odzianych
w marynarskie mundury robotnikow i chlopow jest organicznie po-
wiazana z walkq, o wyzwolenie spod ucisku samowladztwa i burku=
azji, ktorq toczyly naa+ody Rosji. Dlatego wlanie rewolucyjna
przeszlosc i rewolucyjne tradycje Marynarki Wojennej jak najbar-
dziej scisle i serdecznie l9,cz4 marynarzy z narodem, z parti4 bolsze-
wickq, d jej wodzami - Leninem i Stalinem.
.Ogolny wzrost ruchu robotniczego w kraju i utworzenie jedno-
lltej, scentralizowanej bojowej partii proletariatu, oto co przyspie-
szylo rozwoj -ruchu rewolucyjnego w marynarce.
Partia bolszewicka, Lenin i Stalin zawsze troszczyli sig o to,
aby wychowywac nvasy marynarskie i iolmierskie na rewolucyjnych
tradycjach narodu, aby budzila sig w rich i krzepla swiadomoscre-
wotucyjna, aby sluzyli swemu narodowi z calkowitym oddaniem
i byli gotowi poniesc katid4 ofiarg w imig jego interesow.
Lenin i Stalin wysuwali czynn, i systema,tycznq pracg rewolu-
cyjn4 wsrod zolnierzy i marynarzy jako jedno z najwakniejszych za-
dan partii marksistowskiej.
Jut w roku 1902 Lenin w swej pracy ?Co robic" pisal: ,Skoro
tylko pozwola, na to istniej4ce sily, powinnysmy koniecznie zwrooic
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
jak najbaezniejsza uwagg na propagandg i agitacjg wsrod 2olnierzy
i oficerow, na stworzenie ,organizacji wojskowych" wchodzacych
w sklad naszej partad."*
Lenin uwa2al, 2e przywodcy II Migdzynarodow(ki i mienszewicy
rosyjscy, odmawiajac prowadzenia pracy rewolucyjnej w Armii
i Marynarce Wojennej, popelniaja zdradg wo!bec sprawy rewolucji.
Partia bolszewicka byla w rzeezywisto'sci jedyna partia, ktora pro-
wadzila prawcdziwie rewolucyjna praeg w Armii i Marynarce Wojen-
nej.
W pracy tej partia awracala ,szczeg6lnq uwagg na jednostki
m,orskie, artyleryjskie i specjaIlne, np. kolejowe, saperow itp. majac
na wzglgdzie bardziej wykwalifikowany i bliski w sensde klasowym
proletariatowi sklad tych zgrupowaii wojskowych" (Jaroslawski).
Spioleczne i klasowe oblieze marynarzy mialo bezsp.rzecznie okreslo-
ne znaczenie dla pomy6lnego roawoju ruchu rewol?ucyjnego we floicie.
W ostatnim 25-leciu XIX wieku flota przeksztalcila sig ju2 osta-
tecznie z 2aglotivej w paro?wa, wyposa2on4 w nowoczesna i jak na.
owczesne czasy, skon plikowana technikg. Rzad carski zmuszony byl
skosnrpl.etowac zalogi okrgtow wojennych nie tylko mlodzie2a chlop-
ska, ale w coraz wigkszym stopniu mlodzie24 robotnicza, ktora miala
ju2 ckreslone kwalifikacje produkcyjne i przygotowanie techniczne:
W wielu wypadkach mlodziez to wlaczala sig jeszeze przed slu2ba
wojskowa do oigoinej, ekonomicznej i politycznej walkd klasy robot-
niiczej oraz do jej organizacji zawodowych i partyjnych. Co wigcej,
powstajqce wowczais w zakladach przernyslowych, w fabrykach
i w warsztatach grupy robotnicze i kolka oraz organizacje partyjne
.skladaly sig ,,...w przytlaczajacej wigk:szosci z mlodziezy, ktora naj-
ostrzej i najbardziej dotkliwie odczuwala ucisk ?klasowy i kapitali-
styczn.a eksploatacjg".-*
0 rewolucyjnej aktywnosci owczesnej mlodzie2y swiadczy na
przyklad taki fakt, 2e ,na przeszlo pigdziesiat osob aresztowanych
na terenie Zakladow Putdlowskich w latach 1899 - 1900 w zwiazku
ze spracwa ,Zwigzku Walki" przypadala jedna lub dwie oso:by w wie-
ku 30 lat. W kolku dzialajacym na terenie zakladow byl tylko jeden
robotndk w starszym wieku.*- *
Fabryczne i zakladowe organizacje, dzialajac pod kierownict-
warn osrodka partyjne,go, in aly niekiedy mozliwosci nawiazywania
do;sc bliskich, przyjacielskich stosunkow z marynarzami floty wo-
* W. Lenin, Dziela wybrane, t. I, ,Ksi,#ka i Wiedza", str. 284.
** M. Kalinin, ,Szlak chwaly Komsomolu", Wyd. ,Mloda Gwardia: ,
1947, str. 14.
** M. Kalinin, ,Szlak chwaly Komsomolu", Wyd. ,Mloda Gwardia",
1947, str. 16.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
jennej. W zakladach znajduJ4cych sig w wigkszych osrodkach prze-
rnyslowych kraju nie tylko budowano okrgty, ale w wigkszo!sci wy-
padkow remontowano. je. W czasie remontu okrgt6w w zakladach
i dokach nawiazywaly sig kontakty oraz znajomosci marynarzy z ro-
botnikami. Ponadto wielu marynarzy wysylano do zaklad6w, gdzie
okrgty znajdowaly sig jeszcze w trakcie budowy. Tak np. marynarz
Woloszyn, byly robotnik, zostal odkomenderowany na dwa l.ata do
Zakladow Sormowskich, gdzie budowano maszyny d1a krazownika
,Oczakow". W Sormowie znajdowala sig jedna z najstarszych or-
ganizacji socjaldemokratyeznych. Woloszyn wsta.pil w jej szeregi
i bral udzial w pracy. Po powrocie do Sewastopola, jeszcze przed wy-
padkami 1905 roku, Woloszyn stal sig jednym z najbadziej czynnych
dzialaczy ruchu rewolucyjnego.
R6wniez w wielu innych. wypadkach bliskie stosunki robotni-
k6w z xnarynarzami nie przemijaly bez sladu, tym bardziej w latach
poprzedzaJ4cych pierwsza rosyjsk4 rewolucjg bur2uazyjno-demokra-
tyczn4, kiedy wyrainie wzrasta dzialalnosc organdzacji socjal-
demokratycznych i polityczna aktywnoec robotnik6w. Poza tym
robotnicy przemyslu okrgtowego i maszynowego, metalowcy szli
zawsze pod sztandarem SDPRR, pod sztandarem bolszewik6w,
w pierwszych szeregach iog6lnoludowej walki z caratem.
Powazne znaczenie dla powodzenia rewolucyjnej propagandy
i rozwoju ruchu rewolucyjnego miala wyjatkowo bezprawna i nie-
zwykle cigzka sytuacja, w kt6rej znajdowaly sig ,niznije czyny",
tj. szeregowi marynarze carskiej marynarki wojennej.
Sztandar Lenina powiewal nad ir6dlami ruchu rewolucyjnego
w carskiej marynarce wojennej. W grudniu 1900 roku ukazal sig
za granic4 pierwszy numer zorganizowanej i 'kierowanej przez Lenina
gazety ?Iskra". Gazetia zaczgla rozpowszechniac sip, takze wsr6d
marynarzy. Pod wplywem ?Iskry" wlasnie powstaja w Kronsztadcie
w latach 1902 - 1903 pierwsze socjalde'mokratyczne grapy. Prawie
r6wnoczesnie, tj. w latach 1903 - 1904, powstaj4 one r6wnie2 w Se-
wastopolu.
Szczeg6lne znaczenie dla rozwoju ruchu rewolucyjnego w ma-
rynarce mial fakt, ze zar6wno organizatorzy, jak i uczestnicy
grup socjaldemokratycznych ibyli tw wigkszosci leninowcami, czyli,
jak m6wiono wowczas, ,,zdecyd.owanymi iskrowcami", a po rozlamie
w SDPRR na II zjeidzie - bolszewikami.
Konspiracyjna literature socjaldemdkratyczna w og6le zaczgla
pmeuikac do marynarzy w pierwszych miesiacach 1902 roku, jeszcze
prized ukonstytuowamiem sig marynarskich grup socjaldemokratyez-
nych. I?si.niej4 dame o istndeniu jui w tym okresie lacznnosci migdzy
marynarzami . Floty Czarnomorskiej a robotnikami Petersburga.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
W lutym 1902 r. carscy iandarmi prowadzili w Sewastopolu sledz-
two w mvi4zku z wykryciem u pisarza Kadry Nr 33 Floty Czarno-
mo-rskiej Iwana- Loszczenowa drukowanych ulotek petersburskiego
7Awi4zku Walkli o Wyzwolenie Klasy Robotniczej". Wediug ogwiad-
czenia Loszczenowa, ulotki otrzymal on od zamieszkalego w Peters-
burgu brata.
Jeszcze trwalsze wvigzy istnialy migdzy marynarzami Floty Czar-
nomorskiej i robotnikami Zakaukazia, ktbrych walk4 rewolucyjn4
kierowal Jazef Stalin. Np. w Batumie proklamacje i odezwy zakau-
kaskiego zwi4zku SDPRR, wzyw,vaJ4ce masy pracuJ4ce i aolaiierzy
do walki ze znienawidzonym caratern, dostaly sig na okr(Pty i ode-
graly powain4 rot@.
Bojowa przyjain rewolucyjna robotanikow i marynarzy Baltyku
znajdowala niejednokrotnie wyraz jeszcze przed rewolucJ4 1904 -
1905 roku. Tak np. w Libawfle w roku 1903 mial miejsee strajk ro-
botnmkow portowych, 'ktory nosil charaLkter polityczny i ekonomicz-
ny. Wyslano tam w celach .pacyfikacyjnych uzbrojony oddzial mary-
narzy Kadry Nr I i Floty Baltyckiej. Dowodz.4cy oddzialem oficer Ba-
diagin zwrocil sic do marynarzy z przemowieniem i na zakonczenie,
wyrazil przekonanie, ze oddzial spelni swoj obowi4zek, kiedy trzeba
bcdzie strzelac do ,buntownik6w". Zamiast zwyklej wowczas regu-
lamiinowej odpowiedzi Badiagin spotkal si z ..,grobowym mileze-
niem. Rownoczesnie marynarze zakomunikowali o wszystkim robotni-
kom i ?oswiadczyli im:
,,Robcie sw oje, a my do was nie b0ziemy strzelac".
Poaniej, jesieni4 tego2 1903 roku, w Libawie zastrajkowaly nie-
ktore zaklady. Celem ,zaprowadzenia .porz4dku" sformowano z Kad-,
ry Nr 6 speejalny oddzial bojowy. Marynarze odmowili kategorycz-
nie udzialu w tej ,,operacjii".
Rewolucyjne nastroje marynarzy rosly. Dowodca. portu libaw-
skiego kontradmiral Irecki, analizuJ4c tak nieprzyjemne dla siebie
wydarzenia i szukaJ4c ich przyczyn, pisal:
,,Uwaiam, he gl6wn4 przyczyn4 jest agitacja Komitetu Rewo-
lucyjnego w ?L'i'bawie".
We Flocie Czarnomorskiej kolka 1 grupy socjaldemokratyczne
zaczgly sig organizowac w pocz4tkach 1903 ' roku. Jednym z pierw-
szych organizator6w grup socjaldemokratycznych stal sig marynarz
z oddzialu szkolnego, ` bolszewik Iwan Jachnowskki. Do czasu slu--
by wojskowej byl on. formierzem w Charkowskich Zakladach Budo-
wy Parowozow. Jachnowski wstapil do SDPRR w craerwcu 1901 ro-
ku. Bcd4c powolany do islutiby wojskowej Jachnowski na polecenie
chaiskowskiej organizacji socjaldemokratycznej nawi4zal w stycz-
niu 1903 roku l4c'zno~96 z krymskim zwi4zkiem SDPiRR w Symfero-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
polu i stworzyl we Flocie Czarnomorskiej pierwsza marynarska
grupe socjaldemokratyczna. W sklad tej grupy weszli marynarze,
kt6rzy p6iniej, w rolku 1905, nde tylko brali czynny udzial w pow-
staniach na okrgtach Floty 'Czarnomhorskiej, ale stali r6wniei na
czele tych wystapien., jak np. 0. Wol'oszyn, organizator powstania
na okrecie szkolnym ,Prut", A. Pietrow, kierownik powstania na
,,Potiomkinde", Wakulinczuk i inni.
Na strone so,cjaldlemokratycznej grupy Floty Czarnomorskiej
sklanial sie r6wnie2 drugi kierownik powstania na ?Potiomkinie" -
A. Matiuszenko.
Z poczatkiem roku 1905 na wielu okretach Floty Czarnomor-
kiej istnialy rewolucyjne ik6lka marynarzy. Praca rewolucyjna
wsr6d marynarzy Floty Czarnom~orskiej kierowala tzw. ,Centralka
Marynarska` - partyjna organizacja SDPRR Marynarki Wojen-
nej. Ta sewastopolska marynarska ,Centralka" byla bolszewicka.
W strone frakcji bolszewikow sklaniala sie r6wniei wiekszosc zor-
garnizowanych marynarzy. Zgodnie ze wskazaniami leninowskiej ga-
zety ,Wpieriod" oraz z deeyzjami III zjazdu partii o powstaniu
zbrojnym, ,Centralka Marynarska" kierowala masy ku zbrojnemu
powstaniu.
Powstanie marynarzy pancernika,,Po:tiomkin-Tawriczeskij" latem
1.905 r. bylo niespotykanym dotychczas we flocie wydarzeniem, Wiel-
kd okrgt bojowy znalazl sic calkowicie w rekach ,niznich czynow",
kt6rzy podniesli rewolucyjn4, czerwona flage, przy czym the tylko
uczestnikami powstania, ale i jego kierownikami i inicjatorami byli
marynarze - robotnicy i chlopi.
,,Powstanie na pancerniku ,Potiomkin" bylo pierwszym maso-
wym wystapieniem rewoilucyjnym w armii i flocie, pierwszym przej-
sciem znacznego oddzia'lu wojsk carskich na strone rewolucji".*
0 tym, jak rozogniona byla rewolucyjna atmosfera w carskiej
anarynarce - swiadezy tei fakt, ie r6wnoczeAnde z wysta;pi,eniem
, potiomkinowc6w" wybuchlo (chociaz the zwi4zane z nim bezpogred-
nio) powstanie marynarzy na, Baltyku, w 'Libawie, w kt6rym braili
udzial marynarze z pieciu Kadr floty w liczbie 4 000 os6b.
Lenin nadawal ruchowi rewolucyjnemu we flocie, a szczeg6lnie
powstaniu na ,Potiomkinie", wielkie znaczenie.
Na pierwsza wiadomosc o powstaniu na ,,Potiomkinie" Wlodzi-
mierz Iljicz, kt6ry przebywal w6wczas na emigracji w Genewie, we-
?zwal do siebie znajdujace.go sie tam rowndei czlonka partii, boliszewi-
ka Wasiljewa-Juzina i polecil mu w dmiendu KC wyjechad natych-
* Historia WKP(b), Krotki kurs, str. 71 (wyd. ,Ksigika i Wiedza"
1949 r.).
42
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
miast do Rosji, do Odessy, doko.d przybyl wbwczas powstanezy pan-
cernik. Wysl.annik Lenina winien byl dostac sig na ?Potiomkdna"
d kierowac dzialanlami rewolucyjnych marynarzy.
Lenin dokladnie sforniulowal przy tym swoje polecenie. Jak
opowiadal Wasiljew-Junin, Wlodzimierz Iljicz sformulowal je nastg-
pujgco:
?Musicie koniecznie spowodowac natychnilastowy desant. Po-
starajoie sic dostac za wszellkk cent na pancernik i przekonajcie ma-
rynarzy, aby dzialali zdecydowanie.
W ostateczinosci nice eofajoie sic przed zbombardowaniem insty-
tucji pantstwowych.
Miasto trzeba wzi46 w nasze rece. Nastepnie natychmiast
uzbrodc robotndkbw i w zdecydowany spo.sbb poprowadzdc agitacjg
wsrod chlopow.
Zaproponujcie chlopom opanowanie ziemi obszarniczych i po-
lgczenie sic z robotnikami dla wspodnej walki.
Chlopom poswigccie wiccej uwagi. W rozpoczynai4cej sig walce
przywi4zujg ,niezwykl4 wage do sojuszu robotnikbw i chlopow. Na-
stgDnie trzeba zrobic wszystko, aby uj46 w swe rece resztc floty".
W wypadku pomyslnego rozwoju ruchu rewolucyjnego we Flo-
cie Czarnomorskirej Lenin mial zamdar przybyc tam osobikie. Ale
zadanie, ktbre Lenin powierzyl Wasuljewowi-Juzinowi, the zostalo wy-
konane.
Na dzien przed jego przybyciem do Odessy pancernik ,Potiom-
kin" zmuszony byl opu scic odesk4 reds i wyjsc na morze...
Proby podjcte przez innego wybitnego dzialacza partii bolsze-
wtiakiej, Jaroslawskiego, aby dostac sic na pancernik, rowmiei nie zo-
staly uwienczone powodzeniem.
J?ak wiadomo, powstanie na pancerniku ,Potiomkin" nie otrzy-
malo nalezytego, czynnego wsparcia ze strony wi&szo5cu okrgtow
wojennych Floty Czarnomorskiej. A jednak mimo to sam fakt ta-
kiego rewolucyjn,.ego wyst4pienda marynarzy stanowil bez w4tpienia
wybitne wydiarzenie historyczne.
W artykule ?Amnia rewolucyjna i rzgd rewolucyjny" Lenin pi-
sal: ,Ogromne znaczenie niedawnych wyd,arzen odeskich polega
wlasnie na tym, ze tutaj ,po raz pierwszy duza czcsc sily wojskowej
?caratu - caly pancernik, przeszla otwarcie na strong rewolucji...
pancernik ,Potiomkin" pozostal niezwyoigtionym terenem rewolucji
i jakikolwiek bylby jego los, marry przed sobq niewgtpliwy i zna-
miennyfakt:probgutworzenia j 4 d r a armii rewolucyj-
n e j. Pierwszy krok zostal zrobiony. Przekroczylismy Rubikon.
Przej?cie armii. na strong rewolucji zadokumentowano przed calf
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Ros j4 i calym gwiatem. W glad za wydarzeniami we Flock Czarno-
morskiej nieuchronnie nastapiq nowe, jeszcze bardziej energiczne
pr6by utworzenia' rewolucyjnej armid..." *
Godne uwagi jest to, 2e jeden z naj*ybitndejszych kierowrak6w
powstanda - Matiuszenko przedostal sig z Rumunii (gdzie byl inter-
nowa.ny ,Potiomkin"), do Szwajcarii, gdzlie w tym czasie (w 1905 r.)
przebywal Lenin. Lenin rozmawial z nim w6wezas o wielu z4gadnie-
niach - m. in. o stosw ku chlopsikiej czggci niarynarzy do agrarne-
go prograrnu partid.
W cytowanym wy2ej artykule ,Armia rewolucyjna i rz4d re-
wolucyjny", kt6ry zostal opublikowany w gazecie ,Proletarij"
10 lipca (27 czerwca) 1905 roku, Lenin pisal o szczegolnie ,wielkiej
wadze wojskowej techniki i wojskowej organizacji, jako: narzgdzia,
kt6rym posluguk sig messy ludowe i klasy narodu w celu przes4dze-
nia wielkich stare historycznych" ** oraz jeszeze raz 2ardal, aby na
czele rewolucyjnych wystapien 2olnierzy stall bolszewicy i aby polar-
czyli je z rewolueyjn4 walk4 robotnsik6w i chlop6w.
Troska bolszewik6w o stale rewolucjonizowanie mas 2olnierzy
i marynarzy znalazla w6wczas, w okresie pierwszej rosyjskiej rewo-
lucji buriuazy jno-demokratycznej, wyraz w utworzeniu specjalnych
wojskowych organizacji partii dla kierowania pracy rewolu'cyjn4
w carskiej armii i flocie.
Zadaniem organizacji wojskowych bylo : tworzenie ?s.-d. k o-
m 6 r e k p a r t y j n y c h we wszystkich jednostkach wojsko-
w,ych", ,organizowaaiie wok6l nich i poprzez nie wszystkich elemen-
tow rewolucyjnych" armil i floty,,;celem ezynnego wspierania 24dan
ludu" :oraz celem przygotowania d dokonanda ?jawnego przejgcia na
strong powvstaaiczego luau".***
W odpowiednich dokumentach, dotycz4cych dzialalnogci wojsko-
wych organizacji SDPRR podkreglono koniecznogc podporzadkowa-
nia ,,...wszelkiej pracy w calogci og64nopolitycznym zadaniom bie-
24cej chwili 1 kierownictwu ,politycznemu or'ganizacji ogolnoprole-
tariaokich".****
Utworzone w tym okresie organizacje bojowe partii (druzyny
bojowe) byly jak wiadomo zal#kiein Czerwonej Gwardii. R6wno-
czegnie prowadzono uporczywq, stab pracy agitacyjno-propagando
wq. Partia wydawala wowczas znaczn4 iloM gazet wojskowych, ulo-
tek, odezw i broszur przeznaczonych speejalnde dla 2olnierzy. W Pe-
tersburgu wydawano gazetg ,Kazarma", w Moskwde ,,Soldatskaj&
* W. Lenin, Dziela, t. VII, str. 380. 1
** W. Lenin, Dziela, t. VII, str. 384-385.
*ie ,,WKP(b) w rezolucjach i uchwalach zjazdow, konferencji i Plenum
KC" cz. I. O'GIZ-1940, wyd. 6, str. 92.
**** Jak. wyiej. ..
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
2izn", w Rydze ,Golos Soldata". 'Centralna grupa firiskiej organi-
zacji wojskowej miala swoj organ - gaze4 ,Wiestnik Kazarmy".
Rowniez w S rastopolu wychodzila gazeta ,Soldat".
Przewidywania Lenina i partii ibolszewikow, dotyczace rozwoju
ruchu rewolucyj'fiego we flocie, znalazly potwierdzenie we wszyst-
kich dalazyeh wydarzeniach, na przebiegu ktory.ch nie mogla nie od-
bic sig przeprowadzona przez partdg wdelka praca agitacyjno-propa-
gaindowa i organizacyjna.
W glad za wystqpieniem marynarzy czarnomorskick z ,Potiom-
kina" czynnymi uezestniikami ruchu rewolucyjnego stali siQ mary-
narze innych flat. W latach 1905-1906, mialy miejsce powstania
w Kronsztadcie, Libawie, Wyborgu, Sewastopolu, we Wladywostoku
i w innych portach, na wielu okr~tach i w kadrach Marynarki Wo-
jennej. 0 rozmachu ruchu rewolucyjnego we flocie w latach 1905-
1.906 wyrainie m6wi nawet nastoujgcy krotki wykaz kalendarzowy
wydarzen.
1. Czerwiec-lipdec 1905 roku -- powstanie na paneerniku ,,Po-
tiomnkin-Tawriczeskij", na torpedowcu Nr 267, na pancerniku
,,Georgij Pobiedonosiec" i na okrgcie szkolnym ,Prut" (Sewa-
stopal i Odessa).
2. Lipiec 1905 roku -- powstanie kadr floty w Libawie.
3. Pazdziernik 1905 roku - zaburzenia w koszarach kaspijskiej
kadry marynar'ki wojennej (Baku).
4. Pazdzieirnik 1905 roku - powstanie w jednostkach garnizonu,
w oddzialach szkolnych i w kadrach morski?ch Kronsztadtu.
5. Listopad 1905 roku - powstanie garnizonu sewastopolskiego,
nadbrze:%nych kadr ma rynarki i na okrgtach Floty Czaxnomor-
skiej : na krazowniku ,Oczakow", na pancerniku ,Pantelejmon"
(b. ,Potiomkin"), na okr~tach szkolnych ,Dniestr" i ,Prut",
na kr4zowniku minowym ,Gridien", na kontrtorpedoweach
,,Swdrepyj", ,Zawdetnpj", na torpedowcu Nr 270 d innych, pod
kierownictwem sewastopolskiej bol.szewickiej organizacji woj-
skowej i pod dowadztwem porucznika Szmidta.
6. Styczen 1906 roku - powstanie na okrgtach flotylli syberyj-
skiej (Wladywostak) - krotownikach ?2emmug" i ,Terek,", na
torpedowcu ?Gordy]", na transportowcach ?Argun", ?Szilka"
oraz w jednostkach garnizonu twierdzy wladywostockiej.
7. Luty 1906 roku - bunt" na kanonierce ,Doniec" (Odessa)..
8. Luty 1906 roku - op6r wladzy w czasie aresztowan na trans-
portowcu ?Araks" (Baku).
9. Maj 1906 roku - powstanie kadry flotylli kaspijskiej (Baku).
10. Czerwiec 1906 roku - ,, przeciwienle sib aresztowaniu cz~sci za-
logi" na pancerniiku ,Slawa" (Rewe11).
45
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
11. Czerwiec 1906 roku - ,rozruchy" na pancerniku ?Tri swiati-
tiela" (Sewastopol).
1.2. Lipiec 1906 roku - ,,;przeciwstawienie sd@ rookazowi" na okr--
eie szkolnyan ?Europa" (Flota Baltycka).
13. Lipiec 1906 roku - powstande garmdzomu twierdzy Wyborg i na-
brze2nych kadr marynailki na polwyspie Skatuden (w poblimu
Helsinek).
14. Sierpien 1906 roku - powntanie na kraiowniku ,Pamiat' Azo-
wa" (Flota Baitycika).
15. Sienpien 1906 roku - powstanie kadry marynarki i garnizonu
twierdzy Kronsztadt (,,drugie powstanie kronsztadzkie" ).
16. Sderpi~en 1906 roku - ?bunt" na okrgcie szkolmym ?Ryga" (Li-
bawa).
17.' Grudzien 1906 roku - ,przeoiwstawienie siQ rozJkazowi do-
wodztwa" na pancerniku ?Admiral Lazarew" (Fliota Baltycka).
1.8. Czerwiec 1907 roku - proba powstania na pancernikach ,,Sy-
nop", ,Rostislaw" i' ?Tri swiatitiela" (Flota Czarnomorska).
19. Sierpien 1907 roku - ?bunt" na okrgcie szkolnym ?Ryga" (Flo-
ta Baltycka).
20. Wrzesien 1-907 roku - proba wywolania powstanda zalog okr~-
tow czarnolmorskich, kadr marynarki i jednosteik garnizonu se-
wasto,polslriiggo, ktora ograniczyla si@ w rezultacie" braku orga-
nizacji i kierownictwa do lokalnego powstanda w brzeskim pul-
ku piechoty.
21. Pazdziernik 1907 rdku - powstanie na kontrtorpedowcu ,Sko,-
ryj" i na torpedowcach ,Sierdityj" i ,,Triewoinyj" we Wlady-
wostaku.
We wszystkich tych wydarzeniach pierwszej rosyjskiej rewo-
lucji. 1905 raku powa2na rolg cdegrala mlodziez,/co oczywigcie zwia-
zane jest z wiekiem przytlaczajacej wigkszo,sci szeregowych w armii
i flock. ?Ruch rewolucyjny w armli i Marynarce Wojennej byl przede
wszystkim ruchem rnlodzie2y robotniczej i chlopskiej,. odzianej
w szare 2olnierskie mundury. W zwiazku z tym wystarezy wskazac
chociatby na powstamie pancernika ,Potdomkin" lub na powstania
wyborskie czy te2 kronsztadzkie".**
* Nielegalna gazeta ,Kazarma' - organ organizacji wojskowej przy
Petersburskim Komitecie SDPRR - w Nr 6 z do. 12 sierpnia 1906 roku
o powstaniach tych pisala w nastcpuj4cy spos6b: ?W ci4gu ostatnich lat
Rosja przyzwyczaila sic do powstan wojskowych, ale powi4zane ze sobJ
Wyborg i Kronsztadt wyr6iniaj.1 sic wsrod nich - na przestrzeni ostatnich
trzech wiek6w nie moina wskazac ani jednego takiego potcinego powstania
wojskowego, Wyborg - duia, dobrze wyposaiona twierdza wpada w rcce
do?c silnego oddzialu, kt6rego liczebnosE okres1a sic do 3-5 tysiccy ludzi".
** M. Kalinin, ?Szlak chwaly Komsomolu", wyd. ?Mloda Gwardia",
1947, str. 19.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Jesli idzie o niepowodzenia i pora2ki ruchu rewolucyjnego we
flocie w latach 1905-1906, to u ich podstaw 1e24 to same przyczyny,
ktore dotycz4 rewolucji 1905 roku jako oalosci. Jedn4 z przyezyn
bylo to, i2 ?fakt, 2e znaczna czesc chlopow nie chciala A6 razem
z robotnikaxni do walki o abalenie caratu, odbil sig rowniez. na za-
chowaniu sic armiii, ktorej wiekszosc stanowili synowie chlopscy,.
odziani w mundury?ioinierskie. W poszczegolnych oddzialach armii
carskiej powstawaly fermenty i wybuchaly powstania, ale wigkszosc?
2-oh iierzy woi42 jeszcze pomagala carowi ?tlumic strajki i powstania
robotnicze".*
Rz4d carski, jaik wiadomo, dlawil aazwyczaj rewolucyjne wy-
st4pienia marynarzy rekami 2olnierzy i Kozakow, a ponadto wew-
n4trz marynarki wykorzystywal wahania i niezdecydowanie chiop-
skiej czgsci marynarzy.
Dla powodzenia wyst4pien rewolucyjnych zgubne bylo i? to., 2e
w szere ,u wypadkow kierowniotwo trafialo w rece przedstawicieli
drobnomieszczanskich partdi ugodowych - mieriszewikow i eserow-
cow, ktorzy starali sic powstrzymac marynarzy od ws!polnych kon-
sekwentnych i zdecydowam.ych dzialan. Znaczn4 role odegralo r6w-
nie2 poparcie, ktorego w najrozmaitszych formach udzielala carato-
wi w jego walce z rewoluej4 m+icdzynarodowa burzuazja. Oto jeden
z takich iprzykladow.
Komand?or-4porucznik Barszcz, d-owodca 1ir42owinika ?Aurora" ,
przebyvaJ4cego na lobcych wodach, doniosl dnia 9 stycznia 1906 ro-
ku telegraflcznie z Cherbourga duo glownego Sztabu Morskiego co
nastgpuje :
,,Otrzymalem od francuskiej tajnej p~olicji dane, 2e zaloga ro-
syjskich okrctow wojennych w Algerze i Cherbourgu' zakupila du-
24 ilo,sc rewolwerow.
Poniewaz rewizje na statku nie daJ4 rezultatow, nale.aloby nie-
spodzianie przejrzec rzeczy zalogi przy odsylaniu jej do ikadry w Li-
bawie".
. Po klesce rewolucji 1905-1907 roku .rozpocz4l sic okres re-
akcji.
O tym, jak bezliitosnie rozprawial sic rz4d carski z rewolucyj
ny'mi marynarzami, m6wi4 m. in. nastepuJ4ce cyfry:
Ogoln.a liczba marynarzy Floty Baltyckiej znajduJ4cych sig
w roku 1906 w wiezieniach morskich i w bataiionach dy-
scyplinarnych dochodzila do 6 000 osob. Sposrod nich 3/4 przypa-
* Historia WKI (b), Krotki kurs, str. 105, ,Ksi#ka i Wiedza", 1949.
** Kr4zownik ?Auurora po bitwie pod Cuszim4 przybyl dc Manilli
(Filipiny), ? gdzie zostal internowany. Po zawarciu pokoju z Japoni4 okret
powrocil do Rosji.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
dalo na aresztowanych jako politycznie ,;szkodliwyah" i ,niebezpieez-
nych". W ten spos6b, bior c pod uwagg, ze na 1 stycznia 1906 roku
Flota Baltycka liczyla wg spisu og6lem 41843 osoby, procent ?nie-
prawomyslnych", usunigtych z floty, oaiggal 13,5-14,5.
Wiele organdzacji wojskowych zostalo rozgromionych. Pomimo
,jednak niezwyklego wzrostu trudnosci w prowadzeniu pracy wsr6d
:zolnierzy i marynarzy partia jej nie przerywala. Ciekawy frag-
ment z grudnia 1909 roku znajduje sig w pamigtnikach N. Krup-
skiej.
Jeden ze sluchaczy frakcyjnej szkoly partyjnej zorganizowanej
-.w6wczas przez ?atzowlst6w" i ,,bogostroitieli" na wyspie Capri
(Wlochy) staral sig . udowodnic Wlodzdmierzowi Iljdczowi, ie stawia
an rzekorno pracy, w Dumie Patstwowej ponad agitacjg w wojsku.
Iljicz usmiechngl sig i zam4l m6wi6 o wainoscd pracy w Dumie.
.;Oczywiscie - pisze Krupska - nie ryslal on absolutnie o tym, 2e
-trzeba w jakimkolwiek b4d2 stopniu ?ograniczyc pracy w wojsku, ale
uwaial, i2 -nale2y jq, jak najglebiej zakonspirowac. 0 tej pracy nie
trzeba bylo m6wic, a robic jar. Aikurat w tym czasie nadszedl list
z Tulonu od grupy rarynarzy-socjaldemokrat6w.z kr4iownika,,Sla-
wa" *, kt6rzy prosild o literaturg, a w szczeg.61nosci o czlowieka, kt6-
ry pom6glby prowadzic pracy rewolucyjnq w6r6d marynarzy. Iljicz
skierowal tam pevwnego dobrze znajacego warunki pracy konspira-
cyjnej towarzysza, kt6ry osiedlil sig w Tulonie. Iljicz nie wspominal
o tym ani slowa". * * '
Bolszewicy ndeustannie zbierali silly do nowego przyplywu ru-
chu rewoiucyjnego. Jui w? roku 1911,zaznaczyl sig nagly wzrost wal-
ki strajkowej r6botnik6w carskiej Rosji. Ponownie wybuchly za-
mieszki wsr6d mnarynarzy we Flocie Balty~kdej 1 CzarnomorAkiej.
Zaczgly powstawac konspiracyjne k6ika i grupy na -pancerni-
kach ,;Slawa", ,Cesarewi.ez", ?Pawel I"; na krq.iownikach ,Ru-
ryk", ,Rossija" i ,Bogatyr", na okrgtach szkolnych ,Dwina" i ,Ni-
-kolajew" oraz na wielu dnnych jednostkach Floty Baltyckiej.
Pod koniec 1911 roku bolszewi'cy rozwingli we Flocie Baltyckiej
wielk4 pracy, kt6r ej rezuiltaty staly sig w kr6tkim okresie czasu wi-
doczne. Oceniajac sytuacjg na Baltyku, latem 1912 roku Lenin pisal
do Gorldego: ?A we Flocie Baltyckiej wre!... Jesli macie kontakty
z oficerami, trzeba d'olo2y6 wszelkich starari by cokolwiek zorgani-
zovwac. Nastroje ?marynarzy 'sq bojowe..." ***. Ten bojowy nastr6j
* jest to pewna niedokladnosc. ,Slawa" to nie kr4iownik, lecz pan-
cernik, 6wczesny okrgt liniowy, kt6ry odbywal zagraniczny rejs i znajdowal
sic we francuskim porcie Tulon. Lenin byl w6wczas we Francji w Paryzu.
** Krupska, ,,Wspomnienia o Leninie", Partizdat, 1933, str. 157-158.
W. Lenin, Dziela, t. XXIX, str. 26, wyd. III ros.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
'nrsr6d marynarzy panowal nie tylko $a Baltyku, ale i na Morzu Coar-
nym, Kaspijskisn oraz na Oceanie Spokojnym.
11lgsttivo, wytrwalosc. i umiejgtna taktyka bolszewik6w, ktorzy
w latach reakcji wzorowo lgczyli ,legalne h nielegalne formy walki,
bolszewicka nieustgpliwoc wobec wszelkiego rodzaju oportunist6w
oraz dq lenie do zachowania sztandaru partii i jej organidzacji -
wszystko to dalo pozytywne rezultaty. Ponadto wojna imperiali-
styczna przyspieszyla rozw6j dzialalnosci rewolucyjnej w, kraju i na
froncie..T.u2 w roku 1915 czlonkowie partii bolszewicliiej marynarze
Tim-ofiej Uljancew, Inman Sladkow i inni przy pomocy i pod kierow-
nimctwem Piotrogrodzkiego Komitetu SDPRR(b) utworzyli w Kron-
sztadcie osrodek organizacji bolszewickiej na Baltyku. Osrodek ten
nosil nazwg Gl6wnego Kolektywu Okrgtowego SDPRR(b). Praca
jego iderowal Piotrogrodzki Komitet SDPRR(b), kt6ry w Kolekty-
wie okrctowym meal swoich przedstawioieli oraz zaopatrywal orga-
nizacje foty w ulotki, literature d r6 ne wydawnictwa bolszewickie.
Glbwny Kolektyw Okrgtowy SDPRR(b) nawiazal kontakty pra-
wie ze wszystkimi wigkszymi organizacjami partyjnymi jednostek
wo jskowyoh Kronsztadtu.
Aresztowania dokonane przez 2andarm6w carskich wsr6d pra-
cownik6w Gl6w.neg-o Kolektywu Okrgtowego nie byly w stanie zli-
kw'idowac rozwinittej przezen dzialalnosci. Kontynuowal jal nowy
osrodek kierowniczy, a mianowicie utworzony w lipcu roku 1916 tali
zwany Gl6wny Kolektyw Kronsztadzkiej Organizacji Wojskowej.
Przy utw,.orzeniu tego organu marynarze r6wnie2 otrzymali pomoc
ze strony KC SDPRR (b).
Gl6wny Kolektyw Kronsztadzkiej Organizacji Wojskowej na-
wigzal kontalkty z utworronymi przedtem we flocie, i jednostkach
armii organtizacjami bobszewickimi oraz utworzyl nowe organizacje.
Stawal sie on jedynym organem kierowniczym wojskowej pracy par-
. tyjnej w calej Floche Baltyckiej.
9,andarmom udalo .sI jednak zdoibrc Wwne dane o kolektywie
i rozpoczi ~li oni intensyw.ne sledztwo, zmierzajalce do wykrycia i zli-
kwidowania zakonspirowanego osrodka. W jednym z raport6w pio-
trogrodzka ,ochrana" (carska policja polityczna) donosila:
?W kollektywie kronsztadzkim sprawa postawiona jest bardzo
powainie i konspiracyjnrie, a wszyscy jego czlonkowie to ludzie mil-
ezacy i bardzo powazni. Kolektyw posiada przedstawicieli na brzegu
i na okrgtach, ma doskonala lalcznosc z brzegiem: jego posiedzenia
na brzegu, w Kronsztadcie odbywajal sip codziennie. Kolektyw
kronsztadzki sklada sig wylalcznie z marynarzy i ma bardzo scislaa
laaeznosc z Rygal, Helsinkami i innymi n iejscami postoju floty..."
Jesienial 1916 roku czlonkowie nieilegalnych organizacji bolsze-
wvkkiej Floty Baltyckiej zaczglh juz omawlac r62ne projekty planu
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
powstania :zbrojnego oraz terminy jego dokonania. Po.wstanie pla-
nowano na pocz4tdk zimy 1916/17 roku. Drugd wariant planu prze-
suwal je na wiosnc roku 1917. Rzecz jasna, ie bolszewicy Baltyku
nie. byli spiskowcami wylacznie wojskowymi, dzialajgcymi w -oder-
waniu od klasy robotniczej i chlop? stwa. Zaplanowano, aby wysta-
plemie marynarzy zostalo przeprowadzone w scislyin powi,zaniu
z powstaniem robotnikow, a przede wszystkim proletariatu stolicy,
tj. Piotrogrodu.
Orgamizacje bolszewdekie energicznie przygotowywaly maryna-
rzy do wysttpienia z pomocq, powstaficzym robotnikom, co zostalo
zrealizoRSane w lutym 1917 roku. Na czele m:as ludowych, kt6re ru-
szyly do rewolucyjnej walki z samowladztwem, stali wowczas bol-
szewicy. Ki.erownictwo praktyczn4 prat, partii bolszewickiej spo-
czywalo w tym czasie w rgkach znajdujgcego sic w Piotrogrodzie
Biura.KC. SDPRR(b) z W. Molotowem na czele. Jozef Stalin znajd.o?-
wal sic od rok-u 1913 na dalekim turuchanskim zeslaniu, z kt6rego.
? powr6cil do Piotrogrodu dopiero 12 marca 1917 roku.
25 lutego 1917 roku rozpocml sie strajk generalny robotnikow
Piotrogrodu i mialy zniejsce stareda z policjq, i z Kozakaxnd. 26 lute-
go za'burzenia przybraly na sile, a dzialania mas nabraly szczeg6l-
nego, ofensywnego charakteru. Tego samego dnia (26) Bium KC
SDPRR(b) wydalo manifest, ktory wzywal do dalszego rozwijamia
walki zbrojnej przeciwko caratowi oraz do, utworzenia Tymczasowe-
go Rzadu Rewolucyjnego. W manifescie tym jeszcze raz podkreslo-
no znaczenie wci4gniccia do walk! rewolucyjnej wojska. ?W calej
Rosji bierzcie w swe rcce sprawc wolnoi9ci, obalajoie cars'kich slu,gu-
sow, wzywajoie do wally iolnierzy"
27 lutego wojska garnizonu piotrogrodzkiego odmdwily strze-
lama do robotnik6w i zaczgly przechodzic na strong powstanczego,
ludo. Dla oibalemia caratu mialo to szczeg6lnie wain znaczenie.
Marynarze z kraiownika ?Aurora", z Kadry Nr 2 Floty Baltyc-
kiej i niektorych innych piotrogrodzkich jednostek ? morskich szli
w pierwszych szeregach powstanczych oddzial6w0 wojskowych
garnizonu stolecznego. 28 iutego na ,Aurorze" wybuchlo powsta-
nie. Dow6dca kr?ownika w czasie starcia zo.stal zabity. Po-
wstancy wyrazili swe zaufanie dopiero co powstalej w owych dniach
Radzie Delegat6w Ro'botniczych 1 z2olnierskich. W glownej bazle,
Floty Baltyckiej w Helsinkach - marynarze okrctu liniowego ,,Pa-
wel I" pierwsi wywiesili czerwon4 flagg rewolucji, zmienili nazwc-
okrctu ,Pawel I" na ,Republika".
Flota Baltycka, jej okrgty i oddzialy znalazly sip, w centrum
wydarzen rewoilucyjnych. ,Jedn4 z cech charakterystycznych naszef
rewolucji - pisal towarzysz Stalin w marcu 1917 roku - jest to, ze
50
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
do chwili obecnej jej baz4 jest Piotrogr6d. Starcia i strzaly, bary-
kady _ i ofiary, walka ? i zwycigstwo odbywaly sig przede wszystktm
na terenie Piotroigrodu i jego okolic (Kronsztadt i inne) ".*
W walce z mienszewikami I eserowcarmi o zdobycie mas i o de-
cydujgcy wplyw w Radach Delegat6w Robotniczych i zolnierskich,
kt6ra rozwinala sig po dniach lutowych, stal4, bezposrednia pomoc
okazywaly bolszewikom floty Komitet Centralny i P.iotrogrodzki
SDPRR(b). Te organy kierownicze partii bolszewiokiej byly pbwiq,-
zane niezmiennie i scisle z masami marynarzy i zolnierzy.. KC i KP
SDPRR(b) niejdnokrotnie wysylaly do Kronsztadtu oraz do orga-
ndzacji wojskowych, na okr~ty i do oddzial6w brzegowych, grupy
swych odpowiedzialnych praeownik6w, nie mowiac jut 0 literaturze
i r6znego rodzaju wytycznych, odezwach itp. Jut w pierwszych
dniach rewolucji lutowej do Kronsztadtu zostal wyslany szereg dzia-
laczy bolszewickiej organizacji`? Piotrogrodu, jak np. S. Roszal,
B. 2emczu2yn i T. Uljancew.
Kronsztadzki Komitet Partyjny, w sklad kt6rego m. in. zostali
wybrani S. Roszal r k i T. Uljancew, calf, swa- dzialalnosc skierowal
na to, aby robotnicy i 2olnierze miasta-twierdzy w walce o dal-
szy rozw6j rewolucji stall sig wraz z marynarzami trwal4 oporEJ
partii Lenina-Stalina. Kronsztadzka bolszewicka organizacja par-
covvych dni szeregi jej li-
tyjna. rosla szybko. W czasie lutowo-mar
ezyly zaledwie kilkadziesigt ois6b, a po uplywie dw6ch miesigcy jut
3 000. Dzialalnosc bolszewiekich organizacji partyjnych we Flocie
Baltyokiej nie ograni?czala sig oczywvscie jedynie do Kronsztadtu.
W Helsinkach i w przylegaj,%cej do nich twierdzy wyborskiej
r6wnie2 prowadzono ezynnei, rewolucyjna pracg partyjno-podityczn4.
W marcu 1917 roku organizacja bolszewicka w Helsinkach liczyla
okolo 3 000 os6b.
Propaganda idei bolszewickiich w iszerokim zasiggu prawadzila
gazeta ,Wolna", kt6r4 wydawal wyborski Zespol Marynarski
SDPRR(b). Gl6wnym 2r6dlem srodk6w materialnych tej gazety
byly dobrowolne skladki czytelnik6w-2olnierzy i marynarzy.
Pierwszy jej numer wyszedl 12 kwietnia 1917 roku. Og61n4 uwa-
gg zwr6cil zamieszczony w niej artykul towarzysza ,Stalin ?O woj-
nie", przedrukowany z gazety ,Prawda". Towarzysz Stalin wy-
jasnial w swym artykule masom pracuj4cym, 2e w wyniku przej-
?cia wladzy w rgce Rzgdu Tymczasowego wojna nie stracila
imperialistycznego charakteru i 2e nawet przy Rzadzie Tyxncza-
sowym wojna 1914-1917 jest nadal niesprawiedliwa. ,Obeena
J. Stalin, Dziela, t. 3, str. 11-12..
k S. Roszal zostal wybrany na przewodnicz4cego Komitetu Kronsztadz-
kiego SDPRR(b).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
wojaa -- pisal towarzysz Stalin - jest wojna imperialistyczna. Jej
podstawowym celem jest zabor (aneksja) przez rozwinigte paa stoma
kapitali.styczne obeych, przede wszystikim . rolniczych terytoriow.
Panstwom kapitalistycznym potrzebne sa no_we rynki zbytu, wygod-
ne drogi prowadzace do tych rynkow, surowce oraz bogactwa mine-
ralne .i staraja sic one brae je wszgdzie, niezale2nie od wewngtrzne-
go ustro ju anektowanego kraju".
W zakoriczeniu artykulu towarzysz Stalin mowil, 2e konieczne
jest ,,..!zedrze6 masks z imperialistow, wykazac masoxn prawdziwe
podlo2e obecnej wojny - to wlasciwie anaczy wypowiedziec praw-
dziwa wojny wojnie i uniemoiliwie obecn4 wojny".'
Artykul towarzysza Stalina stal sig wainym czynnikiem w mo-
bilizacji -robotm-kow, marynarzy i 2olnierzy do walki przeciwko im-
perialistycznej wojnie i odegral wielka rolg w pracy, ktora prowa-
dzila SDPRR(b) w kierunku zdemaskowania prawdziwego, antylu-
dowego charakteru Rzadu Tymczasowego.
W tym samym ezasie w bazach floty w Kronsztadcie, Helsin-
kach, Rewlu, Sewastopolu i in. - tak jak zreszta wszcdzie - utwo-
rzone zostaly Rady. Prawie wszgdzie pozycjg kierownieza zdobyly
w nich partie drobnomieszczanskie.
Miensnewicy i eserowey stanowili w owczesnych radach wick-
szosc. Wielu marynarzy, szczegolnie we Flocie Czarnomorskiej, kto-
rzy byli umiejgtnie oszukitivani przez mien.szewikow i eserowcow, nie
orientowalo sic nale2ycie w szybko rozwijajacych sig wydarzeniach
rewolucyjnych, wierzylo jeszcze Rzadowi Tymmczasowemu.
W zwiazdr-u z tym wszystkie organizacje bolszewickie, a wsrod
rich r6wnie2 orgamizacje bolszewickie w armii i flocie, rozwincly ma-
sowa pracy uswiadamiajaca, w trakcie ktorej demaskowaly zdra-
dziecka politykg eserowcow i mienszewikow oraz wskazywaly jedy-
nie slus.ne drogi dalszego rozwoju rewolue.,ji.
Niezwykle zaufanie zdobyli sobie bolszewicy u marynarzy Bal-
tyku. Tutaj jut w czerwcu na wielu okrctach i w jednostkach nie
uznawano wladzy Rzadu Tymczasowego i czynnie realizowano
wszystkie plany partii bolszewidkiej. Bolszewicy Floty Baltyckiej -
agitatorzy oraz kierownicy organizacji partyjnych i komitetow ma-
rynarskich - po wstawali w 2ywym kontakcie z kierownictwem
Komitetu' Centralnego i Piatrogrodzkiego i czgsto odwiedzali Pio-
trogrod, gdzie sluchali wystapien Lenina, Stalina, Swierd'lowa i in-
nych kierownikow partii bolszewickiej. Wszystko to sprzyjalo prze-
ksztalceniu Kronsztadtu w prawdziwa twierdzg -bolszewizmu.
W czerwcu do Kronsztadtu przyjechal Lenin. Entuzjastycznie
* J. Stalin, Dziela, t. 3, str. 5.
**. Jak wyzej - str. 8.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
powitany przez miejscowych robotnikow d marynarzy, Iljicz wystapil
na wiecu zorganizowanym w pomieszczeniu tak zwanej ,Uje2d2alni
Morskiej". .
W tym samym czasie, w czerwcu 1917 roku, odbywala sig Ogol-
norasyjska Konferencja Organizacji Wojslkowych SDPRR, w czasie
ktorej poddano dyskusji n.ajwa2ndejsze problemy dzialalnoscfl bolsze-
wikow w armii i flocie. Na konferencji wysluchano referatow Leni-
na o aktualnej sytuacji.i o zagadnieniu agrarnym oraz referatu
Stalin,a ?O ruchu narodowym d narodowych pulkach". W referatach
i przyjgtych na ich podstawie rezoluejach zostal ro.zwinigty kon-
kretny, bojowy program walki o calkowite wyzwolenie zolnierzy
spod wplywow drobnomieszczanskich partii mienszewdkow i eserow-
cow. Na podstawie tego programu partia bolszewicka rozwingla
dalszq dzialalnosc, m.ajaca na celu zbolszewizowanie armii i floty.
Jednym ze wskainnkow nieustannego wzrostu wplywow bolsze-
wikow w armii i flodie byl coraz iiczniejszy udzial 2o3nierzy i mary-
narzy w owczesnych wydarzeniach rewolucyjnych.
Tak np. jesli w masowej demonstracji kwietniowej w Piotro-
grodzie bralo udzial 28 tysigcy 2olniherzy i marynarzy, to 18 czerw-
ea szeregi demonstrantow liczyly jut blisko 70 tysigcy 2ohiierzy
i marynarzy. 0 sukcesach bolszewiokiej pracy wsrod 2olnierzy i ma-
rynarzy swiadczyly r6wnie2 wydarzenia lipeowe. Robotmicy pio-
trogrodzcy, 2olnierze i marynarze, oburzeni przedlu2ajac4 sdg wojnq
imperialistyczna i przestepcza dzi'aia1?no9cia Rzadu Tymczasowego
oraz zdradziedka polityka kontrrewolucyjnego oficerstwa, postano-
wili zorganizowac potg2n4 demonstracjg zbrojna pod haslem przej-
seia wladzy w rgce Rad. Partia bolszewicka byla w danej chwili
przeciwna zbrojnemu wystapieniu. Bolszewicy uwa2ali, 2e kryzys re-
wolucyjny jeszcze nie dojrzal, 2e armia i prowineja nie? sa gotowe,
aby podtrzyymac powstanie w stolicy i 2e izolowane i przedwczesne
powstanie w stolicy mote jedynie ulatwic kontrrewolucji rozgromie-
nie rewolucyjnej awangardy. Ade lded-y stalo sig jasne, 2e powstrzy-
manie mas od demonstracji jest niemo2liwe, partia postanowila wzi4d
udzial w demonstracji z tym, aby nadac jej pokojowy i zorganizo-
wany charakter. To sig udalo. 3 - 4 'lipca na ulicach Piotrogrodu de-
monstrowala prawie polmilionowa niasa ludnogei pracujgcej. Wsrod
demonstrantow byli oczywisoie r6wnie2 ,i wojskowi.
4 ligca do Piotrogrodu przybylo okolo 10 tysigcy marynarzy,
2olnierzy i rolYotnikow z Kronsztadtu celem wzigcia udzialu w de-
monstracji. Wyladowawszy na przystaniach na Wyspie Wasiljew-
skiej Kronsztadczycy skierowali sig w strong palacu Krzesinskiej,
gdzie znajdowal sig wowczas KC partii bolszewickiej. Po przybyciu
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
na miejsce uporezywie i burzliwie domagali sig, aby wyst4pil w6dz
partite - Lenin.
Lenin w kr6tkim przemowieniu wygloszonym z balkonu palacu
pozdrowil rewolucyjnych marynarzy i wyrazil przekonanie, ze haslo
,,Cala wladza w rgee Rad" powinno zwycigzyd i zwycigzy. Lenin
m6wil rowniez o tym, ze konieczna jest wytrzymalosd i czujno96. Od
palacu Krzesinskiej demonstranci skierowali sig do Palacu Taurydz-
kiego, gdzie zasiadal Og6lnorosyjski Centralny Koinitet Wykonaw-
czy Rad, w kt6rym dzialali przedstawieiele partii ugodowych -
mienszewik6w i eserowc6w.
Nie zwa2aJ4c na pokojowy charakter demonstracji Rz4d Tym-
ezasowy wsp6lnie z m.ienszewicko-eserowskimi dzialaczami, ktdrzy
dostali sig do' kierownictwa Rad, skierowal przeoiwko demonstracji
reakcyjne jednostki wojskowe - oddzialy junkierskie * i oficerskie,
ktdre otworzyly ' ogien. Ulice Pliotrogrodu 'zbroczyla krew robotni-
k6w, aolnierzy i marynarzy.
Chc4c nie dopuscid do przedwczesnego wyst4pienia zbrojnego
i uwazaJ4c, ze demonstracja jest juz zakoriczona, 4 lipca bolszewicy
wezwali demonstrant6w, aby sig spokojnie rozeszli. Jednak
w zwi4zku z napadem junkrdw i Kozak6w marynarze pozostali w Pio-
trogrodzie; zajgli oni palac Krzesinskiej oraz twierdzy pietro-
.pawlowsk4 i wsp6lnie z rewoiucyjnie nastrojonymi zoinierzami pul-
ku karabindw maszynowych przygotowali sig do samoobrony.
Stalin osobiseie odwiedzlil twierdzg pietropawlowsk4, gdzie
udalo mu sig przekonad rewolucy jnych marynarzy, aby wstrzynali
sig od zbrojnych dzialan. Dzigki swej energicznej intertwencji Stalin
uzyskal odwolanie rozkazu sztabu piotrogro.dzkiego okrggu wojsko-
wego o zastosowaniu wobec marynarzy sily zbrojnej wojsk Rz4du
Tymczasowego.
WystgpuJ4c na nadzwyczajnej konferencji organizacji piotro-
grodz&iej towarzysz Stalin m6wil o tych wydarzeniach w nastgpu-
j4cy spos6b.
,Komitet Centralny wydelegowal mnie do twierdzy pietro-
pawlowskiej, gdzie udalo sig przekonad garnizon marynarzy, aby nie
przyjmowali walki... jest dla mnie jasne, ze wojskowi eserowey
chcieli krwi, aby dad ?lekcj@" robotnikom, zohiierzom i maryna-
rzom. My przeszkodzilismy im w wykonaniu tego zdradzieckiego
planu
Ale juz 5 lipca na pomoc Rz4dowi Tymczasowemu przybyly
z frontu nowe uzuipelnienia. W miescie rozpoczgly sig masowe aresz-
towania, rewizje i pogromy. Piotrogr6d upodobnik sig do okupowa-
* Oddzialy junkierskie - oddzialy uczniow szkol oficerskich.
J. Stalin, Dziela, tom 3, str. 111-112.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
nego miasta. Mice byly pelne patrol junkrow. Dzielnice robotnieze
zostaly odciete od centruni.
5 lipca kontrrew.olucyjne oddzialy wojskowe (junkrzy) rozgro-
mily redakcjc ,Prawdy" i drukarnig gazety ?Trull".
7 lipca wydany zostal rozkaz o aresztowaniu Lenina. Rozpoczc-
to dzika nagonkc przeciwko partii bodszewikow i jej -kierownikom.
Aresztowano szereg wybitny eh dzialaczy partyjnych.
Rzad Tymczasowy przystapil do rozprawy z rewolucyjnymi ?ma-
rynarzami. 8 lipca wydany zostal rozkaz o rozwiazaniu Centrobal-
tu *. Zaaresztowano wielu dzialaczy partyjnych floty. Charaktery-
styczne, ze w owym czasie posel angielski w Piotrogrodzie Buchanan
wniosl rowniez swoj udzial do organizowania terrorytstycznej roz-
prawy z wiernymi aprawie rewolucji tiolnierzami i marynarzami.
Buchanan za24dal od Rzadu Tymczasowego przeprowadzenia szere-
.gu kontrrewol.ucyjnych przedsiewziec i wprowadzeaaia kary smierci
,,dla wszystkich, ktorzy podle'gaja prawom wojskowym i morskim".
Agenci Rzadu Tymczasowego probowali przaprowadzic rewizjg na
okrgcie Uriowym ,Zaria Swobody". Wedlug ich danych mial tam
rzokomo przebywac Lenin. Marynarze the wpusci]:i oczywiscie na
swoj okrct gonczych psow K erenskiego. W specjainym rozkazie
Kierenski zazadal od marynarzy, aby zaaresztowali i dostawili do
Piotrogrodu celem przeprowadzenia sledztwa wszystkie ,,,podejrzane
osoby", wszystkich ithcjatorow ,zaburzen" wsrod garnizonu
Kronsztadtu i zalog okrctow liniowych ?Pietropawlowsk", ,Republi-
ka" i' ,,Slawa". Rownoczesnie zarzadzono, aby marynarze zlozyli
przyrzeczenie o calkowdtym podporzadkowaniu sic Rzadow?i Tym-
czasowemu.
Rewolucyjny Kronsztadt dal Kierens'kiemu ostra odprawc.
O'dpowiedz marynarzy zaczynala sic od slow: ,We wszystkich swo-
ich wystapieniach mielismy, marry i miec bcdziemy na wzglcdzie je-
dynie interesy rewwolucji w imie wyzwolenia calej klasy pracujacej
Dalej mowilo sic: ,Kontrrewolucyjnych inspiratorow w naszym sro-
* Centrobaltem nazywano w skrocie ,Centralny Komitet Floty Baltyc-
kiej" - najwyzszy wybieralny organ i najwyzszl instancjg wszystkich komi-
tetow floty, tj. komitetow, kt6re wybierali marynarze na okrgtach i w jed-
nostkach- Marynarki Wojennej jako organy samorz4dowe. Centrobalt kiero-
wal prac4 politycznq we flocie i rozpatrywal postanowienia komitetow tere-
nowych, czyli jak je wowczas nazywano komitetow okrctowych i marynar-
skich zebran delegatow, rozpatrywal naplywaj4ce z terenu zazalenia, powo-
dowal dochodzenia w sprawach rozmaitych nadutyc oraz prowadzil walk4
z prowokacjami i kontrrewolucj4. Ponadto wszystkie rozkazy, postanowienia
i ,zarzgdzenia,. z wyj4tkiem wyl4cznie operacyjnych i zwigzanych z nimi oraz
technicznych, nie byly prawomocne bez aprobaty Centrobaltu.
Od pierwszych dni utworzenia Centrobaltu decydujjc4 rolg odgrywali
-w nim bolszewicy. .
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
dowisku i w Kronsztadcie nie marry i dlatego nie mo2emy dokonywad
2adnych aresztowan".
Nale2y zaznaczyc, 2e po rozgromieniu redakeji i wydawnictw
centralnych gazet bolszewiokich, takich jak ,Prawda" i ,Soldatska-
ja Pravda", kro.nsztadzka gazeta bohPzewicka ?Proletarskoje Die-
lo" pozostala w rzeczywisbosci jedyna gazeta, kt6ra doslownie pod
bdkiem kontrrewolucyjnyoh pogromc6w jawnie drukowala artykuly
Lenina i Stalina.
15 lipca w N-rze 2 ?Proletarskoje Dielo" ukazal sic artykul to-
warzysza Stalin pod tytulem ?Za?desniajaie szeregi".
?Bye goto.wym dD zblizajacyoh sic bitw - pisal w tym artyku-
le towarzysz Stalin - spotikac je godnie i w. spos6b zorganizowany-
takie obecnie stoi przed nami zadanie.
Stad:
P?ierwszy nakaz - nie poddawad sdc prowokacjom ?kontrrewo-
lucjonist6w, uzbroid sie w cierpliwoad i opanowanie, ehroniid sily dla
przyszlej walki, nie dopuvszczad do 2adnych przedwczesnych wy-
stapien.
Drugi nakaz - moondej zjednoczyc sic wok6l naszej partii, za-
cie?nid szeregi przeciwko szykujacym sic na nas niezliczonym wro-
gom, wysoko trzymac sztandar, dodajac otuchy slabym, pomagajae
pozostajacym w tyle i oswiecajac nieuswiadomionych.
2adnej ugody z kontrrewolucja!
2adnej jednosci z ,socjalistami" - stra2nikami wicziennymi.
0 sojusz e lement6w rewolucyjnych przeciwko kontrrewolucji
i jej protektorom - oto nasze haslo".
Pod art.ykulem tym w:idmsal napis:
?Czlonek Komitetu Centr. Soc. Dem. Partii Rob. Rosji J. Sta-
W owym czasie ilosc bolszewik6w w Kronsztadcie i we Flocie
Baltyakiej w caloscI ipoww%nie wzrosla. Jedeli? w czaisie dni lutowych
1917 rdku we flocie byly zaledwie setki bolszewik6w, a w ezasie
Koriferencji KRwietniowej okolo 7 tysiecy, to z chwila rozpoczecia
VI zjazdu FRota Baltycka liczyla jut do 15 tysiccy czlonk6w partiz.
Stanowild ani sale organizacyjna, kt6ra opierajac sic o cala dokona-
na wczesniej w armil i marynarze prate partii bolszewickiej. zapew-
nia czynny udzial przytlaczajacej wii~,kszosci marynarzy baltyckich
w Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Pazdziernikowej. KC partai -bol-
szewiekiej zwracal r6wnie2 eiagle nieslabnaca uwagc na prate wgr6d
marynarzy Marynarki Wojennej.
Z inicjatywy' towarzysza Stalina, po zakonczeniu prat VI zjaz-
du, grupa delegat6w z czlonkiem KC A. Dzaparidze na ezele poje-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
chala do Kronsztadtu. Wraz z delegatami na zjazd do Kronsztadtu
udali sip row iei piotrogrodzcy i siestroreccy robotnicy. Powitanie
tej d?elegacj?i w mies~cie-twierdzy przeksztalcilo sie w demonstracjg
najscislejszej jedno,sci marynarzy Floty Baltydkiej z klasa robotni-
cza i jej bolszewicka partia- W Kronsztadcie przeprowadzono ma-
sowe wiece i zeebrania, w ktorych brali udzial czlonikowie delegacji,
oraz wyjasniano uchwaly VI zjazdu, miedzy innymd manifest, ktory
wzywwal, aby przygotowywa6 sily do decydujacych sta.r6 z buriuazja
w walce -o zwyciestwo rewolucji socjalistycznej. Kronsztadzcy robot-
nicy, marynarze i iolnierze z wielkim entuzjazmem 1 z jednoglosna
aprobata przYJell to wezwania ,partiii bolszewickiej.
W tym samym czasie buriuazja, ktora po wydarzeniach lipeo-
wych chwycila w swe rece cal?oksztalt wladzy, przygotowywala
wprowadzenie jawnej dyktatury wojskowej. Na dyktatora zostal
wybrany general Kornilow.
W rozgromieniu ikoxmilowszczyzny wielka role odegrali mary-
narze Floty Baltyckiej.
Oprocz bez;pogredniej walki z kontrrewolucyjnyni wojskami -
z kornilowcami, marynarzom Floty Baltyckiej powierzono ochrong
Piotrogrodu: Dworce, glowna poczta, centralna stacja telefoniczna,
palac Zinvowy i Taurydzki oraz budynek Admiralicji ochraniane byly
przezmarynarzy.
,,Rozgromienie buntu Kornilowa zapocz4tkowalo nowy akres
histomii rewoiucji: rozpocz4l sip okres organizowani.a szturmu".*
Juz 19 wrzesnia 1917 roku Komitet Centralny Floty Baltyckiej
przyjal rezolucjg, ze flota ?nie wykonuje rozporzadzen Rzadu Tym-
czasowego, nie uznaje jego wladzy". Rezolucje o niepodporza,dko-
waniu sig Rzadowi Tymazasowemu uchwalono na okretach i w jed-
nostkach Floty Baltyckiej w Rewlu, Kronsztadcie ltd.
W ten sposob Flota Baltycka przestala sig podporzadkowywa6
Rzqdowi Tymczasowemu. W tym czasie Flota Baltycka znajdowala
sip jui faktycznie w rgkach bolszewikow. Na okrgtaeh byly podnie-
sione czerwone flagi.
Kronsztadt - miasto marynarzy -- stal sip twierdza partii bol-
szzewickiej.
Sytuacje to i role mdasta-twAerdzy podkreslil towarzysz Stalin
w ?Historii Wszechzwiazkow2j Komunistycznej Partii (bolszewi-
kow"), gdzie pisze:
,,Kronsztadt byl twierdza partii bolszewickiej ; . to dawn jui nie
1lznawano wladzy Rzadu Tymczasawego".* ' .
* J. Stalin, Krotki zyciorys, Wyd. ,Ksi.#ka i Wiedza", 1949 r., str. 62.
Histcria Wszechzwiazkowei Komunistyc>_nei Partii (bolszewikow),
Krotki kurs, Wyd. ,Ksi#ka i Wiedza" i 1949 r. str. 235.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
25 wrzesnia rozpoczal sig w Heisinkach II zjazd przedstawicieli
marynarzy Floty Baltyckiej. Zoistal on zwolany na wniosek bolsze-
wiikow, czlonkow Centrobaltu i mial wielkie zmaczenie dla przygoto-
wania baltyckdch marynarzy do powstanda pazdziernikowego. Dele-
gaci na zjazd reprezentowali 60 tysdgcy niarynarzy Floty Baltyckiej.
Przytlaczajaca wigkszo,sc delegatow szla za ,partia boilszewicka. Bylo
to uwarunkowane faktexn, 2e stan osobowy Floty Baltyckiej w prze-
wa2ajacej wigkszosci wystgpowal jut pod sztandarem partii bolsze-
wickiej. Ze wzglgdu na panujacy w niej duch byla to jut nowa, re-
wolucyjna flota. Jaskrawym przykladem tego byly dzialania bojowe
przeciwko Niemeom na archiipelag'u Moonsund.
Wlasnie wowczas rewolucyjni marynarze Floty Baltykiej mu-
sieli stoczye wielka d bardzo wanna bitwy z przkva2aj4cymi silami
niemieckiej armii i foty o wyspy Osel, Dago i Moon, o dalekie po-
dejscia morskie do Piotrogrodu i o khiczowe pozycje morskie na
Baltyku. Bitwa miala miejsce w okresie od 12 do 19 paidziernika
1917 roku.
Znaczenie bitwy nloonsundzkiej mo2na ocenic w calosc: jedynie
w swietle owczesnej sytuacji ni dzynarodowej. Jak wiadomo, jesz-
cze przed dniam i lipcowymi bur*uazja rosyjska wraz z imperialista-
mi anglo-francuskimi, aanerykanskimi i niemieckimi zorganizowala
migdzynarodowy spisek kontrrewolucyjny przeciwko wolnosci i nie-
podleglosci Rosji. Bunt generala Kornilowa byl pierwszym etapem
tego spisku. Drugim jego etapem byla proba oddania Piotrogrodu
Niemcom, co mialo na celu ro?zgromienie Iderowniczego o6rodka na-
rastajacych wydarzen rewolucyjnych i rozbrojenie sily bojowej, ja-
ka stanowil piotrogrodzki proletariat. Pierwszym krokiem w reali-
zacji tego plan mialo bye rozgromienie i znszczenie Floty Bal-
tyckiej.
Towarzysz Stalin pisal wowczas: ,,...obszarnik Rodzianko otwar-
cieoswiadcza,te ,bgdzie zadowolony, je2eli Rady
i flota zgina, a Piotrogrod zajma Niem-
c y ". Rzad udaje, ?2e potgpia Kornilowa. W rzeczywistosci jednak
przygotowuje on ,przybycie" Ko?rnilowa, umawi:a sig z Ko:rnilowem
i Kaledinem, Stara sig wyprowadzic z Piotrogrodu wojska rewolu-
cyjne, szykuje sic do ucieczki do Mo?skwy, przygoto,wuje oddanie
Piotrogrodu i plaszozy sig wo'bec ? idszych mgtnych sojusznikow",
ktorzy oczeku.ja z ndecierpliwolcia zniszczenia Floty Baltyckiej, zdo-
bycia przez Niemcbw Piotrogrodu i... wstapienia na tron 'sir Kor-
- nilowa...
Czy2 nie jest jasne, 2e znajdujemy sic w przededniu nowej kor-
nilowszczyzny, jeszcze bardziej groinej nit stara".*
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Szczeg61n , pozycjg wsrod miozynarodowych spiskowcow kontr-
rewolucyjnych zajmowali imperialisei angielscy. Flota brytyjska na
Baltyku i na Morzu Polnocnym w swych dzialaniach przeciwko
Niemeoni the wykazywala najmniejszej nawet aktywno?ci. Dzigki te-
mu dawano kajzero?.w kiej armii i flocie mo2no9e przygotowywania
uderzen na Piotrogrod bez jakichkolwiek przeszkod ze strony ?sprzy-
mierzonych z Rosja" Anglikow.
Na tg podejrzanq ,biernose" floty angielskiej zwracal wowczas
uwagg r6wnie2 Lenin w swym ,Li9cie do piotrogrodzkiej konferencji
miejskiej", ktory mial bye odezytamy na zamknigtym posiedzeniu.
W aiscie tyro, wskazujgc na niezwvkle pawa2nq, sytuacjg polityczn4,
Lenin pisal:
,,Czy2 calkowita bezezynnose floty angielskiej w ogole oraz
angielskich okrgtow podwoldnych w czasie zdobycia przez Niemcow
wyspy psel w zestawieniu z planem rz4du przeniesienia sig z Piotro-
grodu do Moskwy nie dowodzi, 2e migdzy rosyjskimi i angielskimi
imperialistami, migdzy Kierenskim i anglo-francuskimi kapitalista.mi
zawarty zostal s p i s e k, majocy na celu oddanie Niemeom Pio-
trogrodu 1 zduszenie w t e n s p o s 6 b rewolucji rosyjskiej.
Ja s4dzg, 2e dowodzi".*
W zwiazku z tq wypowiedziq Lenina bard7,o -mamienny jest
fakt, 2e operacja moonsundzka okreslona byla w niemieckim. umow-
nym szyfrze slowem-,,Albion", ktorym, jak wiadomo, okresla sig za-
zwyczaj Anglig. Mowigc o tej operacji general Ludendorff podkreslil
po2niej w swych notatkach: ,Uderzenie bylo skierowane w strong
Piotrogrodu... winno bylo ono wywrzec tam silne wra2enie".
0 tym, 2e plan ?Albion" posiadal wain cele i daleko idace za-
mierzenia, swiadczy ilosc i sklad sil, ktore naczelne dowodztwo nie-
mieckie wydzielilo dla jego realizacji. Wsrod tych sil znajdowalo sig
ponad dwie trzecie tzw. ?floty pelnomorskiej", tj. wigksza ezgsc za-
sadniczych morskich sil vvojskowych kajzerowskich Niemiec. Bylo
tam: 11 '.okrgtow liniowych, 9 kr42ownik6w, 56 kontrtorpedowcw,
8 okrgtow podwodnych - rninowcow, lotniskowiec i tender. Ponadto
skierowano na Moonsund 11 torpedowcow, 26 tralowcow, 70 poszuki-
waczy okrgtow podwodnych, 19 transportowcow i ponad 100 roznych
statkow pomocniczych, wl4czajgc w to- holowniki, barki i inne. W ca-
losci flota niemiecka skierowana dla wykonania wy2ej wspomnianej
operacji skladala sic z przeszlo 320 okrgtow roznych klas.
Wydzielone dla tej oiperaacji sily powietrzne Niemcow skladaly
sig z 6 sterowcow i 102 samolotow.
Tej niemieckiej armadzie w czasie walk na moonsundzkiej po-
zycji rosyjska Flota Baltycka mogla przeciwstawie: 2 stare okrgty
* W. Lenin, Dziela, t. XXI, str. 290.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
liniowe, 3 krazowniki, 3 przestarzale kanonierki, 12 kontrtorpedow-
cow typu ,Nowik", 24 torpedowce i 72 drobne okrety (wl zajqje
rowniez kutry motorowe), tj. 116 okrgtow r62nych klas.
Sily powi-etrzne Rosjan wynosily zalledwie okolo 30 samolotow.
Talk wigc Niemey posiadali niezwykla przewagg sil materialnych
i srodkow. JeAli id:zie o wojska 19,dowe, to Niemey, ktorzy juz przy-
gotowali 25-tysagczny desant, rowniez mieli wielka przewagg li-
czebna.
Czgsc reakcyjnych oficerow starej floty odmbwtilo rozpoczgcia
tej nierownej walki, czcsc sahotowala ja, a niekt6rzy, wsr6d nich
rowniez dowodzacy pozycja moonsundzka i silami ladowymi na wy-
spach Osel i Moon admiral Swiesznikow, okazali sig po prostu zdraj-
cami - agentami obcych wywiadow.
Wbwczas dowodzenie operacja wzial na siebie ,niewidzialny
admiral" - partia bolszewicka. Poprzez komisarzy i organizacje-
partyjne floty realizowala ona kierownictwo rozwijajgca sig walka,
prowadzac za soba r6wnie2 tg czgsc starych oficer6w, kt6ra uczciwie.
wailczyla za ojczyzng. Prze,%,idujac niebezpieczenstwo KC partii bol-
szewickiej przyslal swych pelnomocnikow do Helsinek, Kronsztadtu
i Rewla. Dzialalnosc partii'bolszewickiej dala rezultaty.
,,W czasie operacji na wyspach (jsel i Dago szczeg6ln4 wytrwa-
lo?cia wyrbznili s:g marynarze-bolszewicy" *
,0 nastrojach wytrwale walczacych rewolucyjnych marynarzy
praiwdziw,vie i jasno mowila odezwa II zjazdu maiarzy baltycki-ch,
ktory odbywal sic w Helsinkach w, czasie operacji moonsund~zkiej.
,,Ani jeden z naszych okrct6w - glasila odezwa - nie bcdzie'
sag uchylal od uralki, ani jeden marynarz nie zejdzie pokonanym na
lad... Flota wykona swoj obowiazek woibec Wielkiej Rewoduc;ji. Zo-
bowiazalismy sic twardo utrzymywac front i bromic dostcpu do Pio-
trogrodu, zobowiazanie swoje wykonujemy.
Wykonujemy je nie na rozkaz jakiego-s:
politowania godnego rosyjskiego Bona-
parte... Idziemy do walki nie w imic wy-
konania um6w naiszych wladcow z sojusz-
nikami. Wykonujemy najwyzsze p'olecenia_
na-szej rewoducyjnej swiadomosci, ?Niech
zyje socjalizm!"
W czasie zacictych walk na Wyspach Moonsund7:kich maryna-
rze zadali flocie niemieoldej cig2kie straty. 16 okrctow niemieckich
zostalo zatopionych lub zmuszonych do wyrzucenia sic na brzeg. Po-
nadto 13 okrgt6w, wsr6d. nich 3 okrgty luniowe, zostalo powaznie
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
uszkodzonych. Straty naszej Floty Baltyckiej byly niewielkie = za-
ledw a dwa okrgty. Plan ?Albion` zostal pokrzy2owany, a tym sa-
mym udaremniona zostala proba migdzynarodowego imperializmu,
zmierzajaca do zadania smiertelnego oiosu rewolucyjnej stolicy, jej
bohaterskiemu proletariatowi oraz kadrom i sztabowi dojrzewajacej
rewoiucji socjalistycznej. Nie udalo sie r6wnie2 wrogom zniszczyc
floty, ktara po walkach moonsundzkich odplyngla do Zatoki Fixi-
skiej. Baltyccy marynarze byli gotowi do nowych walk z wewngtrz-
nymi i z zewngtrznymi wrogaani rewolucji. Byli juz oni gotowi do
rozpoczeoia wal'ki przeciwko Rzadowi Tymezasowemu, ktory Lenin
scharakteryzowal jako rzad bur*uazyjny, imperialistyezny, majacy
na celu prowadzenie do kox ca wojny grabie2czej i gotowy na wszyst-
ko, aby zdusic ruch rewolucyjny mas pracujacych. Lenin oswiad-
czyl, ze Rzad Tymezasowy nie jest z ludem, lecz przeciwko niemu,
nie jest za pokojem, lecz za wojna w imie swych interesow klasowych
i interesow anglo-a?merykanskiego kapitalu, 2e the chce on i nie mo-
te dac ludowi ani ziemi, ani chleba.
Bolszewicy rozwingli gigantyczna pracg wsrod robotnikow, chlo-
p6w, 2olnierzy i marynarzy. Wzywali oni lud do walki z bur2uazyj-
nym Rzad.em Tymczasowym, do walki, o zaprzestanie wojny i prze-
kazanie ziemi chlopom.
Po dniach lipoowych, kiedy zakonczyl sig pokojowy okres re-
wolucji, partia bolszewikow nastawila sig na przygotowanie powsta-
nia zbrojnego, aby sila zbrojna obalic kontrrewolucyjna wladzg bur-
2uazji i wprowadzic wladzg proletariatu i najbiedniejszego chlop-
stwa.
Lenin, rozpatruj4c warunki niezbgdne d1a zwyciestwa powsta-
nia, w artykule ,Kx7,,zys dojrzal" pisal:
,Bolszewicy maj4 teraz zapewnione zwycigstwo powstania... mo-
zemy... uderzyc n a g I e i to z trzech punktow: od Piotrogrodu,.
Moskwy i Floty Baltyckiej..." }
10 (23) ;pa2dziernika Lenin i Stalin bio?ra udzial w historycznym
posiedzeniu KC partii, na ktorym posstanowiono w najbli2szym cza-
Sie rozpocz,46 powstanie zbrojne. Po szesciu dniach zwolano rozsze-
rzone posiedzenie KC, ktore wybralo Osrodek Partyjny do kierowa-
nia powstaniem z J. Stalinem na czele. Osrodek Partyjny byl jadrem
kierowniczym Komitetu Wojskowo-Rewolucyjnego przy Radzie Pio-
trogrodzkiej 1 praktycznie biorac kierowal calym powstaniem.
Towarzysz Stalin, charakteryzujac na posiedzeniu KC sytuacjg
we Flocie Baltyckiej, powiedzial w swoim wystapieniu :
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
,,Flota jut powstala, poniewa2 poszla przecawko Kieren-
skiemu".*
Tali ocenil i charakteryzowal Stalin oddanie marynarzy Wojen-
nej Floty Baltyckiej sprawie prol?etariadkiej rewolucji. Kierow-
nictwo bolszewikow wyci4gn@lo z tej oceny praktyczne wnioski do-
tycz4ce przygotowania i przeprowadzenia przyszlego powstania
zbrojnego. Marynarzom powierzono najodpovriedzialniejsze zadania
bojowe. Marynark@ Wojenna oceniano. jako jednq z glownych sit
dzialania. ,
W liscie z dnia $ pazdziernika do piotrogrodzkich bolszewikow
pt. ,Rady Czlowieka Postronnego" Lenin pisal:
Wykorzysta6 kombinacyjnie nasze trzy glowne sily: flot@, ro-
botnikow i oddzialy wojskowe w ten sposob, 2eby koniecznie zajp,c
ibezwzgl@duna w s z e 1 k i e s t r a t y utrzymac;a)telefon,
b) telegraf, c) stacje koiejowe, d) mosty przede wszystkim.
Sforn!owa6 2ywiioly najbardziej zdecydowane
(naszych ,szturmowc6w"i m I o d z i e 2 robotniczq, atak-
2e najlepszyoh marynarzy) w niewielkie oddzialy w celu zaj@cia przez
the najwa2niejszych: punktow i w c e 1 u ich u d z i a l u wsz@-
dzie, we wszystkdch wa.nych operacjach..." **
Jak wiadomo; 25 paidziernika (7 listopada) to leninowskie
wskazania zostaly wykonane. Czerwona Gwardia, rewolucyjni to1-
nierze i marynarze zaj@li dworce, poczt@, telegraf, ministerstwa
i bank panstwowy.
25 pa2dziernika o godzinie 3 min. 30 nad ranem kr#ownik
,,Aurora" zakotwiczyl przy Nikolajewskim Moselle (obecnie most im.
lejtnanta Szmidta). Dotychczas kra ownik stal w dole Newy w re-
moncie w pobli2u stoczni. Pod oslonq dzial ,Aurory" marynarzy
Kadry Nr 2 Floty Baltyokiej spuscili z powrotem podniesiony przez
junkrouy most zwodzony. Wojska Rz4du Tymezasowego staraly si@
podniesc r6wnie2 i inne mosty. ?W odpowiedzi na to -. pisal towa-
rzysz Stalin - Komitet Wojskowo-Rewolucyjny wyslal marynarzy
i wyborskich czerwonogwardzistow, ktorzy odepchn@li bataliony
szturmowe, rozp@dzili je,? a sami zaj@li mosty. Od, tej chwili rozpo-
cz@lo sd.@ otwarte poi stanie".' *" Jesli idzie o ,Auror@", to miala
ona w dalszym ci4gu wspoldzialac z twierdz4 pietropawlowsk4. Dzia-
la kra ownika i armaty ?Pietropawlowki" zagra2aly Palacowi Zi-
mowemu.
T. Stalin, Dziela, tom 3, str. 382.
** W. Lenin, Dziela wybrane, t. II. ,.Ksi4ika i Wiedza", 1949. sfr. 144.
*** J. Stalin, Dziela, tom 4, str. 153-154.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Wypieraj4c stopniowo oddzialy wojsk Rzgdu Tymczas.owego sily
zbrojne rewolucji podeszly do jego ostatniej opory - Palacu Zi-
mowego.
Rano Kiereriski zobaczyl z okien swych palacowych apartamen-
tow, ze znajdujacy sic najbli:zej Palacu Zimowego most przez Newe
zajgli marynarze - b?olszewicy.
25 pazdziernika (7 listopada) w poludnie rozpoczclo sic okrq-
zenie Palacu Zimowe;go i budynku sztabu piotrogrodzkiego okrggu
woj,skowego. Okolo godz. 19 weszlo w ujscie Newy kilka okrctow.
z Kronszta?dtu, na ktorych znajdowal sic picciotysicczny oddzial
kombinowany marynarzy. Wraz z nimi szli rowniez kronsztadzcy
ezzerwono gwardzisci.
Slawny poeta Wlodzimierz Majakowski tak pisal o tym:
Rzeka Newa
wre
-
Newt pod mostem
plynq statki -
Zimowemu sic nie ostac
przed szturmem
kronsztadzkich1*
Z Helsinek *yslany zostal ko1ej4 do Piotrogrodu poltoraty-
sigczny oddzial marynarzy. Ponadto, zgodnie z poleceniem Lenina
i Stalina, wyslano z HeLsinek do Piotrogrodu pica okrctow wojen-
nych, wsrod nich kra,zownnk ?O1eg
W celu oslony dzialan wojsk rewolucyjnych w rejonie Oranien-
baumu i Peterhofu do Ligowa wyszedl z Kronsztadtu okrct liniowy.
,,Zaria Swoibody". W samym niiescie powstaficy coraz blizej podcho-
dzili w tym czasie do otoczonego palacu. Od strony mostu Troickie-
go wzdluz wybrzeza Piotra Wielkiego posuwal sic rewelski batalion
szturmowy marynarzy. W poblizu Admiralicji zajgli pozycje marry
amrze z kronsztadzkiej szkoly maszynowej i okrgtu szkolnego
,,Okean". Od strony paxiku Aleksaadrowsklego wraz, z czerwono
bgwardzivstami nacierali marynarze z kronsztadzkiego szkolnego. od
dzialu minerow oraz Kadry Baltyckiej Nr 2 i Gwardyjskiej Kadry-
Marynarki. 0 godz. 21 min. 45 kr4zownik ?Aurora" oddal histo-
ryczny wystrzal z 6-calowego dziobowego dziala. Poniewaz broniQcy
Palacu Zimowego junkrzy, Kozacy i ,,:batalion szturmowy
nie chcieli sic podda6, znajdujacy sig w piet,ropawlowskiej twier-
dzy marynarze-artylerzysci oddali z dzial kilka wystrzalow w kie--
rtu ku palacu. Byl to sygnal do ogolnego szturmu na Palac Zi-
W. Majakowski, ,Dobrze" (poemat patdziernikowy).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/0.6/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
mlowy. Tejie nocy na 26 pazdziernika rewolucyjni robotnicy, zolnie-
rze i marynarze zdobyli Palac Zimowy. Rzad Tyrncza,sowy zbstal
obalony.
Oceniaj4c role marynarzy w powstaniu pazdziernikowym towa-
rzysz Stalin pisal:
,,Wybitnq role w powstaniu paidziernikowym odegrali baltyccy
marynarze i czerwonogwardzi?ci z dzielnicy wyborskiej. Wobec
niezwyklej smialo,sci tych ludzi rola garnizonu piotrogrodzkiego
ograniczyla sic przede wszystkim do moralnego i czasciowo woj-
skowego wsparcia przodujocych bojownikaw".*
W krotkim kursie Historii WIKP(b) powiedziane jest, ze:
,,...Krq,tiownik ?Aurora" ogniem swych dzial, skierowanym na Palac
Zimowy, obwie?cil 25 pazdziernika pocz,tek nowej ery - ery Wiel-
kiej Rewolucji So?cjalistyrznej". W ?1ad za ledwie przebrzmialym
echem wystrzalow ,Aurory" 7 listopada (25 pazdziernika) 1917 roku
znajdujqca sie w Piotrogrodzie radiostacja rnorska - pierwsza ra-
diostacja naszego kraju - nadala odezwc bolszewikow ?Do obywa-
-teli Rosji", w ktorej byla mowa o obaleniu Rz4du Tymczasowego
i o przejsciu pelni wladzy paristwowej w reoe Rad, w race ich orga-
nu - Komitetu WZ%ojskowo-Rewolucyjnego.
Odezwe tc napisal Lenin.
? M.iala ona ogromny rewolucyjny wplyw na klase robotniczq
w calym kraju i sprzyjala szybkiemu przechodzeniu wladzy na pro-
-wincji w reoe Rad. Wszedzie, dok4d docierala wiadomosc o zwy-
cicstwie, masy proletariackie stawaly do walki".**
Ta sama radiostacja *** przekazywala do wszystkich zakatkow
kraju historyczne dekrety o pokoju i o ziemi II Ogolnorosyjskiego
Zjazdu Rad, ktore zostaly na wniosek Lenina przYJete w nocy
-26 pazdziernika (8 listopada) 1917 roku.
W dekrecie o pokoju zjazd zwracal sie do wszystkich.wojuje-
cych narodow i rzzdow z propozycjq, rozpoczecia rozmow na temat
natychmiastowego zawartia sprawiedliwego i demokratycznego po-
koju. Dekret'o ziemi glosil, ze ,obszarnicza wlasnosc ziemi zostaje
bezzwlocznie zniesiona bez wszelkiego wykupu". Ziemie obszarnicze,
udzielne i klasztorne przekazywano bez odszkodowania na usytek
mas pracujgcych.
J. Stalin, Dziela, tom 3, str. 154.
** Historia Wojny Domowej w ZSRR, tom II, str. 143.
**'k W Piotrogrodzie i w Moskwie jedyn4 dose si1nj radiostacj4, obslu-
guj~ca potrzeby proletariackiej rewolucji, kt6ra dopiero co zwyciciyla, byla
radiostacja morska. Inne radiostacje zar6wno w Moskwie, jak i w szczeg6l-
no9ci potcina radiostacja w Carskim Siole, nie znajdowaly sic jeszcze w rc-
"kach powstanc6w.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Uchwaliwszy to dekrety II zjazd utworzyl rz4d radziecki,wybie-
rajgc na .Przewodnicz4cego Rady Komisarzy Ludowych Lenina, a na
Komisarza Ludowego do spraw narodowosciowych Stalin.
Nar6d radziecki zaichowuje w pamigci wspaniale rewolucyjne
tradycje floty rbsyjskiej i dumpy jest z ozyn6w bojowych dokony-
wanych przez marynarzy w paidzierniku 1917 roku.
Leninowsko-stalinowski plan przeprowadzenia paidziernikowe-
go powstania zbrojnego ocenial flotg jako jednq z powaznych sil re-
wolueji, i rzeczywiscie Rota okazala sig tak4 sl1q.
Bojowe i rewolucyjne tradycje floty rosyjskiej rozwingli i wzbo-
gacili marynarze Radzieckiej Marynarid Wojennej. Radziecka Ma-
rynarka Wojenna jest spadkobierc4 tego wszystkiego, co bylo naj-
lepsze i posttpowe w przedrewolucyjnej flocie rosyjskiej.
5 - Marynarka Wojenna ZSItR
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
M. MARYNARKA WOJENNA W WOJNIE. DOMOWEJ
? I W WALCE Z OBC4 INTERWENCJ4
Radziecka Marynarka Wojenna przeszla pelen chwaly sziak _bo-
jowy. Zrodzila sig ona, wyroslai okrzepla w wake z licznymi wro-
gami radzieckiej socjalisstycznej ojczyzny.
Zwycigstwo Wielkiej So?cjalistycznej Rewolucji Plazdziernikowej
i ustanowienie wladzy Rad wywolalo jawna nienawisc ze strony im-
perialist,ow wszystlkich krajow. Zastraszeni zwycicstwem radzieckiej
rewolueji w Rosji, rozpoczgli oni interwencjc wojskowa, ktorej ce-
lem bylo zdlawienie mlodej wladzy radzieakiej i zniszczenie republi-
ki mas pracujacych.
Na wyprawc przeciwko krajowi radzieckiemu wyruszyli naj-
pierw imperialisci Niemniec, a pozniej h perialisei Anglii, Francji,
Ameryki, Japonii i inmi.
Rownolegle z interwencja wojskowa imperialisci zagraniczni
szeroko wykorzystywalli lily kontrrewolucji rosyjskiej, oni wlasnie
zorganizowali i uzbroili armig Krasnowa, Kolczaka, Denikina, Jude-
nicza, Wrangla i wielu imnych wrogow pafistwa radzieeldego.
Nazajutrz po proklam-owaniu wladzy Rad, po pazdziernikowym
zwycigstwie klasy ro'botniezej, silly kontrrewolucji, zarowno we-
wngtrznej ro,syjskiej, jak zewnctrznej, uosobionej przede wszystkim
przea ka~pital anglo-amerykan.ski - rozpo,czgly walkg z rewolucja.
proletariacka.
Kierownik obalonego Rzadu Tymezasoweg.o Kierefiski uciekl sa-
mochodem joseistwa amerykanskiego z Piotrogrodu i przystapil do
organizowania kontrrewolucyjnego powstania przeciwko wladzy ra-
dziedkiej. W swej rprzestglpczej dzialalnosci -opieral sic on o carska,
generalicjc, oficerow i junkrow oraz o jednostki kozackie i rozmaite
organizacje, utworzone i kierowane przez mienszewikow i eserow-
cow, z ktorymi polaazyli sic rowmiez jawni monarchisci, zazarci czar-
nosecincy.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Prawicowy eserowiec ? A*ksentjew, przewodniczcy tzw. ,,Rady
Republiki", zwr6cil sig o poparcie i pomoc do posla Wiel dej Brytanii
Buchanana.
Jednostki wojskowe, gl6wnie Kozacy, kt6re wystq,pily z pomo-
cq dia Rz4du Tymczasowego, ma$zerowaly na Piotrogr6d przez Car-
skie Siolo i Pulkowo.
Otoczony kontrrewolucyjnymi oficerami Kierenski ulokowal sig
w Gatczynie.
27 pazdziernika (9 listopada) Lenin i Stalin przybyli do sztabu
kierujEjcego obronq, Piotrogrodu, dokladnie zapoznali sig z jego dzia-
lalnosciq i dali szereg wskaz6wek dotyczgcych wykorzystania sil
zbrojnych w wake z kkontrrewolucja.
Cala dalsza praca sztabu r6wnie2 odbywala sig pod kierow-
nietwem Lenina i Stalina.
Lenin zaproponowal, aby dla obrony Piotrogrodu wykorzysta6
okrgty Floty Baltycldej.
W tyre samyrn czasie, tj. 27 pazd.ziernika (9 listopada) 1917 ro
ku, miala miejsce rozmowa Lenina przez bezpogredni kabel z Hel-
sinkami z obwodowym komitetem armii i floty, a nast@pnie z przed-
stawicielem Centrobaltu.
A -oto doslowna tres6 tej rozmowy z Centrobaltem:
- ?Ile moeeoie wyslac torpedouwc6w i innych uzbrojonych
statk6w ?
- Moena wyslac okrgt Idniowy ,Republika i dwa torpedowce.
- Czy zaopatrzycie je w eywnosc ?
- 2ywnos6 we flocie ' marry i zaopatrzymy je. Wszystkie wy-
slave torpedowce i okrgt liniowy ,Republika" -- tego jestem pe-
wien, wykonaj4 sw6j obowigzek obrony rewolueji. 0 wyslanie lily
zbrojnej nie niepok6jcie sig. Niew4tpliwie bgdzie to wykonane.
- Jak diugo to potrwa?
-- Maksimum 18 godzin. A czy istnieje koniecznosc natych-
miastowego wyslania?
= Tak. Rzad jest calkowicie przekonany, ee trzeba natychmiast
wyslac, z tym jednak, aby okrgt liniowy wszedl do Kanalu Morskie-
go jak najbldeej brzegu.
- Poniewae okrgt liniowy jest wielkifn okr~tem z dwunastoca-
'lowa artyleria nii.e moee on stanac przy brzegu: w takim wypadku
moena by go zd.obyc golyani rgkami. A do wykonania tego zadania
sluza. torpedowce z 1ekka artyleriq i karabinami maszynowymi, co
zas dotyczy okri~tu liniowego, to winien on star na redzie, b4di tee
razem 'z kr4eownikiem ?Aurora", poniewaz jego artyleria ma zasigg
25 wiorst - a w dg6le sprawg tg wykonaj, marynarze 1 dow6dey".
Lenin wysluchawszy tych wiadomo?ci natychmiast wydal wy-
czerpuj4cq dyspozycjg d1a przybywajgcych okrgt6w:
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
? ,Torpedowee winny wejsc do Newy w pobliiu wsi Rybackoje,
aby bronic nikolajewskiej kolei i wszystkich dostgpaw do niej".
Helsinki odpowiedzialy:
,Dobrze, wszystko wykonamy. Co jeszcze powiecie?
- Czy na ,Republlee" jest radiotelegraf i czy mote on utrzy-
mywac w azasie drogi lgcznosc z Piotrogrodem?
-- Jest nie tylko na ,Republice", lecz rowniei na torpedow-
each, ktore utrzymujq, l4cznos6 z wie24 Eifla *. W ogole'zapewnia-
my Was, ze wszystko bgdzie wykonane dabrze.
- Mo2emy wigc liczyc na to, ie wszystkie wyhnienione okrgty
wyrdsza natychmiast ?
- Tak, mo2ecie. Zaraz wydamy rozporzgdzenia, aby okrgty by-
ly na dzas w Piotrogrodzie.
- Czy macie zapasy karabinow i naboi? 14 Przyslijcie jak naj-
wigcej.
- Mamy, ale niewielk ilosc na okrgtach, wyslemy, co po-
siadamy.
- Do widzenia. Pozdrowienia!
-.Do widzenia. Czy to wy rozmawialiscie? Powiedicie na-
zwisko.
- Lenin.,
- Do widzenia. Zabieramy gig do wykonania".**
Wykonuj4c rozikaz Lenina marynarze okazali wowczas rewolu-
cyjnemu Piotrogrodowi wigksz4 pomoc nit od nich 24dano.
W ujsciu Kanalu Morskiego postawiono krgiownik ,Oleg" **,
ktary w razie potrzeby mial otworzyd ogiefi na Carskie Siolo
i osttrzeliwac drogi prowad,z4ce stamt4d do Piotrogrodu. Kontrtor-
pedowce ,Zabijaka" i ,Pobieditlel" oraz torpedowee ,Mietkij" i ?Die-
jatielnyj" poplyngly w gorg Newy do wsi Rybackoje. Stamt4d czte-
rocalowe dziala kontrtorpedowcow zagraialy polnocno-wschodniemu
kraficowi Carskiego Siola oraz dostgpowi od siola do nikolajewskiej
linii kolejowej. Stalin sp'rawdzal, jak zostaly wykonane polecenia
Lenin.****
Zajgcie przez Kozakow Gatczyny i Krasnego Siola oraz ich pro-
by dailszego natarcia na Piotrogrod spowodowaly konieczno?c sze-
regu dodatkowych posunigc, mmajacych na celu wzmocniemie obrony
i ochrony wewngt?rznej rewolucyjnej stolicy, w czym obok rewolucyj-'
nych 2olnierzy i Gwardii Czerwonej brali czynny udzial marynarze.
* Na wieiy Eifla w Paryiu znajdowala sic radiostacja o duiej mocy.
** W. Lenin, Dziela, t. XXII, str. 28-29.
*** Okrct liniowy ,Republika", o ktorym Lenin rozmawial 'z Centrobal-
tem, ze wzglcdow technicznych nie mogl wyplyn# do Piotrogrodu. Zamiast
niego wyslano kr4iownik ,Oleg".
**** Historia Wojny Domowej w ZSRR, t. II, str. 188, OGIZ, 1942.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Wedlug przybliizonych obliczen ilosc marynarzy w Piotrogrodzie do-
chodzila w6wczas do 20 tysigcy ludzi. Na front pod Piotrogrodem
w strong Pulkowa d Carskiego Si-ola rzucono okolo 10 tysigcy mary-
narzy. D1a wzmacnienia garnizonu twierdzy pietropawlowskiej i d1a
obrony Smolnego wezwano marynarzy z krazownika ?Aurora".
Wszystkie to przedsigwzigcda byly niezwykle na czasie.
W nocy na 29 pazdziernika (11 listopada) w Piotrogrodzie roz-
pocz4l sig kontrrewolucyjny bunt junkr6w. Celem zlikwidowania
buntu wraz z czerwonogwardzistami i zolnierzami wyslan:i zostali
r6wnie2 marynarze. W ciqgu doby bunt stlumio?no. Wojskom Kie-
renskiego i Krasnowa zadano wkr6tce decydujaca klgskg. Pierwsze
antyradzieckie wyst4pienie zbrojne zostalo rozgromione. W tym sa-
mym ozasie, na polecenie Lenina, sformowano w Pioltrogrodzie
kombinowany oddzial marynarzy w sile 1000 ludzi, kt6ry wyslano
wraz z -rewolucyjnym pulkiem piechoty na pomoc powstanczym ro-
botnikocn Moskwy.
W tych gorqcych czasach :partia bolszewicka kierowala maryna-
rzy na r62ne odainki pracy wojskowej i radzieickiej. Marynarze na
r6wnd z najbardziej doswiadczonymi i oddanymi rewolucji 2olnierza-
mi byli tak2e wykorzystywani jako instruktorzy Gwardii Czerwonej.
Zgodnie z decyzja Komitetu Wojskowo-Rewoducyjnego z mary-
narzy kronsztadzkich formowano oddzialy s,pecjalne, kt6rych zada-
nem bylo zapewnienie szybkiej dostawy zywnoci do os4rodk6w pro-
letariadkich - Piotrogrodu i Moskwy oraz na front.
Niemalo marynarzy zostalo odkomenderowanych na prowincjg
- do miast i wsi celem tworzenia i uanocrdenia miejscowych orga-
n6w wladzy radzieckiej oraz do pracy w organach WCzK itd.
W calej r62norodnej dzialalnosci marynarze z honorem wyko-
nywali powierzone im zadania i nde zawiedli zaufania partii bolsze-
wdckiej, Lenina i Stalina.
22 listopada (5 grudnia) Lenin przybyl na odbywajgcy sig w6w-
cias w Piotrogrodzie Pierwszy .Og6lnorosyjski Zjazd Marynarki
Wojennej. Na plenarnym posiedzeniu Zjazdu Lenin wyglosil wielkz,
mowg.
?Masy sq bezsilne - powiedzial Lenin w swym przem6wieniu
jesli ss one rozdrobndone; s q, one_ silne, jesli s4 zjednoczone. Masy
uwierzyly we wlasne sily i nie zwracajac uwagi na nagonkg ze strony
burruazji, wzigly sig do.sam?odzielnego kierowania panstwem. Pierw-
sze kroki mogq bye trudne, mote dae sig odczue niedostateczne przy-
gotowanie. Ale trzeba sig uczyc kierowania krajem w praktyce, trze-
ba sig uczye tego, co dawn:ej bylo monopolem bur2uazji. Pod tym
wzglgdem widzimy we flocie wspanialy przyklad tw6rczych mozli-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
wosci mas pracujocych, pod tym wzgltdem ? flota okazala sig przo-
dujgcym oddzialem".*
Na zjeidzie Marynarki Wojennej Lenin szczegolnie podkreslil
niezwykla wagg sojuszu robotnikow i chlopow.
,,Niechaj fiota mowil on - poswigci wszystkie swe sily, aby
ten sojusz stal sbg podstaw4 zycia parnstwowego; jesli sojusz ten bg-
dzie mocny, nie nie zdola zalamac sprawy przejscia do socjalizmu".**
Lenin zwraeal uwagt delegatow zjazdu na szczegolne trudnosci
zbMajq,cej sig waliki z wrogami Kraju Rad, z wrogami narodu.
? 3esli tak latwo bylo uporac sig z szajk, godnych politowania
p6106wk6w, jak Romanow i Rasputin, to bez porowrnania trudniej
jest walczyc z zorganizowan4 i silnei klikq ukoronowanych i nie-
ukoronowanych imperialistow niemieckich".***
Demaskuj4c zamiary imperialistow, rozbojnikow zmierzajgcych
do narzucenia Rosji wojny I przeszkodzenia w zawarciu pokoju, na
zakofiezenie swo jej mowy Lenin powiedzial ;
,,Gdybysmy jednak... stangli w obliczu konieczno6ci kontynuo-
wania wojny, to umiejocy bez szemrania przelewac sw4 krew narod
rosyjski, ktory nie wiedzgc po co i w imit jakich celow wykonywal
wolg uciskaj4cego go rzgdu, nie* tpliwie poszedlby wowezas do
walki z dziesitciokrotnq energiq, i z diiesitciokrotnym bohaterstwem,
albowtem chodziloby to o walkt o socjalizm, o wolnosc, przeciwko
ktorym skierowalaby swe bagnety mitdzyn.arodowa bur2uazja".****
Nale2y podkre?lic, 2e zadaniem Pierwszego Ogolnorosyjskaego
Zjazdu Marynamki Wojennej bylo utworzenie organu kierowniezego
Marynarki Wojennej. W tym celu zjazd wybral 20 osob do WCIK,
gdzie utwomzyli Boni specjaln4 ,,.sekcjg .morsk4". Do chwili zjazdu
kierownictwo flotq nale2alo do Rewolucyjnego Komitetu Morskiego,
ktory zostal utworzony z nvarynarzy -- delegatow na D?rugi Ogolno-
rosyjski Zjazd Rad.
Lenin i - Stalin; partia bolszewiikow, przewidujqc nieuchronnoAc
napadu krajow iauperlaalstycznych na paristwo radzieckie, w pierw-
szych dniach Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Paidziernikowej
wysungli z aal4 ostro2nosci4 zagadnienie utworzenia Armi Czerwo-
nej i Czerwonej Marynarki Wojennej, ktore bylyby zdolne obronic
zdobyeze rewolueji.
Czerwona Armia i Marynarka ze wzgltdu na sw, istott i sto-
jgee przed nimi zadania whiny byly star sit i staly sit silami zbroj-
W. Lenin, Dziela, f. XXII, str. 99.
Tamze, str. 100.
Tamze, str. 102.
**** Tamze.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
I
nymi nowego typu, nie majapcymi podobnych sobie w historii ludz-
kosci.
W przem6wwieniu o ,Trzech cechach Armii Czerwonej" towa-
?rzysz Stalin m6wil: ,Pierwsza i podstawowa cecha charakterystycz-
na n.aszej Armii Czerwonej polega na tym, ie jest ona armia wyzwo-
lonych robotnik6w i ehlop6w, jest Armin} Rewolucji Paidzierniko-
wej, armial dyktatury proletairiatu". Druga cecha charakterystyczna
Armii Czerwonej polega na tym, ie jest ona ,,...armiai braterstwa
migdzy narodami naszego kraju, al-m.44 wyzwolenia uciskanych na-
rod6w naszego kraju, iarmiq obrony wolnosci i niezawislo?ci naro-
d6w naszego kraju".
Trzecia jej .cecha charakterystyczna polega ,,...na istnieniu du-
cha internacjonalizmu przenikajgcego calm naszal Armig Czerwona}".
Jest ona przyjacielem wszystkich uciskanych narod6w i wiernym
strazniliexn pokoju migdzy narodami.
. Tworzgc Marynaarkg Wojennal wodzowie partii rozpatrywali jai
jako skladowa i nieodlaiczonal cze?e Sil Zbrojnych Republiki Radziec-
kiej, wykonujapca swe zadania w scislym wsp6ldzialaniu z Armin
Czerwon4 i przy decyduj4cej roli tej ostatniej.
28 stycznia 1918 roku Lenin podpisal dekret o zorganizowaniu
Arniii Czerwonej, a 12 lutego dekret o utworzeniu Czerwonej Mary-
narki Wojennej.* R6wnoezesnie ogloszono, ie stara armia i mary-
narka przestaly istniec.
Dekret Lenina ,sankcjonowal prawnie sluibt. wojskow4 maryna-
rzy rewolucji, kt6rq rozpoczeli oni na dingo przed Przewrotem Pai-
dziernikowym" **
Dawne i trwale tradycje rewolucyjne oraz bezgraniczne oddanie
d1a wladzy radzieckiej d partii bolszewiokiej czyn ly z wielu maryna-
rzy szczeg6lnie wytrzymalych i pelnyc4 poswi4~cenia obronc6w re-
wolucji.
Bior4c to pod uwagg, w czasie tworzenia oddzial6w Robotniczo-
Chlopskiej Armii Czerwonej, rzaid radzieckii z inicjatywy Lenina dal
25 stycznia 1918 roku naistgpujalce polecenie: ?W zwialzku z tworze-
niem oddzial6w armad so.ejalistycznej i maja}cym wkr6tce nastaipic
wyslaniem ich na front, kondeczme jest, aby do kaidego transportu
ochotnik6w (w skladzie 1000 ludzi) w celu ich zespolenia dodawac
po plutonie towarzyszy inarynarzy".***
* Dekret ten zostal opublikowany 14 lutego' 1918 roku. W tymze 1918
roku Lenin podpisal dekret o nacjonalizacji marynarki handlowej i floty
rzecznej.
?Wbjennyj Wiestnik" Nr 1' z r. 1948, str. 55.
Centr. Arch. Mar. Wojen. f.8, d.3, 1.26 1918'r.
,71
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
W tym czasie Trooki zdradziecko naruszyl dyrektywg KC partii
i Rady Komisarzy Ludowych w sprawie podpisania pokoju z Niem-
cami - pokoju, ktory byl Rosji Radziecliiej niezbgdny. Odm6wil
on podpisania ukladu pokojowego na: warunkach zaproponowanych'
przez Niemcy. Niemieccy imperialigci natychnilast wykorzystali
przyslugg zdrajcy Trockiego.
Wojska niemieckie wdarly sig w lutym na tereny Republiki Ra-
dzieckiej i rozpoczgly natarcie na ca.lym froncie -od Baltyku do Mo-
rza Czarnego. Nieancy opanowali -olbrzymie terytorium i zagrazali
Piotrogrodowi. Republika Radziecka znalazla sig w niezwykile cigi-
lkej sytuacji. 22 lutego ofpublikowano podpisanq przez Lenina odez-
wg: ,Ojczyzna socjalistyczna w nierbezpieczenstwie", w ktorej partia
i rzgd radziecki wzywaly masy pracujgce, aby stangly do Amiertelnej
walki z wrogiem i bronily do ostatniej kropli krwi kaidej pigdzi oj-
czystej ziemi.
Odezwa zoalazla.2ywy oddiwigk wsr6d najnzerszych mas ludzi
pracy. Kolektywy zakladow i fabryk Piotrogrodii, jednostki wojsko-
we i zalogi marynarskie jedne po drugich uchwalaly rezolucje.
Utworzony w6wczas w Piotrogrod:zie kombinowany oddzial ma-
rynarzy baltyckich zwr6cil sig do wszystkich marynarzy z plomien-
nq odezw4:
,,Rewolucja i jej zdobycze znajduj4 sig w niebezpieczenstwie -
glosila odezwa = wy, towarzysze marymarze, byliscie zawsze jej
chlub4 i dumq. Towarzysze, spelnijcie nadzieje , kt6re rewolueja po-
klada w czerwonym Baltyku. Wykaicie jeszcze raz, ie czerwoni ma-
rynarze baltyccy nie szczgdzq iycia i sq gotowi oddac je w imig re-
wolueji".
W dniu opublikowania odezwy zaloga akrgtu 'liniowego ,Repu-
blika" 'jednoglosnie postanowila: ?Po rozpatrzeniu sprawy oglosze-
nia przez Radg Komi-sarzy Ludowych mobdlizacji wszystkich sit re-
wolucyjnych do walki z niemieckimi wojskami buriuazyjnymi, kt6re
staraj4 :sig zdusic rewolucjg rosyjskq, my, zaloga okrgtu ldn-*owego
,,Republika", przyklismy nastgpujac4 uchwalg :
?1. Natychmiast przerwac zwainianmie wszystldch . bez wyj4tku
do rezerwy i na ui1opy.
2. W jak najkr-6tszyun czasie doprowadzic wszystko do stanu
gotowosci bojowej i wprowadzio na okrgcie surow4 dyscypling rewo-
lucyjn4.
3. Zmobilizowac wszystkich, kt6rzy jui wyjechali.
4. Odejscie z okrgtu w najkrytyczniejszej chwili walki klasowej
jest przestgpstwem, kt.6rego rewolueja, lud i historia nie mogq za-
pommies ani przebaczyc.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
...Nie damy przecie2, towarzysze marynarzy, wierni dotychezas;
synowie rewo?lucji, zatxdumfowac zjednoczonej i lakngcej naszej krwi,
burzuazji.
Wszyscy pod bron !
Wszyscy pod czerwony sztandar rewolucji".*
Podobne rezolucje podejmowaly r6wnie2 zalogi innych okrgt6w
i jedno.stek Floty Baltyckiej.
W Piotrogrodzie i w innych miastach z ogromnym entuzjazmem4
odbywalo sig zapisywanie ochotnik6w do Armii Czerwonej i Czerwo-
nej Marynarki Wojennej.
Ponad 22 tysi4ce ochotnik6w skierowano z Piotrogrodu na
front walki z niemieckimi zaborcami. Wsr6d oohotnik6w czolowe-
?niejsce zajinowali marynarze baltyccy.
Zacigte walki toczyly sig pod Pskowem i Narwa. Do Narwy,
pierwszy przybyl oddzial marynarzy kronsztadzkich. Zolnierze
i ochotnicy dopiero co utwcmzonej Armii Czerwonej oraz marynarzy
Czerwonej Marynarki Wojennej zdecydowanie 'i mg2nie odpierali na
p6r hood ndemiedkich. Tutaj cementowalo sip, krwia niewzruszone od
tego crasu braterstwo ,boj~ownik6w radzieckiej armii i marynarki.
W jednym z ikomunikat6w frontowych, wydrukowanym w6w-
czas w piotrogrodzkiej ,Czerwonej gazecie", donoszono; ,,..Czerwo-
noarmijski oddzial, skladajgcy sig z marynarzy i robotnik6w piotro-
grodzkich zaklad6w i fabryk walczyl bohatersko... Nie chcac sig do-
stac w rgce naszych wrog6w, kt6rzy rozstrzeliwuja jenc6w i zngcajq
sig nad trupamni poleglych, ranni w walce towarzysze marynarze pro-
sih sic wzajemnie ?o dobicie..." Te bojowa tradycjg rewolucyjna -
przekladanie 6mierci nad niewole u wrog6w mas pracujgcych - ma-
rynarze zachowal? we wszystkich dalszych walkach na ladzie i na.
morzu. Braterstwo dopiero co utworzonych formacji Armii Czerwo-
nej ocalilo proletariack4 stoliicc, ocalilo ojczyznc.
.Mlode oddzialy Armii Czerwonej, po raz pierwszy biorace udzial
w wojnie, pobily na glowg niemieckich najezd2c6w pod Pskowem
i Narwa 23 lutego 1918 roku. I dlatego wlasnie dzien 23 lutego
1918 roku ogloszony zostal dniem narodzin Armii Czerwonej. Od tej
'chwili Armia Czerwona rosla i krzepla w walce z obcymi interwen-
tami - najezdzcami". *
Op6r, jalki stawialy Niemoom pod Narw4 i Pskowem wojska
radzieckie, zmusil imperialist6w niemieckich do wyra.zenia zgody na
zawarcie ukladu pokojowego.
* CGWMA, f. 342, d. 28, 1.33-34 1918.
** J. Stalin, 0 Widlkiej Wojnie Narodowej Zwi4zku Radzieckiego, str.
38-39 (wyd. ,Ksi#ka i Wiedza"/,,Prasa Wojskowa" 1950).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
.3 marca 1918 roku podpisany zostal pokoj z Niemeami. Ale
Niemcy razem z finskimi bi,alogwardzistami probowali jednak opa-
nowac okrgty Floty Baltyckiej, ktore znajdowaly sie w Helsinkach,
i tym samym poderwac silo morsk4 Republiki Radzieckiej. W tym
celu do wejscia do Zatoki Finskiej skierowana zostala silna eskadra
niemieeika i okolo 20 transportowcow z wojskami desantowymi (tzw.
?baltycka dywizja" pod dowodztwem von der Goltza), ktore mialy
bye wysadzone na terytorim Finlandii.
W Finlandid toczyla sig wowczas wojna, domowa. Finska burzu-
azja sformowala oddzialy ?bialej gwardii i przy pomocy z zewngtrz
- ze strony Niemiec i Szwecji - dlawila rewolucyjny rush robot-
niozy. Wojska niemieckde zostaly wysadzone w Finlandii nie tylko
w celu opanowania Flo:ty Baltyckiej, ale rowniez w celu zdlawienia
w Finlandii rewolucji, w celu utworzenia bazy wypadowej dla dal-
szego natarcia na Piotrogrod. W tym czasie surow-a zima skula lo-
dem wody Zatoki Fiiiskiej. Wigkszosc okretow nie- miala skompleto-
wanej zalogi, na niektorych z nich pozostalo zaledwie uo kilku ludzi.
Brak ibylo rowniez paldwa. Zdawalo sie, ee flocie the uda sig wejsc do
mac'erzystych portow. Ale rewolucyjni marynarze Baltyku, dzigki
bolszewickiej energii i uporowi, w nieprawdopodobnie trudnych wa-
runkach ocaiili floty: 211 okrgtow dokonalo niebywalego rejsu wsrod
lodaw z Helsinek do Kronszbadtu.
0 wairtosci bojowej tych okrgtow, uratowanych przed niemiec-
kuni i firskimi zaborcami, swiadczy to, 2e wsr od przybylych do
Kronsztadtu ? ?okrgtow, zasadniczego jgdra bojowego floty, znajdowa-
ly sig zupelnie wowczas nowe okrgty liniowe ,,Pietropawlowsk",
?Sewastopol", ,Gangut" i ,Poltawa" (nie mowwigc juz 0 okrgtach
starszych, jak ,Andrej Pierwozwannyj" i ?Republika"). Byly tam
rowniez kr#owniki ,,Ruryk", ,Bogatyr", ?Admiral Makarow".
,,Bajaan", ?Oleg", ponad 50 torpedowcow, 12 okretow podwodnych
i inne okrgty. Wsrod wielu okr~-tow niewojennych znajdowaly sic
drogie i przepigknie urz4dzone byle jachty carskie ,Standart"
i ,Gwiazda Polarna" (nawiasem mowiac, . jak wykazalo pozniejsze
dogwiadezenie, nadaj4ce sie doskonale do przerobk'' na "okrgty wo-
Jenne.
Bohate,rski ezyn marynarzy baltyckich zostal przez rz4dradziec-
ki naleiycie oceniony.
W roZkazie'Rady Wojskowo-Rewolucyjnej ZSRR. z dnia 23'-lute-
go 1928 roku o odznaczeniu Floty Baltyckiej orderem Czerwonego
Sztandaru, wydaanym za podpisem Woroszylowa, o tej bohaterskiej
wyprawie mowilo sig co nastepuje: ,Flota Baltycka zostala urato-
wana wylgcznie dzigki energii i poswigceniu marynarzy".
Zaboreze plany invperialistow iiiemi'eckich the ograniczaly sig
74
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
do ziem 'nadbaltydkich i Finlandii. Wykorzystuj4c, uslugi ukrain-
sakich buriuazyjnych nacjonalist6w i umowe z ich tzw. ,,Rada", w lu-
tyrn 1918 roku, Niemcy skierowali na Ukraine og6lem okolo 300 ty-
sigcy swoich (tj. niemieckich) i austriackich wojsk. Towarzysz Stalin
pisal w6wczas: ?Imperialisci Austrii i Niemiec niosa na swych bag-
netach nowe hairbiace jarzmo, kt6re ani na krztg nie jest lepsze od
starego, tatarskiego - taki jest sens najazdu z Zachodu".*
,,.Przeciwko idacemu z Zachodu obcemu jarzmu - radziecka
Ukraina podejmuje wyzwolericz4 wojne narodowq; taki jest sens roz-
grywajgcych si.e na Ukraine wydarzeii".**
O1ibrzymi.a przewaga sil i techniki poazwolila Niemcom rozwi-
n46 natarcie na wybrzezu Morza Czarnego i Azowskiego. Niemcy
zaJeli-Odesse, Nikolajew, Cherson, okupowali Kryrn i zajeli gl6wn4
baze Floty Czarnomorskiej - Sewastopol.
Zanim jeszcze Niemey zaJeli Sewastopol, sily gl6wne Floty
Czarnomorskiej odplyngly z Sewastopola do Noworosyjska.
Niemcy po~stawili rz4dowi radzieckiemu ultimatum, i4dajoc na-
tychmiastowego- wydania o'krgt6w Floty Czarnomorskiej.
Ocalenie Floty Czarnomorskiej, od.cietej jui faktycznie przez
wrog6w od radzieckiej ojczyzny, bylo niemoiliwe. Wytworzyla sig
sytuacja bez wyjscia. Niemcy, Austriacy i Turcy zagraiali wszyst-
kim portom czarnomorskim, w +kt6rych mogly bazowac, dokonywac
remontow i zaopatrywac 1sig wielkie okrgty wojenne.
Wszystkie moiliwolsci i srodki w celu zachowania Floty Czarno-
morskiej zostaly wyczerpane. Najaad wrog6w zagraial z morza
i z lgdu ostatniemu schronisku floty - poz towi Noworosyjsk. Pozo-
stale bazy czarnomorskie byly jui zajete przez wroga. I oto 28 ma-
ja 1918 roku, Lenin wydal wojskowym wladzom morskim nastepu-
jaca dyrdktyww: ,Biorac pod uwage, 2e Niemey w spos6b oezywisty
d424 do zawladndecia okretami Floty Czarnomorskiej... Rada Komi-
sarzy Ludowych rozkazuje Wam z chwila otrzymania niniejszego
zniszozyc wszys:tkie okrety Floty Czarnomorskiej oraz znajdui4ce
sie w Noworosyjsku statki handlowe".
Rozkaz ten wykanywany byl w niezwykle skomplikowanej
i trudnej sytuacji. Wszedzie krgeili sig 'niemiecey agenei, ukrainsey
nacjonaliaci, ukryci i jawni bialogwardzisci prowadzili agitacjg,
czgsc starego korpusu oficerskiego I nie tylko byla wrogo nastawiona
do wladzy radzieckiej i rewwolucji, ale .r6wniei dzialala w odpowied-
ni spos6b. Niemieckie -wo jska i okrgty byly jui zupelnie blisko,
a miano to tylko kilka okret6w odplynelo na rozkaz dowodzacego
r. Stalin, Dziela, t. 4, stn 46.
* J. Stalin,Dziela, t. 4, str. 47.
75
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
flot4 zdrajcy, carskiego admirala Sablina, do Sewastopola. Pozostale
wolaly zginac nii hanieabnie sig poddac.
18 ?czerwea znajdujdce% sig w Noworosyjsliu okrgty zostaly wy-
prowadzone na redo. Na ich masztach podniesiono sygnal: ,,Ging,
ale nie poddajg .sic". Okrgt liniowy ?Swobodnaja Roissija" pod czer-
won, bandera Vwyprowadzony zostal z portu i postawiony w pobli2u
doobskiej latarni morskiej.
Pierwsza torpeda wystrzelona z torpedowca ,Kercz" zatopila
torpedbwiec' ,Fidonisi". Bylb to sygnalem do zatopienia pozosta-
lych okrgtow.'Po pol godzinie na opustoszalej redzie pozostal tylko
gigant - okrct liniowy ?Swobodnaja Rossija". Strzelono wen kilka
torped. Okrgt doznawszy wielkich i cig2kich uszkodzen przewrocil
sig stgpkd do gory i zacz4l powoli znikac pod wodd.
Bohaterski torpedowiec ,Kerez" lao dokonaniu operacji zatopie-
nia oikrctow odplyn4l w kierunku Tuapse.
Zbli2aJ4c sig; -do miasma wyslal radiogram : ?Do wszystkich.
Zgain4lem po zniszczeniu okrQtow Floty Czarnomorskiej, ktore wola-
ly zagla,dg ndi haniebne poddanie sic Niemcom. Torpedowiec ,Kerez".
Nastepnie zaloga zatopila torpedowiec ,Kercz", ktory do ostat-
niej chwili uczciwie spelnil swoj obowiazek wobec ojczyzny. Nie-
mieckie okrgty, ktore podeszly wkrotee do Zatoki Noworosyjskiej,,
zobaczyly tam tylko wierzoholki masztow zatopionych okrctow hand-
lowych i wodc pokrytd plamami nafty. Wojenne okrgty zostaly za
topione na du2ej glgbokosci.
Po za-topieniu swych okrotow tysiace marynarzy czarnomorskieh
poszly na fronty 14dowe ro7ooczynaj4cej sig wojny domowej. do
walki z zagran?czna interwencj4.
Jak wdadonio, niemieocy imperialisci pomimo zawartego juk
ukladu pokojowego i oficjalnego oswiadczenia o zniesieniu stanu
wojny, kontynuowali na Ukraine swe zaboreze dzialania oraz pod-
trzymywali carskich generalow Krasnowa i Mamontowa, ktorzy sta-
ngli na czele kulacka-kozackiej kontrrewolucji nad Donem. Niemcy
za? razem z Turkam i przenikn li rowniei na Zakaukazie i zaczgli go-
spodaarowac w Tyflisie i Baku.
Na mlod4 Republike Radzieck4 napadli r6wnie2, nie wypowia-
dajac wojny, imperialisci anglo-amerykanscy, francuscy i ja1ponscy;
laczac swe wysilki z dzialaniami wewnctrznej kontrrewolucjd, pod-
trzymali to ostatnia wszelkimi sposobami.
Imperialisci Ententy che'eld zniszczyc Republiko Radzieck4. Oba-
wiali sig oni, ,2e zawarcie pokoju micdzy RosJ4 a Niemcami mote
wzmoonic ddienie do pokoju we wszystkich krajach, na wszystkich
frontach i przez to zaszkodzic sprawie wojny, sprawie imperialistow.
Obawiali sic oni wreszcie, ie istnienie Wladzy Radzieckiej na terenie
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
olbrzymiego kraju i sukcesy, osiggnigte przez n14 w tym kraju po
obaleniu wladzy burzuazji, mogej star sig zarazliwym przykladem
dla robotnik6w i Aolnierzy Zachodu, kt6rych ogarnglo glgbokie nie-
zadowolenie z powodu przewlekania wojny i kt6rzy mogli - za przy-
kladem robotnik6w i Aolnierzy rosyjskich - skierowac. bagnety
przeciwko swym wladcom i ciemigzycielom".*
W marcu 1918 roku wylq,,dowaly w Murman.sku wojska anglo-
francuskie, a p6Aniej amerykanskie; nieeo p6Aniej okupowaly one
Archangielsk. W kwietniu tego2 roku we Wla,dywostoku wyladowaly
wojska japonskie. W glad za n.imi pospieszyli Amerykanie i Angli-
cy. Imperialistyczna agresywnagc Anglik6w byla iszowg6lnie wielka
- . skierowali sig oni do Aredniej Azji i na Zakaukazie. Przyci4galo
ich tam przede wszystkim miasto Baku. Na bezpogrednie polecenie
zagranicznyich imperialiist6w lateen. 1918 roku wybuchl kontrrewolu-
cyjny bunt czechoslowackich jednostek wojskowych. Jednostki te,
znajduj4oe ? sig na radizieekim terytorium, wysylane byly droga,
okrgzn4 przez Syberig i Daleki Wsch6d - do swej ojczyzny. Ame-
rykaaiscy imperialigci majac zamiar opanowac najwi*sza na swie-
cie Transsyberyjsk4 Magistralg kolejow4 starali sig wykorzystac
Czechoslowak6w dla swoich interes6w w celu zrealizowania gigan-
tycznych plan6w zaborezych - plan6w uciemi~.Aenia i rozczlon-
kowania Republiki Radzieckiej. Buntowi Czechoslowak6w towarzy-
szyly kontrrewolucyjne wyst4pienia nadwolzanskiego i syberyjskie-
go kulactwa.
Jednym z najbardziej zacigtyeh wrog6w Rosjii Radzieckiej, jak
r6wniez jednym z najczynniejszych organizator6w i inicjator6w in-
terwencji byl Winston Churchill, bgdgcy w6wczas czlonkiem rzadu
angielskiego. Churchill, kt6ry obecnie dziala r~ka w r~kg z amery-
kanskmi podzegaczmi wojennymi, jest, jak widzimy, jednym z naj-
starszych wrog6w Republiki Radzieckiej. Charakterystyczne, Ae
w tym samym czasie, jesienia,,1918 r., prezydent USA Woodrow Wil-
son zostal zdemaskowany i schara:kteryzowany w nocie rzadu ra-
dzieckiego jako ,prezydent. archangielskiego napadu i syberyjskiej
inwnzji".
Przeciwko Krajowi Rad powstaly gl6wne sily gwiata kapi-
talistycznego.
W czasie wojny domowej i w walee z obc4 interwe?1cja maryna-
rze okazywali wojskom Armii Czerwonej zgodn4 pomoc na wszyst-
kich frontach. Marynarze walczyli na l4dzie, na morzu i w skladzie
flotylli rzecznych.
Partia bolszewicka, jej wodzowie Lenin i Stalin oraz ich naj-
* Historia WKP(b), Kr6tki kurs, wyd. ?Ksi#ka i Wiedza", 1949 r.
str. 255.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
bliesi wspolpracownicy poswigcali wiele uwagi zorganizowaniu
i skonsolidowaniu sit Marynarki Wojennej' oraz tworzeniu roenego
rodzaju morskich i rzecznych formacji wojs:kowych.
Tak wigc jeszcze wiosna 1918 roku w zwikzku z kontrrewolu-
cyjnym wystapieniem czechoslowackich jednostek wojskowych Le-
nin wydal rozporzadzethe o natychmiastowyni zorganizowaniu woj-
skowych Fotylli rzecznych na glownym kolanie i w ' ujsciu Wolgi.
Wedlug koncepcji Lenina trzeba bylo the tylko uzbroic rzeczne i mor-
skie (dla Morza Kaspijskiego) ?statkd handlowe, ale przerzucic row-
niee przez marisnski system wodny niektore okrgty wojenne Floty
Baltyokiej.
Nad Wolge, do Nienego Nowgorodu - obecnie m. Gorki - dla
kierownictwa pracami zwdazanymi z utworzeniem Woleanskiej Flo-
tylli, Wojennej odkomenderowany zostal, marynarz Floty Baltyckiej
Mikolaj Markin - jeden z najwybitniej*zych przedstawicieli okry-
tej chwala kohorty rewolucyjnej marynarzy . Paedziernika. Markin,
syn penzenskiego chlopa, byl od najmlodszych lat robotnikiem,
poeniej podoficerem elektrykiem oddzialu oikretow szkolnych Floty
Baltyckiej, a w czasie rewolucji - bolszewickim delegatem na
I Ogalnorosyjski Zjazd Rady Delegatow Robotniczych i Zolnierskich.
Rzad uwa.ende obserwowal przebieg wszystkich prac zwiaza-
nych z utworzeniem Flotylli Woleanskiej. Przewodniczacy WCIK
J. Swierdlow przeslal 22 czerwca na adres Nieegorodzkiego Komitetu
partii i przewodniezacego gubernialnego komitetu wykonawczego te-
legram, w ktorym pisal: ,Polecam, aby wszystkie instytucje oka-
zywaly wszelka pomoc tow. Markinowi w poleconej mu pracy.
Swierdlow".
Markin dzialal energicznie, ?bez straty czasu. Pod koniec czerw-.
ca przybyl on nad Wolge, a w ipolowie lipca pierwsze uzbrojone
i skompletowane przez niego statki dzialaly jue z powodzeniem pod
Kazaniem i Sarapulem:' Rownoczesnie Markin utworzyl specjalny
oddzial marynarski, ktory dzialal na ladzie, w areamaskim powiecie.
W Nianym formowano w dalszym ciagu nowe zalogi i wyposaeono
nowe okrgty. Ogromna eelazna barka szybko przeksztalcala sie
w plywajacy fort z 16 dzialami. Markin przeslal meldunki do Mo-
skwy, w ktorych donosil, ee ten ,rzeczny drednout" bedzie mogl, jesli
zajdzie tego potrzeba, wyplynac rownie2 na Morze Kaspijskie. '
. W wyniku prawie dwumiesiecznej dzialalnosci Markin, przy po?-
moey miejscowych organizacji radzieckich i partyjnych, uzbroil na
dzien -12 sierpnia 1918 roku 9 jednostek bojowych, w tym jedna
plywajaca baterie (barke). ?
W czasie bohaterskiej obrony Carycyna utworzony zostal
z inicjatywy towarzysza Stalina ze statkow i kutrow rzecznych spec-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
jalny oddzial rzeczny. Jego zaloga skladala sig w wi*szosci z przy-
bylych tutaj marynarzy Floty Czarnomorskiej.
W sierpniu 1918 roku, w czasie najwiVkszego natg2enia walk
o Carycyn, Stalin zwr6cil sig do Wlodzimierza Iljicza z listem,
w kt6rym pisal:
,,Drogi towarzyszu Lenin!
Toczy sig walka o poludnie i o Morze Kaspijskie. Aby utrzyma&
caly ten rejon (a utrzyina6 go m o 2 n a), trzeba koniecznie miec
kilka torpedowc6w lekkiego typu i ze dwa okrgty podwodne (o szcze-
g6ly zapytajcie Artema). Blagam Was, abyscie rozbili wszelkie
przeszkody i ulatwili w ten sposob oraz posungli naprz6d sprawg na-
tychmiastowego otrzymania 2adanych okrgt6w. Baku, Turkiestan.
i P6lnocny Kaukaz bgda (na pewno) nasze, jeili i4dania bgda zaspo-
kojone bez zwloki..." *
Lenin wykreglil slowa odnoszace sig osobiicie do niego i skie-
rowal to pismo jako dyrektywg do dow6dztwa Floty Baltycki?e?j .ce-
-lem natychmiastowego wykonania.
Dzialalnosc bojowa Wol2anskiej Flotylli Wojennej w kr6tkim-
czasie zostala wyr62niona przez Lenina i Stalina. Flotyllg wymienio-
now liczbie jednostek wojskowych frontu carycynskiego, kt6re.
szczeg6lnie sig wyr6inily. 19 wrzesnia 1918 roku do dowodzacego
frontem K. Woroszylowa wy~lany zostal do Carycyna telegram na-
stgpujacej tre?ci: ,Przeka2cie nasze braterskie pozdrowienia boha-
terskiej zalodze i wszystkim rewolucyjnym wojskom frontu cary-
cynskiego, kt6re z calym poiwigcenieni walcza o utrwalenie wladzy
robotnik6w i chlop6w.
. Przekaicie im, 2e Rosja Radsiecka podziwia i przyjmuje boha
terskie czyny kom.unistycznych i rewolucyjnych pulk6w Charczenki.
Kolpakowa, kawalerii Bulatkina, poci4g6w pancernych Alabjewa
i Wolzanskiej Flotylli Wojennej.
WVznoscie szybko czerwone sztandary, ,niescie je nieustraszenie-
naprz6d, wykorzeniajcie bezlitosnie obszarniczo-generalska i kulac-
ka kontrrewolucjg i poka2cie calemu 6wiatu, 2e Socjalistyczna Rosja.
jest niezwyciezona.
Przewodniczacy
Rady Konvisarzy Ludowych
W. ULJANOW-LENIN
Komisarz Ludowy i Przewodni
czccy Rady Wojskowo-Rewolu-
cy jne j frontu poludniowego
J. Stalin, Dziela, t. 4, str. 127. J. STALIN
J, Stalin, Dziela, t. 4, str. 130.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Uwienczona powodzeniem dzialalnoM Flotylli Wolzanskiej
-miala tym wigksze znaczenie, 2e front carycynski byl w sensie stra-
-t.egitcznym niezwylde wazny.
30 pazdziernika 1918 roku w rozmowie z korespondentem ga-
': zety ?Pravda" na temat sytuacji na froncie poludniowym Stalin po-
-waedzia.l, 2e ,,Puivktem najsilniejszego ostrzalu ze strony przeciwnika
_jest Carycyn. Jest to zrozumiale, gdy2 zdobycie Carycyna i przerwa-
nie komunikacji z poludniem zapewniloby przeciwnikowi osiagnigcie
-wszystkich celow: pol4czyloby ono kontrrewolucjonistow z kozackM
:gory wojska astrachanskiego i uralskiego, tworz4c jednolity front
kontrrewolucji od Donu do Czechosl?owakow, umocniloby pozycjg
. wewngtrznych 1 zeu*ngtrznych kontrrewolucjonistGw na poludniu
-i na Morzu Kaspijskimn; postawiloby w beznadziejnej sytuacji woj-
_ska radzieckie na Polnocnym Kaukazie..." *?
W rozmowie tej towarzysz Stalin podkreslil rnigdzynarodowe
znaczenie walk na froncie carycynskim, m. in. w zwi4zku z blisko6ci4
~angielskiej strefy wplywow (port Enzeli w Iranie), a szczegolnie
-w zwigzku z tym, 2e na poludniu Rosji Radzieckiej znajdiijq sig
wielkie ilosci r62nych bogactw naturailnych, ktore wzniecaj4 chci-
- wosc zagranicznych ?interwentow.
Bezposredni udzial w umocnieniu i utworzeniu Wol2arnskiej
Flotylli Wojennej brali wspolpracownicy Lenina i Stalina, -
W. Molotow i L. Kaganowicz.
Sily wojskowe na Woldze i Morzu Kaspijskim (Flotylle Wol-
=.2anska i Astrachansko-Kaspijska) mginialy i krzeply w trakcie
walk, otrzyrnu.joc posilki w ludziach i sprzgcie. Na podstawie osobi-
stych dyrektyw Lenina i zgodnie z* 24daniem Staling w roku 1918
skierowano z Kronsztadtu na Wolgg i Morze Kaspijskie 7 torpedow-
cow, 4 okrgty podwodne, wiele okrgtow patrolowycli, kutrow oraz
r62nego uzbrojenia artyleryjskiego i minowego.
Bojowa kronika flotylli obfitowala w bohaterskie czyny. Nie-
.malh role odegrala flotylla w bitwie o Kazan, wsp6ldzialaj4c z na-
cierajgcymi jednostkami Armii Czerwonej. Komisarz flotylli Miiko-
-laj Markin, podtrzymuj4c inicjatywg bojownikow - czlonkow partii,
postanowil wowczas ut*orzyc przy flotylli specjalny oddzial desan-
towy marynarzy - kornunistow. 9 wrzesnia 1918 roku o ?swicie
okrgty flotylli maj4ce na .pokladzie marynarzy tego oddzialu prze-
_?rwaly sig do kazanskich przystani i z :blyskawiczn4 szybkosci4 wy-
sadzily desaait. $ohaterscy marynarze zdobyli i zniszczyli w czasie
walki trzy barterie cieikiej artylerii oraz szereg gniazd karabinow
maszynowych.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
- Po wyzwoleniu Kazania flotylla podzi.ila sie na dwa oddzialy.
Jeden z nich poszedl wzdluz Wolgi na pomoc jednostJ ??om 144owym,
ktore nacieraly na Samarg. Oddzial ten pom6gl jednostkom Armii
Czerwonej w wyzwoleniu Syzrania, Samary i innych miast Powolza.
Drugi oddzial, na kt6rego, czele stal Markin, ruszyl na rzekg Kamg,
seigajgc flotylle bialych.
Spyehajgc bialogwardzistow okrgty flotylli wyrywaly sie nie-
jednokrotnie naprz6d, wyprzedzaj4c swoje wojska ladowe. Flotyllg
prowadzila zazwyczaj kanonierka ,Wania-Komunist"., na kt6rej znaj-
dowal sie Markin. Kanonierka to wslawila sig odwagq i zwartoLci4
swej zalogi.
1 pazdziernika 1918 roku flotylla radzienka wdala sie w pobliiu
osady Pjanyj Bor, gdzie Kama tworzy dwie oplywaj4ce wyspg od-
nogi, w wallkg z nieprzyjacielskinii statkami. Markin wysadzil desant
i przepedzil przeciwnika z tego miejsca. ,Wania-Komunist" poplyno'l
naprz6d. Wiadomo bylo, ze gdzies w poblizu znajduje sip, za.masko-
wana, bateria bialych. Markin postanowil :sci4gnq,6 na siebie ogiexi
baterai, a p6zniej dzialac tak, jak w Kazaniu --- oszolomic wroga
naglym desantem i zdobyc dziala... Ale plynqcy pelna pare, ,Wamia-
Komunist" wpadl na mielizne i nie m6gl sig jui dalej posuwac. Caly
.rejon byl to przez bialych wczesniej przystrzelany. Sytuacja kano-
nierki byla beznadziejna. Jednak zaloga postanowila walozyc do
ostatka. W czasie walki Markin sam stan4l przy dziale. Wkr6tce wy-
buchl na pokladzie kan~oniex'ki polar. W plomien7iach zaczgly sie roz-
rywac wlasne pociski. Markin rozkazal zalodze zejsc na 1ad. San zas
zgin4l razem z bohaterskim okrgtemn.
Marynarze flotylli srodze odplacili za smierc swego ukochanego
komisarza. W czasie dalszych walk flotylla nieprzyjacielska zostala
rozbita. Jej resztki, kt6re uciekaly po rzece Bialej, zostaly ostatecz-
nie zniszezone w grudniu 1918 roku, kiedy to Armia. Czerwona za-
jgla Ufg. Nazwisko bohaterskiego komisarza zachowalo sig w Ra-
dzieckiej Marynarce Wajennej i -obeonie w9r6d okrgt6w odzna czonej
orderem Czerwonego Sztandaru Flotylli Kasipijskiej znajduje`sig ka-
nonierka ?Markin".
Dalsze gwaltowne i energiczne dzialania Wolzaixskiej Flotylli
Wojennej nieje.dnokrotnie zyskiwaly pochwaly wyaszych dow6dc6w.
17 -pazdziernika 1918 roku marynarze dowiedzieli sig, - ze na ty-
lach bialych w poblltu osady Galjany stoi barka, na ktorej znajduja
aresztowani dzialacze partyjni i radzieccy oraz wzigci doo niewoli
czerwonoarmi ci, przy czym wszystkim grozi. smieM. Okrgty flotyll
dokonaly wypadu na tyly wroga 1 odbily barkg, na kt6rej, jak sig
okazalo, bylo 500 skazanych na smierc ? ludzi radziecki h. Barka to
zostala przyholowana do Sarapulu.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Sukcesy bojowe marynarzy Flotylli Wolzanskiej pomogly jed-
nostkom Axunii Czerwonej wyzwo]ic Powolze od bialogwardyjskiclr
band. W tym czasie, tak jak zawsze, komunisci prowadzili wvAr6d
marynarzy wielka 1 nieustajaca praeg partyjno-polityczna. Oni tek
byli najmg2niejszym i 1 najbardziej wytrwalymi bojownikami.
W czasie najwigkszego natgzenia walk na Kamie, Wiatce i Bialej
organizacja partyjna Wolzainskiej Flotylli Wojennej liczyla 640,
ezlonk6w partii; ponadto bylo 954 sympatyk6w.
Oddziai poliityczny flotylli w meldunku za okres od 15 maja do-
15 czerwca 1919 roku donosil: ,Towarzysze komunisci, zarowno sze-
regowi jak tez i pracownilcy odpowiedzialni, byli w czasie walk zawsae
na przedzie. Dawali oni przyklad innym..."
W6wozas wlasnie - wiosna i latem 1919 roku -- marynarze
Wolzan.skiej i Astrachansko-Kaspijskiej Flotylli wzigli udzial w wal-
ce z gl6wnyin i najbardziej niebezpiecznym wrogiem wladzy radziec-
kiej - z armiarni Kolczaka, kt6ry nazywal siehie ,naczelnym rzadcq
Rosji". Za plecami Kolczaka ?stala Ententa i anglo-amerykanski ka-
pital. Wlasnie wtedy, wiosna 1919 roku, Ententa zorganizowala.
pierwsza wyprawg przeciwko? Rosji Radzieckiej. ,Wyprawa to byla
kombinowana - wskazywal towarzysz Stalin - albowiem przewi-
dywala wsp6lny napad Kolczaka, Denikina, Polski, Judeni?cza oraz_
mieszanych oddzial6w anglo-roosyjskich w Turkiestanie i w Archan-
gielsku, przy ezym grodek cigzko?ca wyprawy znajdowal sig w rejo-
nie Kolczaka".*
W roku 1919 Ropublice Radzieckiej zagrazalo smiertelne nie-
bezpieczenstwo. Otaczal ja pierscief- wrog6w i zmuszona ona byla
to~czyc walkg na wielu frontach r6wnoczesnie. Najwazniejsze rejony
zywnosciowe i opalowe byly odcigte lub opanowane przez silly kontr--
rewolucyjne. Towarzysz Stalin jasno sprecyzowal sens wojny na-
rodowej prowadzonej przez nar6d radziecki w latach 1918-1920 --
pierwszej wojny w obronie zdobyczy Rewolucji Pazdziernikowej:
,,Denikin i Kolezak niosa ze soba nie tylko jarzm:o obszarnika i ka
pitalisty, ale. takze jarzmo anglo-francuskiego kapitalu. Zwycigstwo-
Denilkina' i Kolczaka to utrata przez Rosjg niezale~nosci, to prze
ksztalcenie. Rosji w dojna krowg anglo-francuskich work6w ,pienigz
nych. W tym ssensie rzad Denikina i Kolczaka jest najbardziej anty
ludowym i antynarodowym rzadehn. W tym sensie rzad radziecki jest
jedynie ludowym i jedynie narodowym, w najlepszym znaczeniu tego
slowa, rzadem, albowiem niesie on nie tylko wyzwolenie mays pracu-
jacych od kapitalu, ale r6wnie2 wyzwolenie calej Rosji spod jarz-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
ma swiatowego imperiali,zmu, iprzeksztalcenie Rosji z kolonii w nie-
zale2ny, wolny 'kraj".*
W marcu i kwietniu 1919 roku Kolczak zajal Ufg, Bugulmg
i Buguruslan, zagrazajac Syrnbirskowi, Kazaniowi i Samarze. Kol-
czak rwal sig w strong Saratowa chcac polaczyc sig z Denikinem,
kt6ry naeleral od poludnia.
Lenin 1 Stalin zwrOcili sig do ludu i do kraju rad-zleckiego z we-
zwaniem: ,Wszyscy do walki z Kolczakiem". Na front wyruszaly ty-
siace koxnunistow, komsomolc6w i ro.botnik6w. Tak na przyklad
w calo,sci udala sig na front w poczatkach 1919 roku carycynska
organizacja Komsomolu. Organizacja kurska oglosila dla wszystkich
czlonkow zwiqzku stan wojenny. Pod kierownictwem Lenina i Sta-
llna energicznie przygotowywano przeciwnatarcie radzieckich
wojsk.
Wkr6tce poludniowa grupa wojsk radzieckich pod dow6dztwem
M. Frunze i W. Kujbyszewa przeszla do natarcia przeciwko Kolcza-
kowi. Frunze i Kujbyszew z powodzeniem wykorzystywali Flotyllg
Wolzanska w celu zabezpieczenia skrzydel armii radzieckich, dla wy-
sadzenia desaait6w i do uderzeri na tyly przeciwnika. Flotylla skla-
dala sig w6wczas z 22 okrgt6w wojennych, zorganizowanych z 5 dy-
wizjon6w, z 18 statk6w l4cznikowych, z dywizjonu wodnosamolo-
tow, z oddzialu minowego,, sluzby lgeznosci i wielu statk6w pomoc-
niczych. Okolo 1000 marynarzy wchodzilo w sklad specjalnego od-
dzialu desantowego.
28 kwietnia, w pierwszy dzien natarcia wojsk radzieckich, okrg-
ty Flotylli WolzaIskiej ostrzeliwaly ogniem artylerii zgrupowane
w poblizu Czystopola, przy przeprawach przez Kamg, wojska bia-'
lych. Celny, druzgocacy ogien spowodowal panikg w szeregach bia-
logwardzist6w.
5' maja wojska radzieckie zajgly Czystopol.
14 maja w ujsciu rzeki Wiatki okrgty flotylli stoezyly walkg
z flotyl14 bialych i zmusily ja do ucieczki.
25 maja, wsp61dzialajac z 2 armia przy przeprawie przez Wiat-
kg, okrgty flotyili wysadtzily desant na tylach bialych. Wojska de-
santowe rozbily batallon oficerski i pornogly radzieckim jednostkom
pomy?lnie sforsowac Wiatkg.
Radzieekie okrgty wojenne posuwajac sig w g6rg Karny, w celu
ostrzelania rniasta Elabugi, -r,potkaly sig niespodzi?anie z 7 kanonier-
kami 1 jedna plywajaca bateria bialych. RozAoczgla sig zazarta wal-
ka z przewa. ajacymi silami przeciwnika. Na okrgtach bialych znaj-
dowaly sig 24 dziala, ma radzieckich zaledwie 13.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Biali mmieli r6wnie2 dziala 6-calowe, okrcty radzieckie the wick-
sze nit 120 mm. W ,oiczkiej walce zostaly zatopione dwie kanonierki.
Jednak mono to, dzicki umiejctnemu wykorzystaniu naturainych po-
zycji na rzece, Fotylla radzieoka zmusila w koncu okrcty bialych do
odwrotu.
P62niej okrcty Flotylli Wol2aiiskiej wspoldzialaly przy prze-
prawie wojsk radzieckich przez rzeki Biala i Ufa.
Wol2anska Flotylla Wojenna szla zwycicsko wraz z Armia
Czerwona na Wsched. 1 lipea 1919 roku Armia Czerwona zajcla
Perm. Odstcpujac wrog zmuszony byl to zniszczyc prawie wszystkie
swoje okrcty. W ten sposbb Flotylla Wol2anska zakoiiczyla wypra-
wc przeciwko Kolczakowi.
W czasie walk Armii Czerwonej z Kolczakiem z poludnia spie-
szyl mu na pomoc Denikin, ktory zainierzal nad Wolga polaczyc sic
z Kol?czakiem. Denikin z pomo,ca okrctow wojennych interwentow
part na Astrachan. Na czele obrony Astrachania stanal S. Kirow,
ktory przybyl tam w styczniu 1919 r. Kirow, mobilizujac wszystkie
sily do obrony Astrachania i ujscia Wolgi, ocenil wage nale2ytej
organizacji i wykorzystania Astrachalisko-Kaspijskiej Flotylli Wo-
jennej. Pod jego oso'bistym kierownictwem Flotylla Astrachansko-
Kaspijska rozwinela aktywne dzialania bojowe. 1 maja 1919 roku
zdobyla on?a fort Aleksandrowski, gdzse znajdowala sic stacja radio-
wa, przez ktora prowadzone byly roaanowy Denikina z Kolczakiem.
Kirow dowwi-edzial sic, 2e Denikin wyslal do Kolezaka na parowcu
?Lejla swego wyslannika generala Griszyna-Almazowa ze szcze-
galnie' waznymi dokumentami. Na morze wyslany zostal torpedowiec
,,Karol Liebknecht". Zdobyl on parowiec ,Lejla" wraz z calym szta-
benn generals Griszyna-Alm.azowa. General zdazyl sic zastrzelid.
Wsrod zdobytych dokumentow znaleziono list Denikina, w ktorym
wylozony byl plan pierwszej antyradzieckiej wyprawy Ententy, plan
polaczenia bialych armii i ich przyszlych wspolnych dzialan. To
ujawnilo radzieckiernu dowodztwu dalsze plany i zamiary wroga.
Jesienia 1919 roku Flotylla Astrachansko-Kaspijska przedsic-
wzicla smiala operacjc - wyslala na tyly fluty Denikina tzw.
,,ekspedycjc torpedowa". Byl to statek rybacki specjalnie przysto-
sowany do przgprowadzenia niespodziewanego ataku torpedowego.
Zewnctrznie nie r62nil sic on od zwyklych statkbw rybackich, ale
biali zatrzymali go, gdy2 dzialalnosc statku wydala sic im podejrza-
na. Mimo strasznych tortur nikt z zalogi ,statku rybackiego" nie
wydal tajemnicy wojskowej.
Kirow, pokonujac wszelkie przeszkody, nieustannie wzmacnial
obronc Astrachania. Kiedy zdrajca Trocki wydal rozkaz ewakuowa-
nia Astrachania, Kirow or;wiadczyl: ,Dop6ki w Kraju Astrachanskim
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
jest choc jeden ?komimista, ujscie Wolgi bylo, jest a bgdzie ra-
daieckie".
W wake o Astrachan wyr62niii sig nie tylko marynarze zal6g
plywaJ4cych i oddzdaa6w desantowych flotylli. W walkach z lot-
nictwean angi~elskim -szczeg6lnym mgstwem, dzielnosci4 i dokladnym
wykonywaniem zadan wyr62nili sig morsey lotnicy Flotylli Astra-
chansko-Kaspijskiej - kohnunisci Kalinin, Polozienko i inni.
24 czerwca 1919 roku Polozienko (wraz z meohanikiem Szyruginem)
dokonal pod silnym ogniem nieprzyjaciela' %wiadu d bombardowania
w rejonie wsi Michajlowskoje. Zrzuoono cztery bomby. Jedna z nich
zniszczyla angielski samolot, druga trafila w ob6z i tabory, gdzie
spowodowala wielk4 panikg i spustoiszenie. 25 czerwea lotnik Kalinin
dokonal nocnego nalotu na wioskg Lagan. W wyniku nalotu spalo-
ny zostal budynek sztabu przeciwnika i zniszczono kilka statk6w
rybackich uzbrojonych w 37-mm dziala.
Amnia Ozerwona i wsp6ldzialaJ4cy z ni4 marynarze Flotylli
Astrachansko: Kaspijsklej nie przepuscili wroga. Denikinowi nie
udalo sig pol4c.zy6 z Kolezakiem. Astrachan zostal hie tylko obro-
ndosiy, ale przeksztalcony w siln4 bazg dia dalszego natarcia wojsk
radziecki~ch.
W celu okazania pomocy Kolezakowi imperialisci zorganizowali
wio~sn4 1919 roku natarci~e Judenicza na Piot.rogrod.
Wiosn4 i latean 1919 roku pod Piotrogrodem wytworzyla sig
cig2ka sytuacja. ,Latem 1919 roku imperialiki powierzyli genera-
lowi Judeniczowd, stoj4cemu na czele kontrrewolucji na p6lnoco-
zachodzie (w Kraju Nadbaltyckim, pod Piotrogrodem), ' zadanie -
odwr6cenia uwagi Armii Czerwonej od frontu wschodniego przez
zaatakowanie Piotrogrodu".* Wrogowie ZSRR chcieli nie tylko zor-
gani.zowa6 pewee wsp6ldzialanie armid Kolczaka i Judenicza, ale
w celu zwigkszenia wisz4cego nad Piotrogrodem niebezpieczenstwa
chcieli r6wnocze9nie wykorzysta6 take wojska bialofin6w, kt6re
dzialaly w kierunku na Oloniec i Lodiejnoje Pole oraz naoieraJ4ce
z p6lnocy na Pietrozawodsk jednostki angielskiego generala
Ironside`a.
Wsr6d interwencyjnych sil antyradzieckich znajdowaly sig okr--
ty angielskiej marynarki wojennej, kt6re przybyly na Baltyk. W 11-
stopadzie 1918 roku w Kopenhadze pojawfly sig pierwsze okrety
angielskie, a latem 1919 roku angielskie lily morskie na Baltyku pod
dow6dztwem admirals Cowena liczyly : 1 monitor, 12 lekkich kr4-
2ownik6w, 20 kontrtorpedowc6w. 12 okrgt6w podwodnych, 1 lotni-
skovrec, 3 minowee, 16 tralowc6w, 7 scigaczy torpedowych i do
30 statk6w pomocniczych.
* Historia WKP(b), Krotki kurs, str. 268 (wyd. ,Ksi,#ka i Wiedza", 1949).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Gl6wne sily Anglik6w mialy ,hazy w Rewlu i Helsinkach, a od-
dzial czolowy w Biorku, w Zatoce Narwskiej na wyspie Lawensaari.
Kiedy skrzydlo frontu przesunglo sig w strong Krasnej Gorki, dwa
angielskie okrgty podwodne mialy bazy nawet w Pejpij. Wrogowie
wewngtrzni dzialald rgka w rgkg z zewngtrznymi wrogami ZSRR.
Trockisci i zinowjewowcy przeszkadzalo w obronie Piotrogrodu i szy-
kowali sig, aby odda6 go wrogowi. Wykorzystuj4c ich poblazliwos6,
szpiedzy prowadzili bez przeszk6d destru'kcyjn4 robotg na froncie
i na tylach.
W zwigzku z podejrzanym zachowaniem sig niekt6rych czlonk6w
piotrogrodzkiego komitetu obrony (Zinowjew i inni) Lenin polecil
telegrafieznne: ?dab wyczexpujac4 odpowiedz, z jakich przyczyn po-
stanowiono ewakuowa6 niekt6re zaklady Piotrogrodu i okolic oraz
kto i dlaczego wyd-al rozporz4dzenie, aby zatopi6 statki..."
Sily kontrrewolueji nie tracily czasu. Wydarzenia rozwijaly sig
w przyspieszonym tempie.
13-14 maja 1919 roku rozpoczglo .sig z Narwy i Gdowa og6lne
natarcie bialych na Piotrogrod.
15 maja przy wsparciu okrgt6w floty angielskiej wysadzony
zostal w Ust'-Lugu decant przeciwnika, kt6rego zadaniem bylo ude-
rzenie na skrzydlo i tyly jednostek radzieckich. Rozpoczgly sig
i trwaly zacigte walkd o Jamburg (Kingisepp).
17 maja KC partii' i Rada Obrony, w zwiq.zku z natarciem Ju-
denicza i powstaniem niebezpiecznej sytuacji dla Piotrogrodu, kie-
ruj4 na front piotrogrodzki J. Stalina. Wla?nie Stalin byl w6wczas
tym czlowiekiem, kt6rego ,Komitet Centralny przerzucal z jednego
frontu na drugi, -wybieraj4c najbardziej niebezpieczne, najbardziej
grozne dla rewolucji miejsca".**
Stalin przybyl do Piotrogrodu i wyjechal na front, gdzie prze-
bywal na r6znych odeinkach, m. in. w rejonie Gatczyny, kt6ry znaj-
dowal sig pod bezpo:srednim uderzeniem bialych.
25 xhaja towarzysz Stalin odwiedzil K.ronsztadt, gdzie zapoznal
sig ze stanem Flot.y Bh'ltyckiej.
Juz w6wczas towarzysz Stalin nie dopuscil do realizowania
szkodniczego planu ,,ograniczenia", czyli dokladniej - likwidacji
floty.
Tego samego dnda, 25 maja, przekazal on Leninowi przez bez-
posredni kabel nastgpuj4c4 wiadomos6: ,Dzisiaj pokazano mi wnio-
sek Dow6dztwa Gl6wnego, -aby w zwi4zku z kryzysem opalowym
W. Lenin, Korespondencja wojenna lat. 1917=1920, Gospolitizdat,
1943. str. 62.
** K. Woroszylow, Stalin i Armia Czerwona, Wojenizdat, 1937, wyd. 2,
str. 4.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
~mniejszyc flotg. W zwigzku z tym odbylem naradg ze wszystkimi
naszyuni dzialaczami morskimi i doszedlem do wniosku, 2e propo-
zycja Dow6dztwa Gl6wnego jest absolutnie niesluszna. Motywy: po
pierwsze - w wypadku jesli przeksztalci isig wielkie jednostki w ply-
wajace tratwy, zost:an4 one pozbawione mo2nosci uzycia dzial, tj. po
prostu the bgdq strzelaly, poniewaz snigdzy ruchem iokrgtu a funkcjo-
nowaniem dziala istnieje bezposre'dnia zaleznosc; po drugie - nie-
-prawde jest, 2e the posiadamy pocisk6w du2ego kalibru, przed kilku
?dniami ?wykryto" 12 barek pocisk6w.; po trzecie - kryzys opalowy
zbli2a sig ku konoowl, poniewa2 potrafilismy jut zebrac czterysta
~dwadziescia tysigcy pud6w wggla, the 1iezgc mazutu, przy czym co-
?dziennie otrzymujemy pocigg wggla; po czwarte - przekonalem sig,
2e nasza flota przeksztalca sig w prawdziw4 flotg ze zdys:cyplino-
wanymi marynarzami, kt6rzy s4 gotowi ze wszystkich sil bronid
Piotrogrodu". *
Stalin wr6cil do Piotrdgrodu i 30 maja przeprowadzil naradg
z Dow6dztwem Gl6wnytm, ?przedstawicielami- Rady Wojskowo-Rewo-
lucyjnej Republild, dow6dztwa frontu zachodniego, VII armii i Flo-
ty Baktycki.ej na temat obrony przedpola Piotrogrodu.. Nastgpnie
zn6w wyjedhal na front - tym razem na odcinek narwski.
10 czerwca KC RKP ('b) polecil Stalinowi przeprowadzenie cen-
trallizacji kieroumictwa calego frontu zachodniego.
Mimo nader kr&tkiegoo terminu (okolo miesiVa) i mimo nie-
zwykle cigikich warank6w, w kt6rych musial dziala6 Stalin, udalo
mu sig spowwodowa6 og6lny przelom zar6wno na froncie,. jak i na ty-
lach. Ro,zumieli to r6wnie2 wrogowie, kt6rzy widzieli, 2e teraz kaidy
dzien zmniejsza ich szanse powodzeni.a. Wytg2ali oni wszystkie sily,
a ich agentura postanowila zadae rewolucji clos w najwa2niejszym
miejscu.
13 czerwca 1919 roku garnizony potg2nyeh ' fort6w obrony wy-
brze2a w Zatoce Fiiis'kiej, Krasnaja Gorka i Sieraja Loszad', ule-
gaj,c kontrrewolucyinej agitacji eserovac6w, mienszewik6w oraz
sprzedajnej czgsci starych oficer6w, podniosly bunt przeciwko wla-
?dzy radzieckiej i opanowaly oba forty. Krasnaja Gorka zaczgla
ostrzeliwac Kronsztadt z cig2kich dzial.
Towarzysz Stalin ' bardzo trafnie okreslil za?niary i ostateczne
cele buntownik6w i ich kierownik6w :
,,Zdobyc fart Krasnaja Gorka, ten klutz do Kronsztadtu, i w ten
spos6b obezwladnic umocniony rejon, wzniecic powstanie na fortach
i ostrzeliwac Piotrogr6d z tym, aby w chwili og6lnej paniki, po po-
.* J, Stalin, Dziela, t. 4. str. 149.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
l czeniu ogolnego natarcia z :powstamiem w Piotrogrodzie, okrq.zyo
i zd?obyc ognisko rewollucji - na to wla?nie liezyl przeciwnik".x
Towarzysz Stalin przygotowal i z powodzeniem przeprowadzil
irnial4 operacjg, maj4c4 na celu zdobycie Krasnej Gorki za pomoc$
kornbinowanych dzialan z lqdu, morza i powietrza. Glowne uderze-
nie na Krasn4 Gorkg zadaly okrgty Floty Baltyckiej, ostrzeliwuj4e
fort bezposrednio ze swych dwunastocalowych dzial. Towarzysz Sta-
lin odrzuctl pray tyre stanowisko'starych speejalistow wojskowych,,
ktorzy wskazywali,, ze niemozliwe jest rozwigzanie glownego zada
nua zdobycia frontu silami foty, poniewaz ?burzy" to rzekomo ,,ca-
l4 morsk4 naukg",
Towarzysz Stalin wskazal na iznaczenie rewolucyjnej tworczo-?
sci w dziedzinie nauki wojennej oraz na bezplodno~c i s7odliwoAe
teoretycznych szablonow i dogmatow, stosowanych w oderwaniu od
konkretnej sytuacji.
Wlasnie wtedy - w latach wojny domowej i obcej interwencji,
kiedy przeprowadzona zostala to pierwsza konbinowana oiperacja
Radzieckiej Marynarki - zrodzila sie i tworczo rozwingla stali-
nowska teoria wspold.zi.alania sil l4dowych, morskich i powietrznych.
Nalleay koniecznie zaznaczy6, ze jeszcze. lirzed operacj4 przeciw-
ko Krasnej Gorce towarzysz Stalin wykazal niemal4 troskg o flotg.
Na jego rozkaz przedsigwzigte zostaly srodki nadzwyczajne w celu
zaopatrzehia okrgtow w paliwo i przygotowania ich do wyjocia na
marze.
Towarzysz Stalin nie tylko dal ideg i opracowal plan kombinowa-
nej operacji, ale wnikal osobiscie w szczegoly jej przeprowadzenia.
14 czerwca przybyl do Oranienbaumu i przeinstruowal przedstawi-
cieli dowodiztwa morskiego i lgdowego oraz dow6dc6w i komisarzy
Grapy Brzegowej w zwiazku z planem natarcia na Krasnq Gorkg.
15 czerwca Stalin wyjechal z Oranienbaumu do rejonu dziala$
bojowych, aby kierowac bezQo. rednio operacjq majgc4 na celu zdo-
bycie Krasnej Gorki.
16 czerwca, wraz ze zwycigskimi wojskami rewolucyjnymi Sta-
lin przybyl do fortu Krasnaja Gorka i wzi4l udzial w wiecu mary-
narzy Floty Baltydkiej i aolnierzy Armii Czerwonej.
Pomagajgc Armii Czerwonej, marynarze baltyccy z powodze-
niem dzialali przeciwko Judeniczowi oraz przeciwko flocie interwen-
tow. Odparli oni wszystkie proby okrgtovd nieprzyjacielskich, zmie-
rzajace do ,przerwvania sig w strong Piotrogrodu.
* J. Stalin, Dziela, t. 4, str. 267-268.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9 -
18 maja 1919 roku kontrtorpedowiec ?Gawriil" podjal wal _r.
z czterema angielskimi torpedoweami i uszkodzil je. Mimo wyrainej
przewagi liczebnej ? przeciwnika, ktory oddal do radzieckiego torpe-
dowca okolo 1000 strzalow,- ?Gawriil" wyszedl z walki jako zwy-
ci@zca. Poiniej, w ;sierpniu - ten sam ,Gawriil" odpierajac atak an-
gielskich scigaczy torpedowych na Kronsztadt trzy z nich zatopil
celnym ogniem artylerii. Inny radziecki kontrtorpedow ec ,Azart"
zatopil 4 czerwca angielski okr@t podwodny. Radziecki okr@t pod-
wodny ,Pantera" zatopil 31 sierpnia angielski torpedowiec. OgolenI
straty floty angielskiej -na Baltyku w okresie interwencji byly-
znacznie wieksze: zatopiono 18 i uszkodzono 16 okr@tow. Naleiy
przy tyrn podkreslic, ie w sklad dzialajacej wowczas na Baltyku floe
ty angiel'skiej wchodzilo 107 jednostek bojowych. W ten sposob jed
na trzecia sposrod nich zostala unieszkodliwiona.
Towarzysz Stalin, podkreslajac w ro'zmowie z korespondentem
,,Prawdy" zaslugi Floty Baltyckiej w czasie oibrony wielkiego mica,
sta rewolucji mowil: ,Nie morna the cieszyc .si@, ie Flota B?alty"cka,
co do ktorej uwazano, ie the istnieje juz, odradza si@ cal'kowice.
Stwierdzaja to the tylko przyjaciele ale i przeciwnicy. Tak samo ra
dosny jest fakt, ie plaga ez@sci oficerow.rosyjskich - ich sprzedaj--
nose - w najmniejszym stopniu dotkn@la dowodztwo floty: znaleili
sic przeciei ludzie, ktorzy, co swiadczy o ich honorze, wi@cej cenia
godno'sc i niepodleglo,sc Rosji nii angielskie zloto. Jeszcze bardziej
radosny jest fakt, ie baltyccy marymarze znow odnaleili samych
sielbie i wskrzesili w swych czynach najlepsze tradycje rosyjskiej;
floty rewolucyj:nej.
Bez tych warunkow Piotrogrod the bylby zabezpieczony przed
najbardziej groinymi niespodziankanu od strony morza. Najbbardziej
typowa dla charakterystyki odrodzenia naszej floty jest nierowna
walka stoczona w czerwcu przez dwa nasze torpedowce z czterema.
torpedowca.mi i trzema -okr@tami podwodnymi prze~ciwnika, z kto-
rej nasze torpedowce, dzi@ki poi?wi@ceniu mnarynarzy i umiej@tne-.
mu kierownictwu dowodcy dzialajacego oddzialu, wyszly zwyci@sko
i zatapily nieprzyja,caelsld okr@t podwodny" *
Obrona Piotro.grodu i jego przedpoli wymagala utworzenia,
uzbrojonych flotylli na jeziorach 1 aktywnych dzialar z ich strony.
W dniach kiedy Judenicz nacieral na Piotrogrod, radziec'ka gra
nice panstwowa przekroczyli rowniez bialofinowie. Wykorzystujac-
niezwykle skc nplikow*ana dla obroncow Piotrogrodu sytuacje ban
dyci finscy opanowali zachodnia cz@sc Mi@dzyjeziorza, m. in. row-
niei takie punkty, jak Widlica (na wybrzeiu jeziora Ladoga) i mia--
sto Oloniec. Jedna grupa bialofinow przeprawila si@ przez rzeki~-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Swdr` , ponizej Lodiejnego Pola i starala sic przecigc murmansk4 li-
nig okrctowq, inna grupa podeszla na odleglosc 8 kilometrow ado
Pietrozawodska.
Jednostki'Armii Czerwonej i Flotylli Onezskiej otrzymaly za-
+danie, aby,oczyscic rejon micdzy Tuloks4 i Widlieq, wyprzeo nieprzy-
.jacielskie baterie, wy;mdzic w rejonie ujscia rzeki Widlicy des ant
i zlikwidowa6 bazg wojenn4 Finow w Widlicy.
27 czerwca 1919 roku okrety flotylli, w sklad ktorej wchodzily
rowniez przerzucone z Baltyku torpedowce ,Amuriec" i ,Ussurijec",
_majq,ce na pokladzie wydzielony z jednostek Armii Czerwonej de-
sant, z powodzeniern wykonaly to zadanie. Armia Czerwona zdobyla
,dobrze zaopatrzone sklady amunicji i zywnosci. Zniszczony zostal
tam rowniez sztab tzw. ,olonieckiej armii ochotniczej". W taki spo-
-sbb nieprzyjacielski osrodelk pod Widlic4 zostal calkowicie zlikwido-
wany. Nazajutrz - 28 czerwca. - Stalin przeslal pozdrowdenia
'1 dywizji strzelcow i marynarzom Flotylli Onezskiej i Floty Bal-
tyckiej, ktorzy opanowali Widlicg.
. W 'ivyniku walk na polnocnym zachodzie latem i jesienia
1919 roku armia Judenieza, ktora dwukrotnie proboiala zagrozic
Piotrogrodbwi, zostala ostatecznie rozgromiona. Rozbici zostali row-
niez finscy interwenci. Uwat2aj4cej sic za niezwycigzona flocie an-
gielskiej zadano niemale straty.
Na przestrzeni calej swej dzialalnosci bojowej marynarze ra-
dzieccy wykazali sic jako godni zaufania i pelni poswiccenia pomoc-
nicy Arrnii Czerwonej, jaiko wierni synowie ejczyzny. W czasie naj-
bardziej zazartych walk setki i tysiace marynarzy baftydkich wstg-
powaly do ?szereg6w partii bolszewickiej, demonstruj4c swe oddanie
ssprawie Lenina i Stalina. W ci4gu dwoch tylko ?tygodni partyj,
nych", ktore przeprowadzono we Flocie Baltyckiej w,sierpniu d paz-
dzieriniku 1919 roku, do partii wstapilo 6 tysiccy marynarzy.
Jeszcze na dingo przedtem, w grudniu 191.8 roku, zgodnie
z uchwala; Komitetu Centralnego RKP(b) utworzono Radg Woj-
skowo-Rewolucyjn4 Floty Baltyckiej ; w tym samym czasie zacz4l :
dzialac przy Radzie Wojskowo-P,.,wolucyjnej 'Republiki oddzial mor-
'ski. We Flocie Baltyckiej oraz we flotyllach Wolzariskiej, Astrachan-
-sko-Kaspijskiej, One2skiej i innych, utworzone zostaly oddzialy poli-
tyczne. Oddzial polityczny Floty Baltyckiej przystgpil do pracy
w lutym 1919 roku,. a 6 marca wyszedl pierwszy numer marynarskiej
gazety ,Czerwona Flota Baltycka".
Poprzez utworzone rady wojskowe, instytucjg komisarzy, orga-
ny poilvtyczne i organizacje partyjne partia bolszewikow realizowala
codzienne, zywe kierownictwo flotq i ze szczegolnym rozmachem pro-wadzila pracy partyjno-polityczn4 i kulturalno-oswiatow4.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Ko.munisci wszedzie konsolidowali masy, wzmacniali dyscypling
i osobistym przykladem prowadzili marynarzy do bohaterskich czy-
now. Tak np. w r. 1919 na Baltyku w walkach z flota angielska
szczegolne mgstwo wykazala zaloga kontrtorpedowca ,Gawriil". Ze
stare z Anglik?ami ,Gawriil" niejednokrotnie wychodzil jako zwy-
cigzca. Okrgt ten posiadal zwarta, pelna poswigcenia i zdyscyplino-
wana zalogg. Dowodca okrgtu Sewastianow, komisarz Lepieszkin
i ?organ.izator kolektywu partyjnego Wasiljew prowadzili wsrod za-
logi wielka pracg, polityczna. W pazdzierniku 1919 roku ido e komu-
niistow na tym okrgeie osiajgngla 90% zalogi.
,,Gawriilowi" dorownywaly i inne kontrtorpedowce - ,Azart",
,,Konstantin" i ,Swoboda".
W nocy na 21 pazdziernika 1919 roku ,Gawri:il" wpadl na nie-
przyjacielskie pole minowe i zatonal. Komunisci tego okrgtu, kiero-
wani przez komisarza i organizatora partyjnego, nie upadli w cigz-
kich chwilach na duchu. Z pokladu tonacego okrgtu rozlegl sig 6piew
,,Migdzynarodowki".
Wysokie wartosci bojowe i partyjne wykazali rowniez komuni-
sci obrony wybrzeza Floty Baltyckiej, a w szczegolnoAci fortu Pie-
riedowoj.
W grudniu 1919 roku za niezwykle bohaterstwo wykazane
w czasie odpierania drugiej wyprawy Judenicza na Piotrogrod, fort
otrzymal wysoka nagrodg pai stwowa - honorowy, rewolucyjny,
czerwony sztandar.
Fort Pieriedowoj mial powaanego przeciwnika. Niejednokrot-
nie byl ostrzeliwany przez okrgty floty angielskiej, m. in. przez mo-
nitor ?Erebus". ,,Ere`,bus" wybudowany w roku 1916 i uzbrojony
w 15-?calowa artylerig'byl w&wczas jednym z najsilniejszych okrgtow
swojej klasy, przewyxszajac ?kaiibrem armat dziala radzieckiego
fortu.
Ponadto sanloloty angielskie nieustannie bombardowaly fort.
Ogien z ,Erebusa" byl rowniez korygowany przez samoloty. Jed-
nak bohaterska zaloga fortu Pieriedowoj, zagrzewana przez komu-
nistow, dniami i nocami nie opuszczala posterunkow bojowych
przy dzialach i karabinach maszynowych. Jak podkre?lal rozkaz Ra-
dy Wojskowo-Rewolucyjnej . Republiki, takie bojowe napigcie zalogi
fortu, ktora prowadzila bardzo skuteczny ogien, trwalo kilka ty-
godni z rzedu. I za katdym razem'wrog byl zmuszony do odwrotu.
Monitor ?Erebus" zostal powaznie uszkodzony i Anglicy wycofali
go z Baltyku.
Jesienia 191.9 roku na froncie poludniowym zaistniala ciezka
sytuacja. W wyniku zdradzieckiego postgpowania zdrajcy Trockie-
go i jego pomocnikow general Deriikin odnosil jedno zwycigstwo po
drugim.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9 +
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Wiadomo, 2e po krachu pierwszej wyprawy Ententy i:mperiali-
sci zorganizowali now4 wyprawe na Zwi4zek Radziecki. ,Druga wy-
prawa Ententy - pisal towarzysz Stalin - zostala.przedsie,wzie,ta
jesieniq 1919 roku. Wyprawa to byla r6wnie2 kombinowana. al'bo-
wiem przewidywala ona wspolny napad Denildna, Polski i Judeni-
cza (Kolezaka the ibrano juz pod uwage,). Srodek cie,2kosci wyprawy
legal tym razem na poludniu, w rejonie Denikina", Napad, ten im-
perialisci nazwali wypraw, 14 panstw.
Bialogwardyjska armia Denikina zostala sformowana na koszt
Ententy. Od niej Denikin otrzyfmywal bron, umundurowanie, amu.-
nicJe, pienigdze itd. Denikinowi, udalo sie opanowac Zagle,bie Do-
nieckie, wedrzec sie na Ukraine, i w paidzierniku 1919 roku zdobyc
Kursk, Orzel, podejsc pod Tule,. Nigdy jeszcze wrog nie byl tak bli-
sko stalicy, serca proletariackiej rewolucji, Moskwy. Lenin i Stalin
zwr6cili sie do kraju z wezwaniean: ,Wszyscy do walki z Deni-
kinem".
Wzywajgc narod do walki z Denikinem Lenin wskazywal, 2e
osaczona przez wroga Republika Radziecka winna sine sie jednoli-
tyxn obozem wojsk-owym the w slowach, lecz w czynie. Masy pracu-
jace odpowiedzialy gorgco na wezwanie Lenina. Na front poludnio-
wy wyslano 20 tysiecy komunistow, 10 tysiecy kornsortnolc6w
i 36 tysiecy bezpartyjnych robotrikow. Die zapewnienia zwycie,stwa
na froncie zmobilizowano wszystkie sily kraju. II Ogolnorosyjski
Zjazd Komsomolu, ktory'odbyl sie, w pazdzierniku 1919 roku, row-
niez toczyl swe obrady pod znakiem stawieniaa oporu interwentom.
Na wezwainie zjazdu mlodzie2 wl4czala sie, wszedzie do ?przeszkole-
nia wojiskowego. W celu zorganizowania rozgromienia Denikina partia
wyslala swyeh najlepszych przedstawicieli - Woroszylowa, Ordzo-
nikidze i Budionnego. Na czele tego najodpowiedzialniejszego fron-
tu wojny domowej stangl towarzysz Stalin.
Komitet Centra~ny partii przyjal strategiczny i organizacyjny,
stalinowski plan przelamania i rozgromienia frontu denikinowskie-
go. Stalin, wyslany na front p~oludniowy, szylbko i zdecydowanie do-
prowadzil do porzadku wajska frontu i zrealizowal swoj genialny
plan rozgromienia Denikina. W wyniku zacie,tych walk pod Orlem
i Woronezem Armia Czerwona zadala Denikinowi decydujac4
kleske,.
31 grudnia 1919 roku w rozkazie Rady Wojskowo-Rewolucyjnej
Republiki, skierowanym do 2ohlierzy Armii, ogloszona zostala
uchwala Wszechrosyj.skiego Centralnego Komitetu Wykonawczego
Rad z dnia 27 listo,pada 1919 ,roku o odznaczeniu towarzysza J. Sta-
lina orderem Czerwonego Sztandaru.
W uchwale tej powiedziano:
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
,,W chwili ?miertelneg?o niebezpieezenstwa, kiedy okrazona ze
wszystkich stron ciasnym pierg,cieniem wcrogow wl.adza radziecka od-
pierala ciosy nieprzyjaciela, w chwili, gdy wrogowie Robotniczo-
Chlopskiej Rewolucji w liipcu 1919 roku podchodzili do Krasnej
Gorki, w tej cigzkiej dla Rosji Radzieckej godzinie, wyznaczony
przez Prezydium WCI K na bojowe stanowisko Jozef Wissarionowicz
Stalin potrafil dzi.gki swej energii i niestrudzonej pracy scemento-
wac zalamujace sig szeregi Armiii Czerwonej. Znajdujac sit. sam
w rejonie li?nii bojowej, pod ogniem nieprzyjaciela, wlasnym przykla-
dem wlewail on entuzjazm w szeregi walczacych,o Republikg Ra-
dziecka. Dla uczczenia wszystkich zaslug polozonych w czasie obro-
ny Piotrogrodu, ink r6wnie2 jego dalszej .pracy na froncie poludnio-
wym, WCIK postanowil odznaczyc J. Staling orderem Czerwonego
Sztandaru.*
W ten sposdb pierwsze odznaczenie panstwowe, ktore otrzymal
towarzysz Stalin, nadame gnu .zostalo za wspaniale przeprowadzona
kombinowana operacjt., w ktorej brala bezpogredni udzial Mary-
narka Wojenna. W walkach z Denikinem brala te2 udrial ?zreorgani-
zowana przez towarzyszatStalina Dnieprowska Flotylla Wojenna.
Kiedy zag jednostki Armii Czerwonej rozgromily wojska deni-
kinowskie i podchodzily do wybrzefy Morza -Czarnego i Azowskiego,
towarzysz Stalin postawil zadanie utworzenia Czarnomorsko?-Azow-
skiej Floty Wojennej w celu obrony radzieckich granic morskich na
poludniu.
Jut 5 stycznia 1920 roku, jeszcze przed podpisaniem dyrektywy
o gciganiu cofajacych sig czarnomorskich arrnii denikinowskich,
towarzysz Stalin za2adal ?od wy2szego dowodztwa morskiego ne.-
tychmiastowego utw?orzenia silnej obrony wybrze2y Morza Czarne-
go i Azowskiego.
Towarzysz Stalin, ktory byl 'wdwczas czlonkiem Rady Wojsko-
wo-Rewolucyjnej frontu poludniowego, pisal:
,,W zwiazku ze zbli2eniem sig jednostek armii poludniowych do
wybrze2a Morza Azowskiego i Czarnego k?onieczne jest teraz na-
tychrniastowe przedsigwzigcie krokow ?celem zorganizowania obrony
wybrze2a przeciwko mogacym miec miejsce ze strony przeeiwnika
probom zarowno ostrzalu artyleryjskiego portow i przystani z okrt.-
tow wojennych, jak te2 dokonania w tych czy innych punktach wy-
brze2a operacji desantowych.
? Armia frontu oprocz cig2kiej artylerii polowej nie ma do dyspo-
zycji zadnych innych grodkow obrony wybrzeza i dlatego Rada Woj-
skowo~Rewolucyjna frontu poludni~owego ,prasi:
* K. Woroszylow, Stalin i Armia Czerwona, wyd. 2, Woienizdat, 1937,
str. 105.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Po pierwsze - natychmiast przyslac z centrurn ,przedstawiciela
Resortu Morskiego celem utworzenia przy Sztabie Poludniowym
Oddzialu Morskiego.
Po drugie - juz teraz wzmo,cnic Sztab Poludniowy dwoma
specjalistami Marynarki w celach podanych wyzej.
Po trzecie - wyslac pIlnie niezbedna iloAc min w celu ustawie-
nia zagrod w naj'bardziej waznyeh, ze wzgledu na swe polo2enie stra-
tegiczne, punktach wybrzeza morskiego.
Po czwarte - w celu dokonywania niezbednego zwiadu wyslac
na front poludniowy niezbedna ilosc hydroplanow i szybkich kut-
row oraz
po piate - zaopatrzyc przy pierwszej sposobnosci, zaleznie od
warunkow transportu, w.azniejsze porty i przystanie oraz ujscia
rzek w niezbedna artylerie morska.
Ze swej strony Rada Wo;jskowo-Rewolucyjna wydaje rozporza-
dzenie dotycz4ce zewidencjonowania i ? zebrania wszystkich srod-
kow obrony wyibrzeza, ktore zostaly zdo'byte w portach rzecznych
i morskich oraz na przystaniach przeciwnika.
Czlonek Rady Wojskovvo-Rewolucyjnej Stalin".*
Oznaczalo to poczatek utworzenia Radzieekiej Floty Czarno-
morskiej.
Charakterystyczna jest' szczegolna uwaga, jakiej udzielal towa-
rzysz Stalin utworzeniu i urnodnieniu radzieckich sit morski,ch. Kie-
rujac dzialaniami bojowymi na nadmorskich, jeziornych i rzecznych
odeinkach frontu, towarzysz Stalin zavvsze wysuwal oraz wytrwale
i z powodzeniem rozwiazywal zagadnienie organizowania odpowied-
nich formacji morskich. Tak bylo r6wnie2 i tyfrn razem, przy ezym
uwidocznila sie to niezmienna stalinowska zdolnosc przewidywania.
Pod kierownictwem towarzysza Stalina i z jego inicjatywy rozwi-
nela sie rowvnie2 dalsza praca nad organizowaniem sit zbrojnych na
Morzu Czarnym i Azowskim.
10 stycznia 1920 roku front poludniowy zostal przemianowany
na poludniowa-zachnd.ni.
Tow.arzysz Stalin stanal wowczas na czele frontu poludniowo-
zachodniego, w sklad ktorego wchodzily rowniez sily morskie Mo-
rza Czarnego i Azowskiego. Przy sztabie frontu utworzono oddzial
morski.
Na poczatku roku 1920 Ententes zorganizowala trzecia wypra-
?we na RosJe Radziecka. Byla to inwazja' jakniepanow polskich, kto-
rzy starali sig zrealizowac slawetny ?plan federacyjny" Pilsudskie-
go, plan oderwania Ukrainy i Bialorusi od Rosji Radzieckiej. Wios-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
na roku 1920 armia Pilsudskiego, wyposatio?na przez Entente wedlug-
ostatniego slowa techniki, wtargngla na Ukraine. Pilsudski liezyl na,.
to, 2e wyczerpana wojnami Rosja Radziecka nie bedzie w stanie-
obronic niepodleglosci Ukrainy i Bialorusi, ale mg2ne wojska ra-
dziechie udaremnily to plany i rachuby.
Oddzialy Pilsudskiego zostaly wygnane z Ukrainy i -rozgromio-
ne na polskiin terytorium.
flotylle Azowska :i Ust-Dndeprowska oraz Dnieprowska Flotylla Wo-
jenna wpisaly w roku 1920 do histordi walk z interwentami i bia-
logwardzistami wiele pigknych kart. Pomagaly one energicznie jed--
nostkom Armii Czerwonej gromic hordy bialopo+lakow i barona.
Wrangla.
W strategicznym planie pogromnu wojsk bialopolakow, ktory-
rozpracowal towarzysz Stalin, przed DnieprowskQ Flotylla Wojen--
n,a postawiono odpowiedzialne zadania. Polnocny oddzial flotylli wi-
nien byl sic przerwac przez silnie umocnione pozycje pod l ojewem
i sforsowac brzegiem Dniepru zniszczony most w rejonie Pieczki-
i Nowosiolki.
Jak wiado.mo, historia wojny mowi o szeregu wypadkow, kiedy-
to rzeczne okrcty wojenne przerwaly sic obok nieprzyjacieLskich po-
zycji artyleryjskich. Jednak takich trudnosci, jakie napotkala wow-
czas pod Lojewem Flotylla Dnieprowska, -nie przezwyQic2yla dotych-
czas jeszcze 2adna flotyfla na swiecie. Okrcty flotylli winny byly
pokonac nienad'ajaca sic do przebycia droge, pod przcslami mostu
lojewskiego, gdzie koryto, rzeki bylo. zagrodzone zawalonym 2elaz--
nym wiqzaniem srodkowego przgsla mostu. Po dokonaniu doklad-
nego i smialego wywiadu marynarze ustalili, 2e na ogol przejsc mo2-
na, ale w tym celu trzeba bylo koniecznie plynac z pradem, trafic-
w przelot, ktory byl tylko od jednego do dwoch metr6w szerszy od'
okretu, a przedtem jeszcze min46 jedna z izbic, ktora znajdowala-
sic powy2ej mostu.
Wszystkich tych manewrow okrgty kolowe flotylli winny byly
dokonac ciemna noca - w dzien bowiem taka operacja skazana byla
z gory na niepowodzenie. Ponadto trzeba sig bylo liczyc nie tylko
z ngniem nieprzyjacie]skiej artylerii, ktora miala mo2nos6 wstrze-
lac sic wczesniej, ale r6wsiie2 z bardzo ggstym o,gniem karabinow-
rccznych i maszynowych, ktory z odlegloaci, w jak.iej okrgty mil-^1y
przechodzic od nieprzyjacielskiego brzegu, byl zupelnie skuteczn7.
Rada Wojskowo-Rewolucyjna frontu poludniowo-zachodniego-
i dowodztwo XII armii podkreglaly wage wyjscia flotylli do rejonu
przepraw. Marynarze polnocnego ?oddzialu flotylli rozumieli, 2e-
przenwanie sig stanowilo niezbcdne agniwo w realizacji stalinowskie
F1ota Czarnomorsk:o-Azowska wraz z umocnionymi rejonami,
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
go planu okraienia silnego zgrupowania kijowskiego przeciwnika
i robili wszystko, aby wykonac zadanie bojowe.
W nocy na 2 czerwca 1920 roku do operacji majacej - na celu
przerwanie umocnien lojewskieh przystapily kanonierki: ?M.stitiel-
nyj"; ,Malyj"; ,Mietkij"; ,Gierojskij" i ,Molodieckij"*; tralow-
ce ,Tral" i ,Zapal" oraz statki lacznikowe ,Baturin" i ?Pinsk".
Poczatkowo operacja rozwijala sie pomyslnie: okrety przeszly
niezauwazone obok Lojewa, ale kiedy okret czolowy, kanonierka
,,Malyj" weszla w przelot mostu, rzucilo ja na filar. Wkr6tce okret
min4l niebezpieczenstwo, ale na brzegu zadzwieczaly juz nieprzyja-
cielskie sygnal6wki, kt6re oglaszaly alarm bojowy, a liezne armaty
i karabiny maszynowe bialopolak6w otworzyly ogieu.
.Okrety flotylli, odpowiadajac ze wszystkich karabni6w maszy-
nowych i dzial, zastosowaly smialy manewr - posuwaly sie naprz6d,
przyciskajac sie prawie do samego brzegu, .plyna?c od niego na od-
leglosci jakich? 25 sazni. Dzieki temu pociski nieprzyjacielskie prze-
laty-waly nad okretami i uderzaly w wode.
W rezulta?cie przez wszystkie przeszkody przerwaly sie trzy ka-
nonierki - ,Malyj", .. Giero;jskij" i ?Mstitielnyj", dwa tralowce -
,,Tral" i ,Zapal" -oraz dwa statki lacznikowe ,Baturin" i ?Pinsk".
W dalszych swych dzialan.iach p6lnocny oddzial Dnieprowskiej
Flotylli Wojennej, mimeo krancowo trudnych warunk6w plywania,
wspaniale wykonal wyznaczone mu zadanie. Przebyl on pod ogniem
nieprzyja:ciela sto dwadziescia kilometr6w. Jego zaloga zawsze m7y-
kazywala bezgraniczna odwage i mestwo. Oddzial zostal nagrodzony
zaszczytnyrn remrolucyjnym Czerwonym Sztandarem. -Celujaco wy-
pelnil stalinowskie zadanie r6wniez i poludniowy oddzial Flotylli
Dnieprows'kiej, kt6ry zgodnie ze wskazaniami towarzysza Stalina
winien byl, wsp6ldzialaja.c z jednostkami wojsk grapy fastowskiej.
i XII armii, rozgromic umocnione pozycje tripolskie bialopolak6w.
Przed poludniowym oddzialem flotylli postatwiono r6wniez zadanie
okazania Arinii Czerwonej pomocy w wyzwoleniu Kijowa.
Marynarze i tutaj wykonali z powodzeniem stalinowskie zada-
nie i .przerway sie na. swych okretach bezposrednio do miasta.
12 czerwca Stalin zakomunikowal Leninowi o zdobyciiu Kijowa
przez jednostki Armii Czerwo;nej. Wojska radzieckie prowadzily
zwycieskie natarcie. W ostatecznym rozgromieniu bialopolak6w
przeszkodzila zdradziedka dzialalnosc Trockiego i jego zwolennik6w
w gl6wnym sztabie. Anmii Czerwonej. Ale juz w tym ezasie partia
* Kanonierka ,.Molodieckij", kt6ra szla ostatnia, osiadla na mieli?nie,
a poniewaz z mielizny zostala sciggnigta dopiero po kilku godzinach, nie
brala udzialu w bitwie.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
winna byla ,,...wypisa6 na tym sztandarze nowe kolejne hallo: ,,Pa-
migtajcie o Wranglu", ?Smierc Wranglowi".*
Przecie2 jasniepanska Polska i Wrangel - to byly dwie rgce
niezmiennego wroga Radzieckiej Republiki - migdzynarodowego
innperializmu.
W projekeie listu KC.. KP (b) do wszystkich organizacji par-
tyjnyeh mowilo sig:
?Krym winien za wszelka ceng wrocid do Rosji, gdy2 w prze-
ciwnym wypadku Ukraina i Kaukaz boo, zawsze zagrozone przez
wrogow Rosji Radzieckiej".**
Armia Radziecka ruszyla na ostatnie ognisko kontrrewolucji --
na Krym, na. Wrangla.
14 lipca Stalin pojechal do Wolnowachy (krymski odcinek fron-
tu), a jut 16 lipca odwiedzil Mariupol, gdzie zapoznal sig ze stanem.
Flotylli Azowskiej. Bylo to niezwykle na czasie.
Na poczatku sierpnia 1'920 roku, kiedy wojska radziec'kie umoc--
nily sic jut w Zatoce Taganroskiej, Flotylla Azowska uzyskala mo2-
liwo6d przejscia do aktywnych operacji. Sily jej doszly' jut wow-
czas do 5 kanonierek, ktore ogolem mialy 7 armat 130 mm, dwie
120 mm i trzy 100 men oraz trzeeh statkow patrolowych i 5 kutrow
poscigowyL,h (osiagajacych 15-16 wgzlow). Dla obrony Zatoki Ta-
ganroskiej wykorzystano zagrodg minowa, ktora broniona byla od
polnocy przez baterig nadbrze2na, znajdujaca sig migdzy Mariu.po-
lem a Bielosarajska Kosa. Do dyspozycji byla r6wnie2 tzw. morska
dywizja ekspedycyjna, liezaca okolo 2 tysiace bagnetow, obowiazek
przerzucenia ktorej spoczywal na specjalnym oddziale transpor-
towym.
Dzialania bojowe, ktore rozwingla Flotylla Azowska, byly rze-
czywi?cie chwalebne. Flotylla mogla nie tylko wspOldzialac z armia
w odparciu proby Wrangla, zmierzajacej do utworzenia drugiego
frontu nad Kubania (przez wysadzenie desantu generala Ulagaja
w rile 9tysigey bialych wojsk), ale przeniosla swe oparcie w pobli2e?
nieprzyjacielskich brzegow. Flotylla dokonala rownie2 kilku uwien.
ezonych powodzeniem operacji minowych.
Szczegolnie pamigtna byla walka stoczona 15 wrzesnia 1920 ro-
ku w poblizu mierzei Obotoczna. W ' przededniu, 14 wrzesnia, 4 ka-
ngnierki floty nieprzyjacielskiej wraz z tralowcami, konwojowane'
przez torpedowiec, ostrzelaly miasto Bierdiansk.
W odpowiedzi okrgty Flotylli Azowskiej - kanonierki ,Budion-
nyj", ?Krasnaja Zwiezda", ?Znamia Socjalizma" 1 .,,Swoboda" oraz.
* J. Stalin, Dziela, t. 4, str. 341.
** J. Stalin, Dziela, t. 4, str. 345.
7 - Marynarka Wojenna ZSRR
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 I
trzy okrgty patrolowe - wyszly natychmiast na morze i w pobliLu
mierzei Obotoczna zaatakowaly przeciwnika.
Okrgty radzieckie 'ustgpowaly przeciwnikowi pod wzgledem
szybkosci i uzbrojenia, ponadto the byly one okretami wojennymi
o specjalnej budowie, lecz uzbrojonymi statkami o innym przezna-
czeniu (a2 do poglgbiarek wl4cznie). Ale-radzieoey marynarze amia
to rozpoczgli walkg i wykazali. w niej niezwykle mgstwo, poswiece-
rue i wzajemn, pomo,c. Kiedy pocisk bialych trafil w maszynownilp~
kanonierki .,,Znamia Socjalizma", wzigto ja natychmiast na hol,
a rannego mechanika+zastapil mechanik ze statku patrolowego ,,Du-
naj". W 'krbtkim czasie okrgty radzieckie zatopily kanonierkg bia-
lych ,Salgir".
Bialym wyruszyly na pomoc z Kerezu torpedowiec i kanonier-
ka, ale torpedowiec poderwal sae, w drodze na ustawionym uprzednio
przez.flotylle polu minowym. Bitwa zakonczyla sig pora2k4 flotylli
bialych.
W walce z floc, wranglowsk4 na, Morzu Czarnym brali r6wniez
udzial radzieccy marynarze. Wrangel dysponowal okrgtami wojen-
nymi bylej carskiej Floty Czarnomorskiej, kt6re ocalaly po zatopie-
niu tej floty. Wsr6d nich znajdowal sig okrgt liniowy ,Wola", kr-
zownik ,Kagul", kilka torpedowc6w i inne. Ponadto na Morzu Czar-
nym, na konstanntynopolskiej redzie znajdowaly sig francuskie i an-
gielskie okrgty wojenne, ktore wszelkimi sposobami pomagaly bia-
logwardzistonn. Marynarze radzieckiich okrgtow i obrony wybrzez&
niejednokrotnie odpierali wranglowskie i anglo-francuskie okrgty_
Tak. np. praby zbli2enia sig aialogwardzist6w do Oczakowa byly
stale udaremniane ogniem artylerii nadbrze2nej.
Tutaj, na oczakowskim odcinku, bialogwardzisci stosowali row-
nie2 przeciwko radzieckiemu brzegowi 12-calow4 srtylerig okrgtu
liniowego i armaty kroownika ,Kagul", ale bez powodzenia.
W maju 1920 roku ?ogniem radzieckiego okrgtu (za drugim wy-,
strza.lem) byla celnie trafiona francuska kanonierka ?La Scarpe";
ktora zbli2yla sig do Oczakowa. W rezultacie musiala ona podniesc
bialy flagg i stangc na kotwicy. Przedtem kanon erka ?La Scarpe"
niejednokrotnie pojawiala sig w p6lnocnym rejonie Morza Czarnego,
zatrzymywala radzieckie zaglowce, aresztowala ich zalogi itd.
W pa2dzierniku 1920 roku Armia Czerwona przeszla na froncie
wranglowskim do o-golnego natarcia.
.2 listopada na mierzei Kinburnskiej wysadzony zostal decant,
ktory tivyruszyl na spotkanie nacierajgcym na Pieriekop jednostkom
Arrnii Czerwonej. Pod kierownictwem Stalina i Frunzego bojownicy
Armii Radzieckiej mykazali niebywale mgstwo i bohaterstwo; 7 li-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
stopada 1920 roku wojska radzieckie zdobyly szturmem _ Pieriekop
i na karkach cofajacych\sig bialogwardzistbw wdarly sig na Krym.
Wrangel zostal rozbity, a resztld jego wojsk zepchnigte do mo-
rza. Krym stal sig radziecki.
Radzieccy marynarze walczyli z bialogwardzistami i interwenta-
mi na wszystkich frontach! Po wyzwoleniu przez Armig Radziecka
Baku, desant marynarzy zajal Lenkoran i podszedl do granicy Iranu.
Po wypgdzeniu bialych band i interwentow z calego radzieckiego Wy-
brze2a Morza Kaspijskiego, w iranskim porcie Enzeli powatala pod
opiekunczymi skrzydlami Anglikow bialogwardyjska flotylla. W ten
sposob radzieckie komunikacje na Morzu Kaspijskim, a szczegolnie
transporty nafty, byly w dalszym ciggu zagrozone.
Ordionikidze postawil wowczas przed radziecka Flotyl14 Kaspij-
ska zadanie - zlikwidowac to gniazdo os. Zadanie bylo p:owa2ne.
W Enzeli znajdowaly sag dziesiatki okrgtow- bialogwardyjskiej Flo-
tylli Kaspijskie, a wlasciwie cala Flota Kaspijska bialych.
,,Sklad bialych byl mniej wigcej znany, ale dokladny inch star
i zdolnoAd bojowa niezupelnie wyjasnione: wiedzielismy, 2e u wej-
scia do portu znajduje sig plywajaca bateria 130 mm dzial, 2e Angli-
cy ustawiaja na brzegu baterie, 2e biali maja' motorowe porcigowce
oraz przewidywalismy motiliwoAc ,postawienia zagrody u wej?cia do
Enzeli". *
Rozpoczgly sig wyteAone przygotowania do operacji. W nocy
na 17 maja radzieckie okrgty majace'na pokladzie desant marynarzy
wyszly na morze. 0 swicie podeszly do Enzeli. Przeciwnikowi dano
ultimatum - odda6 Enzeli -oraz wszystkie okrgty 1 mienie nale24-
ce do Rosji Radzieckiej, ktore bialogwardzisci wywie2li do Enzeli.
Wrog probowal stawiac opor. Okrgty radzieckie otwarly ogien, a na-
stgpnie wysadzily desant.
Wkrotce przybyl na, radziecki, okrgt flagowy angielski parla-
mentariusz. Zaczgly sig rokowania.
,,Ostatnim akordemmw zdobyciu Enzeli bylo przybycie Anglikow
w celu wskazania miejsca, w ktdryan przechowywano pozostawione
nam r6ine zapasy i materialy. Nale?y :przypuszczac, 2e Anglicy przy-
byli bez specjalnej przyjemnosci".**
Radzieccy marynarze zdobyli 10 krazownik6w pomocniezych,
7 transportowc6w, kilka scigaczy torpedowych, 6 wodnosamolot6w
i wielka ilo96 r62nego sprzgtu wojskowego. Morze Kaspijskie zostalo
* Operacja przeciwko Enzeli i likwidacja bialej floty na Morzu Kas-
pijskim w maju 1920 roku. Wspomnienia uczestnika. ,Morskoi Sbornik"
Nr 3-4 z r. 1923, str. 173.
** Jak wyiej, str. 176-178.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
ostatecznie oczyszczone od bialych. Do centrum kraju zacz@la ply-
nac nieprzerwanym potakiem nafta.
Jak wiadorno, najp6zniej zostal oiczyszczony od wrog6w Ra-
dziecki Kraj Zabajkalski, Przyamurski i Przymorski.
W Wojnie Narodowej przeciwko obcym - a wsr6d nich i japon-
skim - zaborcom i ich bialogwardyjskim. najmitom wyr6tinili sie
r6wniez radzieccy marynarze Flotylli Amurskiej i utworzonego
w Chabarowsku zbiorczego oddzialu morskiego. Wielu marynarzy
walczylo w szeregach partyzant6w Dalekiego Wschodu.
Po rozgromieniu wroga pod Woloczajewki (luty 1922) i Spas
skiem (pazdziernik 1922) wyzwolony zostal Wladywostok.
Zagraniczni interwenci zostali wyrzuceni z zienIu radzieckiej...
Wiosna 1949 roku opublikowano w USA bardzo ciekawe o?wiad-
czenie amerykafiskiego generala w stanie spoczynku Fimonville'a do-
tyczace interwencji USA na Syberii i Dal?ekim Wschodzie.
Fimonville byl w czasie interwencji jednym z bezposrednich
wsp6lpracownik6w generala Wiliama S. Greiwse, Wry dowodzil
,,wojskami ekspedycyjnymi USA na Syberii" i kierowal artyleryjsko ?
teehnicznym zaopatrzeniem;. Fimonville wskazuje, ze awantura arnii
amerykanskiej na Syberii zakoficzyla sic dopiero wtedy, kiedy
,,wszystlde biorace udzial w interwencji pafistwa znalazly sic w obli-
czu niebezpieczefistwa calkowitej klgski tub glodu".
,,Ani Amerykanie m6wi Fimonville - ani zadne z innych
panstw, bioracych udzial w interwencji na Dalekim Wschodzie, nie
zdobyly sobie w Rosji am przyjaci6l, ani sojusznik6w... Biale armie
byly z,graja, kt6r4 kierowala szaleficza szlachta i byli oficerowie
carsey, kt6rych rewolucja wyrzucila na sm etnisko..." -
Tak. sromotnie zakoficzyly sig na terytorium radzieckim ,bojo-
we wyczyny" wojsk USA, kt6re znalazly m. in. wyraz w walce nad
rzeka Ussuri, w kt6rej zolnierze amerykafiscy wzigli udzial na?
tychmiast pot wyladowaniu. Uciekajic z ziemi radzieckie . Jankesi
pomogli bialogwardzistom wyprowadzic szereg okrgt6w i trans-
portowc6w Syberyjskiej Flotylli Wojennej ?do Manilli ' (Filipiny) -
portu wojennego USA. Do czasu interwencji okrety to bazowaly we
Wladywostoku, gd7Ae opanowali je biali bandyci.
Wyzwtoleniem tego miasta zakoficzyla sic bohaterska epopeja
wojny domowej i waiki z interwencji zagraniczni.
Rozgromili atamanOw
Wojewodow rozpcdzili
I na Oceanie Wielkim
Tg wyprawg zakoiiczyli...
Oczywiscie to, o czym to byla mowa, nie wyczerpuje chociazby
w przyblizeniu udzialu radzieckich ?marynarzy w wojnie domowej
i w walce z zagranicznymi interwentami:. Kronika wojny domowej
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
obfituje w liczne wydarzenia, w fakty dzialainosci bojowej radziec-
kich sil morskich, w bohaterskie czyny marynarzy i w przyklady
scislego wsp6ldzialania radzieckich wojsk ladowych i marynarzy na
r62nych frontach i kierunkach.
Wlasnie wtedy Flota Radziecka zdobyla pierwsze do,swiadczenie?
w dziedzinie wsp6lnych dzialan z armia, z jej wojskami 14dowymi -
gl6wnym i zasadniczym elementem Radzieckich Sil Zbrojnych. Wlas-
nie wtedy jeszcze bardziej okrzepla mi@dzy marynarzami i 2oh ierza-
mi nienaruszalna, braterska przyjain bojowa.
Udzial marynarzy w wojnie domowej i w waive z zagraniczny-
mi interwentami byl niejednokrotnie wysoko oceniany przez partig
boiszewick, i rz4d radziecki.
Tak np. w tezach KC RKP (b) wydanych w roku 1922 z okazji
przeprowadzonego w6wczas ,Tygodrua Czerwonej Floty" pisano:
,,Od chwili powstania licznych front6w , wojny domowej flota
poswigea wszystkie swe sily i srodki walbe , z nacierajacymi ze
wszystkich stron na mloda, Republike Radzieck4 bialogwardzistami.
Marynarze stanowia jgdro kadr, z kt6rych czerpie sig 2ywe sily d1a
swieio powstalej Armii Czerwonej. Zreorganizo"wana na podstawie
dekretu Rady Komisarzy Ludowych z dnia 12 lutego 1918 roku flo-
ta przyczyna sig dog powodzenj;a walki rewolucyjnej the tylko, drogq
wyslamia na fronty j4dowe oddzial6w, zloionych ze swych najlep-
szych, zahartowanych bojownik6w, ale r6wnie2 droga organizowania
uzbrojonych w d.ziala okrgtowe ;pocigg6w pancernych, tworzenia na
rzekach i jezioradh flotylli wojennych, podtrzymuj4cych operacje
Armil Czerwonej oraz droga dzialan bojowych ma morskich podej-
sciach 'do Rosji Radzieckiej przeciwko przewa2aj4eym sil-om rosyj-'
skiej i zagranicznej kontrrewolucji.
Ukompletowane i uzbrojone przez czerwonych marynarzy flo-
tylle wojenne dzialaly w czasie wojny domowej w niezwykle trud-
nych warunkach, zarowno przeciwko rosyjskim bialogwardzistom,
jak tee przeciwko silom anglo-amerykanskim na Woldze, Kamie P61-
nocnej i Zachodniej Diwinie, na Donie, Dnieprze,. Amurze i na jezio-
rach Onega i Ladoga.
Organizowanie z w4tlych stateczk6w flotylli rzecznych wyma-
galo kolosalnego napigcia tw6rczego i inicjatywy, a mimo to mary-
narze wykonali to z powodzeniem. Przebieg waiki.byl niezwykle upor-
czywy na' Baltyku w latach 1918-1919 oraz na Morzu Kaspijskim
i Azowskim w roku 1920 1 w ostatecznym wyniku dal dobre rezul-
taty"
* Tezy oddzialu agitacji i propagandy KC RKP (b) w zwi4zkii z ?TY-
;odniem Czerwonej Floty", ,Morskoj Sbornik"-z r. 1922, Nr 12, str. 2-3.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Istotnie, gigantyczna jest, rowniei praca, ktorej dokonali w la-
tach 1918-1921, pod kierownictwem partli i rzadu, marynarze ra-
dzieccy, kiedy trzeba hylo utworzyc wiele samodzielnych flotylli,
bardzo czesto w rejonach, kt6re sig w ogole do tego celu nie nada-
waly, w warunkach skrajnego chaosu i nieustannej walki z liczny-
nil wrogami.
W latach wojny domowej w systemie Sil Zbrojnych Rosji Ra.
dzieckiej znajdowaly sig dwie floty - Flota Baltycka i Czarnomor-
ska oraz ogolem pictnagcie samodzieelnych flotylli : w?srod nich flo-
tylle Oneiska, Czudska, Polnocno-Dzwinska, WoUanska, Astrachan-
sko-Kaspijska (z ktorej powstaje pozniej Flota Kaspijska), Donska,
Azowska, Dnieprowska, Zachodnio-Dzwinska, Amurska, Aralska,
Amu-Darianska i inne. Oczywiscie nie wszystkie to flotylle istnialy
rownoezesnie - niektore .powstawaly wtedy,. kiedy likwidowalo sic
imne, ale nie zmniejsza to rozmachu i natgienia przeprowadzonej
wowczas pracy, ktora miala na celu utworzenie morskich i rzecznych
formacji wojskowych.
Niektore flotylle rzeczne byly przy tym bardzo liczne i skladaly
sic z kilku dzialajacych samodzielnie oddzialow. Tak np. pod koniec
1919 roku oddzialy Flotylli WoI ansko-Kaspijskiej liczyly jui
100 uzbrojonych statkow. Oddzialy to dzialaly. na roinych odeinkach.
Na polnocy oczyscily one z min basen rzeki Kamy, w centrum, od
chutorow Bykowych i Dubowki atakowaly zajcty przez nieprzyja-
ciela Carycyn; bardziej na poludnie wraz z bohaterskuni pulkami
XI armii bronily Czarnego Jaru; pod miejscowoscia Solonoje Zaj-
miszcze oddzial srodkowo-astrachanski utrzymywal front; . dolno-
astrachanski oddzial toczyl uporczywa walks z uralskimi bialymi
Kozakami, ktorzy nacierali od strony Gurjewa oraz z bialogwardyj-
skimi wojskanit, kt6re staraly sic opanowac glowna odnogg Wolgi --,
baehtemirski tor wodny; i wreszcie morski oddzial tej samej flotylli
powstrzymywal na poludnie od uj?cia Wolgi napor bialej Floty Kas-
pijskiej
Okolo 60 tysigcy zorganizowanych w oddzialy rmarynarzy wal-
czylo na frontach wojny domowej. Wchodzili oni w sklad zalog po-
ciagow pancernych oraz dzialali w jednostkach kawaleryjskich
i w piechocie.
Niemniej bohatersko walczyli marynarze-komunisci na frontach
14dowych. Byly, komisarz kraiownika ?Ruryk" konlunista Iwan
Okuniew stanal w roku 1918 na czele oddzialu ladowego i wyruszyl
z nim na front wschodni, a poiniej rowniei i na poludniowy. Prowa-
dzeni przez Okuniewa marynarze wszcdzie walezyli mcznie i wytrwa-
le. Wiesci o ich bohaterskich czynach docieraly az do rodzinnego
Baltyku. W roku 1919 -eazeta ,Czerwona Flota Baltycka pisala
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
o oddziale Okuniewa: ,Maj4c takich bojownikow nie straszne s4 d1a
Rosji Radzieckiej ani aniecze carskich generalow, ani grozby podlej
Ententy dlatego, 2e ich (bojownikow) duch jest niesmiertelny". Ko-
munista 'Okuniew polegl pa bohatersku w walce z bialymi bandami
pod Kamyszynem, ale wsrod ludu nigdy the zginie swietlana pamigc
o odwaznym marynarzu._
W roiku 1919 poci4g pancerny pod dowodztwem marynarza Flo-
ty Baltyckiej AnatolaGelezniakowa zadawal na Ukrainie ciosy hor-
dom Denikina a Grigorjewa. Denikin ocenil glowg bohaterskiego ma-
rynarza na 40 tysiccy rubli.
Zelezniakuw zginQl na froncie jekatierynoslawskim w pobli2u
stacji Wierchowcewo w czassie przebijania sag po,ci4giern pancernym
z nieprzyjacielskiego okr4menia. Zwloki poleglego przewieziono do
Moskwy, gdzie odbyl sic uroczysty pogrzeb.
Lud radziecki ulo2yl piesn o slawnym rarynarzu - partyzan-
cie. Spiewa sic w niej o marynarzu Leleiniaku, poohowanym pod le-
gendarnym kurhanem bohaterow:
Na stepie pod Chersonem
Wysokie trawy
Na stepie pod Chersonem kurhan
Lezy pod kurhanem
Slaw4 owiany
Marynarz Zele?niak, partyzant...
W pamigci narodu radzieckiego 2y6 b04 wiecznie, legendarni
bohaterowie wojny domowej -- komisarz Flotylli WolLanskiej Miko-
laj Markin, komisarz Flotylli Kaspijskiej Wlodzimierz Poluchin
(byly czlonek Centrabaltu, odkomenderowany w roku 1918 przez
Najwy2sze Kolegiurn Morskie do Baku i po bandycku zamordowany
przez angielskich interwentdw wsrod 26 komisarzy bakifiskich),
Dowodca Flotylli P6lnocno-D2winskiej Pawlin Winogradow, stary
marynarz - bolszewik Timofiej Uljancew, ktory polegl w roku 1919
w walkach z bialymi na poludniu i wielu, wielu innych.
W latach wojny domowej Armia Radziecka i Marynarka Wojen-
na, silne dzicki rewolucyjnemu duchowi i pelnemu poparciu mas
pracujacych, obronily przed licznymi? zewnctrznymi i wewngtrz-
nymi wrogaimi honor, wolnoM i niepodleglosc radzieckiej ojezyzny.
Radzieckie Sily Zbrojne obronily ojczyzng w czasie walk z niemiec-
kimi zaborcami w roku 1918 i wygnaly ich z granic Ukrainy i Bialo-
rusi. Armia Radziecka i Marynarka Wojenna obronily Zwi4zek Ra-
?dziecki w walkach z zagranicznymi wojskaani Ententy w latach
1919 - 1921 i wygnaly je z granic ZSRR. Zlikwidowaly one z powo-
dzeniem jap?onsk4 interwennjc wojenn4 w latach 1918 - 1922 i wy-
raueily okupantdw japonskich z rejonow Dalekiego Wschodu. Narod
radziecki odparl w tej walee pierwszy napad wojenny imperiaristow,
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
obronil swa ojczyzny przed cudzoziemskimi zaborami i przystapil do
pokojowej, tw6rezej pracy.
Jednym z decyduj4cych warunk6ww tego zwycigstwa bylo utwo-
rzenie regularnej Armii,-Radzieckiej i regularnej Radzieckiej Mary-
narki Wojennej. Juz w pierwszych dniach istnienia wladzy radziec-
kiej Lenin i Stalin przyst4pili do tworzenia regularnych Sil Zbroj-
nych w celu obrony ojczyzny przed wrogami zewngtrznymi. Bylo to
jedno z najtrudn:ejszych zadan. Zagadnienie utworzenia armii i ma-
rynarki zwycigskiej rewolueji bylo dla partii bolszewickiej zupelnie
now4 sprawq. Sytuacja, komplikowala sig o tyle, ze armig i mary-
narkg trzeba bylo tworzyc w trakcie rozpoczynaj4cej sig wojny prze-
ciwko obcej interwencji.
Lenin i Stalin wskazywali, ze po to, by utworzyc armig i mary-
narkg zdoln4 do prowadzenia wojny z ,przewz2aj4cymi silami prze-
ciwnika, trzeba koniecznie przygotowac wlasne, radzieckde 'kadry do-
w6dc6w, znajace zasady sztuki wojennej, zdo:lne do kierowania woj-
skami.
Lenin i Stalin wskazywaii, ie konieczne jest wychowanie armii
i marynarki w duchu radzieckiej dyscypliny wojskowej i oddania
nowemu ustrojowi panstwowemu. Nar6d radziecki pod kierownict-
wern partii bolszewickiej z powodzeniem rozwiazal to skomplikowa-
ne zadania.
W kraju w celu przygotowania kadr dow6dc6w zorganizowano
siec kurs6w i szkol wo?jskowch. Kursy i szkoly wojskowe daly armii
przygotowanych w sensie wojskowym d politycznym dow6dc6w, bez-
wzglgdnie oddanych wladzy radzieckiej. Rzad radziecki i partia bol-
szewik6w wykorzystaly r6wnoczeinie wiedzg i doswiadczenie specja-
list6w wojskowych starej armii.
Lenin i Stalin uezyli, ze radziecka armia i marynarka nie mog4
mechanicznie przejac sztuki wojennej starej armii i floty. Konieczne
jest utworzenie radzieckiej nauki woojennej i uzbrojeniie w ni4 armii
i marynarki. Aby to, osi4gn;16, partia ibolszewicka wdnna opanowac
sztukg wojenn4. ,Nasze haslo - wskazyval Lenin - winno byc jed-
no - powaznie u?czyc sdg? sztuki wojennej..." (D.ziela, t. XXII,
str. 330).
,,Kierownicza rola w rozwigzaniu tego zagadnienia przypada
towarzyszowi Stalinowi, ktory the tylko, jak 24dal tego Lenin, opa-
nowal naukg wojennq, w saczeg6lach, ;poznal jej strong praktyczn4
i opanowal teorig, ale utwo?rzyl r6wnie2 podstawy nowej, radzieckiej
nauki wojskowej, rozwd4zuj4c wszelkie zagadnienia wojny w o?par-
ciu o trwalq, bazg teorii marksistowsko-leninowskiej. Z szereg6w
partii wyszld ludzie, ktorzy szybko opanowaii kunszt wojskowy
i sztukg prowadzenia wojny". (N. Bulgamin).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Tworzgc i umacniajgc armig i marynarzg rz4d radziecki i partia
bolszewik6w wprowadzaly tward4 rgk4 wojskowy porzgdek 1 dyscy-
pling w wojsku. Przeprowadzono wielkq pracg organizacyjn, i ideo-
1?ogiczn4. W krotkim czasie sforrnowano regularne jednostki Armii
i Marynarki Wojennej, wychowane w duchu ideologii radzieckiej i ra-
dzieckiej dyscypliny wojskowej, opartej, w .przeciwienstwie do armii
i marynarki panstw bursuazyjnych, przede w.szystkim na wysokiej
swiadoxnosci oraz politycznym wychowaniu wojskowym. Wyslan-
nicy partii bolszewickiej - komiisarze w?ojskowi odegrali decydujgc,
rolg w umocnieniu Armii Radzieckiej i Marynarki Wojennej. Zwy-
ciestwo w latach wojny domowej osiggnigte zostalo w oparciu o no-
we zasady strategic, sztuki operacyjnej i taktyki, ktore,znamuonowa
ly narodziny nowej, radzieckiej sztuki wojennej.
W latach wojny domowej maryna.rze okazali na frontach znacz-
n4 pomoc bojow4 wojskom Armii Radzieckiej. W okresie t.ym Ma-
rynarka Radziecka zdobyla pierwsze doswiadczenia wsp6lnych dzia-
lan z armi% a migdzy marynarzami i piechurami jeszcze bardziej
okrzepla. nienaruszalna, . braterska przyjazn. - Juti pod Pskowem
i Nartiw4 w. lutym 1918 roku razem z zolnierzami mlodej Armii -Ra-
dzieckiej szli. do walki o ,swq, ojczyzng marynarze.
. Narod radziecki, kt6ry stand do Wojny Narodowej, wyszedl
jako zwyd@zca z nier6wnej walki z 14 obeymi :panstwami imperiali-
styeznymi, z ich armiami i flotaani oraz z hordami bialogwardzistow.
Sily Zbrojne Kraju Rad odniosly decydujgce zwycigstwo nad wro-
giem dlatego, ze byly gleboko przekonane o? sluszno?ci swej sprawy,
bezwzglgdnie oddane swej partii bolszewickiej i swej ojczyinie oraz
otoczone. milosciq i poparciem calego narodu
Armia Radziecka i jej wierny towarzysz broni - Radziecka
Marynarka. Wo jenna odniosly zwycigstwo przede wszystkim dlatego,
ze utworzyli je, kierowali nbm i wychowywali je partia bolszewicka
i jej genialni wodzowie Lenin i -Stalin.
Stalin byl pierwszym pornocnikiem i Qpor4 Lenina w kierowaniu
obron4 Kraju Rad. ,Wsz@dzie, gdzie na frontach decydowaly sig los?
rewolucji, partia posylala Stalina. Byl on two rca najwazniejszych
planow strategicznych.. Kierowal decyduj4cyrni operacjami bojowy-
mi... Stalin byl wychowawc4 i kierownikiem komisarzy wojskowych,-
bez kt6rych: - wedlug okreslenia Lenina - nie byloby Armii Czer-
wonej".*
Z nazwiskiem Stalina zwiazane s4 powstanie i rozwoj radziec-
kiej nauki wojennej, a co za tym idzie sformulowanie i rozstrzygnie-
cie problemow morskich i obalenie w ten spos6b hipotez burzuazyj-
* J6zef Stalin, Kr6tki zyciorys, wyd. ,Ksi,#ka i 'Wiedza", 1949 r~
str. 80-81.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
nych doktryner6w,.tw6rc6w tzw. ,klasycznej morskiej nauki wojen-
nej" przeszlosci.
Decydujaca rola w zapewnieniu zwycigstwa w czasie wojny do-
mowej i w walce z oboe interwencja przypada partii bolszewik6w.
,,Tylko dzigki temu _- m6wil Lenin - ze partia stala na poste-,
runku, ze partia byla scisle zdyscyplinowana oraz poniewaz autory-
tet partii jednoczyl wszystkie resorty i instytucje i na haslo rzucone
przez Komitet Centralny szly, jak jeden mat dziesiatki, setki, tysiace
i wreszcie miliony, i tylko dlatego, ze z gotowoscia ponoszono naj-
wigksze ?ofiary.- tylko dlatego m6gl sig wydarzyc ten cud, kt6ry
sig wydarzyl... Tylko dlatego, mim,o dwukrotnej,.trzykrotnej i czte-
rokrotnej wyprawy przeciwko nam imperialist6w Ententy 1 imperia-
list6w calego swdata, mogliimy zwycigzyc".*
,,Utworzylismy m6wil r6wnie2 Lenin -- slimy fundament
Armii Czerwonej... UtworzylAmy ten fundament dzigki pracy po no-
wemu, dzigki .propagandzie politycznej.na froncie 1 dzigki zorganizo-
waniu w naszej armii komunist6w......
**
Powazne znaczenie w zapewnieniu :zwycigstw radzieckich bojow-
nik6w ~odegraly .p,oparcie i ,sympatia, z jakhni spotykala sig ze strony
mas pracujacych wszystki?ch kraj6w sprawa radzieckiej rewolucji
proletariackiej. Wsr6d wojsk i floty interwent6w niejednokrotnie
rodzil sig ruch protestacyjny, a czasami nawet - powstanie. 2olnie-
rze i marynarze, dzieci ludzi pracy, nie chcieli spelnia6 soli kat6w
wobec swych kla:sowych braci - ludza radzieckich.
W roku 1919 wybudchlo na Morzu Czarnym pod kierownictwem
Andre Marty wielkie .powstanie zbrojne rnarynarzy francuskich.
A.ngiel~skie i amerykanskie archiwa r6wnieA przechowuja niema-
lo danych o przejawach tak niebezpiecznej dia imperialist6w migdzy-
narod-owej soilidarnoAci mas pracujacych.
,,Rewolucja rosyjska, od pierwszych dni stala sig decydujacym
czynnikiem odrodzenia ihiternacjonalizniu ,proletariac'kiego. Wydarze-
nia 1919 roku na Morzu Czarnym byly wynikiem tego odrodzenia"
pisal Andre ? Marty w kwietniu 1949 roku - w dzien 30-lecia
czarnomorskiego powstani.a marynarzy francuskich.
?W chwilii gdy imperiali?ci, znalazlszy sig w Alepej uliczce, pla-
nuja nowa napasc na 'Zwiazek Radziecki 1 kraje demokracji ludowej,
many pracujqce the zapomna, w jaki spos6b udaremniona zostala
podobna zbrodnia w rokii 1919".***
* W. Lenin, Dziela, t. XXV, str. 96.
W. Lenin, Dziela, t. XXIII, ,str. 503.
*** A. Marty, 30-lecie czarnnmorskieeo nowstania marynarzy francuskich,
gazeta O trwaly pok6j i demokracjg ludow4" Nr 8 (35) z dnia 15 kwietnia
1949 roku.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
IV. MARYNARKA WOJENNA W OKRESIE BUDOWNICTWA
POKOJOWEGO W LATACH PIERWSZYCH PIFCIOLATEK
,STALINOWSKICH
Nar6d radziecki odparl pierwszy napad -zbrojny ianperializmu
na swoj kraj, zakonczyl wojne doxnow, i przystapil do budownictwa
pokojowego.
Kraj radziecki byl zrujnowany do ostatecznosci dwiema wojna-
mi i ograbiony przez imperialistow. Partia bolszewikow zmobilizowa-
la many pracu,jgce do odbudowy gospodarki narodowej. Na wykona-
nie tego zadania sklerowano gl6wne sily i srodki kraju. Rownoczes-
nie trzeba bylo przestawiac na stoPe pokojow4 axmie i marynarke
oraz zreorganiizowac je. Partia bolszewik6w bior4c pod uwage wiel-
kie znaczenie floty dla obrony granic morskich paustwa radzieckiego
wysunela zadanie, aby na rowni ze wszechstronnym umocnieniem
armii, w jak najkrotszym czasie odbudowac marynarke i uczynic ja
zddlna do walki.
W wyniku pierwszej wojny swiatowej .i wojny domowej stan
marynarki radzieckiej byl cioki. Michal Frunze scharakteryzowal
sytuacJe Maryna Wojennej po wojnie domowej jako baxdzo tra-
giczn4. W ?ciggu kilku lat marynarka ponosila straty w ludziach
i okretach, znajdujgc sie nieustamnie w pogotowiu bojowym i. tocz4c
I walki z przewazaj4cymi salami licznych przeciwnikow, wsr6d kto-
rych w okreesie lnterwencji znajdowala sie najsilniejsza wowczas
flota brytyjska.
Me znoglo ibyc wtedy mowy ani o jakimkolwiek powaznym uzu-
pelnieniu sprzetu, ani o dlug-otrwalych kapitalnych remontach, ani
tym bardziej o budowie nowych okret6w wojennych. Flota zuzyla
swe zapasy. Kraj, wyczerpany wojn4 i gr'abiezami interwentow, nie
rozporz4dzal niezbednymi rezerwami, aby zapewni.c biezpce zaopa-
trzenia i naprawe okretow floty.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Ponury obraz przedstawiala wtedy Flota Baltycka. Starzy ma-
rynarze z gorycz4 nazywali wowczas kronsztadzki port wojenny
cmentarzyskiem okrgt6w. Przy nadbrzezu staly obumarle okrgty
llniowe, kratowniki, .kontrtorpedowce, statki pomocnicze i transpor-
towee, .kt6re wyrnagaly kapitalnego remontu, mialy zuiyte, bezwar-
tosciowe mechanizmy i byly pozbawione minimalnych zapas6w pa.li-
wa. Nieor'nal w takian samym stanie' znajdowaly sic okrgty flotylli
jeziornych i rzecznych.
Nie lepiej przedstawiala sig sytuacja we Flocie Czarnomorskiej.
Czgsc jej okrgt6w, jak wspomniano wyzej, zatopili rewolucyjni
marynarze jeszcze w czerweu 1918 roku, aby the oddac ich w rgce
imperialdst6w niemieckich, a pozostale okrgty, kt6re opanowali bia-
logwardzisci, uprowadzone zostaly po ich ucieczce z Krymu na wody
zagraniczne.
Na p6lnocy i na Oceanie Spokojnym floty praktycznie the bylo
zupelnie, poniewan okrgty fluty radzieckiej byly badi uprowadzone,
b4di te2 zniszczone przez anglo-amerykanskich interwent6w.
Powojenny stan wojennych baz morskich, stoczni, uczelni mary-
narskich i koszar morskich byl nadzwyczaj cig2ki.
Partia bolszewicka postawila zadanie, aby w jak najkr6tszym
czasie odbudowa6 marynarkg i uczynic j4 zdoln4'do walki. Przede
wszystkim w tym -celu trzeba bylo dab marynarce kadry oddane
sprawie partii Lenina 1 Stalina, uporz4dkowa.6 i wyrem ontowad
okrgty, usprawnic organizacjg i wzmocnic dyscypling wojskowQ.
oraz rozpocz46 szkolenie i wychowywanie wstgpujacych do Mary-
narki Wojennej mlodych marynarzy.
W latach wojny domowej i interwencji wielu rewolucyjnych
marynarzy zginglo w walkach o wladzg radzieck4. Poczgtkowo uzu-
pelnienie marynarki odbywalo sig drogq, zaciggu ochotniezego. Na
okrgty przedostawal sig czasami ludzie zdeklasowani, o niskim po-
ziomie moralnym. Organizacje partyjne Marynarki byly oslabione nie
tylko w wyniku poniesionych przez marynarkg w czasie wojny do-
mowej strat, ale r6wnie2 i w' rezultacie mobilizacji marynarzy-komu-
nist6w na fronty ladowe oraz do wykonania r62nych wainych zadan
panstwowych? i partyjnych.
Aby odbudowac Marynarkg Wojemn4, trzeba bylo przedsigwzzi46
bohaterskie kroki. Partia bolszewik6w na X zjeidzie w marcu
1921 roku przyjgla nastgpujgcc uchwalg : ,Zjazd uwaza, 2e w zwi4.z-
ku z og6lna sytuacjq i materialnymi zasobami Republiki Radzieckiej
niezbgdne jest, przedsigwzigcie krokdw w celu' odrodzenia i umocnie-
nia Czerwonej Marynarki ,Wojennej.
W zwi4zku z tym koniecznie trzeba :
a) organizowa6 Czerwon4 Marynarkg w spos6b planowy
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
i wprowadzic jednolity system w dziedzinie zaopatrzenia floty
w materialy techmiczne, paliwo itd.
b) Uzupelnic marynarkg poborowymi sposr6d robotnik6w fa-
brycznych.i wszelkimi srcdkami polepszyc poziom wyszkolenia.
c) Wzmocnic marynarkg pracownikami politycznymi, przede
wszystkim spo?r6d marynarzy - komunist6w, kt6rzy pracuJ4 obec-
nie w innych dziedzinach.
d) Komitet Centralny partii przedsigwezmie krok'i, aby Rada
Wojskowo-Rewolucyjna Republiki i PUR przeprowadzily w central-
nych organach wojskowych Republiki zmiany, kt6re rzeczywiscie
zabezpiecz4 interesy Czerwcnej Marynarki Wojennej".*
Uchwaly X zjazdu stanowily punkt zwrotny w dziele odbudowy
i umocnienia Radzieckiej Marynarki Wojennej.
Przy Zarz4dzie Politycznym Armii Czerwonej utworzono w celu
kierowania prac4 ?partyjnoipolityczn4 we flocie Odd:zial Morski.
Komitet Centralny partii zaproponowal wszystkim obwodowym
i gubernialnym komitetom WKP (b) ,odkomeuderowa6 do dyspo-
zycji Zarz4du Politycznego Armid Czerwonej, b4dz do odpowiednich
oddzial6w politycznych marynarki, wszystkich marynarzy - komu-
nist6w, kt6rzy w chwili obecnej nie znajduJ4 slip w Marynarce Wo-
jennej i pracuJ4 w r6znych instytucjach cywilnych".
Marynarze-komunasci, kt6rzy wr6cili do floty wraz z tymi,
kt6rzy pozostali na okrgtach i w jednostkach, stanowili podstawowe
J4dro organizacji partyjnych marynarki, stoJ4cych na czele walki
o jej odrodzenie. Do marynarki skierowano powa2n4 ilosc praoowni- '
k6w politycznych z Armii Czerwonej.
Czynn4 pomoc w wykonaniu najbardziej odpowiedzialnego za-
dania -- do'starczenia flocie kadr marynarzy okazal leninowsko-
stalinowski Komsomol.
Wiosn4 1922 Rosyj?ski Komunistyczny Zwi4zek Mlodziezy, zgod-
nie ze wskazariarmi partii, skierowal do marynarki pierwsze dwa
tysiqce komsomolc6w. Trzystu najbardziej przygotowanych komso-
molc6w skierowano do szk6l Marynarki Wojennej. Bylo to tylko po-
cz4tkiem wielkiego dziela o znaczeniu paiistwowym. Dalsze trzy ty-
siace ochotnik6w wyslal Komsomol do marynarki jesieni4 1922 roku.
Do marynarki szli ochotniczo najiepsi, wypr6bowani w praktycz-
nej pracy, energiczni i wytrwali komsomolcy - aktywisci. Wlasnie
radziecka patriotyczna mlodzie2 calkowicle oddana partii bolszewic-
kiej, pelna radosci zycia i smiala mogla sig stac i stala sig silo od.
zywez4 dla floty.
* WKP(b) w rezolucjach i uchwalach zjazd6w, konferencji i plenum
KC, cz. I. str. 394, Gospolitizdat, 1941,
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Wykazuj4c inicjatywp i- wytrwalosc, dzielnie znosz4c trudnosci
mlodzi marynarze z niezwyklym entuzjazmem uczyli sip i, pracowali
oraz remontowali i odbudowywah okrpty iszkolne i bojowe. Juz je-
sieniq 1922 roku zostaly przeprowadzone na Morzu Baltycldm pierw-
sze manewry, w ktorych braly udzial okrgty odremontowane przez
mlodych marynarzy - komsomolcow.
Tak wipe jeszcze do czasu uroczystego objgcia patronatu nad
Marynark4 Wojennq, odbudowa okrptow wojennych oraz uzupelnia-
nie i doskonalenie kadr marynarzy staly sip blisk, dla Komsomolu
spraw4.
W pazdzierniku 1922 roku rozpoczgl sip w Moskwie Pigty Ogol-
norosyjs,ki Zjazd Komunistycznego Zwigzku Mlodziezy. Wykonuj4c
wskazania Lenina d Stalina, na zjezdzie tyro Komsomol obj4l patro-
nat nad Marynarka, Wojeaui4.
Objgciu przez Koansornol patronatu nad Marynark, Wojenn4
po?wipcone bylo specjalne posiedzenie zjazdu, ktore mialo miejsce
16 pazdziernika w gmachu Panstwowego Teatru Wielkiego i odbylo
sip w niezwykle podnioslej atmosferze. W dniu objgcia przez Komso-
mol patronatu nad marynark4 okrgt szkolny ,Okean" przemianowa-
ny zostal na ,Koamomolec".
W odezwie zjazdu do komsoanolcow, mlodziezy i marynarzy
czytamy :
Bior c od u k 1 I
wa
1
p
n
gg o osa ? q ro p, jark4 odgrywa Czerwona
Marynarka Wojenna w obronie drog podejscia do Republild Radziec-
kiej i uwaaajgc, 2e konieczne jest wzipcie na siebie zasadniczej pracy
w dziele odrodzenia potpgi bojowej sii morskich Rosji Radzieckiej,
V Ogolnorosyjski Zjazd RKZM postanawia obj4c patronat nad Czer-
won4 Marynark4 Wojenri4 Republiki".
Uchwalona przez zjazd odezwa znalazla gorgcy oddzwipk wsrod
komsonlolcbw i calej radzieckiej mlodzieay. Tysigce mlodziencaw
palaly chpci , shi enia w Marynarce Wo jennej. Zebrania, na kt6rych
omawiano kandydatury wstgpuj4cych do marynarki, nacechowane
byly entitzjazmern. Moskwa, Piotrogrod d inne miasta daly marynar-
ce uzupelnienia. Pozegnanie powolanych do marynarki bylo d1a kaz-
dej organizacji koms?omolskiej swigtem.
Wyjezdzajgcy na sluzbg do marynarki znali i paaniptan nakaz,
kt6ry V Zjazd RKZM dal komsomoloom - marynarzom: ,B4dzcie
najlepszQ, bojowq czgsci4 marynarki, bddzcie przykiadem dla wszyst-
kich miodych marynarzy. Uporczywie i wytrwale opanowujcie
wszystkie trudnoscd sluzby morskiej".
W rocznicp objgcia patronatu, w 1923 r., Komsomol kieruje na
na okrgty wojenne i do szkbl marynarki jeszcze cztery tysi4ce* kom-
somolc6w.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Patronat Komsomolu nad marynarky stanowil konkretny prze-
jaw troski partii Lenina i Stalina o flotg. Wlasnie Komsomol, dajgc
flocie nowe kadry marynarzy, wypelnil jeden z najwainiejszych wa-,
runkow odrodzenia i umocnienia sil wojenno-morskich. Obliczenia
statystyczne daj4. niezwykle ciekawe dane o udziale Komsomolu
w kompletowaniu marynarki.
Wsrod powolanych do marynarki w roku 1922 bylo 88,6 proc.
komsomolc6w, a w 1923 roku - 90,4 procent.
Do tego czasu ponad 70 procent marynarzy Radzieckiej Mary-
narki Wojennej bylo komso7noloami. W roku 1923 komsoinolcy eta-
nowili mniej wigcej? polowg kursantow wojskowych szkol morskich,
ktore przygotowywaly kadry dowodcow marynarzy.
Czerwona Marynaxika potrzebowala szerokiego poparcia ze stro-
ny calego narodu. W celu zorganizowania tego ogolnonarodowego po-
parcia, w styczniu 1923 roku, z;godnie z .uchwala, partii, mial mlejsce
,Tydziefl Czerwonej Marynarki". Wzigly w nim rowniei bardzo ezyn-
ny udzial organizacje komsomolskie. Urz4dzaly one ,,subotniki".*
oraz 6ci4galy pewn4 czgsd zarobkow. Np. komsomolcy Piotrogrodu
zebrali i przekazali Flocie Baltyckiej okolo 400 tysiecy rubli, okolo
1700 arszynow sukna, 1700 par obuwia, 1000 sztuk bielizny, 1100
pudow mydla i 500 pudow soli. Marynarzy otrzymali od swych pa-
tronow wiele ksigiek i instrumentow muzycznych. W owczesnych
cigikich czasach pomoc to byla bardzo istotna.
Mijaly miesiace i lata. Mlodzie2 marynarska z komsomolcami
na czele uczyla sig m-orskiej sztuki wojennej, zagadnien politycz-
nych i opanowywala kulturg morskj. Pod kierownictwem komuni-
stycznej partii Marynarka Wojenna odrodzila sig do czynnej dzia-
lalnoioi bojowej. Doprowadzono do stanu uzywalnosci okrgt liniowy
,,Marat", kroiownik ?Aurora", ,Komintern" oraz szereg torpedow-
cow i innych okrgtow.
W roku 1924 okrgt 14cznikowy ,Worowskij" dokonal rejsu
z Archangielska do Wladywostoku, * a kr42ownik ?Aurora" i okrgt
szkolny ,Kom.somolec" z Kronsztadtu do Archangielska. Niszczyciele
Floty Czarnomorskiej ,Ndezamo2nik" i ,Pietrowskij" odbyly w ro-
ku 1925 ,podroi do Neapolu. Byly to pierwsze zagraniezne rejsy okrg-
tow Radzieckiej Marynarki Wojennej.
W roku 1925, w ezasie podroiy szkolnej, znajduj4cy sig na po.
kladzie okrgtu liniowego ,Marat" komisarz ludowy do spraw wojen-
* W ZSRR, szczegolnie w okresie odbudowy po wojnie domowej, po-
szczeg6lne organizacje partyjne apelowaly do mas pracuj4cych, aby dobro-
wolnie, w czasie wolnym od zajgc zasadniczych wykonaly pewne terminowe
i wazne prate. Takj pracg dobrowoln4 wykonywanl najczgsciej w sobotnie
popoludnie nazywano ,Subotnik".
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
nych i morskich Michal Frunze w nastgpujacy spos6b okreslil rolg
Komsomolu w odrodzeniu Marynarki Wojennej :
,,Tysiace z komsomolskiego uzupetnienia, stanowiace jadro. no-
wej floty, zalotyly fundament, - w oparciu o kt6ry stala sig motliwa
dalsza, tworcza dzialainosc.
Rezultaty sa wudocmie: Republika Radziecka ma jut flotg".
Te same mysli wypowiedzial Frunze na konfereneji Komsomo-
lu w roku 1925:
,,Muszg podkreAlic, to w dziedzinie budownictwa wojskowego
Komsomol dakonal szczeg6lnie tw6rczej pracy na odcinku , naszej
Marynarki Wojennej. Nasza Marynarka Wojenna stanowi obecnie
dobra, mocna i. uzbrojon4 pigsc, kt6ra stanowic mote pewna ostojg
Zwiazku Radzieckiego.
I tym, powtarzam, w powatnym stopniu zobowiazani jestesmy
dziesiatko:m tys~gcy czlonk6w zwigzku, kt6rymi zasililiscie morskie
kontyngenty i.kt6rzy potrafili dokonac tam moralnego, i material-
nego przelomu".
XII zjazd partii bolszewickiej (kwiecien 1923 r.) w rezolucji
w zwiazku ze sprawozdaniem KC RKP(b) dal dyrektywe., to ,,...par-
tia jako caloisc winna tak jak i przedteun udzielac wszechstronnej
uwagi materialnym i kulturalnym potrzeboni Armii Czerwonej
i Czerwonej Marynarki". W rezolueji uchwalonej w zwiazku z refe-
ratem towarzysza Stalina zjazd zadal, aby czlonkowie partii, wal-
czyli o wzmoenienie w Armii Czerwonej i Marynarce Wojennej pra-
cy wychowawczej w duchu krzewienia idei braterstwa i solidarnosci
narod6w Zwiazrku Radzieckiego.
Po 6mierci Lenina towarzysz ?Stahn. zlotyl w irnieniu partii i ca-
lego narodu radzieckiego historyczne przyrzeczenie wykonania naka-
z6w Lenina. Towarzysz Stalin o?wiadezyl: ?Lenin wskazywal nam
niejednokrotnie, to wzmocnienie Armii Czerwonej, jej doskonalenie
jest jednym z najwatniejszych zadan naszej partli... Przysiggnijmy
wise, towarzysze, to nie bgdziemy szczedzili all, aby wzmocni6 na-
sza Armig Czerwona, nasza. Flotg Czerwona...".
Przysiggg Stalina wypelniali 1 wypelniaja partia i ?caly nar6d
radziecki. W wyniku reformy wojskowej Sil Zbrojnych ZSRR
(1924-1928) Marynarka Wojenna' okrzepla organizacyjnie, otrzy-
mala trwale podstauy dla uzupelnien skladu osobowego i rozwingla
szeroka' siec wojskowych uczelni morskich, kt6re przygotowuja d1a
niej kadry dow6dcze, intynierskie i polityczne.
Opracowano regulaminy i instrukcje, w kt6rych zostaly
uwzglgdnione doswiadczenia pierwszej wojny swiatowej i wojny do-
mowej. Jednak w okresie tym Marynarka Wojenna byla jeszcze po-
waznie zacofana w sensie technicznym. Ten powatny brak motna
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 -
bylo usungc jedynie drog4 likwidacji techniczno-ekonomicznego za-
cofan?ia kraju. Zwyoiestwo linii generalnej partii w socjalistycznym
uprzemyslowieniu i kolektywizacji gospodarki rolnej oraz rozgro-
mienie trockistowsko-bucharynowskich i innych wrogow ludu, za-
pewndly w latach picciiolat.ek stalinowskich rozwigzanie tych za-
gadnien.
Wystepujgc na IV Ogalnorosyjskim Zjezdzie Rad (w ro-
ku 1927) Woroszylow w referacie o obronie ZSRR powiedzial:
,,W wyniku uporczywej i dlugiej pracy mozemy ogwiadczyc, le
w ?chwili obecnej nasza flota moraka stanowi na rowni z armia 1-=
dow4 potczn, zorganizowana., silk, ktora bedzie zdolna, jesli zazada
tego robotniczo-chlopski rzgd, do wykonania wielkich i skompliko-
wanych zadan..."
W maju 1927 roku, w dzien rozpoczecia letniej kampanii Floty
Baltyckiej, przybyl na okrcty wojenne S. Kirow. Przyjaciel i towa-
rzysz broni wielkiego Stalina wzi4l udzial w cwiczebnym plywaniu
mnarynarzy baltyckich, zapoznaj4c sig szczegolowo z ich wyszkole-
ndem bojowym i warunkami zycia codziennego. Kirow niejednokrot-
nie bywal we flocie, na okretach, w jednostkach i w bazach oraz
w stoczniach i w dokach, zwracaj4c zawsze baczn4 uwagc na zagad-
nienia realizacji stalinowskiego planu budownictwa sil morskich,
w ktorym przemysl leningradzki odgrywal bardzo wain, role.
W roku 1928 Radziecka Marynarka Wojenna zakonczyla okres
odbudowy. Rozpoczgl sic okres rekonstrukcji technicznej. Dla ma-
rynarki rok 1929 by! rokiem znamiennym. W lipcu tego roku Stalin
w otoczeniu swych wspolbojownikow - Woroszylowa i Ordzoniki-
dze, odwiedzil Flote Czarnomorsk4.
Stalin w notatce zamieszczonej w ksi42ce gosci honorowych
kra,zownika ,Czerwona Ukraina" wysoko ocenil marynarzy i dowod-
cow, a tym samyin calq, poprzedni4 pracy ?partii w dziedzinie przy-
gotowania i wychowania kadr Ma.rynarki Wojennej. Stalin pisal
w n?otatce : ?Bylem na kr4zowniku ,Czerwona Ukraina", bylem
obecny na ix ieczorze tworczosci ainatorskiej. Ogoine wrazenie :
wspaniali ludzie, sxniali, kulturalni towarzysze, gotowi oddac wszyst-
ko dla dobra naszej wspolnej sprawy. Przyjemnie miec do czynienia
z takimi towarzyszami. Przyjemnie walczyc z wrogami w szeregach
takich bojownikow. Z takimd towarzyszami mozna zwyciezyc caly
swiat eksploatatorow i ciemiezcow. .Gyczc powodzenia, przyjaciele
z ,Czerwonej Ukrainy". J. Stalin".
XVI zjazd partii bolszewickiej (1930 ii.) w rezolucji uchwalonej
w zwigzku z referatem Stalina w sposob zdecydowany podkreslil
* K. Woroszylow, Artykuly i przemowienia, Partizdat, 1936, str. 125.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
koniecznose jeszcze wigkszego wzmocnienia ,zdolnogci obronnej
ZSRR, mocy i gotowoshci bojowej Armii Czerwonej, floty morskiej
i powietrznej".
-
Uwienczone powodzeniem wykonanie stalinowskich pigciolatek,
wzrost wszystkich galgzi socjalistycznego przemyslu i rozw6j ra-
dzieckiego budownictwa okrgtowego umozliwily partii bolszewik6w
umocnienie obronnosci ZSRR. Z ka2dym rokiem rosly i krzeply Sily
Zbrojne. Zwiazku Radzieckiego.
- Wy2szose radzieckiego ustroju socjalistycznego pozwolila na
rozwinigcie budownictwa Marynarld Wojennej w takiej skali i w ta-
kim teMpie, jakie byly nie do pomyslenia w okresie przedrewolucyj-
nym. Jednnoczesnie z odbudowq i budowq okrgt6w odbywalo sig
w wojskowyoh uczelniach morskich przygotowanie kadr dow6dc6w.
Radzieckie kadry oficerskie przeszly szkolg . bolszewicldego wycho-
wania i otrzymzly gruntown4 wiedzg wojskow4. Partia bolszewik6w
nieustannie wychowywala i hartowala kadry floty w sensie ideolo-
gicznym, przygotowujgc je do przyszlych surowych prob.
Wszystko to uwarunkowalo nieustamny wzrost sil morskich,
zwigkszenie ich gotowosci bojowej i ?roli w obronie radzieckiego
kraju.
Flota Baltycka i Czarnomorska okrzeply i zostaly uzupelnione
nowymi ok.rgtanii. Z,godnie z wytycznymi Stalina w roku 1932, ce-
lem obrony gram--'.c Zwi4zku Radzieckiego na Dalekim Wschodzie
utworzona zostala Flota Oceanu Spokojnego.
W roku 1932 zalo2ony zostal nowy osrodek przemyslowy na
Dalekim Wschodzie - miasto Komsomolsk nad Amurem. Miasto to
mialo w przyszlosci wiele zdzialac dia rozwoju krajowego budow-
nictwa okret6w na Dalekim Wschodzie.
W roku 1933, po oddaniu do uzytku Kanalu Bialomorsko-Bal-
tyckiego, zostala utworzona Flota P6lnocna.
W maju 1933 roku wyruszyly z Kronsztadtu przez nowy kanal
do Morza Bialego okrgty podwodne i okrgty patrolowe. W Bialomor-
sku spotkali je Stalin, Kirow i Woroszylow. Jozef Wissarionowicz
uwa2nie obejrzal wszystkie okrgty, rozm:awial z zalogauni i postawil
przed przybylymi marynarzami zadanie, aby dokladnie opanowali to
nowe dla nick obszary morskie.
Po przegladzie okrgt6w Stalin, Kirow i Woroszylow byli na
brzegu, w miejscu, gdzie miala bye utworzona baza dla nowej floty
i jej obrona nadbrzezna. Miejsce bazy dla flotty osobigcie wybral
i wskazal Stalin. -
Marynarka Wojenna stale przyci4gala uwagg partii bolszewic-
kiej i rz4du radzieckiego. Kierownicy -partii i rzgdu regularnie od- .
wiedzali okrgty, jednostki i bazy floty.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
W maju 1934 roku Molotow odwiedzil okrcty i formacje Floty
Czarnomorskiej. Byl on na okrccie podwodnym ?M-61", na krq ow-
naku ?Krasnyj Kawkaz", na scigaczach torpedowych i w bateriach
cbrony nadbrzeznej. Molotow bgdgc na kroowniku .,Krasnyj Kaw-
kaz" zwiedzil go dokladnie i ro rnawial z szeregowymi oraz z pod-
oficerami i dowodcami. Zaloga kr#ownika wybrala Molotowa na.ho-
norowego dowodcc pierwszej wiezy i podarowala mu model okrgtu.
Opuszczajgc krq ownik Wiaczeslaw Michajlowicz pozostawil w ksig-
dze goAci honorowych nastgpuja,c4 notatkg:
,Gorgco pozdrawiam marynaxzy, dow6dc6w i pracownikow po-
litycznych. wspanialego okrgtu - krgzownika ?Krasnyj Kawkaz".
Takich okrctow miec bcdziemy tyle, ile nam, Zwi4zkowi Radzieckie-
mu,trzeba. Od was, towarzysze, zgda sag, abyscie zagwarantowali
Madame opanowanie skonmpl kowanej techniki okrgtu; dyscypling
i organizacjc, godne buduj;lcego socjalizm i kierowanego przez na-
sza partie bolszewick4 kraju. Wowczas gdy zajdzie tego potrzeba,
dacie niejeden przyklad chwalebnej walki * i winniscie sic powaznie
do tego przygotowac. Niech zyje nasza krzepn4ca Czerwona Flota".
Marynarze Radzieckiej Marynarki Wojennej rozwijali Sig
i krzepli w swym kunszcie, w opanowywaniu wojskowej kultury
morskiej.
W roku 1937 w odpowiedzi na oficjalne zaproszenie rzq,du bry-
tyjskiego, radziecki okrgt liniowy ,Marat" (obecnie ,Pietropaw
lowsk") udal sac do Anglii celem wziccia udzialu w uroczystosciach
koromacyjnych. W defiladzie morskiej braly udzial okrgty wojenne
wszystkich prawie marynarek swiata. Zaloga okrgtu radzieckiego na
oczach marynarzy waelu kraj6w wykonala w6wczas skomplikowany
manewr - zakotwiczenia sic sposobem fertoing ** w strefie silnych
pr4d6w przyplywowo-odplywowych. Najlepsze pod wzglcdem przy-
gotowania morskiego zalogi okrgtow floty angielskiej wykonywaly
ten manewr w ciagu 70-75 minut. Nasi marynarze pobili ten ,,re-
kord" wykonujgc caly manewr w ci4gu 53 minut, czym wywolali
zaohwyt uczestnik6w defilady na Spithedskiej Redzie.
Marynarka Wojenna painstwa radzieckiego krzepla i rosla wraz
z wykonywaniem stalinowskich pigciolatek.
* Jak wiadomo, kriownik wykonal ten nakaz z honorem i w czasie
Wielkiej Wojny Narodowej za bohaterskl dzialalnosc bojowa. kr#ownikowi
,,Krasnyj Kawkaz" nadano miano gwardyjskiego.
** Fertoing - spos6b zakotwiczenia przy pomocy dw6ch kotwic, przy
kt6rym okrct w kaz.dym 'polozeniu znajduje sic migdzy kotwicami. Spos6b
ten stosuje sic tam, gdzie maj4 miejsce silne przyplywy i odplywy. Zakotwi-
czenie sposobem fertoing wymaga duzej dokladnosci i zgrania w czynno?-
ciach zalogi i jest ?wiadectwem wysokiej kultury morskiej.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
W ciagu pierwszych dwoch pi@ciolatek Zwiqzek Radziecki zbu-
dowal okolo 500 nowych okr@tow wojennych. Jest to 4-krotnie wi@-
cej nit wybudowano w carskiej Rosji w ciagu dziesi@ciolecia poprze-
dzajacego pierwsza wojn@ swiatowa. Szerokiego rozmachu nabrala
rownoczegnie rozbudowa obrony wybrzeia i lotnictwa morskiego.
W roku 1939 flota Oceanu Spokojnego ? posiadala jut ponad
100 olcr@tow podwodnych i nadwodnych.
Na bazie utworzenia pot@2nego przemyslu socjalistycznego
partia i rzad postawily zadanie budowy wielkiej morskiej i oceanicz-
nej floty ZSRR i dalszego umoenienia radzieckiego kraju jako? po-
t@inego mocarstwa morskiego.
U progu trzeoiej stalinowskiej pi@ciolatki partia i rzad wysta-
pily z inicjatywy Staling z programem budowy godnej wielkiego
panstwa radzieckiego floty morskiej i oceanicznej.
Wyst@pujac w roku 1938 na pierwszej sesji Rady Najwy2szej
ZSRR Molotow mbwil: ,,...wzi46 si@ na serio do budownictwa floty
moglismy dopiero w ostatnich latach. Flota Baltycka i Czarnomor-
ska, Polnocna i Flota Oceanu Spokojnego zacz@ly jut rosnac tak, jak
przystoi wielkiemu panstwu radzieckiemu...
Pot@2ne panstwo radzieckie musi miec odpowiadajaca jego in-
teresom, godna n.aszej wielkiej sprawy flot@ morska i oceaniczna".
Narod radziecki zabral sit. z ogromnym entuzjazmem do reali-
zacji tego bolszewickiego programu. Budowniczowie okr@tow, robot-
nicy i in?ynierowie innych gai@zi socjalistycznego przemyslu, przy-
gotowujacy uzbrojenie i wyposaienie techni.czne dla okr@t6w, dokla-
dali wszystkich sil, aby wzmocnic xnaterialno-techniczna baz@ floty.
Z roku na rok wstgpowala do slu .by coraz wi@ksza ilos6 okr@tow.
W roku 1938 przemysl budowy okr@tow przekazal Marynarce
IV,ojennej pi@e razy wi@cej pod wzgl@dem tonazu okr@tow nadwod-
nych, nit w majacym najwy2sz4 produkcj@ w tej gal@zi, roku drugiej
pi@oiolatki.
Pierwsze diva zimowe miesiace (styczen-luty) 1939, w odr62-
nieniu od wszystkich ubieglych lat, r6wnie2 daly Marynarce Wojen-
nej uzupelnienie w postaoi nowych nadwodnych okr@tow bojowych.
Zaklady przemyslu budowy okr@tow godnie powitaly XVIII
zjazd parth, przekraczajac lutowy plan produkcji towarowej. W cia-
gu dwoch miesi@cy (styczen-luty) 1939 roku cala produkcja towa-
rowa ,stoczni w porownaniu do tychie miesi@cy roku 1938 wynosila
133,7 .procent, a produkcja obronna - 160 procent.
W tym czasie szczegol?nie czynny udzial w kierownictwie budo-
wa pot@2nej floty morskiej d o:ceaniczmej bral A.Gdanow. Byl on
czlonkiem Glownej Rudy Wojennej Marynarki.
Jui dawni?ej Gdanow jako kierownik leningradzkich bolszewi-
kow byl silme zwiazany z marynarka, szczegolnie zas z Flota Bal-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9 ,
tyckq, jej dow6dztwem, organizacjami partyjnymi i z marynarzanmi.
Potg2ne leningra.dzkie stocznie i inne przedsigbiorstwa przemyslowe,
pod kierownictwein danowa zaopatrywaly Radziecka Marynarkg
w now, wsp6lczesn4 technikg bojowa w coraz wigkszych ilosciach,
o wcia2 wzrastajacej jakosci.
W roku 19392danow, ju2 jako czlonek G16wnej Rady Mary-
narki Wojennej, odwiedzil stojaca na stra2y najwigkszych prze-
strzeni viodnych i najdlu2szych granic morskich Zwiazku Radziec-
kiego Flotg Oceanu Spokojnego. Na jednym z okrgt6w floty -
niszczycielu ,Wojkow" Andrzej Aleksandrowicz pozostawil w ksig-
dze gosci honorowych nastgpujaca notatkg:
?Zycze zalodze niszczyciela ,Wojkow" zdrowia i jak najlep-
szych sukces6w w przygotowaniu bojowym i politycznym z tym,
aby pelnila w pierwszych szeregach robotniczo-chlop:skiej Marynar-
ki Wojennej bojowa wartg na wodach Dalekiego Wschodu. Aby
w ka2dej chwili byla gotowa zada6 smiertelny cios przeciwnikowi,
ktory osznieli sig podniesc brudna lapg na swigte granice Zwiazku
Radzieckiego. Mocno sciskam wasze dlonie".
W jednym ze swych, wystapien Gdanow pod'kreshl szczeg6lna
troskg i uwagg, jakiej udzielal i udziela Stalin zagadnieniom wojsko-
wego bud-ownictwa morskiego. Gdanow m6wil:
,,Pierwszym inicjatorem i tw6rc4 budownictwa wielkiej floty,
morskich Sil Zbrojnych Zwiazku Radzieckiego, tak jak inicjatorem
i tw6rc4 wszystkich naszych poczynan, wielkich i malych, wszyst-
ldch naszych sukces6w i zwycigstw na froncie socjalistyeznego bu-
downictwa jest towarzysz Stalin".
Stalinowska troska o Marynarkg Wojenna i po?wiecana jej uwa-
ga !byly cuagle i konkretne. Sw6j rozw6j i wzmoonienie zawdzigcza
marynarka radziecka przede wszystkim partii i osobiscie Stalinowi..
W wystapieniu na XVIII zjeidzie?WKP(b) w marcu 1939 roku
Tewosjan, ktory kierowal w6wczas radzieckim przemyslem budowy
okrgt6w, m6wil:
,,Nie ma ani jednego projektu okretu, the ma ani jednego dzielai,
ani jednego malego lub wielkiego zagadnienia dotyczacego Marynar-
ki Wojennej, kt6re the przechodziloby przez rgce towarzysza Sta-
lina i co do kt6rego nie otrzymywalibysmy konkretnych wskaz6wek".
Pewiien inzynier-konstruktor w nastgpujacy spos6b opowiada
o udziale Staling w omawianiu zagadnien radzieckiego przemyslu
budowy okrgt6w. Na pewnym specjalnym pasiedzeniu byla mows
o terminach rozpoczecia budowy, o konstrukcji i o budowie wielkich
wojennych jednostek morskich. . I
?O czymkolwiek by the m6wiono - czy o jakosci ?poszczeg6l-
nych czgsci, czy o grubosci pancerza -- J6zef Wissarionowicz dawal
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
rzeczowe, glgboko sluszne uwagi. Po ka2dej replice szczeg6lowo wy-
pytywal o interesujqce go zagadnienie, radzil sig, uwa2nie wysluchi-
wal zdamia innych. Myslal jak gdyby na glos, nikomu nie narzucal
swego zdania, o niczym nie decyd-owal przedwczesnie... Szczeg6lnie
czujnde i uwa2nie ustosunkowywal sig towarzysz Stalin do wszelkich
przejaw6w nowatorstwa, do ka2dej inicjatywy skierobvanej na
wzmocnienie potggi Radzieckiej Marynarki Wojennej. Slysz4c o no-
wym projekcie J6zef Wissarionowicz oiywial sig, potakujq?co kdwal
glow4, osmielal, dawal natchnienie. Taki stosunek uskrzydlal nasz4
mysl zespolowq"
Za tym wszystkim krylo sip, glgbokie wnikamie w sedno rzeczy
d w azczeg613.
Omawiaj4c zagadnienia budownictwa Marynarki Wojennej Sta-
lin wykazywal wlasciwy mu szeroki horyzont umyslowy. Widzial on
nie tylko rysunid, line naniesione na kallkg, ale r6wnie2 stachanow-
c6w przemyslu budowy okrgt6w. Na tej samej konferencji Stalin dal
szereg uwag dotycz4cych systemu oplacania pracy robotnik6w stocz-
ni oraz ich znaczenia i miejsca w produkeji.
Stalin m6wil:
? Przeciei sprawa nie sprowadza sig tylko do dobrego planu.
Trzeba, aby budowniczy okrctu wiedzial, ie jego stachanowska pram
nie przepadnie, lecz bgdzie oceniona dobrze i w zaletinosci od za-
slug".
To wskazanie Stalina dalo dobre rezultaty zar6wno w jakoscio-
wyRn jak i ilo5ciowym wykonaniu planu budownictwa okrgt6w.
Stalin obejmowal spojrzeniem wodza the tylko jut spuszczone
na wode o?krety, ale r6wniei okrgty z jut skompletowanq zaloga.
Troszcczyl sig on przede wszystkim o ludzi, kt6rzy bcd4 kierowali
.okrgtami. ,. owarzysz Stalin m6wil, 2e nie trzeba, aby dowgdcy szli
Po ukonczeniu specjalnych szk6l od razu na okrct liniowy. Okrgt
liniowy - to sprawa bardzo skomplikowana, wym.agajaca wielkiego
prz3gotowania ride tylko teoretycznego, ale i praktycznego. Niechaj
dow6dca nauczy sic najpierw kierowa6 okrctami o mniejszym to-
naiu, niechaj nabierze doswiadczenia i zahartuje sic, w6wczas moina
bcdzie z takich ludzi ukompletowa6 zalogi okrgt6w liniowych".'*
Byly podoficer Floty Oceanu Spokojnego delegat do-Rady Naj-
wy2szej ZSRR 1 kadencji Berdnikow w swych wspomnieniach o spot-
kaniu mlodszych dow6dc6w Floty Oceanu Spokojnego z kierowni-
kami partii i rz4du, kt6re odbylo sic w grudniu 1935 roku, opowia-
da co nastgpuje:
* Zbi6r ?Stalin" na szescdziesigciolecie urodzin, wyd. , Prawda", str.
301-303.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
,,...I teraz odezuwam radosne wzruszenie na mysl o. tym, co
wtedy przeiylem. Ustawilisxn.y sig w mewielkiej sali Kremla. Nagle
z boicznych drzwi wyszedl towarzysz Stalin, a wraz z nim towarzysze_
Molotow, Woroszylow i Ordionikidze.
Towarzysz Stalin wszedl i zatrzymal sig tuz przy drzwiach.
:Spojrzal na nas i usmiedhnal sig tak cieplo, tak iyczliwie, ze z mo-
jej tremy nie pozostalo nawet sladu.
Rozpoczgla sig rozmowa z wielkim wodzem, prosta, serdeczna
rozm,owa. Towarzysz Woroszylow przedstawil mnie Jozefowi Wissa-
rionowi-czowi jako marynarza z okrgtu podwodnego. Towarzysz Sta-
lin zwrocil sic do mnie z pytaniem :
- Jak tam nasze okrgty podwodne?
- Dobre sa - mowig - towarzyszu Stalin. - Ale the to chcial
on ode mnie uslyszec. Zaczal nil od razu zadawac pytania o kon-
strukcjach i skladowych czgsciach podwodnej techniki. Interesowal
sig motoraani, przyrz4dami elektrycznymi, tym, czy zaloga jest wy-
godnie rozm.ieszczona. Bylem iaskoczony faiktem, jak dokladnie zna
Jozef Wissarionowiez nasze okrgty podwodne, jak troszczy sig o to,
.:aby kaidy z ni-ch byl doskonaly the tylko pod wzglgdem tech bojo-
wych, ale r6wnie2 pod wzglgdem wygbd zwiqzanych z pobytem za-
logi na okrgcie.
Towarzysz Stalin wypytywal jak spgdzamy czas po powrocie
z rejsow do bazy, jak nas iywia. Interesowal sig nasza gospodarka,
bytem, rodzina i tym, w jaki sposob sa zaspokajane nasze potrzeby
kulturalne. Nie tyliko wypytywal, ale wyjasnial i radzil. We wszyst-
1dm jaskrawo uwido,czniala sig stalinowska troska i goraca milosec
?do ludzi".
Partia i rzad stworzyly wszelkie warunki dla szybkiego rozwo-
ju kadr Marynarki Wojennej. Zatwierdzenie zgodnej ze Stalinowska
Konstytucja przysiggi wojskowej, przyjgcie na nadzwyczajnej
IV Sesji Rady Najwyiszej ZSRR ustawy o powszechnym obowiazku
sluiby wojskowej,,postanowienia Prezydium Rady Najwyzszej ZSRR
o czasdkresie sluzby w marynarce, decyzja Rady Komisarzy Ludo-
wych ZSRR i KC WKP (ib) o ustanowienlu Dnia Marynarki Wojen-
nej, polepszenie sieci wojskowych u?czelni morskich oraz wprowa-
dzenie stopni wojskowych - to i wiele innych jeszcze przedsigwzigc
zmierzaly ku uczynieniu floty panstwa 'ocjalistyczneigo potgzn4 flo-
ta pierwszej klasy.
Koanitet Centralny Wszechzwiazkowej Komunistycznej Parti
(bolszewi'kow) i rzad radziecki, ustanawiajac w roku 1939 Dzien Ma-
rynarki Wojennej, wskazywaly, 2e swigto wprowadza sig ,,...W ce-
lu mobilizacji szerokich mas ludzi pracy wokol zagadnien budow-
nietwa robotniczo-chlopakiej Marynarki Wojennej ZSRR i wokol
stojacych przed nil zadan..."
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Z woli partii komunistycznej i narodu radzieckiego w chwili roz-
poczcoia Wielkiej Wojny Narodowej istniala jut silna Marynarka
Wojenna, zdolna do wykonywania wraz z Armi?a Radziecka odpowie-
dzialnych zadan bojowych.
W sklad marynarki wchodzily okrcty liniowe, nowoczesne kra-
zowniki, niszczyciele i torpedowce, dywizjony okrct6w podwodnych,
scigaczy torpedowych, okrct6w stra2niczych, Acigaczy, okrctow pod-
wodnych, kutr6w opancerzonych, tralowc6w, jak r6wnie2 zgrupo-
wania lotnictwa morskiego i artylerii przeciw]otniczej oraz baterie
nadbrze2ne wielkiego kalibru. Spuszczano na wodc wcia2 nowe
okrcty - dumc radzieckiego przeinyslu.
W warunkach szybkiego rozwoju sil morskich wanym zada-
niem panstwowym stalo sic przygotowywanie kadr dla marynarki.
Tak jak dawniej tysiace najlepszych komsomolc6w szly ze skie-
rowaniai ii Komso?nolu do flot i flotylli. Z powodzeniem opanowy-
wali oni riowa skomplikowana technikc bojowa.
Wraz z rozwojem Radzieckiej Marynarka Wojennej rozwijaly
sic i krzeply wspaniale kadry dow6dc6w, pracownik6w politycznych,
in2ynier6w, technik6w, lotnik6w i marynarz-sipecjalist6w oddanych
bezgranicznie swej ojczyinie, partii i ukochanemu wodzowi Stali-
nowi. Wsr6d tych wspanialych ludzi jest wielu wychowank6w Korn-
somolu, :kt6rzy przyszli do marynarki w czasie pierwszych komso-
molskiich werbunk6w.
M. Kalinin wysoko ocenial role Komsomolu w budownictwie
floty :
,Patronat Konisomolu nad Marynarka Wojenna i lotnictwem -
to jedna ze wspanialych kart w historii Komsomolu. Tysiace najlep-
szych komsomolc6w poszly do floty, watapily do wojskowych u?czel-
ni morskich i do czasu wybuchu wojny nasza Marynarka Wojenna
wyroisla na wielka silt".* i
W okresie pokojowego budownictwa socjalistycznego, w latach
pierwszych stalinowskich picciolatek, okrcty i oddzialy Radzieckiej
Marynarki Wojennej zdecydowanie staly na stray interes6w pan-
stwa radzieckiego i z honorem przeszly przez szereg pr6b bojowych,
staczajac walki z wrogami i wykazujac, 2e sa zdolne i umiej4 stan46
w obronie wolnosci i niezawislosci swej ojc.zyzny.-
Latem 1929 roku ?na polecenie japoriskiej soldateski rozpoczcly
sic prowokacje na Chifisko-Wschodniej linii kolejowej (KW2D). Je-
sienia tego roku biali generalowie chi.riscy ostrzelali terytorium ra-
dzieckie i statki radzieckie na Amurze oraz pr6bowali wysadzic na
brzegu desant, spotkali sic jednak ze zdecydowana odprawa. Armia
* M. Kalinin, Bojowy pomocnik partii bolszewickiej, wyd. ,Mloda
Gwardia", 1943, sir. 6.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
Radziecika pobila na glowg rozwydrzonych prowokatorow wojny.
Amurska flotylla wojenna zniszezyla prawie w calosci sungaryjskq.
flotyllg wojenn4 ,przeciwni'ka i wraz z jednostkami armii wzigla
udzial w likwidacji b`alych band mand2urskich i chinskich pod mia-
stem Fugdin i w innych miejscaeh. Flotylla amurska zostala przez
rzzd odznaczona za to zwycigstwa orderem Czerwonego. Sztandaru.
W roku 1938 nad jeziorem Chasan w czasie walk z japonskimi
samuraiami, bralo udzial jedno ze zgrupowan lotniczych Floty
Oceanu Spokojnego.'
W roku 1939 dnieprowska flotylla wojenna wsp6ldzialaj4c z woj-
skami Armii Radziedkiej brala udzial w wyzwoleniu mas pracuj--
cych Zach?odniej Ukrainy i Zachodniej Bialorusi.
W latach 1939-1940 odznaczona orderem Czerwonego Sztan-
daru Flata Baltycka brala czynny udzial w wake z bialofinami.
W trudnych warunkach zimowych o'krgty podwodne marynarzy
baltyckich dzialaly na szlakach komunikacyjnych wroga, okrgty nad-
wodne ostrzeliwaly nieprzyjacielskie umocnione pozycje, urzQdzenia
nadbrzeine itd., lotnicy morscy brali udzial w ustaleniu przewagi
w powietrzu oraz w wake przeciwko 2egludze i finskim jednostkom
14dowym; marynarze walezyli r6wnie2 i na lie - w oddzialach
narciarskich itp.
Nie mo2na to .pomin46 milczeniem ogroannej pomocy, jak4 otrzy-
mali bialofinowie od anglo-amerykanskieh hnperialistow w postaci
techniki wojennej i ?pi,enngdzy. Co wigcej, opracowany byl jut plan
wysylania na pomoc bialym Finom specjalnego korpusu ekspedycyj-
nego. Anglia i USA okazywaly tg pomoc, miino 2e Finlandia byla
wowczas sojusznikiem hitlerowskich Niemiec.,
Wszystkie to fakty -staj4 sig szezegolnie zrozumiale w swietle
zakrojonych na szerokq skalg antyradzieckich planow i:mperiali-
stow. Daleko id4ce zakusy, ianp.erialistow olbejmowaly, jak wiadomo,
zamiar poszczucia faszystow hitlerowskich na ZSRR, zamiar skiero-
wania niemieckiej a-gresji na wsehod. Wiadomo.rownie2, 2e hitle-
rowsk4 maching wojenn4 budowano i doskonalono przy jawnym
poparciu kapitalu anglo-amerykanskiego. W czasie walki, a nawet
jut w czasie toczacej sag przeciwko hitlerowskim Niemcom wojnie ani
Francja, ani Anglia nie wykazywaly jakiejkolwiek aktywnosci. Dla
migdzynarodowych wodzirejow imperialistycznych glownym wro-
giem - wrogiem Nr 1 - byl i pozostal Zwiazek Radziecki. Rozgro-
mienie bialych band finskich bylo ciosem zadanym wszystkim tym
antyradzieckirn intrygom.
Partia bolszewicka i rzgd radziecki uwaanie obserwuj4c intrygi
niemieckiego faszyzmu i prowokatorsk4 politykg kol imperialistycz-
nych Anglii, Francji i Ameryki, ktore wyhodowaly faszyzm n1emiec-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 -
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
ki i sklerowaly jego agresJe, przeciwko Zwiazkowi Radzieckiemu,
przedsiewziely w pore kroki w celu utworzenia w .okresie 1939-
1.940 ?frontu wschodniego" przeoiw.ko hitlerowskiej agresji. Utwo-
rzenie tego frontu, ktory przechodzil. od Morza Baltyckiego do Ozar-
nego przez Wyborg-Kowmo-Bialystok-Lwow, tj. o setki kilo-
metrbw na zachdd od starych granic ZSRR, bylo wainym czynni-
Idem w powodzeniu obrony Z-vviazku Radzieckiego przeciwko agresji
Niemiec hitlerowskich.
Partia bolszewicka, idac za wskazaniami Stalin, ktory uczyl, ie
konieczne jest utrzymywanie kraju w gotowosci mobilizacyjnej na
wypadek zbrojnego napadu z zewnatrz, konsekwentnie i zdecydowa-
nie w ci4ggu dlugiego czasu przygotb-vvywala w.szechstronnie Zwiazek
Radziecki do aktywnej obrony.
W wyniku realizowanej w latach stalinowskich pieciolatek ra-
dzieckiej polityki uprzemyslowienia kraju i ko1?ektywizacji gospodar-
ki rolnej utworzono potezn.a baize ekonomiczna, ktora mogla byc wy-
korzystana dla aktywnej obrony panstwa.
Polityka partii bolszewickiej umoiliwila produkowanie w do-
stateczn:ej ilosoi metalu na wyrob uzbrojenia i wyposaienia oraz
urzadzen dla przedsiebiorstw, paliwa dla podtrzymywania pracy
przedsiebiorstw i transportu, bawelny na wyrob umundurowania
i chleba dla zaopatrywania armii i floty.
W latach stalinowskich pieoiolatek dokonaly sie w kraju ra-
dzieckim wielkie przemiany rewolucyjne. ZSRR przeksztalcil sie
z kraju zacofanego w potezne mocarstwo przemyslowe. Armia Ra-
dziecka i Marynarka Wojenna otrzymaly od przemyslu pierwszo-
rzedna jak na owe czasy? tech:nike i posiadaly umiejace wladac to
technika kadry. W kraju radzieckim stworzono wszelkie niezbedne
dla prowadzenia wspolczesnej woojny warunki.
ZSRR byl przygotowany do aktywnej obrony przed napadem
pannstw imperialiistycznych.
Wielka Wojna N.arodowa byla najpowainiejszi proba dla ca-
lego narodu radzieckiego, dla wszystkich Sil Zbrojnych, a tym sa-
mym i dla. Marynarki Wojennej.
Przygotowaniem do tej proby byl wlasnie okres pokojowego
budownictwa so?cjalistycznego, okres rozwoju i doskonalenia Sil
Zbrojnych ZSRR.
Sily Zbrojne Zwiazku Radzieckiego, w oiparciu o silne zaplecze
panstwa socjalistycznego, w oparciu o wszystkie osiagniecia uzy-
skane w roinych dziedzinach dzialalnasci ludzi radzieckich, kiero-
wanych przez dogwiadczona partie bolszewicka, rozgromily niemiec-
kich zaborcow faszystowskich i ich sojusznikow. W Zvwiazku Ra-
dzieckim utworzeno w latach stalinowskich pieciolatek baze ma-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
terialn4, ktora byla w stanie dac armuii i marynarce wszystkie ro-
dzaje pierwszorzednego uzbrojenia i niezwykle roznorodnego zaopa-
trzenia.
W szczeg6lno4ci, jak wykazalo doswiadczenie Wielkiej Wojny
Narodowej, okrety radzieckie pod wzgiedem techniezno-taktycznych
wlasciwosci nie tylko nie ustePowaly niemieGki?n, ale przew$-
szaly je.
Wychowani przez partig Lenina-Stalina na najlepszych bojowych
i rewolucyjnych tradycjach, uzbrojeni w stalinowska naukg wojen-
n4, radzieccy marynarze wykazali w czasie Wielkiej Wojny Narodo-
wej 1941-1.945 roku bezgraniczne oddanie ojczyznie oraz przyklady
wytrwalosci, mgstwa i wojskowego_ kunsztu.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
V. RADZIECKA MARYNARKA WOJENNA W CZASIE
WIELKIEJ WOJNY NARODOWEJ 11
W czasie Wielkiej Wojny Narodowej przeciwko hitlerowskim
najeidicom i japonskim imperialistom na wszystkich etapach dzia-
lan bojowych Sil Zbrojnych ZSRR decyduj4c4 role odgrywala Armia
Radziecka.
Marynarka Wojenna byla wiernym, wyprobowanym i niezastg,-
pconyin pomocnikiem Armii Radzieckiej. Szlak bojowy Radzieckiej
Marynarki Wojennej w czasie Wielkiej Wojny Narodowej okreglila
stalinowska nauka wojenna, ktorej jedn4 z podstaw stanowi wspol-
dzialanie roznych rodzajow broni przy decyduj4cej roll wojsk 1--
dowych.
Na dlugo jeszcze przed Wojny Narodow4 Stalin sformulowal te-
zc, kt6ra stala sic klasyczn4 dla nau3d wojennej :
,,Sztuka toczenia wojny w warunkach wspolczesnych polega na
tym, aby ?opanowawszy wszystkie formy wojny i wszystkie zdobycze
nauki w tej dziedzinie rozsgdnie je wykorzystac, umiejctnie kojarzy6
lub we wlasciwym czasie stosowac to czy inn4 z owych form w za-
leznosci od sytuacjl... Formy organizacji wojska, rodzaje i kategorie
wojsk przystosowuje sie zazwyczaj do form i sposobow toczenia woj-
ny. Ze zmian4 tych ostatnich zmieniaj4 sic pierwsze... Zadanie sztu-
ki wojennej polega na tym, aby zapewnic sobie posiadanie wszystkich
rodzajow wojsk, doprowadzic je do doskonalosci, umiejgtnie koja-
rzyc ich dzialania".*
Stalinowska nauka wojenna w sposob glcboki i naukowy okre-
slila role d znaczenie roznych czynnikow (politycznych, ekonomiez-
nych i wojskowych) dla osi gniccia zwyeiestwa w wojnie. Stall-
nowska nauka wojenna uwzglcdniaj4c slusznie niezwykle szybki po-
J. Stalin, Dziela, t. 5, str. 175 i 176, Wyd. ,Ksi4?ka i Wiedza" 1950, r.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
step techniki bojowej, we wlasciwy spos6b wskazala miejsce wszyst-
kich rodzaj6w broth - piechoty, czolgow, artylerii oraz lotnictwa
i Marynarki Wojennej - w systemie Sil Zbrojnych panstwa ra-
dzieckiego oraz perspektywy ich rozwoju. Radzieckiej nauce wojen-
nej szczeg6lnie oboe byly zawsze wojskowe doktryny morskie, kt6re
odrywaly marynarkg od wojsk 14dowych, przeciwstawialy ja tym
ostatnim i:przedstawialy marynarkg jako czynnik decydujacy i dzia-
lajacy samodzielnie. Radziecka nauka wojenna w og6le wykryla cal-
kowita bezpodstawnosc takich jednostronnych doktryn, kt6re glo-
ryfikuja jakis jeden rodzaj wojsk, techniki wojskowej tub broth
(np. 1?otnictwo, czolgi lub tylko bombe atomowa) jako uniwersalny
srodek, zdolny zadecydowac samodzielnie o losach wojny. Radzieeka
nauka wojenna bronila zawsze tezy, 2e tylko polaczenie wszystkich
rodzaj6w broth i -dobrze zorganizowane ich wsp6ldzialanie przy
zachowaniu decydujacej roli wojsk 14dowych mole zapewnid
zwyciestwo.
Polerane przez the dajace sig pogodzic sprzecznosci klasowe
i ostre starcia interes6w poszczeg6lnych grup i warstw spolecznych
spoleczenstwo kapitalistyczne nie mote i the bgdzie moglo, co jest -
rzecza naturalna, zapewnM prawdziwej jednogei wszystkim swoim si-
lom zbrojnym, pomimo przedsiewzigtej w tym kierunku pr6by. Jesz-
cze przed druga wojna swiatowa strach przed rosnace, 6wiadomoAci4
klasowa mas pracujacych zmusil bur2uazyjnych teoretyk6w do szu-
kania sposobu zamiany armii masowych na niewielkie, ale w wy-
sokim stopniu zmechanizowane armie zawodowych najmit6w.
R6wnoczesnie opierakcy sig na burauaazyjnym Awiatopo'gladzie i na
reakcyjnej filozofii idealistycznej teoretycy wojskowi the mogli, oczy-
wia?cie, wlasciwie ocenic roll i znaczenia ka2dego z rodzaj6w broth;
the mogli r6wniei przewidziec wymagan, kt6re postawi przed nimi
przyszla wojna.
Nie tak dawn ci sami bur2uazyjni ?uczeni" uwa2aj4c, i2 s4 je-
dynymi posiadaczami ?tajemnicy" produkcji broth atomowej, vyszel-
kimi sposobami glosili jej ,wszechpotQgQ wobec wszystkich pozo-
stalych rodzaj6w techniki bojowej. Wiadomo r6wnie2, 2e za granica
dzialania bojowe lotnictWa, marynarki i innych rodzaj6w broth, ktd-
ce ju2 mialy miejsce, tak zreszta jak i r62ne wsp6lczesne ekspery-
menty w dziedzinie techniki wojskowej, bardzo czgsto the sa na-
swietlame obiektywniie, lecz pod katem widzenia interes6w kapitali-
stycznych kompanii i monopoh - budowy okrgfow, lotnictwa itp.
Niekiedy wyciagano r6wnie2 nieobiektywne wnioski z doswiadczen
wojny.
. . Zupehue inna sytuacja istniala i istnieje w Zwiazku Radzieckim.
U podstaw jedno?sci bojowej wszystkich element6w Sil Zbrojnych
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
ZSRR le2y jednosc ?moralno-polityczna narodu radzieekiego, spo-
leczno-klasowa jednorodnosc zapleeza a frontu Armii Radzieckiej,
jednosc swiatopoglgdu, ideologii wojskowej, opieraj4cej sig na nauce
marksizmu-ileninizmu, oraz jednosc polityeznego i wojskowego kie-
rownictwa, ktore sprawuje partia bolszewicka, rz4d radziecki i oso-
biscie Stalin.
Rola Radzieckiej Marynarki Wojennej w ezasie Wojny Narodo-
wej zostala okreslona przez stalinowsk4 naukg wojenna,, ktora prze-
widziala charakter przyszlej wojny. Na tej podstawie opieralo sig
wychowanie kadr wojskowych. Bylo ono w calosei nastawione na
opanowanae najnowszych metod ~prowadzenia dzialan bojowych, na
calkowite wykorzystanie wszystkieh motliwosci wspolczesnego
uzbrojenia i srodkow technicznych oraz na stale doskonalenie orga-
nizacji Sit Zbrojnych i kierownictwa nimi. Bojowe i polityczne przy-
gotowanie Marynarki Wojennej bylo zawsze przeniknigte duchem'
pomocy wojskom ladowym w wykonaniu operacyjno-strategicznych
zadan.
Tworz4c marynarkg panstwo radzieckie wychodzilo z nieza-
chwianego zalo2enia, 2e w przyszlej wojnie decydujgca rola przy-
padnie wojskom 14dowym, marynarka zas i lotnictwo bgd4 im po-
magaly w wykonaniu zasadniczych zadan wojny. Slusznosc tego
zalo2enia potwierdzilo doswiadczenie Wielkiej Wojny Narodowej.
I w jakikolwiek sposob rozdmuchiwaliby obecnie Anglo-Amerykanie
skalg i znaczenie dzialan ich floty w czasie drugiej wojny swiatowej,
faktem pozostanie, 2e decyduj4ce rozgromienie wroga mialo miej-
sce na l4dzie, na polach walki, a dokonaly go wojska radzieckie.
Radzieckie Dowodztwo Naczelne przejrzalo w trakcie wojny zamiary
przeciwnika i nie tylko pokrzy2owalo ich zrealizowanie, ale zade-
monstrowalo czynem wszechstronna, wy2szosc radzieckiej sztuki wo-
jennej nad niemieck4.
Niemey hitlerowskie rozpoezgly grabie2ez4 wojny zaborcz4 prze-
ciwko ZSRR w korzystnych dla siebie kierunkach. Armia niemiecka
byla jut calkowicie zmabilizowana i miala doswiadczenie w prowa-
dzeniu wojny na iterenie Europy zachodniej. 170 niemieckich dy-
wizji, uzbrojonych w tysigce czolgow i samolotow, gci4gnigto nad
granite ZSRR i znienacka rzucono przeciwko Krajowi Rad. Sily
Zbrojne milujacego pokdj Zwigzku Radzieckiego znalazly sig na po-
cz4tku wojny w niekorzystnej sytuacji. Pod naporem przewazaj--
cych liezebnie sit i techniki wroga, ktory wykorzystywal przewagg
zdobytq niespodziewanym napadem, Armia Radziecka zmuszona by-
la, tocz4c walk!, cofac sag w glgb kraju.
Dowodztwo hitlerowskie liczzc na blyskawiczne rozgromienie
ZSRR, na szybkie zdobycie Moskwy i Leningradu, the licz4c Sig
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
z ogromnymi stratami armii niemieckiej w ludziach i technice, rzu-
calo na front rad.iecko-niemiecki swe rezerwy.
Armia Radziecka pod kierownietwem towarzysza Stalina sto-
sowala taktykg aktywnej obrony, kt6rej celem bylo wyczerpanie
sil przeciwnika, maksymalne wyniszczenie jego iywej sily i techniki.
oraz przygotowanie warunk6w dla przejscia do natarcia.
Rozgromienie niemieckich wojsk faszystowskich pod Moskw4.
bylo decydujacym wydarzeniem pierwszego roku wojny i pierwszq.
wielkk klgska Nieme6w w czasie drugiej wojny awiatowej. Armia.
Radziecka bior4c w czasie bitwy stalingradzkiej inicjatywg w swe
rgce kontynuowala operacje ofensywne. Rozpoczglo sic masowe wy--
pgdzanie wroga z kraju radmeckiego. Rozgromienie Niemcow pod'
Kurskiem mialo decyduj4ce znaczenie dla dalszego przebiegu wojny.
,,Jesli bitwa pod Stalingradem - m6wil Stalin - zapowiadala
zmierzch niemieckiej armii faszystowskiej, to bitwa pod Kurskiem
postawila jq, w obliezu katastrofy".
Stalin ,przeprowadzil w swych historycznych wyst4pieniach glc
bokal analizc rozgrywaj4cych sig wydarzen i sprecyzowal zadania.
armii, marynarki i narodu w obronie socjalistycznej ojczyzny.
W nieublaganej wojnie przeciwko hitlerowskim najeidicom ma
rynarka ZSRR, tak jak tale Sily Zbrojne i caly nar6d radziecki,,
przeszla cigil pr6bg, wnoszgc powainy widad w og6lne dzielo zwy-
eicstwa nad wrogiem.
G16wne uderzenie staral sic przeciwnik zadac Radzieckim Silom.
Zbrojnym na laldzie. Rozwijajatc dzialania wojenne przeciwko ZSRR,
hitlerowcy starali sig rozdrobnac armie lgdowe, wziac je w kleszcze
oraz obejsc ze skrzydel i od tylu. Pod tym wzglcdem dla dow6dztwa,
niemieckiego bylyby bardzo pongltne o(peracje morskie (m. in. de-
santowe) na skrzydlach Armii Radzieckiej przylegajgcych do Bal--
tyku, Morza Czarnego i Morza Barentsa.
W okresie Wielkiej Wojny Narodowej gl6wne zadanie Radziec-
kiej Marynarki Wojennej polegalo wlasnie na tym, aby udaremnic
uderzenie od strony morza na skrzydla Armii Radzieckiej. Zadanie?
to postawione przez Naczelne Dow6dztwo marynarze wykonall z ho--
norem. Na zadnym o?dcinku nawet w okresie ofensywy armii hitle-
rowskieh skrzydla radzieckich front6w ladowyoh ani raze nie zo-
staly zaatakowane od strony morza.
Nacierajacy przeciwn k nie byl w stanie wysadzic na radzieckiun-
wybrzeiu aid jednego desantu. ' Pr6by przeciwnika zmierzajace do
wysadzenia desantu w rejonie zatoki Lyn (wyspa (5sel), na wyspie?
Sucho (jez. Ladoga), przedsicwzicte w 1941-1942 r. zakonczyly sic
calkowitym niepowodheniem. Charakterystyczne, ie w czasie wsciek-
lego natarcia wroga na Kuban i Kaukaz waski pas cieesniny Ker-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
,czenskiej. stanowil dia hitierowcow zaport nie do przebycia,
a przecie2 wlasnie tidy przechodzila, najkrotsza droga z Polwyspu
J rymskiego na Polwysep Tamanski. Nieco pozndej admiral Doenitz,
ktory zostal mianowany glownodowodzgcym wszystkich sil morskich
Niemiec, zaplanowal desant na radzieckiej Polnocy. Jednak i tej kon-
cepcji nie mogli Niemey zree.lizowac. Tyly i skrzydlo Armii Radziec-
kiej byly szczelnie zamknitte przed niemieckimi desantami wojen-
nymi zarowno w czasie aktywnej obrony, jak tee i w czasie walk
ofensywnych Armii Radzieckiej. Przedsitwzitte przez Niemcow 1
wraz z bialofinami w 1944 r. proby wysadzenia desantu na wyspie
Nerwa (czerwiec 1944 r.), proby desantu Niemcow na wyspie Chog-
land (wrzesien 1944 r.) rowniez zakouczyly sit calkowit4 kltskq.
'Szczegolnie charakterystyczne jest to ostatnie wydarzenie. Na plate
i nadbrzeze wyspy Chogland, ktora znajdowala sit jeszcze pod do-
wodztwem finskiego komendanta, wysadzono 700 Niemcow, ktorzy
zacztli sit szybko posuwac w glgb wyspy. Rownoczesnie wysadzono
do 1. 600 Niemcow na polnocnym kran?cu wyspy oraz na wybrzezu za-
?chodnim. Dowodztwo niemieckie przedsitwzdtlo to w celu zajpcia
wyspy swych niedawnych sojusznikow - Finow przed uplynipciem
terminu ewakuacji wojsk niemieckich z Finlandii. Jednak dalsze
,dzialania Niemcow zostaly to przerwane przez interwencjp Floty
Baltyckiej jej lotnictwo zadalo wrogom szereg druzgocgcych? cio-
sow. Dowodca niemieckiego desantu nie otrzymawszy dalszych posil-
kow i pozbawiony wsparcia swych okrptow wojennych, ktore poniosly
dune straty i odplyntly, wolal poddac sit do niewoli.
Jesli rozmieszczone na wybrzezach morsli,ch tyly i skrzydla
Armii Radzieckiej okazaly sit dla przeciwnika nieosi4galne, to sily
morskie ZSRR dokonaly w czasie wojny, zarowno w okresie aktyw-
nej obrony, jak 1 w okresie natarcia Armii Radzieckiej, ponad 100
,operacji desantowych w skali taktycznej. Stanowily one jaskrawy
wyraz scislego kontaktu i nierozerwalnego wspoldzialania armdi
i Marynarki Wojennej. Nalezy poza tym podkreslic, ze operacje de-
santowe s4 najtrudniejszq forma tego wspoldzialania.
Oparta na scislym wspoldzialaniu- marynarki d wojsk ladowych
o,peracja desantowa stanowi z reguly zdecydowany i smialy manewr,
tj. spelnia warunek, bez ktorego w ogole niemozliwe jest zwycipskie
natarcie.
W trakcie wojny marynarka zdobyla dune doswiadczenie w prze-
prowadzaniu operacji desantowych. Oficerowie radzieccy wniesli w ,bp
dziedzine dzialalno?ci bojowej wiele nowego i wzbogacili wojskowq
taktykp morsk4 w nowe metody walki w skomplikowanych warun-
liach. Dlatego tez udawalo sit radzieckim marynarzom w trakcie
niebywalego pod wzgltdem tempa natarcia wojsk l4dowych isc z ni-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
mi doslownie ramie przy ramieniu,' pomagaj4c im przez wysadzanie
desant6Nv na glgbolkich tylach przeeiwnika. Wszystko to bylo d1a
Radzieckiej Marynarki Wojennej niezwykle p,o2ytecznq szkola dzia-
la.n na kazdym teatrze .wojennym, wszgdzie -tam, gdzie trzeba bylo
bronic interesow panstwa radzieckiego. Doswiadczenia - wojny
1942--1945 roku na Oceanie Spokojnym, r6wnie2 wykazaly, ze d1a
marynarki szczegolnie waana jest umiejetnosc przeprowadzania
kombinowanych, ,amfibijnyeh", tj. desantowych operacji.
R62ne okrgty d inne jednostki plywajgce floty i flotylli ZSRR
wysdzaly z powodzeniem desanty w warunkach silnej obrony prze-
ciwdesantowej zarowno na niewyposazony brzeg (Polwyspy Ker-
czenski i Tamanski), jak tez wprost w opanowanych przez przeciw-
nika portach (N.oworosyjsk, Pinsk, . Linachamari, Pietrozawodsk
i in.). Kandy desant przeksztalcal sie z reguly w nowq, operacjg -
wspieranie dzialan wojsk desantowych na brzegu.
Jedn4 z najbardziej trudnych i powa2nych operacji desanto-
wych byla operaoja nowor`osyjska (10-16 wrzesnia 1943 roku). Do-
wodztwo' Naczelne postawilo wowczas przed frontem polnocno-kau-
kaskim i Flota, Czarnomorska, zadanie : wspolnym uderzeniem z 14du
i desantami z morza zajoc port i miasto Noworosyjsk.
Zadanie to bylo bardzo skompli+kowane i powiazane z wielkimi
trudnosciami. W ciggu roku swego gospodarowania w Noworosyj-
sku Niemcy poezynili wiiele wysilkow, aby zarowno w miescie, jak
i na ladowych i morskich przedpolach utworzyc siln4 obrong. W por-
cie, na Zboczach gor i w budynkach miasta przeciwnik urz4dzil
mnostwo gniazd ogn owych oraz utworzyl potg2ny system ognia
a+rtylerii, mozdzierzy karabin6w maszynowych.
Przeciwnik przeksztaicil domy i eale dzielnice w punkty oporu,
wybudowal wiele D:GO i DZGO ** oraz zaminowal ulice. Na prze-
strzeni 18 kilometrow (od gory Dolgaja do Myschako.), a szczegol-
nie w porcie front byl simile nasycony srodkami ogniowymi. Na
ka2dym kilometrze frontu znajdowalo sie -od 600 do 1 300 2olnierzy,
40-50 ' kara.binow maszynowych, 17-20 mozdzierzy, 10-25 dzial.
Niemcy mieli mo2no96 skupienia na desancie radzieckim ognia 160
dzial, przy iczym 50 dzial moglo ostrzeliwac port.
Nalezy podkreslic, 2e natychmiast po rozpoczgciu operacji de-
santowej Niemcy zwigkszy1i alosc s.rodkow agniowych, sci4gaj4c do-'
datkowe. Pas przybrzezny, podejscia do nadbrze2y i basenow oraz
morskie iprzedpola miasta byly zaipinowane.
Decyd?ajgca, role winna to byla odegrac snuala, zuchwala ope-
DGO = dlugofrwale gniazdo -ogniowe.
DZGO - drewniano-ziemne gniazdo ogniowe.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
racja desantowa w porcie noworosyjskim poprzez jedyne, waskie
wejgoie zamknigte bonami i zanninowane przez przeciwnika.
Plan operacji polegal na tym, aby wyaadzic w porcie noworo-
syjskinn wojska desantowe, zdemoralizowac obrong przeciwnika
i w wythku rbwnoczesnega natarcia jednostek Armii Radzieckiej od
strony ladu -- z kierunku fabryk cementu i Myschako - zdobyc
miasto szturmem i w dalszym ciagu rozwijac natarcie.
W celu zrealizowania tej operacji desantowej do portu Helen-
diik sciagnieto r6ine grodki desantowe - kutry, lodzie motorowe
i barki.
Morska przeprawa desantowa odbyla sig bez przeszk6d ze stro-
ny przeciwnika. ?Okrety podeszly niezauwaione do punktu wyjgcio-
wego operacji, przeciwnik zag spostrzegl desant dopiero po zakon-
czeniu przygotowania artyleryjskiego.
W rezultacie pierwsza grupa okrgt6w zbli2yla sig do nadbrze2y
i wysadzila desant bezposrednio pod oslona zapory ognia artyleryj-
skiego. Totei straty radzieclde byly zupelnie nieznaczne.
Na kilka minut przed wplynigeiem do; zatoki gl6wnych ail zo-
staly aniszczone bony. Grupa szturmowa opanowala wschodnie i za-
chodnie molo, oczygcila wejgcie do portu i umiegcila na molo gwiatla
wejgciowe. W glad za tym do ibasen6w portowych wdarly sig gciga-
cze torpedowe, ktore wystrzelily kilkadziesiat torped w kierunku
nadbrze2y w miejsca, gdzie znajdowaly sig gniazda ogniowe prze-
ciwnika. Wybuchy torped spowodowaly due uszkodzenia 2elazo-be-
tonowych i ?innych umocnien przeciwnika, DGO i DZGO oraz
w znacznym stopniu sparahiowaly opor wroga.wobec desantu.
Od razu po zniszczeniu bon6w w glad za gcigaczami torpedowymi
skierowaly sig do portu okrgty desantowe. Przeciwnik zaczal je
ostrzeliwac,zmasowanym ogniem artylerii i mozdzierzy.
Od poiar6w, kt6re wybuchaly na brzegu, od l cznych rakiet
i pocisk6w gwietlnych w porcie bylo widno jak w dzien.
Ladowanie ~oddzial6w desantowych mirno niezwykle zacieklego
oporu Niemc6w odbywalo sig zgodnie z plamem dow6dztwa radziec-
kiego.
Dzigki naglemu ladowaniu, gwaltownemu dzialaniu okrgt6w
i jednostek desantowych, dzigki osobistemu przykladowi komuni-
stow i komsomolc6w, og6lnemu zrywowi bojowemu i wykazanemu
w czasie walki bohaterstwu marynarzy i oficer6w okrgt6w radziec-
kich i wszystkich uczestnik6w desantu, przeciwnik zostal szybko
wyparty z obu falochron6w, z nadbrzeiy, przystani i z portu.
W ciqgu nastgpnych pigciu dni okrgty, artyleria i lotnietwo Ma-
rynarki Wojennej czynnie wspomagaly walki rozwijajace sib w sa-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
mym miescie, ktdre 16 wrzesnia bylo jui calkowicie oczyszczone od
przeciwndlka przez jednost~ki Armii Radzieckiej.
W walkach o Noworosyjsk wsrod jednostek marynarskich szcze-
golnie wyroinil sig samodzielny batalion piechoty morskiej pod do-
wodztwem kapitana Botylewa. Wysadzeni w samym porcie iolnie-
rze batalionu pod kierownietwem mginych i doswiadczonych ofice-
row odbijald Ndemcom dom za domdm, ulicg za ulicq, dzielnicg za
dzielnicq., ;bezlitoAnie niszcz4c wrogow.
Przerzedzona garstka iolnierzy z dow6dc4 batalionu Botylewem
na czele bronila sig trzy doby w jednym z budynkow miasta. W cia-
gu jednej tylko nocy odparli oni szesd zacieklych atakow Niemcow.
W ciggu trzech dni wspiesany przez ezolgi wrog atakowal morskich
piechurow 28 razy, ale nie udalo sig faszystom zlaxnad wytrwaloici
marynarzy. Botylew wycienczyl wroga, wyparl go z przyleglych ulic,
poprowa,dzil pozostalych przy iyciu iolnierzy do ataku i polgczyl sig
z jednostkami Armii Radzieckiej. Dowodca batalionu kapitan Boty-
lew d dowodca kompanii fizylierow kapitan Rajkunow otrzymali ty-
tuly Bohaterow ?Zwiazku Radzieckiego.
Nawet to operacje desantowe, ktore ze wzglgdu na sw6j del
i skalg mialy jedynie ograniczone znaczenie, wykonywali maryna-
rze po mistrzowsku, z entuzjazmem bojowym, mginie i bohatersko.
Nawet w najcigiszych warunkach walki, dostajqc sig czasami
w zwarty ,pierscien licznych wrogow, ranni marynarze z oddzialbw
desantowych idqc za przykladem komunistow i komsomolcbw, prze-
kladajac smierd nad niewolg nigdy nie pomysleli nawet o poddaniu
sig przeciwnikowi.
I to wla6nie obraz radzieckiego iolnierza, radzieckiego maryna-
rza stawal przed swiatem w calej okazalosci, w calym swyim ducho-
wym- pigknie i niezlomnej mocy.
W marcu 1945 roku 55 czarnomorskich marynarzy z batalionu
piechoty morskiej majora Kotanowa i 12 czerwonoarmistow - sa-
perow jednej z jednostek armii; wyprzedzajgc nacierajgce wojska ra-
dzieckie, udalo sig do portiu. Nikolajew celem dokonania desantu. De-
sant prowadzil do walki slawny dowodca st. lejtnant Konstanty
Olszanski. Marynarze ulokowali sic z trudem w kilku niewielkich
lodziach ryybackich. Postanowili nie brad ze sobq prowiantu i wody:
wa6niejsze bylo zabranie zatpasu amunicji.
Lodzie odbily w ciemnosciach od brzegu i ruszyly w gorg Po-
ludniowego Bugu. Wial przeciwny wiatr. Lodzie z trudem posuwaly
sit, naprzod, przezwyci@iajgc silg wiatru i ?prgdu.
Zwycigiyla wola radzieckich 2olnierzy. Nie zaczglo jeszeze ?wi-
tad, kiedy lodzie zblityly sig do mola portu handlowego w rejonie
nowego elewatora. Bylo to 26 ;marca 1944 roku.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Marynarze, the naru!szajac ciszy, zlikwidowali trzech faszystow-
skich wartownikow, wyslali naprzod zwiadoweow I ruszyli razem
w glab tylow wroga. W poblii{u biur .portowych oddzial zaczail sig.
Dowodca wybral pozycjg. Oddzial desantowy zaj4l w celu obrony
dlugi, murowany budynek, w ktorym kiedys znajdowal sig chlew.
Utworzono obrong okr'gzna,.
Kiedy przestraszeni Niemcy zaczgli otaczac rejon desantu scia`g-
nigtym z frontu wojskiem, Konstanty Olszariski obszedl wszystkich
2olnierzy i jeszcze raz im przypomnial: - Towarzysze! Pamigtajcie
o mnorskich tradycjach Floty Radzieckiej : w zadnym wypadlcu nie
poddawac sig ! '
Caly dzien walczyli marynarze radzieccy z nacierajacym wro-
giem. W pierwszym ataku bralo udzial do 400 faszystow. 67 smial-
kow powitalo ich kniercionosnym ogniem. Pozostawiajac na polu
walki dziesiatki zabitych hitlerowcy cofngli sig. Wezwali oni arty-
lerig. Z odleglosci 200-300 metrow armaty rozpoczgly bezposredni
ogien. Pozniej podeszly ezolgi. Oba budynki zaczgly ,plonac od termi-
towych poois+kow. Napelnil je swad, loskot. Ogluszeni, w dymie
i ogniu, ?czarnomorscy marynarze pozostali na miejscu, wykorzystu-
jac wszystkie swe srodki 'ogniowe.
0 godzinie 11 sztab batalionu otrzymal od tych bohaterow
krotki radiogram :
,,My, marynarze zohiierze i oficerowie -oddzialu towarzysza
Olszanskiego przygiggamy wobec ojczyzny, ze stojqce przed nami
zadania wypelniac bgdziemy do ostatniej kropli krwi, the szczgdzac
zycia".
Niemcy wprowadzili do walki dwa pulki piechoty i podcia,gngli
6-lufowe mozdzierze.
Osieunnascie razy szli Niemcy do ataku. W samych tylko zabi-
tych :stracili'700 ludzi, ale ani raze nie udalo sig im wedrzec do do-
mow zajgtych przez garstkg mglnych zolni.e:rzy. Po ostatnim ataku
Niemcy zdecydowali, ze w oblgzonych budynkach usadowila sig gru-
pa radzieckich wojsk, cofngli sig i zajgli obrong.
Pole walki okryla ciemna noc. Organizator komsomolski, ma-
ryriarz. Michal ''Mebsz, zebral pozostalych przy zyciu kounsomolcow.
Odbylo sig zebranie, na ktorym przyjeto uchwaig walczyc do
ostatniej kropli krwi.
Rano znow rozgorzal boj. Niemcy, ktorzy dnia poprzedniego
poniesli dune straty, the atakowali, lecz nieustannie ostrzeliwali bu-
dynki. Pocisk zburzyl pokoj, w kt6rym znajdowal sig sztab. Mary-
narze wydostali z gruzow dowod?cow ?Olszaiiskiego i Woloszko, orga-
nizatora partyjnego -oddzialu kapitana Golowlewa, ml. lejtnanta Czu-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
maczenko oraz radiotelegrafistow wraz z ich radiostacjq. Ale radziec-
cy marynarze nie drgneli nawet i teraz.
Caly dzieu bez wody i 2ywno?ci, marynarze utrzymywali zdo-
byty przyczolek, wiaiac powaine sily Niemcow. Caly dzien slyszeli
mieszkaricy Nikolajewa w rej?onie ,portu huk nieustajacej kanonady,
wyhuchy granatow i terkot karabinow maszynowych. Nawet wtedy,
kiedy przy 2yciu pozostalo zaledwie 9 bohaterskich marynarzy, wr6g
the mogl posunac sie_ nawet o krok.
28 marca o swicie batalion majora Kotanowa wdarl sie wraz
z jedno.stkami Armii Radzie.ckiej do Nikolajewa. Z rozbitych, opa-
lonych budynkow obok elewatora wyszli im na spotkanie, slaniajac
sie ze zmeczenia, pozostali . przy iyciu iolnierze z oddz:alu de
santowego.
67 bohat:erow pdk.rzylowalo zamiary wroga. Ulatwili oni zada-
nie nacierajgcym jednostkom Armii Radzieckiej i w powa2nym stop-
niu przes7kodzili Nidmcom w zniszczeniu iniasta ?oraz uratowali od
niewoli tysiqce ludzi, ktorych faszysci, wykorzystujac port, chcieli
wywieic do Niemiec.
Ten niewielki liczebnie nikolajewski desant. wszedl do historii
bohaterskiej walki narodu radzieckiego jako wspanialy, uwienczony
niesmiertelna chwala czyn.
Ojczyzna nigdy nie zapomni swych bohaterskich synow. Na
mocy Uchwaly Prezydium Rady Najwy2szej kaademu z uczestnik6w
tej smialej i zuchwalej operacji desantowej nadano, tytul Bohatera
Zwia7Jku Rndzieckie.go. Na miejscu walki w Nikolajewie wybudowa-
ny 2ostal pomnik ku czei bohaterskich marynarzy.
Radziecka Marynarka Wojenna nie tylko bronila skrzydel i ty-
low armii przed uderzeniami ze strony morza. Dow6dztwo radzieckie
zajwsze mialo mo2nos6 przeprowadzenia ofensywnych manewrow
swych wojsk ladowych droga wodna (rorzem), moglo okraiac
i niszczye przeciwnika na jego nadmorskim skrzydle oraz przy po-
mocy floty przenosic operacje na terytorium przeciwnika.
Jak wiadoma, radzieckie bazy morskiie znajdowaly sie w sto-
sunku, do front6w ladowych w poloieniu skrzydlowym. W okresie
nieprzyjacielskiego natarcia dlugotrwala, uporczywa ?obrona baz
wzmocnila o.pieraj4ce sie o nie skrzydla wojsk ladowych. Broniac
wraz_ z wojskami l4dowymi swych baz flota wiazala duie ugrupowa-
nia nieprzyjaciela, .pozbawiajac, Niemcow moinosci wykorzystania
ich dla rozwiniecia natarcia na glownych kierunkach ladowych.
Zabrzymujac natarcie przeciwnika przy bazach morskich, znaj-
dujacych sie na skrzydlach frontu, wojska radzieckie zagraialy row-
niei,w pewnym stopniu skrzydlom i tylom wojsk hitlerowskich.
0 tym, z jakim uporem Armia Radziecka i marynarka bronily
swych baz morskich, mowia liczne i jaskrawe przyklady.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
W ciqgu 69 dni obroncy Odessy powstrzyrnywali nap6r wojs:k
niemiecjkich i rumunskicch, niszczac idh 2yw4 silo i techniko, ulatwia-
jac tym samym sytuacjo swych wojsk na innych frontach, a w szcze-
g61no9ci na Krymie, na przedpolach Sewastopola.
Dow6dztwo niemiecko-rumunskie postawilo przed soba zada-
nie - zajac Odesso w ciagu dw6ch - trzech dni. Wr6g zgrupowal
pod Odessa dude sily - do 18 dywizji i wielka iloisc techniki wojen-
nej. Do 10 sierpnia na froncie odeskim dzialala 11-armia niemiecka
(50, 72 i 73 dywizja piechoty) i 4 armia rumunska (3, 7, 11, 1.4 i 15
dywizja piechoty) oraz dywizje rumunskie: 2 gwardyjska, 2 pogra-
niczna 1 2 kawaleryjska. W ten spos6b przeciwnik w chwili rozpoczo-
cia operacji dysponowal tutaj jedenastoma. wzthocnionymi dywizja-
mi. Nastopnie dowwodztwo, niemieckie zgrupowalo stopniowo pod
Odessa, do 18 dywizji, a p6zniej do 20 samych tylko dywizji rumun-
skich, co stanowilo w6wczats prawie polowo armii rumunskiej. Pod
wzglodem aywej sily wr6g przewy2szal obronc6w miasta mniej wio-
oej 3,5 raza, majqc r6wnie2 du24 przewago liczebna w lotnictwie
i czolgach.
I mimo to, pomimo naporu wroga, front pod Odessa w koncu
sio ustabilizowal. Jednostki armi, prowadzac wraz z marynarzami
aktywna obrono, niejednokrotnie kontratakowaly przeciwnika.
Szczeg6lnie wytrwale i uporczywie wa'lczyl pulk piechoty morskiej
pod dow6dztwem weterana wojny dornowej pulkownika J. Osipowa.
W swoim czasie puikowniik Osipow walczyl na Woldze z . bialogwar-
dzistami w szeregach pierwszego desantowego. oddzialu marynarzy,
kt6ry wykonywal zadania Kirowa.
Radzieccy 2olnierze wskrzesild najlepsze tradycje rewolucyjnej
przeszlosci. Ich zaciote i umiejotne ataki'zmuszaly niejedno'krotnie
niemieckie i rurnui skie pulki do ucieczki, zadajac im wielkie straty
w ludziach i techniee.
Du-z4 pomoc okazal obroncom Odessy desant morski na prawym
skrzydle radzieckiej obrony w rejonie wsi Grigorjewka (0 25 km na
polnocny wsch6d od Odessy).
Naglosc uderzenia podzialala na przeciwnika oszalamiajaco.
Oddz'.al okrot6w Floty Czarnomorskiej (dwa krq owniki, dwa
torpedowce, kanonierka, kilka okrot6w patrolowych i drobnych stat-
k6w) 2bli2yl sio do miejsca ladowania i zaczal noca ostrzeliwac
niszczycielskim ogniem pozycje przeciwnika, r6wnoczesnie oddzial
desantowy przewiezi-ono Ibarkaxni. na brzeg. Wsp6ldzialajac z garni- e
zonem Odessy oddzial ten rozgromil dwie dywizje przeciwnika
i wzial du2o zdo:byczy. Byla to pierwsza operacja desantowa Floty
Czarnomorskiej w czasie Wojny Narodowej. 11 30 wrzesnia 1941 r. Kwatera Gl6wna Naczelnego Dow6dztwa
wydala rozkaz ewakuacji wojsk z Odessy. Przygotowujac ewakuacjo
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
dow6dztwo przedsigwziglo wszystkie srodki, aby w calosci zachowac
istniejgcy na froncie stan rzcezy d ieby przeciwnik nie .m6gl nawet
pomyslec, ze odbywa sig ewakuacja.
O-broncy Odessy, wykazawszy w ezasie obrony bolszewickq zwar-
tosc, w taki sam zorganizowany spos6b dokonali odwrotu. W cza-
sie kiedy jedna jednostka ladowala sig na transportowee i od-
plywala z Odessy, pozostale walczyly w dalszym ci4gu. Co wigcej,
wlasnie w ciggu tych ostatnich dni pozo,staj4oe jednostki przedsig-
wzigly nawet natarcie (w rejonie Dalnik), rozgrornily okolo 2 pul-
k6w ruinunskiej i niemieckiej piechoty i jeszcze raz zmusily przeciw-
nika do cofnigcia sig. Dzigki aktywnyrn dzialaniom radzieckich wojsk
i wzmoionemu muchowi okrgt6w wojennych i statk6w handlowych
.przeciwnik zostal wprowadzony w bled. SadzV prawdopodobnie, ie
-szykuje sig natarcie na. wielk4 skalg, .Ruanuni zaczgli sig przygoto-
wywac do obrony. Pisali oni w swych gazetach, ie w Odessie bolsze-
wicy przyygotowuj, ,sig do zimy. W zwi4zku z rozpoczgta ewakuacjq
szeregi obronc6w rzedly z kaadym dniem, ale sila ich oporu nie ma-
lala. Pozostajgce jednostki walezyly z jeszcze wigksza zacieklosci4.
Flota Czarnonnorska wspaniale poradzila sobie z ewakuacja.
W rezultacie rankiem 16 paidziernika ostatni obroncy bohaterskiego
miasta znajdowali sig jui na morzu na okrgtach. Przeciwnik dlugo
jeszcze nie m6gl sig zorientowac w tym co zaszlo i w dalszym ciggu
ostrzeliwal Dpuszczone przez wojska radzieckie pozye-je.
17 paidziernika 1941 roku Radzieckie- Biuro Informacyjne za-
komunikowalo :
,,Ewakuacja wojsk radzieckich z Odessy zostala zakoriczona na
czas i w calkowitym porz4dku. Wojska, kt6re wykonaly w rejonie
Odessy swe zadanie, zostaly we wzorowym porzadku i bez jakichkol-
wiek strat przerzucone przez nasz, flotg morsk4 na inne odcinki
frontu".
Jeszcze bardziej gigantyczne waiki rozwingly sig pod Sewasto-
polem. Obrona Sewastopola trwala 250 dni. Tutaj zostala powstrzy-
mana i przetrzeibiona w czasie walk jedna z najlepszych armii nie-
mieckich. Straty n1emieckie doszly do 300 000 ludzd w zabitych
i rannych.
Stalin w swych pozdrowieniu dla obroiie6w Sewastopola pisal
w czerwcu 1942 roku :
,,Gor4co pozdrawiann mginych obronc6w Sewastopola - czer-
wonoarmist6w, marynarzy, dow6dc6w i komisarzy, kt6rzy mginie
broni4 kaidej pigdzi ziemi radzieckiej i zadaj4 cios niemieckirn za-
boroom d ich rumuriskim slugusorn.
Pelna poswigcenia walka obronc6w Sewastopola stanowi przy-
klad bohaterstwa dla ?calej Armii Czerwonej i narodu radzieckiego.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Jestem pewien, ie mgini obroiic.y Sewastopola tak jak przystoi,
z honorem wypelnia swoj obowiazek wobec ojczyzny".
Obroncy Sewasto;pola okazali isiQ godni swej radzieckiej ojczyz-
ny i swego bohaterskiego narodu. Wysoka ocena, ktora dal Stalin,
podkreslila dokonane juz czyny i zagrzewala obroncow miasta-bD-
hatera do dalszych, pelnych chwaly dzialan w imic zwycigstwa.
Niesmiertelna chwala okryli !sic walczacy o Sewastopol na ladzie,
w powietrzu i na morzu bojownicy Armii i Marynarki Radzieckiej.
117 listopadzie 1941 roku w dzien 24 ro:cznicy Wielkiej Rewolucji
Proletariackiej hitlerowcy wsciekle atakowali miasto, wykorzystu-
jac szczegolnie swq przewagg liczebna w czolgach. Na jednym z od-
einkow front:u powstala groina sytuacja. Czolgi niemieckie, ktorym
udalo sic przerwac, grozily opanowaniem wainyeh pozycji. 2olnierze
piechoty morskiej Cybulko, Krasnosielski, Parszyn i Odyncoxv
z oficerem polityc.znym Filczenkowem na czele walezyli sami z dwo-
ma dziesiatkami nieprzyjacielskich czolgow i kilka z nich
uszkodzil.i. Kiedy zas wyczerpal sic im zapas amunicji, bohaterscy
marynarze opasali sic ipozostalymi granatami i rzuc.iii sic pod nie-
przyjacielskie czolgi. Marynarze zging]i pelna poswiccenia smiercia,
ale atak ezolgow zostal` powstrzymany, a nastcpnie odparty przez
przybyle posiltki. Wszystkim ,pii~ciu marynarzom nadano posmiertnie
tytuly Bohaterow Zwiazku Radzieckiego i wystawiono pomnik na
miejscu walki, w poblau osady Duw.an:koj. W czasie walk a Sewasto-
pol przykladem zbiorowego bohaterstwa ?wiecila obsluga baterii
przeciwlotniczej Bohatera Zwia?ku Radzieckiego Worobiewa, ktora
w lipcu 1942 r. oslamiala jedno z wa2nych podejsc do Sewastopola.
Faszysci rzucili na bateric samoloty i czolgi. Nierowny pojedyn^k
trwal kilka dni. Pod kon:iec wszystkie dziala byly rozbite. Bateria
bronila sic jedynie granatami i bronia rcczna..
O tym jak walezyli marynarze - artylerzysci OPL swiadcza
prwjgte z baterii w ostatnim dniu jej walki radiogramy:
,,Godznna 12 niin. 30. Zarzucaja nas granatami, duzo czolgow,
iegnajcie towarzysze, walczcie do zwycicstwa"!
,,Godz. 13 min. 07. Bijemy sic o DZGO, tylko ie nie ma kto
walezyc, wszyscy sa ranni".
?Lodz. 16 min. 10. Walczyc the m,a jui kto i nie ma czym, skie-
rowujcie e'gien na nasze stanowiska dowodzen.ia, lest to duio Niem-
cow"
I salwy skierowane na SD zmiotly nacierajocych Niemcow.
Odwa.inie walezyli i inni obroiicy Sewastopola. Siedmiu mary-
narzy - komsomolcow broniacych DZGO Nr 11 przysicglo Stalino-
wi nie,oofac sic ani na krok, w iadnych warunkach nie poddawac sig
i walczyc z wrogiem do ostatniego naboju; do ostatniej kropli krwi.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Siedmiu bohaterskich marynarzy --- komsomolcy Rajewko, Kalu2-
nyj, Pogorelow, Mudrik, Radczenko, Czetwertakow i Dola - dotrzy-
malo przysiggi. Tak samo przybyli p62niej do DZGO Nr 11 komu-
nisci Potapienko (z-ca oficera politycznego), Korol i Kori, walczyli
z bezgranicznym mestwem i uporem. Dwie doby odpierali 2olnierze
DZGO Nr 11 wsciekle ataki wielokrotnie przewy2szajgcego ich pod
wzglgdem liczebnym wroga, ale nie cofngli sig. Przy K:alu2nym, kto-
ry polegl smierci, walecznych, znaleziono notatke. Kaluznyj pisal:
,,Ojczyzno moja! Ziemio rosyjska! Kochariy towarzyszu Stalin! Ja,
syn leninowsko-stalinowsikiego Komsomolu, jego wychowanek, wal-
czylcmn tak, jak dyktowalo mi serce, niszczcc wrogow dopoki w mej
piersi bilo serce! Umieram, lecz wiem, 2e zwycieiymy! Czarnomors-
cy marynarze! Trzymajcie sie mocniej, niszczcie faszystowskich.
wscieklych psow. Dotrzymalem 2olnierskiej przysiggi. Kalu2nyj".
Ten malenki, zbryzgany krwia strzcpek papieru jest jednym
z najwspanialszych dokumentaw naszej epoki. Wyraiony jest w nirn.
niepowstrzymany zapal boj~owy obroricow Sewastopola i wszystkich.
ludzi radzieckich, ktorzy dali wspaniale przyklady masowego.
bohaterstwa. Bohaterami walk o, Sewastopot byli r6wnie2 zahartowa-
ni jeszcze w latach wojny domowej komuni?ci i mlodziency - kom-
samolcy, stare kobiety i dziewczgta. W czasie walk pod Sewastopo-
lem wslawila sic dziewczyna - strzelec wyborowy Ludmila Pawli-
czenko, ktora zniszczyla pond 300 fa~szystow i zostala zaszczycona.
tytulem Bohatera Zwiazku Radzieckiego.
W kraju radzieckim bohaterami mogly sic stac tale miasta, kto-
re wykazaly bezgraniczne oddanie swej ojczyinie. Obroricy Sewasto-
pola byli czastkq bohaterskiego narodu. Nawet wrogowie zmuszeni
byli uznac ich wartosci bojowe. Nie na proino przeciei prasa nie-
miecka nazywala Sewastopol -najsilniejsza twierdz , swiata. Nato-
miast w 'komnunik.acie Radzieckiego Biura Informma,cyjnego donoszona
wowczas, 2e ,, elazina wytrwalo?c obroncow Sewastopola stanowila
jednq z glownych przyczyn, ktore pokrzyiowaly slawetn4 ,wiosennq
ofenisywg" Niemcow. Hitlerowcy przegra(li na czasie, utracili tempo
i poniesli olbrzymie straty w ludziaeh".
W obronie Sewastopola bardzo powa2n4 role odegraly okrgty
Floty Czarnomorskiej. Okret liniowy ,Sewastopol", krq?owniki,
niszczyciele i inne akrety wielokrotnie ostrzeliwaly przeciwnika, nio-
s,qc wojskomn l4dowym pomoc ogniowq i zadajac Niemcom cieikie
straty. Nie mniejsze znaczenie miala dzialalnosc okret6w floty, kt.o-
rych celem byl-o bojowe wsparcie garnizonu Sewastopola i morskich
komunikacji miasta-bohatera drog4 przerzucenia r62nych posil-
kow oraz ewakuacji rannych; chorych itd.
137
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Do ostatniej chwili okrety Floty Czarnomorskiej utrzymywaly
14czno96 miedzy miastem-bohaterem a krajem radzieckim mimo
'wmzystkich przeszkod ze strony wroga.
Bohaterska obrona Odessy i Sewastopola w latach 1941 - 1942,
-kt6r4 prowadzily wojska Axunii Radzieckiej w cislym wspoldziala-
niu z Flota, Czarnomorsk4, wigzala prawie ?przez rok poludniowe
.skrzydlo Niemcow.
Niemcy i Rumuni stracili w czasie atakow na wybrzeze czarno-
.morskie, tylko na tych dwoch kierunkach, ponad 460 tysiecy 2olnie-
rzy i oficerow.
Uporczywie bronili swoich baz marynarze baltyccy, mimo ze
:sytuacj.a na froncie leningradzkim byla niezwykle skomplikowana.
18 sierpnia 1941 roku Niemcy zaJeli Kingisepp. Pod koniec
sierpnia rozpoczela sie jut bohaterska obrona miasta Lenina. Row-
'noczesnie marynarze baltyccy wraz z jednostkami armii az do
pierwszych dni wrzesnia kontynuowali obrone Tallina przed horda-
mi hitlerow:skimi, do 4 pazdziernika toczyly sie walki o wyspe Opel,
,do grudnia - o polwysep Hanko.
Polwysep Hanko trzyunal sie 165 dni, ale i tak przeciwnik nie
zdobyl go : zgodnie z decyzj4 Kwatery Glbwnej Naczelnego Dowodz-
twa pelwysep zostal ewakuowany. Niewielki stosunkowo garnizon
Hanko zdecydowamie odpieral ataki duzych sil przeciwnika z 14du,
z powietrza i z morza. Niemcy i Finowie stracili to w zabitych okolo
b 000 szeregowych i oficerow, dwa torpedowce, 6 scigaczy torpedo-
wych i ponad 100 malych statkow, 53 samoloty i wiele innego sprze-
-tu. Dzialania bojowe zalogi ;polwyspu Hanko mialy charakter aktyw-
nej obrony. Zaloga niejednokrotnie sama atakowala ?nieprzyjaciela,
wypierala go z ipobliskich wysp itp. W wielu starciach z Niemcami,
a szczegolnie w czasic operacji desantowych . wslawil sie,b`haterski
, ddzial marynarzy kapitana Granina. Bohaterowie z Hanko pierwsi
na Baltyku pokazali wzory odwagi i kunsztu wojskowego przy orga-
nizowani.u i przeprowadzaniu operacji desantowych.
Np. w sieiipniu 1941 roku pod oslon4 ognia artylerii z Hankc
wysadzony zostal na finskiej wyspie Elmholm desant morski. Od-
dzial desantowy odwa:znie przedarl sie przez ogien nieprzyjaciela
9 zb1lzyl sie do wyspy. Zanim jeszcze lodzie przybily do brzegu,
skaikali oni w wode, wychodzili na brzeg i niszczyli przeciwnika gra-
natami, ogniem pistoletow maszynowych i bagnetami. Faszysci rzu-
'cili sie w panice do ucieczki wplaw z wyspy, ale celne pociski maxy-
narzy radzieckich dosiegly ich. Okolo 200 niepriyjacielskich 2ol-
nierzy i ofioerow zostalo zabitych na tej wyspie. Marynarze wzieli
zdobycz wojenn4.
Zrnajduj4c sie w ci4gu dlugiego czasu na dalekich tylach wroga
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
niewielki garnizon radziecki na polwyspie Hank-d' stanowil stab grog-
bg dla Niemcow i Fin.ow. Dzialalnosciq swej artylerii nadbrze2nej,
kutrow i lotnictwa, obroncy Hanko dezorganizowali ruch nieprzyja-
cielskich t.ransportowcow w wejgciu do Zatoki Finskiej. Zasluga
obroncow Hanko polegala nie tylko na tym, ie w ciagu dose dlugie-
go czasu odciagn~li znacznie sily przeciwnika i ograniczali jego ge-
glugg, ale i na tym, ie w najtrudniejszym okresie wojny byli oni
wzorem niezwyklej nieligigtosci i dawali przyklad, jak moina bit
wroga w'kaidych warunkach. To wlasnie podkreslali obroncy Mosk
wy w ?swyrn liscie otwartym do garnizonu Hanko w listopadzie 1941
roku.
,,Min4 dziesigciolecia i wieki, a ludzkosc pisal moskwiczanie
- nie zapomni, jak to garstka grnialkow, .patriotow ziemi raadziec-
kiej, nie odst~puj4c ani na krok przed lieznym i uzbrojonym od stop
do *glow wrogiem, pod nieustannym nawalem ognia artylerii i mog-
dzierzy, gardzzc w imig zwyci@stwa smiercia, wykazywala niespoty-
kanq dot4d odwagg i bohaterstwo... Wielka czesc wam i niesmiertel-
na chwala, bohaterowie z Hanko!
Wasz czyn nie tylko zachwyca ludzi radziecki~ch, jest on natch-
nieniem do nowych bohaterskich czynow, uczy, jak trzeba bronic
kraju przed okrutnym wrogiem, wzywa do bezwzgl$dnej walki ze
w9cieklym zwierzem faszystowskim".
Z bohaterskimi czynami bojowymi garnizonu Hanko szly' w pa-
r7,6 czyny zalogi Kronsztadtu:
Kronszt,adt - ten klutz do miasta Lenina - byl niedostgpny
d1a hitlerowc: ?w na przestrzeni calej wojny. Chwala, ktora nie zanik-
nie w ciagu wiekow, okryta. jest historia obrony Leningradu -' ko-
lebki rewolucji proletariackiej. Na bliskich jego przedpolach. pod
samymi murami Leningradu, hitlerowey zgrupowali ponad 300 ty-
sigcy iolnierzy, kilka dywizji czolgow, 6 tysiccy dzial i ogrornnq
armi@ powietrzn4. Ki?edy Niemcy zbliiali sig do Leningradu, na .po-
moc Armii Radzieckiej ruszy2i robotnicy i inteligencja miasta. Flota
Baltycka dobrze strzegla Leningradu od strony morza i wydzielila
sposrod zalog i jednostek dziesiatki tysii~cy marynarzy do obrony
miasta od strony lgd.u. Dzi&i wysilkom jednostek frontu leningradz-
kiego, marynarzy baltyckich i robotnikow wrog zostal zatrzymany.
Wowczas Niemcy postanowili zdobyc Leningrad drog4 blokady, zdu-
sic go glodem. Nigdy jeszcze iadne miasto nie- bylo tak dlugo oble-
gane i poddawane takim barbarzynskim torturom? jak Leningrad
i jego mieszkancy. Leningradczycy ;cierpieli m@ki glodu, chlodu, nie-
ustannych ?nalotow i ostrzalow artyleryj.skich, jednak the poddali
sig. Niezwykl4 wytrzyrmalosc i wielkosc ducha wykazali obroncy
miasta Lenina. Marynarze baltyckich okrgtow podwodnych, sciga-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
czy, lotnictwa, artylerii i piechoty rnorskiej wyte2ali wszystkie sily,
aby obronic m:iasto~.
W ezasie dlugiego dkresu obrony Leningrad.?u Armia Radziecka.
i marynarka, dzieki swym aktywnym dzialaniom bojowym, nie da-
waly spokoju wojs.kom nieprzyjaciela i krzyzowaly wszystkie ich
plany ,decydujgcego szturmu" na miasto Lenina. Flocie Baltyckiej,
sciesnionej we wschodniej caesci Zatoki Finskiej i w ujsciu Newy,
znajdujicej sie pod ostrzalem niemieckiej artylerii ciezkiej, bylo nie-
zwykle cie2ko, tak zreszt,, jak i wszystkirn obronoom Leningradu,
ale mimo to r62ne rodzaje broni morskiej w ciqgu calego okresu
obrony miasta-bohatera dzialaly sprawnie.
Marynarze Floty Baltyckiej znajduj4cy sie na okretach, w ob-
ronie wybrze2a, w lotnictwie i w piechocie morskiej energicznie po-
magali Armii Radzieckiej w obronie Leningradu; zaadawah oni ciosy
oblegajicym miasto wojskom niemieckim w czasie ieh natarcia,
a nastepnie wspoldzialali z Armi4 Radziecka, w przerwaniu blokady
i rozbieiu przeciwnika. Zdecydowanie i me2nie walczyli marynarze
baltyccy, przezwycie2ajac trudnosci i przeszkody, wykazuj4c przy-
kiady zdumiewajgcej odwagi i oddania oj'czy2nie.
Jeden tyLko okret liniowy ,Oktiabrskaja Rewolucja" w okresie
od 5 wrzesnia do 22 pazdziernika 1941 raku wykonal 110 strzelan
z dzial najwiekszego kalibru. Ogien ten dal niezwykle wysokie wyniki.
Baterie przeciwlotnicze okretu liniowego w ciggu wrzesnia i paz-
dziernika 1941 r. odparly 30 nalotow lotnictwa niemieckiego. W ci4-
gu jednego tylko dnia, 21 wrzesnia, odparto piec nalotow, z kto.rych
w ka?dym bralo udzial 20-30 ,Junkers6w". Byly dni, .kiedy naloty
cd'bywaly sie niemal bez przerwy, okret atakowalo do 50 samolotow
jednoczesnie. Niemcy rzucili nan setki bomb o wadze od 250 do
1 000 :Kg, ale nie mogli go uszkod::ic.
W ciagu miesi4ea, od 22 wrzesnia od 22 pazdziernika 1941 r.
nieprzyjacielska artyleria wystrzelila do okretu liniowego ponad
600 pociskow, nie zadajEpc mu jednak 2adnych powa.2niej.zych uszko-
dzen. Niepowodzenia niemieckich atakow powietrznych tlumacza sie
d?obr4 organizacj6 obrony przeciwlotniczej oraz umieJetnymi i pel-
nymi poswigcenia dzialaniami zalog przeciwlotniczych okretu.
W bitwie o Leningrad Apo ewakuowaniu Tallina wziela r6wnic2
udzial zaloga kr zowriika ?Kir ow". Niemcy niejednokrotnie rzucali
na ,Kirowa" eskadry swych bo?nbowcow, po 50 - 60 samolotow
nurkowalo z r62nych kierunkow na okret, ale zaloga okrgtu odpiera-
la to ataki z powodzeniem. ?Kirow" niejednokrotnie miszczyl.nieprzy-
jacielskie baterie i podtrzymywal swym ogniem jednostki frontu le-
nin.gradzkiego. Ojczyzna wysoko ocenila zaslugi bojowe kr0ownika
?Kirow" i edznaczyla go orderem Czerwonego Sztandaru.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Potgzna, dalekosigzna artyleria okrgtow liniowych, kr42owni-
k6w, fortow Kronsztadtu i Krasnej Gorki oraz ruchomych baterii
kolejowych oslaniala walem ogniowym dostgpy do wielkiego miasta
- bo'hatera. Niemiecka piechoty, artyleria, kolumny czolgowe woj-
ska zmotoryzowane ponosily ogromne straty pod ogniem maryna-
rzy baltyckich.. Cig2kie poiciski artyleri morskiej wysadzaly w po-
wietrze nieprzyjacielskie kolumny czolg6w, niszczyly baterie i roz-
praszaly skupienia wojsk. Pewnego raze zostala rozbita cala kolurn-
na hitlerowcow, ktorzy -z orkiestra szli do ?psychicznego ataku".
Juz w tym okretsie Flota Baltycka zwigkszala swe sily i zdoby-
wala doswiadczenie, niezbgdne do p,rzyszlego, decydujacego natarcia.
Najcenniejsza' cedha radzieckich 2olnierzy - dduch ofensywy nie gasl
r6wnie2 i w czasie obrony. Jesienia 1941 roku, kiedy linia frontu. prze-
biegala przez bliskie przedpola Leningradu, samoloty torpedowe
i bombowce floty wykonywaly loty nad polud.niowa czgsc Morza Bal-
tyckiego i dzigki uwienczonym powodzeniem dzialaniom udaremnia-
ly niemieckie transporty wojskowe. Zadawaly one ciosy Krolewcowi,
Gdariskowi i Szczecinowi. Lotnicy Bohatera Zwiazku Radzieckiego,
obeenie . generala-lejtnanta lotnictwa, Preobrazer skiego pierwsi
zaczgh w -nocy na 8 sierpnia 1941 roku bornbardowac faszystowska
stolicg Berlin. Nawet w chwilach najo-strzejszej blokady marynarze
w dalszym ciagu utrzymywali w swych rgk;ach kilka wysp w Zatoce
Finskiej (Lawensaari, Seskar) i znajdujaca sig w rejonie Oranien-
bautnu ,czgsc jej wybrzeza.
Niezwykla wytrzymalosc wykazali marynarze obroncy Oreszka
(.Szlisselburga) - starej twierdzy rosyjskiej na Newie. Przeszlo
rok oblegali wrogowie ,twierdzy z jej dawn jut przestarzalymi urza-
dzeniami, wystrzelili na: nia tysiace min i pociskow, ale bez powo-
dzenia. W odleglosci 200 metrow od pozycji niemieckich nand twier-
dza powiewala niezmiennie flaga radziecka. Szesc razy udalo sig
wrogowi stracie sztandar, ale za !ka2dym razem odwa.7ni marynarze
pod wscieklym ogniem przeciw+nika na n?owo wywieszali go nad
twierdza. Artylerzysei twierdzy dokladnymi i naglymi nalotami og-
niowym zmszczyli dziesiatki DGO i DZGO, wiele armat, samocho-
dow i piechoty Niemcow. Staro2ytny bastion Rosji, zalo2ony przed
wiekami, - wytrwal i zwycig2yl.
W systemie obrony miasta Lenina trzeba szczegolnie wyroznic
marynarzy --- artylerzystow.
Charakteryzujac udzial floty w przelamaniu nieprzyjacielskiej
link obrony gazeta jPrawda" pisala dnia 19 ,czerwca 1944 r. w arty-
ku'le wstgpnyni co nastgpuje
?Warunki dzialarn bojowych na Przesmyku Karelskim umo2liwi-
ly okrQtom i bateriom nadbrze2nym odznaczonej orderem Czerwo-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
nego Sztandaru Floty Baltyckiej wzigcie w nich czynnego udzialu.
Okrgt liniowy ?Oktiabrskaj:a Rewolucja", kr42ownik ,Kirow", forty
Kronsztadtu i baterie kolejowe pol4czyly swdj pote2ny glos. Baltyc-
cy marynarze ostrzeliwali to cele, ktore wskazywali im z brzegu kory-
guj4cy ogien obserwatorzy, to nieprzyjacielskie umocnienia, ktore
przeszkadzaly posuwaniu sig naszych wojsk".
9 czerwca 1944 roku o godz. 8 min. 05 na sygnal, ze stanowiska
dowodzenia dowodcy zespolu okret liniowy ,Oktiabrskaja Rewoluc-
ja" i. ikrgzowniki pierwsze przysttpily do niszczenia betonowydh
urz4dzen bialofinow na p.rzybrze2nym odcinku Przesmyku Karels-
kiego w bezposrednim sssiedztwie pierwszej linii. Konsekwentne, po-
te2ne ciosy artyleryjskie z okretow i baterii nadbrze?nych du2ego
kalibru zniszczyly przewidziane planem dlugotrwale urzodzenia ob-
ronne przeciwnika.
Wedlug danych rozpoznania .powietrznego i naziemnego, potwier-
dzonych p62niej przez oglledziny na miejscu, okrgt liniowy ,Ok-
tiabrskaja Rewolucja" strzelaj4c na odleglosd 165 kabli* ' osiignJJ
dwa bezpasrednie trafienia w betonowe gniazdo ogniowe, a odzna-
ezony orderem Czerwonego Sztandaru krq ownik ,Kirow" strzela-
jqc r6wnie2 z duzej odleglosci rozbil celnym strzalem 1 GO. Takie
same efekty ogniowe osis,gngly rowniez i pozostale okrgty floty,
czyni4c w ten sposdb wylom w pierwszej linii obronnej przeciwnika
na kierunku glownego uderzenia.
Nazajutrz o godz. 6 min. 05 okrety floty wraz 'z niszczycie-
lami i kanonierlkami braly udzial w potg2nym lotniczo-artyleryjskim
uderzeniu Armii Radzieckiej, ktore uwienczone zostalo udanym
i gwaltownym przelamaniem przez wojska frontu pierwszej linii ob-
rony bialofinow.
Potgga i nasilenie ognia - artylerii okrgtowej byly tak wielkie,
2e pierwsza lima nieprzyjaci.elskiej obrony zostala zr6wn:ana z zie-
miq.
Ten przyklad wsparcia ogniowego, `ktbrego udzielila flota
skrzydlu armii, jeszcze razz wykazal, jakie rezultaity mo?e dad nale-
2yte wykorzystanie wszystkich zalet morskich ?rodk6w ogniowych
- ich dalekonosnogci, szybkostrzelno ci, du2ej sily niszczycielskiej
i doskonalosci przyborow slu24cych do kierowania ogniem.
Artyleryjskie wsparcie wojsk 14dowych w czasie walk na nad-
morskich odcinkach frontu - to jedno z podstawowych zadan ma-
rynarki.
W czasie Wojny Narodowej zgrupowania, pojedyncze okrgty
i baterie byly niejednokrotnie wykorzystywane dla wzmocnienia arty-
lerii wojsk 14dowych, dla obstrzalu obronnych urz4dzen przeciwnika
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
oraz zgrupowan jego iywej sily i techniki. Artyleria floty byla wyko-
rzystyw.ana w celu oskrzydlania nadmorskich pozycji nieprzyjaciela,
dokonywania nalotow ogniowych na jego tyly oraz dla bezposrednie-
go wspierania nacierajacych wzdlui wybrze2a jednostek Armii Ra-
dzieckiej. W czasie tych walk artylerzysci morscy zdobyli doswiad-
czenie w istrzelaniu do znajdujacych sig na brzegu,celow, nauuczyli sig
jeszcze lepiej wspoldzialao z wojskami ladowymi i okazywac im.
maksymalna pomoc.
Mowiac o obronie radzieckich ,baz morskich nie rnozna pominac.
milczeniem punktu znajdujacego sig na samym krancu prawego
skrzydla frontu radzieckiego - na polo2onych na Dalekiej Polnocy
polwyspaich Rybaczyj i Srednij. Radzieocy 2olnierze the odstapili
tam ani na krok od granicy panstwowej ZSRR. Polwyspy to pozosta-
waly w rgkach radzieckich. Podejscia do Murmanska byly dla Niem-
cow zamknigte przez radzieckie silt' ladowe i morskie.
Aby zabezpieczyc skrzydla armii 14dowych i -obrong baz mors>
kich, zastosowano rozmaite srod.ki bojowe -- potgina artylerig okrg-
tow liniowych i baterii nadbrzeinych, zagrody minowe, ktore usta-
wialo lotnictwo i okrgty roinych klas, ataki torpedowe scigaczy oraz
ogien i manewr jednostek piechoty morskiej. Czasem dla wsparcia
skrzydel armii i obrony ladowej baz morskich wykorzystywano taka
bron floty, ktora miala inne przeznaczenie.
Poszczegolne potgtine baterie dbrony nadbrze2nej floty, ktore
byly przede wszystkim przeznaczone dla zwalczania wroga od stro-
ng morza, walczyly na ,odwr6conym" froncie : razily posuwajacego
sig ladem .przeciwnika. Lotnictwo morskie atakowalo hitleroweow,
ktorzy probowali forsowac przelgcze kaukaskie. Okrgty podwodne
dostarczaly do oblgionego Sewastopola nie tylko amunicjg, ale row-
nie2 paliwo, naraaajac sig w ten smosob na ryzyko eksplozji oparow,
benzyny.
Ale to wyjatki w zasadach stosowania broni morskiej potwier-
dzily wysilki, wynalazczosc i mistrzostwo, ktore wykazali mary-
narze, wykonujac glowne zadanie stojace przed rad-zieckimi silami
m?orskimi.
Zadaniem tym bylo: wspierac ze wszech miar Armig Radziecka,
a przede wszystkim oslaniac -opierajace sig o wybrze2e morskie jej
skrzydla.
Idea wspoldzialania sil morskich i ladowych, idea nie podlega-
jaca watpliwosci, ktorej slusznosc wykazal caly przebieg wojny, nig-
dzie the znalazla tak .pelnego zastosowania, jak w Radziecldch Silach
Zbrojnych.
Marynarka Wojenn?a byla najbardziej czynnym uczestnikiem
(w wigkszym stopniu nii marynarka . jakiegokoIwiek bade innego
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
kraju) tej najwickszej sposrod wojen 14dowych, ktora rozgorzala
ma kontynencie europejskim i jakiej nie znala dot4d historia swiata.
Sposrod uczestniczcych w drugiej wojnie swiatowej zadna ma-
rynarka wojenna (biome oczywiscie pod uwagg jej sklad i liczeb-
:nosc) nie po,swiecala tylu sil i srodkow d1a bezposredniego wspol-
dzialania.z 14dowy-mi jednostkami armii i dla ich wspierania, jak Ma-
rynarka Radziecka.
UwaMaj4c slusznie, 2e o wyniku wojny decydujq dzialania na
14dzie, Marynarka. Radziecka w sposob najbardziej racjonalny, nie
razpraszaj4c swych sil, wykonywala podstawowe zadanie : wspierac
armic ladow4. Wsparcie to wyra?alo sic nie tylko w tym, 2e Ma-
rynarka Wojenna ZSRR ?oslaniala strategiczne skrzyd~a armii i wy-
trwale bronila swych ba:z.
Wielk4 i r62norodn4 pracc w tej dziedzinie, tj. we wspierania
wojsk 14dowych, wykonaly rzeczne -i jeziorne flotylle zarowno
w okresie aktywnej obrony, jak te2 w strartegicznym natarciu Armii
:Radzieckiej, ktore sic p62niej rozwincio.
W czasie wielkiej bitwy o Stalingrad marynarze flotylli wol-
zaiiskiej wspierali ogniem artyleryjskim Armic Radzieck4,
ktora bronila dostcpu do miasta, a pozniej po?szczegolnych dzielnic
i brzegu Wolgi; marynarze flotylli wysadzali taktyczne desanty na
,skrzydlach i tylach wojsk nieprzyjaciela; oczyszczali koryto rzeki
ad min, ktore nieprzyjarciel zrzucal z samolotow; ewakuowvli ran-
nych 2olnierzy i oficerbw Armii Radaieckiej, Mimo niezwykle skom-
plikowanej i napictej sytuacji m,arymarze,floty-lli wol2asiskiej w cza-
sie bohaterskiej epopei stalingradzkiej z honorem wypelnili swoj
obowi4zek wobec ojczyzny. Szczegolnie po2yteczn4 prace wykonala
flotylla wol2atiska pray utrzymaniu przepraw i przerzucaniu na
prawy brzeg Wolgi wojsk, ;sprzctu bojowego i wszelkiego rodzaju
zaopatrzenia.
Ta ostatnia okolicznosc prowadzi nas do zagadnienia jeszcze jed
nej, bardzo wa2nej formy wsparcia, ktore Marynarka. okazywala
armii w czasie Wielkiej Wojhy Narodowej.
Marynarka Wojenna ZSRR stala wowczas na stra2y glownych
szlakow morskich, przede wszystkim bardzo wa2nych szlakow we-
wnetrznych, jak r6w?nie2 na stray szlakow zewnctrznych, prowa-
dzqcych do po.rtow Anglii i Stanow Zjednoczonych. Cala to uporczy-
wa walka na szlakach kbmunikacyjnych, kt6r4 toczyly na przestrze-
ni calej Wojny Narodowej isily morskie, byla r6wnie2 wyrazem nie-
rozerwalnego strat?egicznego i operacyjnego wspoldzialania floty
z Armiq Radzieck4.
Do?wiad?czenie wojny wykazalo, 2e laden z krajow walez4cycah
nie mogl sic obejsc bez wykorzystywania szlakow morskich i w ogo-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 -
le drog wodnyoh bez wzglcdu na to, czy byly to szlaki wewn~trzne,
przybrzezne, czy tei przebiegajace przez morza i oceany. Przewozy
morzem byly niezbgdne zarowno ze wzglgd.u na ogolne cele wojsko-
wo-ekonomiczne, jak tez ze wzglgdu na zaopatrywanie dzialajacych
na wybrzezu wojsk la}dowych. Co prawda kraj radziecki dzicki sukce-
soan socjalistycznej ekonomiki nie odczuwa specjalnej potrzeby po-
siadania zewnctrznych (zagranicznych) irodel zaopatrywania za-
rown?o surowoowych, jak i przemyslowych. Jednak w okresie minio-
nej wojny przeciwko hitlerowskim Niemoom zewngtrzne szlaki ko-
munikacyjne, morskie i oceaniczne mi-aly dla ZSRR pewne znacze-
nie. Bez inch wykorzys'tania kraje sojusznicze nie bylyby w stanie wy-
konac swych zobowigzan, dotyczalcych wzajemnej pomocy. Dlatego
rnigdzy radzieckimi a anglo-amerykarskimi portami kursowala wow
ozas dose duia ilosc statkow, przy czym wigkszosc z nich prowa-
dzili.:marynarze radziecey pod swoj, banderol.
Rozurnie sig, 2e hitlerowcy i ich satelici wszelkimi sposobami
starali sig uniemozliwic to przewozy zwiazane z zaopatrzeniem
Zwialzku Radzieckiego - glownego decydujace;go przeciwnika faszy-
stowskich Niemiec. W ojg61e kazdy transportowiec z ladunkiem, idal-
cy bgdi do ra?dzieckich, baldi tee do sojuszniczych portow, stanowil
dui wartosc. Aby to wyjasnic, ' przypomnijmy, 2e jeden transport
o ladownosci 10 tys. ton moie'w przybliieniu zawierac jeden z ro-
dzajow podanych nizej ladunkow: iywnosc w ilosci wystarczaj4cej
d1a wyiywieni.a jednej dywizji strzeleckiej w ci4gu 7-8 miesiccy,
100 samolotow po~scigowych, 200 srednich lub 70-90 cigikich czol-
gow, 6-7 tys. ton amunicji itd.
Jak wiadomo, w czasie wojny baltyckie i czarnomorskie porty
radzieckie w cialgu bardzo dlugiego o-kresu nie mogly bye wykorzy-
stywane dla przyjmowania i wysylki ladunkow idacych zewngtrzny-
mi szlakami morskimi.
Rol? ti~ mogly spehiia6 jedynie porty Zwiezku Radzieckiego na
Morzu Polnocnym i Oceanic, $SpokojnyM.
Co prawda motina bylo w pewnym stopniu wykorzystywac por-
ty Zatoki Perskiej, jednak dalszy transport ladunkow staant4d sie-
64 drog Iranu - bardzo ograniczon4 i 21e utrzymana - zmniej-
szal moiliwosci wykorzystywania wspomnianego szlaku.
Ponadto szlaki morskie, ktorymi przesylano ladunki z USA do
ZSRR przez porty Zatoki Perskiej, byly bardzo dlugie. Transportow-
ce z takimi ladunkami tracily okolo 70 drii na przebycie drogi od
wybrzeia ?Ameryki przez Ocean Atlantycki wokol Przylgldka Dobrej
Nadziei. Droga tych samych transportowcow przez Kanal Panamski
i Ciesning Magellana- trwala ponad 100 dni.
Jes1i natomiast z Kanalu Panamskiego kierowaly sig one na No-
wej Zelandig i Australig, a dalej przez Ocean Indyjski, to droga trwa
145
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
. _.w,,v...,- -jga do port6w Iranu przez Morze Sr6d-
ziemne i Kanal Sueski, kt6rej przebycie wymagalo mniej wigcej 45-
50 dm, stala sig dosttpna dopiero w roku 1943, po rozgromieniu
wojsk Rommla w Afryce Polnoonej.
Organizacja obrotu ladunk6w migdzy radzieckimi I sojuszniczy-
nni .portami byla w czasie wojny w og6le sprawa bardzo skompliko-
wana i wymnagajaca dlugiego czasu. Plynac z Anglii do polnocnych
portow radzieckich ?transportowce radzieckie w ciagu prawie dw6ch
tygodni znajdowaly sig fia dostgpmych ?d1a przeciwnika morzach.
Jeszcze dluzej trwaly rejsy z portow zachodniego wybrzeia USA do
Wladywostoku (20-25 dmi). -
Szlaki radzieckich statk6w transportowych byly w czasie woj-
ny bardzo r62norodne i rozciagnigte. Przebiegaly one przez wszyst-
kie prawie oceany swiata - Spokojny, Atlantycki, P6lnocny, Lodo-
waty i nawet Indyjski oraz przez bardzo wwiele mdrz, przecinajac
czgsto ?pierwsza lung obrony morskiej", rejony najbardziej zacig-
tych dzia.lan anieprzyjacielsklch sit morskich (podwodnych, nadwod-
nych i powietran.ych).
Oceniajac wage i skomplikowany charakter dzialan na szlakach
komunikacyjnych, naleey wyjsc z zalozenia, kt6re potwierdzilo \do-
swiadczenie ostatniej wojny. Chodzi o to, 2,e me mo?na obeenie liczy6
na uprzednie zniszczenie wszystkich sit morskich nieprzyjaciela
w jakiejs ,generalnei" bitwie, aby rozwiazujac sobie w ten spos6b
rgce, korzystac p6zniej bez pprzeszkod ze szlak6w morskich. Od po-
czatku wojny trzeba bylo rozwiazywac zagadnienia przeprowadzenia
transportowe6w, a rownoczesnie czgsciami kruszyc potggg morska
nieprzyjaciela, zadajac ciosy jego okrgtam, bazom i tylom.
Na1e2y r6wnie2 przypomniec, 2e niemieckie ? okrgty wojenne
w czasie ubieglej wojny, toczyly przede wszystkim walkg z 2egluga
handlowa kraj6w koalicji antyhitlerowskiej. Dlatego trzeba bylo
oslania6 -radzieckie transportowee okrgtami wojennymi, lotnletwem,
a czgsto trzeba bylo uzupelniac ich zalogi marynarzami z Marynarki
Wojennej.
Szczegoinie aktywna dzialalno,sc na szlakach morskich i oce-
amicznych prowadzily niemieckie okrgty podwodne i lotniotwo.
Zgodnie z zeznaniami Doenitza, pod koniec roku 1942 Niemcy
dysponowaly 382 okrgtami podwodnymi, z ktorych 210 nadawalo sig
do przeprowadzenia operacji, 119 znajdowalo sig w trakcie pr6b,
a 53 byly przydzielone do szkol w celu szkolenia kadr specjalist6w
podwodnych. Wedlug danych sojuszniczej wojskowej komisji mor-
skiej trzech Niemicy, dysponowaly w czasie wojny 1188 okrgtami
podwodnymi; ponadto pod koniec wojny znajdowaly sig w trakcie
budowy 62 okrgty podwodne. 'Z tej og6lnej liczby (1250 okrgt6w
podwodnych) dzigki wsp6lnemu wysilkowi koalicji antyhitlerow-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
atueJ zo?;oaru zauuipruuyen w "mile operacji na morzu 768 niemiec-
kich okrgtow podwodnych, a w bazach zostalo zatopionych lub
uszkodzonych 225.
Nalezy podkresli6, 2e w czasie pierwszej wojny swiatowej Niem-
cy mieli czynnych 360 okrgtow podwodnych, z ktorych zatopio-
no 193.
Radziecky marynarze oslaniali nie tylko szlaki oceaniczzne, ale,
jak juz o tym byla mowa, ro'wniez* rzeczne i jeziorne przeprawy. Ma-
rynarze flotylli wolzanskiej przewiezli w czasie walk o Stalingrad
z lewego naprawy brzeg Wolgi dziesiotki tysigcy 2olnierzy, tysiace
ton ladunkow wojskowych, okolo 2 tysi4ce skrzynek z minami i po-
ciskami, przeszlo-. 400 samochodow, 17 samolotow i .inne. Na lewy
brzeg ewakuowano wielka ilo66 rannych zolnierzy.
WaLina, pracg wykonala flotylla ladoska. Miala ona przed soba
zadanie - ulatwi6 zaopatrzenie oblgzonego Leningradu w 2ywno66,
amunicjg i opal, a broniacym miasta Lenina jednostkom wojskowym
dostarczy6 uzupelnien. Ponadto trzeba bylo ewakuowa6 z oblgzonego
miasta dziesiatki tysigcy kobiet i dzieci, wywiei6 na zaplecze powa2-
n4 czg96 urzadzen fabryoznych, ruchomego inwentarza kolejowego
itd. W dzien i w nocy okrgty flotylli dostarczaly dla Leningradu
zywnos6 i amunicjg, opal i uzupelnienia. Flotylla ladoska w latach
.1941-1942 przewiozla przez jezioro ponad 800 tysigcy mieszkancow
miasta. Okrety flotyii przewiozly ponad 1 milion ton niezwykle cen-
nych dla frontu i miasta ladunkow, okolo 16 tysigcy glow bydla,
140 parowozow i do, 2 500 wagonow.
Aby realnie przedstawic skalg tej pracy, wystarczy powiedziec,
ze okrgty przewozily czgsto w ciagu doby taka ilo96 ludzi i ladun-
kow, dia przerzucania ktorych koleja trzeba by bylo mniej wigcej
10-15 normalnych poci4g6w towarowych.
W latach 1941-1942 lotnictwo nieznieckie staralo sig wszelkimi
sposobami przerwa6 komunikacjg przez jezioro Ladoga, ktore l--
czylo Leningrad z krajem. Ale lotnicy baltyccy, wsp6ldzialaj4c z lot-
nictwem armii, pokrzy2owali ten plan wroga. W walkach powietrz-
nych o ,drogg zycia" dla Leningradu lotnicy morscy stracili ponad
100 niemieckich samolotow. -
Poczawszy od pierwszych dni wojny, oslaniajac szlaki koimuni-
kacyjne, radzieckie sily morskie dzialaly rownoczesnie na szlakach
komunikacyjnych przeciwnika. Niszczyly one i zatapialy nieprzyja-
cielskie transportowce i okrgty wojenne. W czasie Wielkiej Wojny
Narodowej Radziecka Marynarka Wojenna - jej okrgty nadwodne,
podwodne oraz lotnictwo - zatopily tysiace nieprzyjacielskich
transportowoow i okrgtow wojennych. Wigkszos6 tych strat hitle-
rowcy i ich sojusznicy poniesli wlasnie w wyniku dzialan, Marynarki
Radzieckiej na szlakach komunikacyjnyeh. Walka na szlakach ko-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
munikacyjnych przeciwnika, szczegolnie na M?orzu Baltyckim, nie
ustawala nawet w miesiacach najbardziej napigtej blokady Lenin-
gradu, przy czyxn inicjatywa spoczywala niezmiennie w rgkach ma-
rynarzy radzieckich. -
Dzialania okrgtow Floty Baltyckiej w czasie blokady miasta Le
nina byly naprawdg bohaterskie. Niemey minowali bez przerwy tory
wodne i za kaidym razem ostrzeliwali z brzegu przeplywajace okrgty
radzieckie. Ka2dy rejs okrgtu byl w rzeczywistosci operacja bojowa.
Mimo to lekkie jednostki floty - scigaczc -okrgtow podwodnych
i torpedowce, kutry apancerzone, tralowce, statki strainicze i kutry
patrolowe - aktywnie i nieustannie dzialaly na terenie calej wschod-
niej czescd Zatoki Finskiej. Okrety o duiym tonaiu r6wnie2 wyply-
waly na morze w celu wyk.onania zadan specjalnych. W listopadzie
1941 roku, kiedy z obu brzegow Zatoki Fifiskiej dzialaly nieprzyja-
cielskie baterie, a nad usiana minami zatoka ?wisialy" niemieckie
samoloty, okrgty Floty Baltyckiej - niszczyciele, minowce, trans-
portowce, tralowce i scigacze -- dokonaly kilku rejsow na Hanko
i z powrotem - do Kronsztadtu i Leningradu, przerzucajac bohate-
row z Hanko wraz z bronia i amuuicja na front leningradzki.
Aby osiagnac w tych trudnych. wyprawach powodzenie, ra-
dzieocy marynarze pracowali, wytg2ajac do ostatecznosci sily.
W chwili rozpoczecia kampani 1942 roku udalo sig Niemcom posta-
wic w Zatoce Fifiskiej niezwykle geste pola minowe. Laden finny ra-
dziecki morski teatr wojenny nie byl tak nasyoony nieprzyjaciel-
skimi srodkami przeciwko okrgtom podwodnym jak Morze Baltyc-
kie. Przeszkody naturalne - lawice piaskowe, mielizny, wyspy i sche
ry -- byly to szczodrze uzupelnione sztucznymi. Ale radzieckie okrg-
t,y podwodne nieustraszenie i smialo przerywaly sig przez wszystkie
to przeszkody. Pojawiajac sig niespodzianie na dalekich tylach prze-
ciwnika, na jego odleglych szlalkach komunikacyjnych, zatapialy nie-
mieckie transportowce, okrgty wojenne oraz wykonywaly inne zada-
nia.
Wspaniale popisaly sig zalogi okretow podwodnych dowodcow :
Osipowa, Wiszniewskiego, Trawkina, Kabo i wielu innych meinych
marynarzy podwodnych.
Z powodzeniem dzialali na szlakach komunikacyjnych przeciw-
nika odwa.2ni marynarze-podwodnicy Floty Polnocnej. Jako przy-
klad mote sluiyc Bohater Zwiazku Radzieckiego komandor-porucz-
.nik Gadzijew, kuory niejednokrotnie mowil: ,Wychodzac na morze
obawiam sig tyiko jednego,: powrotu do domu bez zwyciestwa". Nie-
ustannie znajdowal ssig on na morzu. Pewnego razu, po powrocie
z meczacej wyprawy, Gadzij?ew po poltorej godzinie znow wyszedl
na innym okrgcie podwodnym- na ?morze. Okret podwodny Gadzijewa
przedostal ?sig do nieprzyjacielskiego portu i zatopil transportowiec
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
eskortowany przez okret strazniczy i dwa sci.gacze okret6w podwod-
nych. Okrcty eskortowe zaczely scigac okret podwodny, kto'ry zna-
lazl 4sig w cic2kiej sytuacji. Wyciekajaca z u.szkodzonego zbiornika
oliwa zdradzala okrct, pozostawiajac na powierzchni wody clad
i przeciwnik m6gl to wykorzystac jako punkt orientacyjny dla rzu-
cania bomb glebinowych. Rownoczesnie ograniczona przestrzen wod-
na utrudniala radzieckiemu okrctowi podwodnemu manewrowanie.
W tej skomplikowanej sytuacji Gadzijew powzial smiala de-
cyzjc - wynu.rzyc sic i stoczyc z okrgtem nieprzyjaciclskim bitwc
artyleryjska. Zadzwicczal sygnal nadwodnego alarmu bojowego
i okrct podwodny wyplynal na powierzchnic. Gdy tylko dowodca
btworzyl pokrywg wlazu kiosku, kanonierzy.natychmiast wyskoczyli
do dzial. Po oddaniu kilku strzal6w okrct stra2niczy przeciwnika
zo.stal zatopiony. Kierujacy ogniem lejtnant marynarki Wino-
gradow przeni6sl ogien na jeden ze gcigaczy, kt.6ry r6wnie2 poszedl
szybko na dno. Walka to trwala zaledwie cztery minuty i zakon-
czyla sig calkowitym zwyciestwem Gadzijewa. Okrety podwodne,
kt6rymi dowodzil Gadzijew, zato;pily wiele nieprzyjaeielskich okre=
t6w. Okrgt podwodny innego odwa2nego marynarza P6lnocy - Bo-
hatera Zwiazku Radzieekiego Lunina zatopil 13 okret6w i transpor-
towc6w przeciwnika.
W trakcie wykonywania swych zadan bojowych radzieckie okrg-
ty podwodne pokonywaly powa2ne przeszkody i z reguly. wychodzily
zwycigsko z najbardziej niebezpiecznych sytuacji. Pewnego razu
okrct podwodny Bohatera Zwiazku Radzieckiego Starikowa przedo-
stal sic do nieprzyjacielskieago 'portu i atakujac z powodzeniem okrg-
ty przeciwnika zaczal sic jui wycofywac z waskiego fiordu. Nagle,
przechylajac sic gwaltownie na rufe, zaczal wyplywac na powierzch-
nic - okrctowi zagrodzila drogg siec stalowa. Nieprzyjacielskie
scigacze zaczely go zarzucac bombami glebinowymi. Wydawalo sic,
2e nie ma wyj9cia z tej pulapki. Okrct zanurzal sic kilka razy, sta-
rajac sic przej?c pod siecia i w ten spos6b mink ja, ale uderzal
dziobem o stalowa przeszkode i znow wyplywal. Nieprzyjacielskie
scigacze przez pewien czas przestaly nawet rzucac bomby glebino~
we. Niemcy liezyli prawdopodobnie na to, 2e uda im sic wziac do
niewoli radziecki okrct podwodny, kiedy po wyczerpaniu zapas6w
powietrza i energii elektrycznej, pozbawiony sil, zmuszony bgdzie
wyplynac na powierzchnic i poddac sie.
Jednak dow6dca okrctu Starikow nice tracil zi,mnej krwi. Wydal
on rozkaz: ,Wynurzy6 sic i przejsc nad sieeia; jesli Sig nie uda -
zato?pic okrct".
Swym autorytetem i silna wola Starikow natchnal zaloge do
pelnej poswigcenia walki. Wkr6tce udalo sic okretowi podwodnemu
bokonac przebszkode i przeplynac nad sama siecia, znajdujaca sic na
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
glgbokos4ci szesciu metrow od powierzchni. Nieco p6iniej okrgt znaj-
dowal sit. jui poza zasiggiem niebezpieczenstwa. Na koncie bojowym
Starikowa widnieje 14 okrgt6w i transportowcow przeciwnika'
o lacznej wypornosci 73,5 tysiaca ton. .
Radzieecy marynarze-podwodiiicy dumni sa z plejady wspani?a-
lych mistrzow wojny podwodnej, kt6rzy wyrosli z ich srodowiska.
Mona to wymienic nie tylko nazwiska Gadzijewa, Lunina i Stari-
kowa, ale dziesiatki i setki innych nazwisk. Wymieniono tylko tych,
ktorzy w walce na szlakach komunikacyjnych zada:ii przeciwniko-
wi najwigksze straty. Konto bojowe tych wyr6iniajacych sig mary-
narzy-podwodnik6w jest nastgpujace: Trawkin - 14 nieprzyjaciel-
skich okrt.tow i transportowcow o og6lnej wypornosci 97 tysigcy
ton, Fisanowiez - 10 okrgt6w i transportowcow o og6lnej wypor-
nosci 60,5 tysiaca ton, Widjajew - 9 okrgtow i transportowcow
przeciwnika o og61nej wypornosei 50,5 tysigcy ton, Joseliani - 18
okrgt6w i transportowcow o o.golnej wypornosei 33 tysigcy ton.
W ciagu calej wojny radziecey marynarze z okrgt6w podwod-
nych toczyli nieustannna walkp, z transportami przeciwnika. Nie bylo
dnia ani godziny, aby na szlakach komunikacyjnych wroga nie dzia-
laly radzieckie okrgty podwodne. Doskonalac nieustannie metody
walki torpedowej radzieccy marynarze osiagngli dobre rezultaty ata-
kdw torpedowych. W czasie kiedy Nierncy uwa :ali, se na oceng bar-
dzo dobra skiada sig 50 proc. uwienczonych powodzeniem atakow,
niekt6re radzieckie okrgty podwodne w koricowym okresie wojny
osiagngly prawie 100 proc. atakow uwienczonych powodzeniem.
Powodzenie dzialalnosci bojowej okrgt6w podwodnych zaleialo
oczywiscie w ?powaanym stopniu od zgrania zalogi, od dyscypliny
i poziomu wyszkolenia.
Jako przyklad mote to slu2y6 okrgt podwodny, ktorym dowo-
dzil Bohater Zwiazku Radzieckiego komandor-porucznik Fisanowicz.
Dowodca ten ani razu nie przepuscil zauwa2onego konwoju nieprzy-.
jacielskiego nie zadawszy mu powainych strat. Tichonienko, kt6ry
byl na tym okrgcie bosmanean okrgtu zawsze~ na. czas i rzeezowo
meldowal dow6dcy i in2ynierowi - mechanikowi o stanie okrgtu.
Dawalo to mo2liwosc dokladnego wywa2enia okrgtu i pewnego ma-
newrowania.
Okrgt podwodny, kt6rym dowodzil odwaany oficer Bondare-
wicz, r6wnie2 osiagnal wysoki poziom sprawnosci i organizacji -
szezeg6lnie na swym glownym stanowisku dowodzenia. Pewnego
razu w czasie ladowania akumulator6w okrgt zostal zauwa2ony przez
nieprzyjacielski sa.molot. Lotnik nieprzyjacielski wezwal natychmiast
swoj okrgt podwodny, Wry wkrotce przybyl do tego rejonu. Ra-
dzieccy marynarze szybko go spostrzegli. Dowodca radzieckiego
okrgtu podwodnego wydal rozkaz: ,Zanurzy6 sig natychmiast". Oba
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
okrgty - radziecki i nim.iecki - zanurzyly sig prawie rownoczes-
nie. Nieoo p62niej marynarz z obslugi aparatu podsluchowego za-
meldowal, tie slyszy szum grub. Okrgt opuszczal sic w glgb. Wrog
szedl za nim.
Rozpoczgl sic podwodny pojedynek. Znajduj4c sic pod woda,
okrct przeciwnika wypu9cil w kierunku radzieckiego okrctu kilka
topped, orientujac sic wedlug szumu grub. Trzykrotnie probowal on
taranowac (najechac), ale mimo to nie udalo sic mu zatopic radziec-
kiego okrgtu po?dwodnego. Kiedy wreszcie na okrccie niemieckim
wyczerpal sic zapas topped i energii elektrycznej zmuszony byl on
wyplyn46 na powierzchnig. Wowczas radziecki -okrct wysun4l pery-
skop, zaatakowal niemi?ecki okrct podwodny i storpedowal go.
U podstaw sukcesow radzieckich marynarzy-podwodnikow
le2alo stale dokladne przestrzeganie regulamin6w, , wytycznych i in-
strukeji. Zaslu2ony bojowy dowodoa okrgt6w podwodnych koman-
dor N. Morozow opowiada.l o pouczajgcym wypadku z jednymi z ra-
dzieckich okrct.6w, kt6ry mial miejsce w ezasie wojny z hi?.tlerowski-
mi zalborcami. Wracajgc do bazy zostal on zaatakowany przez nur-
kuj! ce bombowce ,przeciwnika. Samoloty zjawily sic niespodziewanie
i okrgt podwodny zacz4l sic pogr42a6 w chwili, kiedy posypaly sic
na niego bomby. Jedna z bomb wybuchla w pobli2u okrctu i powa2-
nie go uszkodzila; w kadlubie naciskotrwalym (sztywnym) pckl
szew dlugosci 65 cm. Z takim uszkodzeniem okrct osiadl na dnie.
Woda pod wysokim cisnieniem zaczcla sic przedostawac do wnctrza
okrgtu. Ale dzicki zdecydowanym dzialaniom dow6dcy przedzialu
wodoszczelnego, szefa torpedyst6w Arseniewa udalo sic zlikwidowac
awaric. Kiedy okrct ,powr6cil z wyprawy bojowej, Morozow obej-
rzal osobiscie pracc grupy awaryjnej. Okazalo sic, 2e uszkodzenie
zostalo napraivione po mistrzowsku ; dowadca, przedzialu dzialal we-
dha4g wszeikich prawidel, tak jak wymagala tego instrukcja.
Za wysoki poziom wyszkolenia i odwagg osobist4 dowodca floty
odznaczyl Arseniewa orderem Czerwonego Sztandaru.
Na szlakach ko.nunikacyjnych dzialaly aktywnie r6wnie2 i nad-
wodne okrgty Radzieckiej Marynarki Wojennej. Eskortowaly one
statki transportowe, przeprowadzaly operacje nalotowe, atakuj4c
statki i bazy przeciwnika ltd. Odznactony orderem Czerwonego
Sztandaru niszczyciel ,Bojkij" eskortowal w czasie wojny 54 trans-
portowce i dokonal operacji nalotowych na bazy przeciwnika, w cza-
sie kt6rych zostalo" zatopionych kilka transportowc6w. W czasie
jednej ze swoich wypraw bojowych ?Bojkij" zatopil transportowiec
o wypornosci 6 tys. ton.
Wzor kunsztu wojskowego wykazal w9r6d marynarzy scigaczy
torpedowych Aleksander Szabalin, obecnie dwukrotny Bohater
Zwigzku Radzieckiego. Wspaniale opanowal on stalinowskie wska-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
zania dotycz4ce taktyki walki przeciwko nieprzyjacielowi oraz
dokonywal smialych nalotow na nieprzyjacielskie konwoje, gromi4c
je ibezlitosnie na pelnym morzu.
- Nigdy nie stosowalem tych samych sposob6w walki - mo-
wil Szabalin. - To mogloby doprowadzic do szablonu, a szablon nie
przynosi zwycigstwa. Trzeba znac taktykg wroga, jego srodki ognio-
we i sily. Wtedy Tnozna szybko znaleic jego slabe punkty i uderzyc
w nie na pewniaka.
22 grudnia 1943 roku Szabalin, ~dzialajac w skladzie zespolu
scigaczy torpedowych przeciwko duiemu konwojowi nieniieckiemu,
wykazal umi?ejgtnosc 14czenia smialosci i ryzyka z dokladnym
obliczeniem. Na morzu rtoczyla sig jut walka radzieckich scigaczy
torpedowych z okrgtami przeciwnika, a scigacz Szabalina pobieral
jeszcze w swojej bazie paliwo. Zaloga jego -obawiala sig, ie sig
spoiniq.
Ale w dowodcy dojrzal wlasny plan -- zada6 przeciwnikowi
cios w dhwili, kiedy radzieckie scigacze odplynq od konwoju, a czuj-
nose przeciwnika -sig zmniejszy. Rachuby dowodcy, byly sluszne.
Scigaez Szabalina, wykorzystuj4c ciemno!sci, po4plyn4l wolno do
konwoju przeciwnika i dwiema torpedami zatopil dwa nieprzyjaciel=
skie okrgty straanicze. Niemey nie spodziewali ssig napadu i powsta-
1o wsrod nich zamieszanie, co pozwolilo radzieckiemu scigaczowi
ujsc przed pogeigiem.
Scigacze torpedowe Floty Polnocnej zadawaly niemieckim kon-
wojom nieustamnie potggujgce sig -ciosy. W czasie pewnej walki
w grudniu 1943 roku Nieincy stracili torpedowiec, dwa okrgty straz-
niicze 1 transportowiec. W czasie innej walki, latem 1944 roku, sci-
gacze radzieckie rozgromily duty konwoj nieprzyjacielski, ktory
skladal sig z 26 jednostek i zatopily 14 statk6w przeciwnika.
Kutry patrolowe jednego tylko dywizjonu n a Morzu Czarnym
wyplywaly w -ci4gu wojny okolo 3 ?tysigcy razy, wykonuj4c zadania
polegajgce na eskortowaniu statkow transportowych. Zatopily one
9 okrgtow przeciwnika, w tym jeden okrgt podwodny.
Dzialalnosc Radzieckiej Marynarki Wojennej na nieprzyjaciel-
skich szlakach komunikacyjnych uaktywnila sig jeszcze bardziej
z chwilq przejscia Radzieckich Sil Zbrojnych do natarcia. W szcze-
golnosci zlikwidowanie przeciwnika w rejonie Zatoki Finskiej i :przej-
scie fluty do portow baltyckich. pozwolilo jeszcze.bardziej rozwin4i
dzialania bojowe zarowno na szlakach komunikacyjnych migdzy ba-
zarni niemieckimi, jak rowniei dla wsparcia Armii Radzieckiej od
strony morza. W tym okresie szerokiego rozmachu nabraly dziala-
nia wszystkich rodzajow.l(otnictwa morskiego, w szczegolnosci na po-
ludniu Baltyku.
152
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Wymowne sa nastcpujace cyfry, charakteryzujace wzrost sit
i rozmachu oddzialywania lotnictwa Floty Baltyckiej na szlaki ko-
munikacyjne nieprzyjaciela. Jesli ilo96 startow dokonanych w pierw-
szym roku wojny przyja6 za 100%, to pod koniec drugiego roku
wojny wzrosla ona do 262%, pod koniec trzeciego roku - do
637 % i wreszcie w ostatnim (niepelnym) roku do 1300%0. Jak
z tego w da6, oddzialywanie lotnictwa na szlaki rnorskie prze
ciwnika wzroslo szczegolnie w trzecim roku wojny, kiedy to rozwi-
ncly sic operacje ofensywne radzieckiej armil i marynarki, rozsze-
rzyly sic i zbliiyly do szlakow komunikacyjnych wroga bazy radziec-
kiego lotnictwa i kiedy zaczcly one otrzymywac nowe, coraz dosko-
nalsze sainoloty.
W ostatnich miesiacach wojny dokonana zostala na Baltyku
rowniei operacja desantowa przeciwko wojennej bazie morskiej Pi-
lawie, przylegajacej do twierdzy Krolewiec. W Pilawie Niemcy bro=
nili sic szczegolnie uporczywie. 25-26 kwietnia 1945 roku desant ra-
dziecki., kt5ry wyladowal na nrierzei Frische-Nehrung, poniogl Armi=
Radzieckiej w przyspieszeniu rozgromienia fa.szystow niemieck;ch.
W tym samym ezasie w Zatoce Krblewieckiej dzialaly radzieckie ku-
try opancerzone, przeprowadzano operacje okrgtow podwodnych
i scigaczy torpedowych na Baltyku i na wie].ka skalg odbywalo sic
tralowanie min u niemieckich wybrzeiy.
Dzialajac na szlakach- komunikacyjnych, flota wykonywala
osobiste polecenia Stalina. Stalin dwukrotnie wzywal wowczas do
siebie dowodcc Floty Czarnomorskiej.
Dowodca Floty 'Czarnomorskiej admiral Oktiabrski opowiadal
o tyrn w'nastcpujacy sposob:
?W roku 1944 mialem szczcscie byc dwukrotnie u Stalina:
13 marca i 1.0 kwietni?a. -Obie rozmowy z Wodzem Naczelnym poiwic-
cone byly zadaniom Floty Czarnomorskiej na nowym etapie Wojny
Narodowej.
W zwiazku ze zdecydowanym natarciem Armii Radzieckiej na
poludniu zima i wiosna 1944 roku, kiedy wyzwolony zostal Cherson
i stab sic jasne, ie wojska niemieckie na Krymie sa odcicte, flotc
czekaly dzialania, majace na celu zniszczenie przeciwnika na morzu.
Te nowe, eealkowicie mnorskie zadania postawil przed marynarka
towarzysz Stalin. On to nakreslil nam absolutnie dokladny plan
dzialamia. Towarzysz Stalin pom6gl i dowodztwu axmii i nam poj46
i dokladnie zorganizowa6 wspoldzialanie w operacjach ladowych
i morskich.
Zlikwi:dowanie armii niemieckiej na Krymie zostalo przygotowa-
ne z call, wlasciwa Stalinowi przenikliwoscia i z uwzglcdnieniem
wszystkiieh znlian i niespodzianek, w ktdre tak bardzo obfitowala
wbwczas wojna.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Wypowiedziane wowczas przez towarzysza Stalina slowa : ?Flo-
ta winna sig zajmowac swoimi sprawami", otworzyly przed nami
ogromne perspektywy, zwrocily fluty w strong rnorza, do morskich
operacji oraz zwigkszyly aktywnos6 okrgt6w i lotnictwa morskiego.
Niszczy6 na morzu Niemcow, ktorzy w panice zaczgli sig wyco-
fywa6 z Krymu, przeci46 nieprzyjacielskie szlaki komunikacyjne lq-
cz1ce Krym z Rumania i przerwa6 zaopatrzenie krymskiego zgrupo-
wania Niemcow - oto absolutnie dokladny plan dzialania dla floty,
ktory wysungl towarzysz Stalin w czasie rozmowy 10 kwietnia. Row-
nie2 wtedy mowil on o srodkach potrzebnych flocile do wykonania
tego plane.
Marynarze czarnomorscy wykonali z honorem zadanie bojowe,
ktore po8tawil pried flota, towarzysz Stalin. W ciq gu 37 dni kwietnia
i maja, nasze lotnietwo, okrgty podwodne i scigacze majgc niezwykle
male straty wlasne, zatopily dui4 ilos6 okrgtow nieprzyjacielskich
o ogolnej wypornosci 246 240 ton, uszkodzily - 89 030 ton oraz
zestrzelily 77 samolotow przeciwnika.
Towarzysz Stalin pomogl Flocie Czarn?omorskiej zajg6 naleine
miejsce w likwidacji 17 armii niemieckiej dzialajacej na Krymie
i w zniszczeniu znacznego tonaiu przeciwnika oraz jego lotnietwa.
O tym, jakie znaczenie przywiazywali Niemey do operacji krymsko-
rumunskich, moina sig przekona6 chociaiby na podstawie tego, ie
w okresie tym w Konstancy znajdowal sig sam ,grossadmiral" Doe-
nitz, ktory kierowal operacjami floty niemiecko-rumunskiej.
Wytyczne, ktore towarzysz Stalin dal w kwietniu Flocie Czar-
nomorskiej, nie ograniczaly sig do zadan na najbli2szy miesiac. Wodz
Naczelny mial na wzglgdzie i mowil o szeroki n planse dzialan na
czarnomorskim teatrze wojennym, wskazywal perspektywy i okreslil
role floty w przyszlych ioperacjach naszych wojsk w zachodniej czgs-
ci Morza Czarnego. Pozbawi6 przeciwnika jego glownej bazy mor-
skiej - Konstancy oraz baz: Sulin, Galacz d Brailow, dziala6 na za-
chodnich szlakach komunikacyjnych Morza Czarnego i wspiera6 na-
sze efektywne dzialania silami floty w basenie dunajskim - oto ja-
kie byly zadania na przyszlos i.
0 tym, 2e flota byla w -stanie wykona6 zadania postawione
przei Wodza Naczelnego, swiadczy fakt, 2e towarzysz Stalin nadal
wi,elu okrgtom i jednostkom czarnomorskim honorowe nazwy ,,Se-
wastopolskich", ?Kerczensk ch", ,Ndkolajewskich", ?Odeskich",
,,Sylinskich", ?Izmailskich", ,Konstanckich"; ,Warnefisldch".
To opowiadanie admirala Oktiabrskiego naleiy uzupelni6 krot-
kim fragmentem z komunikatu Radzieckiego Biura Informacyjnego
o rozgromieniu nieprzyjacielskich wojsk na Krymie (o wynikach
kampanii krymskiej), ktore zostalo opublikowane 12 maja 1944
roku.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
,,...nasze lotnictwo i okr@ty Floty Czarnomonskiej w okresie od
8 do 12 kwietnia zatopily wraz z wojskiem i la,dunkiem wojennym
przeciwnika : transportowc6w - 69, szybkobieznych barek desanto-
wych - 56, kutr6w patrolowych - 27 i innych okretow - 32.
Og6lem zatopionych zostalo w tym czasie 191 okr~t6w o r62nym
tonazu".
W tym samym czasie okrtty wojenne i lotnictwo Floty Czarno-
morskiej uszkodzily okolo 70 okrgt6w przeciwnika.
Nie bez powodu nazywali Niemcy morskie drogi, kt6rymi sig
wycofywali, wlasciwie, kt6rymi uciekali z Krymu - ,Drog4 Smier-
ci".
W ten spos6b, kombinujgc dzialania o:krgtow podwodnych i nad-
wodnych oraz lotnictwa, rozwi4zyw:ala flota radziecka jedno ze
swych najwazniejszych zadan, a mianowicie zadanie walks na szla-
kach komani kacyjnych przeciwnika.
Walka na szlakach komunikacyjnych charakteryzowala sig scis-
lym w;5p6ldzialaniem, zar6wno wewngtrz jednolitych sit (przede
wszystkim lotnictwa), jak tez miozy rodzajami broni marynarki.
Nalezy wzi46 pod uwagg, 2e wspbldzialanie lotnictwa, armii
i marynarki na tak wielk4 skalg, jak to mialo miejsce w czasie Woj-
ny Narodowej, stanowilo w og6le nowy rodzaj strategicznego wspol-
dzialania. Ten rodzaj wsp6ldzialania powstal dopiero w czasie walk
z hitlerowskimi Niemcami i Japonia, kiedy to sily powietrzne wyst--'
pity po raz pierwszy jako czynnik strategiczny.
Lotnictwo morskie bralo r6wnie2 czynny udzial w operacjach na
szlakach komunikacyjnych, wsp61zawodnicz4c z powodzeniem w zada
wan.iu strat nieprzyjacielskiej tiegludze morskiej z pozostalymi sila-
mi marynarki 1 wspoldzialajgc z nimi.
Dzigki masowemu wykorzystywaniu samolot6w na szlakach ko-
munikacyjnych oraz dzi&i zastosowaniu takich potgznych srodk6w
uderzeniowych, jak torpedy lotnicze i bomby wielkiego kalibru,
w czasie dzialan na szlakach morskich Niemcow, lotnictwo zajglo po-
wazne miejsce w?r6d innych all marynarki.
Lotnictwo marynarki dokonalo w czasie wojny pokaznej iloeci
lot6w w celu dzialania na szlakaoh komunikacyjnych przeciwnika.
Dodac nalezy, ze wiele jeszcze lot6w bojowych dokorialo lotnictwo
morskie w celu bezposredniego zabezpieczenia wlasnych szlak6w ko-
anvnikacyjnych.
Ponadto dokonano powaznej ilogci 1ot6w w celu operacyjnego
zabezpieczenia szlak6w komunikacyjnych.
Tocz4c aktywn4 walk@ na szlakach komunikacyjnych przeciw-
nika radzieckie sily morskie w dalszym ciggu rozwijaly bezposrednie
wsp6ldzialanie z armi4 r6wnie2 i w innej postaci.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Wsp6ldzialanie z Armi4 Radziecka, mialo ' niezwykle dodatni
wplyw na uksztaltowanie sic wsp6ldzialania wewn4trz sil morskich.
Skuteczna pomoc d1a jednostek armii wymaga.la, aby przygotowanie
bojowe marynarki, zgranie.jej elementow skladowych staly na wyso-
kim poziomie. Marynarka uczyla sic od nacierajqcej Armii Radzuec-
kiej sztuki zwyciczania, organizacji i dyscypliny.
Nataroie Armin Radzieckiej rozw:ijalo sic w blyskawi!cznyrn tem-
pie. Wsp6ldzialaj4ce z wojskami ladowymi zgrupowania i jednostki
marynarki winny byly isc naprzod nie odrywajEjc sic od j4Zdnostek
armii. I marynarka nad#ala za tempem rozwoju operacji lgdowych,
okazuj4c efektywna, pomoc Armii Radzieckiej. R6wnoczesnie udzial
marynarki zwickszal zdolnosc manewrow4 wojsk dzialaj4cych w re-
jonach nadbrzeznych i umozliwial szybsze dokonywanie operacji
okr#aj4cych" i oskrzydlajacych.
Kanipanic roku 1944 charakteryzowai dalszy ro,zwoj i _ doskona-
lenie wsp6ldzialania wszystkich Sil Zbrojnych Zwigzku Radzieckiego,
w tej liczbie armii i marynarki.
Dziesicc decyduj~4cych stalinowskich ciosow, zadanych wrogowi
w roku 1944, stanowilo w rzeczywistogci gigantyczny kohnpleks ope-
racji ofensywnych, zbudowanych na zasadzie wsp6ldzialania front6w
flot, armii i flotylii.
W o?miu sposr6d dziesicciu uderzen bezposredni udzial braly
floty oraz rzeczne i jeziorne flotylle.
P i e r w s z e u d'e r z e n i e woo jsk pod Leningradem i N owgo-
roclem rozgromilo caly p6lno-cny front strategiczny armii niemiec-
kich. Odznaczona orderem Czerwonego Sztandaru Flota Baltycka
pomogla wojskom? Frontu Leningradzkiego rozgromic niemieckie
wojska pod Leningradem i uwolnic miasto od nieprzyjacielskiego
oblczenia. Okrctowa i nadbrze2na artyleria. floty zniszczyla umoc-
nione urz4dzenia obronne przeciwnika.
Trze?ci?e uderzenie w miesi4each kwiecien - maj 1944
roku -zadaly wojska 3 i 4 Frontu Ukraixiskiego i Saanodzielnej Armii
Nadmorskiej oraz Floty Czarnomorskiej, wyzwalaj4c od za-
borcow niemieckich cale wybrze2e czarnomorskie od Kerczu do
dniestrowskaego. limanu. Flota Czarnomorska przy wsparciu lotnictr
wa blokowala kryrskie zgrupowania przeciwnika od strony morza.
Okrcty i lotnictwo Floty Czarnomorskiej, jak juz wspomniano wy-
zej, aktywnie dzialaly na szlakach komunikacyjnych przeciwnika
C z w a r t e u d e r z en i e w czerwcu 1944 roku zadaly wojska
Frontu Leningradzkiego i Karelskiego na Przesmyku Karelskim
i w Karelii. Nataroie radzieckich wojsk na Przesmyku Karelskim
wspierala Flota Baltycka, pomagajq,c nadmorskiemu skrzydlu wojsk
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
14dowyeh ogniem artyleri:i okrgtowej i desantami. Desanty mary-
narzy baltyckich zajgly wyspy archipelagu Bierk.
Ladoska flotylla wojenna wspierala posuwanie siQ lewegb
skrzydla wojsk Frontu Karelskiego wzdluz wschodniego wybrzeza
jeziora Ladoga. Marynarze flotylli ladoskiej wysadzili desant w Tu-
loksde i zadali ldgsk~ przylegaj4cemu do. jeziora skrzydlu wojsk nie-
miecko-finskich. Okrgty flotylli ladoskiej i oneskiej pomogly
wojskom Frontu Karelskiego sforsoway rzekg Swir. W walkach
o opanowanie stoliicy Karelo-Fifskiej SRR - Pietrozawodska -
wraz z jednostkami Frontu Karelskiego_ bral udzial desant wuysadzo-
ny przez okrgty flotylli oneskiej.
P i 4 t .e u d e r z e n i e, w ktorym braly udzial 1 Nadbaltycki
ora 2 i 3 Front Bialoruski, zadane zostalo w czerwcu - lipcu 1944
roku. W wyniku tego uderzenia rozgromione +zostalo nieprzyjaciel-
skie zgrupowanie na Bialorusi. Wojska 1 Frontu Bialoruskiego, kto-
re nacieraly w lesdsto-blotnistym rejonie Polesia, przy aktywnej po-
mocy dnieprowskiej flotylli wojennej opanowaly Pinsk. Marynarze
flotylli dnieprowskiej brali udzi?al w walkach pod Witebskiem, Bo-
brujskiem i Mohylowem, w bitwach przeciwko glownemu zgrupowa-
niu Niemcow na Bialorusi oraz w dalszym poscigu za :przeciwnikienru.
S i o d m e u d e r z e n i e, ktore weszlo do historii Wojny Na-
rodowej jako? operacja jassko-kdszyniowska, dokonane zostalo
w sierpniu 1944 roku przez 2 i 3 Front Ukrainski oraz przez Flotg
Czarnomorsk4. Marynarze Floty Czarnomorskiej wysadzdli szereg
desantbw i w scislym wspoldzialaniu z wojskami 3 Frontu Ukrain-
skiego oczyscilli od hitlerowiskich zaborcow najwazndejsze sporty czar-
nomorskie: Wilkow, Sulin, Tulczg, KonstaneQ, Warm * d Burgas.
Okrgty sforsowaly dniestrowski liman i wzigly udzial w walkach
o Akkerman d Izmail.
0 s m e u d e r z e n i e zostalo przedsigwzigte we wrzesniu -
pazdzierniku 1944 roku przez wojska Frontu Leningradzkiego oraz
1, 2, i 3 Frontu Nadibaltyckiego i odznaczon4 orderem Czerwonego
Sztandaru Flog Baltyck4, kiedy to zostaly oczyszezone od niemiec-
kich najezdzcbw nadbaltyokie republiki radzieckie. Flota wysadzila
desanty i wzicla czynny udzial w walkach o opanowanie portu Baltis-
ki oraz wysp M.uchu, Ch'iuniu i Serama.
D z i e w i-, t o u d e r z e n i e zadane zostalo sojusznikowi
hitlerowskiah Niemiec - Wggrom w pazdzierniku 1944 roku przez
wojska 2, 3. 1 4 Frontu Ukrai.ns.kiego -przy wspoludziale dunajskiej
flotylli wojennej. Okr~ty flotylli wysadzaly desanty, oslanialy og-
niem swych dzial skrzydla wojsk l4dowych i przewozily amunicjg.
* Dzis ?Stalin" (red. prz. pol.).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
._,,_, ?-,-4 ?zy-nny udzial w wyzwoleniu Belgradu,
a p62niej w zdobyciu Budapesztu i Wiednia.
Dziesiate uderzenie (w pa2dzierniku 1944 roku) za-
dane zostalo hitlerowcom na krancowym punkcie prawego skrzydla
frontu Wdelkiej Wojny Narodowej - w kraju podbiegunowym u wy-
brze2y Morza Barentsa - przez wojska Frontu Karelskiego, kt6re
operowaly w scislym wsp6ldzi-alaniu z okrgtami, lotnictwem i piecho-
ta morska Floty P61nocnej. Walki rozgorzaly tam na przedpo]ach'
miasta Pieczenga (Petsamo) i jego portu Linachamari. Golnierze
radzieccy walezyli w6wczas w szczeg6lnie cigzkich warunkach. Niem-
,cy w cdagu 3 lat wzmacniali dlugotrwalymi urzadzeniami obronnyms
li?czne przeszkody naturalise, uksztaltowane tam przez soma przyro-
dg : wysokie granitowe szczyty i skaly, g6rside rzeki, jeziora, nieprze-
byte blotniste przestrzen.ie tundry i bezdro2a._ Na morzu zas -
wsciekle sztormy i mgly, czes'te opady snietine. Ale 2olnderze ra-
dzieccy pokonali to wszystkie przeszkody i udaremnild wysilki hitle-
rowskich doborowych jednostek strzel?c6w g6rskich. Radziecka pie-
chota morska szturmem wyparla wroga z umocnien polooonych
na wy2ynach potg2nego pasma g6rskiego Mustu-Tunturi. W wy-
niku skoordynowanych dzialari wojsk 14dowych, lotnictwa i mary-
nark: Pieczenga zostala od strony ladu okr42ona, a do portu Lina-
chammari wdarly sig desamty wysadzone ze soigaczy torpedowych
i scigaczy okrgt6w podwodnych wprost na nadbrzeza portu. Forso-
wanie dostgp6w morskich do tego portu polo2onego w g1gbi waskiego
fiordu bylo bardzo skomplikowane i trudne. Wybitne mgstwo i wyso-
kiej klasy mistrzostwo wyl_azali to marynarze Morza P6lnocnego.
Oto jeden z przyklad6w: na scigaczu przerzuea.jacyrn desant pod
wscieklym ogniem niemieckej artylerii i mozdzierzy uszkodzone zo-
staly urzadzenia sterowe. Szef grupy motorzyst6w Georgij Kurbatow
popro?w!adzil scigacz dalej, manewrujac za pomoc4 motor6w. Wkrot-
ce odlamek ni?eprzyjacielskiego pocisku zranil Kurbatowowi palce
u rak. Szef nie porzu?cil swego posterunku, dop6ki nie wykonal bojo-
wego zadanda. Na mocy Uchwaly Prezydium Rady Najwy2szej ZSRR
Georgij Kurbatow otrzymal tytul Bohatera Zwiazku Rodzieckiego,
Po zdobyciu miasta i portu Petsamo, kt6ry byl r6wnie2 bait,
m;orsika hitlerowc6w i bialofin6w, wojska radzieckie ruszyly naprz6d
- do granicy Norwegi?i. Tutaj, w pobli2u waznego punktu nadbrze2-
nego Kirkenes, ,zostaly r6wnie:2 wysadzone desanty piechoty mor-
skiej.
Okrgty podwodne d nadwodne oraz sily powietrzne Floty - P61-
nocnej niezmiennie wspieraly nacierajace wojska radziecke, blokujac
ndeprzyjaoielskie porty, zadajac ciosy okr~tom bojowym 1 statkom
transportowym, umocnieniom nadbrze2nym i bazom morskirn hitle-
rowc6w.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 -
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RD P80S01540R003400090011-9
__ -_ -1-Y-, _-- drawska flotylla wojenna uczest-
niczyla w zadaniu hitlerowcom pi4tego uderzenia stalinowskiego
pod Witebskiem, Bobrujskim I Mohylowem, w walkach z centralnym
zgrupowaniem niemieckim na Bialorusi i w dalszym pogcigu za prze-
ciwnikiem. Dnieprowcy doniegli sztandar zwycigstwa do Berlina.
Okrgty otrzymaly zadanie wspierania poszczeg6lnych zgrupowan
Armii Radzieckiej w bitwie generalnej na kierunku .berlinskim. Flo-
tylla dnieprowska miala ogniem swej artylerii uczestniczyc w przela-
manlu obrony Niemcow na dalekich i bliskich przedpolach Berlina.
Marynarze flotylli winni byli r6wnie2 kryc w rejonie Kostrzynia
przeprawy, ktore byly atakowane przez lotni?ctwo przeciwnika.
Okrgty dnieprowskiej flotylli wojennej wzigly udzial w artyle-
ryjskim natarciu, ktore rozwanclo Pig w rejonie Seelow, Grusow,
Golzow. Po raz pierwszy w historii floty rosyjskiej,okrgty jej zjawi-
ly sic na,Szprewie. Oczywigcie dla du2ych okrgtow droga byla zamk-
nigta. Dowodztwo. frontu rozkazalo przerzucic na sam,ochodach bez-
pogrednio do Berlina oddzial polglizgowcow lejtnanta Kalimina.
Kiedy jednostki Armii Radzieckiej wdarly sic do Berlina i doszly do
centrum miasta nad brzegi Szprewy, na rzece zjawily sig polglizgow-
ce i zaczgly przeprawiac oddzialy strzeleckie do centrum miasta.
Pierwszy sforsowal Szprewy polglizgowiec bosmana Sotnikowa. Sot-
nikow wzi4l na poklad grupc zkolnierzy radzieckich i pod huragano-
wym ogniem przeciwnika przedarl sic na drugi brzeg i wysadzil ich
na berlinskim nadbrze2u.
W glad iza, tym polglizgowcem pozostale rowniez wysadzily
desant.
2olnierze Armii Radzieckiej wyl4dowali na brzegu ? i krok za
krokiem wydzierali Niemeom przyczolek. Slizgowce kursowaly bez
przerwy tam d z powrotem, ,podrzucajac posilki i amunicjg. Kontynuo-
waly one dzialalnogc bojow4 dopoty, dopoki nie urz4dzono trwalych
przepraw.
2 maja marynarze flotylli dnieprowskiej wysluchali w Berlinie
rozkazu Wodza Naczelnego. Zostali oni wyliczeni wgrod wojsk, kto-
re wyrainily sig w tej zakoficzonej zwycicstwem wojsk radzieckich
bitwiie.
Do poprzednich pochwal Stalina, ktorymi _dnieprowscy maryna-
rze byli niejednokrotnie zaszczyceni za doskonale dzialania bojowe,
przybyla jeszcze jedna - najbardziej zaszczytna i droga - pochwa-
la za udzial w zdobyciu? Berlina.
Dzialaj4cym na poludniowym skrzydle frontu radziecko-nie-
mieckiego jednostkonn Armii Radzieckiej istotnq pomoc okazala du-
naj.ska flotylla wojenna. Marynarze flotylli przeplyngli okolo dwoch
tysiccy kilometr&w w gorg Dunaju i pomagali Armii Radzieckiej
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9 -
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
w wyzwoleniu od wojsk hitlerowskich terytori6w szesciu panstw
europej:skioh.
Wsrod marynarzy flotylli dunajskiej niemalo bylo uczestnikow
bitwy o Stalingrad. Kutry opancerzone, ktore wyroznily sit, zim4
1944 roku na przeprawaach pod Budapesztem, pelnily poprzednio
sluzbc na przeprawach na Woldze i w Cie?ninie Kerczenskiej ; sukces
radzieekich desantow na brzegu Dunaju przygotowaly desanty wy-
sadzone przez to same okrt,ty na wybrzezu Morza Azowskiego. Du-
najscy marynarze zasluzyli na pochwalt, Staling jut za pomoc oka-
zan4 wojskom 19,dowym w wyzwolenlu Mariupola, Kerczu i Bialo-
grodu-Dnieprowskiego. Za udzial w zdobyciu Sulina Moskwa oddala
na ich czesc salwy honorowe. Byli wigc oni pomocnikaini Armii Ra-
dzieekiej w czar e walk o'Belgrad i Kaposzwar, przy iikwidowvaniu
budapesztenskiego zgrupowania, w czasie rozgromienia sil nieprzyja-
cielskich pod Esterhomem, w wyzwoleniu Bratyslawy i w zdobyciu
Wiednia. W walkach na Dunaju wpisane zostaly nowe karty do ksig-
gi rosyjskiej chwaly morrkiej. Dwanascie podnigkowan Stadina prze-
chowujq w swych sercach bojownicy dzielnej flotylli. Trzy wysokie
odznaczenia panstwowe - ordery Czerwonego Sztandaru, Kutuzowa
i Nachimowa - zdobia jej zwycigski sztandar.
,,Pocza,wszy od limanu dnieprowskiego, a konczgc na stolicy
Austrii -- Wiedniu, flotylla dunajska walczyla rt,ka w rgkg z woj-
skami 3 Frontu Ukraifiskiego i mimo wszelkiich trudnoici, z powo-
dzeniem wykonywala wszystkie zadania. Niejednokrotnie przerywa-
la sic przez nieprzyjacielskie umo'cnienia, zadawala wrogowi ciosy
z tylu i pomagala w pomys1nym natarciu wojsk frontu... W ten spo-
sob oceniala Rada Wojenna 3 Frontu Ukraiflskiego dzialalnosc du-
najskich marynarzy.
Obie flotylle, zarowno dnieprowska, jak i dunajska, rozwijaly
swe dzialania ofensywne w scislej l4cznosoi z rozwijajvym sic na=
tarciem Armii Radziecklej.
Wspieraly one iogniem artylerii przelamywanie lima obronnych
przeciwnika, wysadzaly desanty 1 przewozily wojska oraz pomagaly
jedno,stkom Armii w okrgzamu i likwidowaniu zgrupowan wro'ga.
W okresie natarcia wojsk radzieckich the byl-o ani jednej floty
i flotylli, ktore by w takim ezy innym stopniu the braly udzialu
w rozgromieniu hord hitlerowskich.
Dziesicc druzgocacych ciosow, ktore Radzieckie Sily Zbrojne za-
daly niemieckim wojskom faszystowskim w 11944 roku i ktore lud ra-
dziecki nazywa stalinowskimi ciosami, stanowily decydujgcy czynnik
w ro lbiciu Niemiec hitlerowskich. Wojska radzieckie wyzwolily swo-
je ziemie od niemieckich zabo.rcow faszystowskich i przeniosly dzia-
lane bojowe poza granite Zwi4zku Radzieckiego. -
Juz w roku 1944 Armia Radziecka i Marynarka Wojenna prze-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540R003400090011-9
s4dzily o wyniku drugiej wojny swi?atowej. Radziecka armia, mary-
narka i lotnictwo wykazaly, 2e s4 w stanie wlasnymi silami ostatecz-
nie rozgromic Niemcy faszystowskie, okupowac je i roawigzac zagad-
nienie wyzwolenaa Europy spod faszystowskiego jarzma. Dopiero
pozniej wojska angilo-amerykariskie wyl4,dowaly we Francji i utwo-
rzyly drugi front. Jednak i po utworzeniu drugiego frontu dowodz-
two niemiecie nie tylko trzymalo do ostatniej ohwili glowne sily
przeciwko- Armil Radzieckiej, ale wzmacniaio je kosztem oslabiania
frontu przeciw.ko wojs1kom anglo-amerykanskim.
Polityka opozniajaca ufworzenie drugiego frontu opierala sig na
d42eniach roakcyjnych kol Anglii i USA, ktore w wojnie z Niemca-
mi chcialy osiggnnc 'cele nie maj4ce nic wspolnego z wyzwolenczymi
zadaniami walki przeciwko niemieckiemu faszyzrnowi. Plany ich nie
mialy na celu calkowitego zniszczenia faszyzmu niemieckiego. Bio-
r4c za punkt wyjgcia swoje zyskowne interesy, byli oni zaintereso-
wani w poderwaniu potggi Niemuec przede wszystkim w usunieciu
Niemiec jako niebezpiecznego konkurenta na rynku swiatowym. Ale
w ich zamiarach the letalo wyzwolenie Niemiec i innych krajow spud'
panowania sil reakcyj,nyoh, ?ktore s4 stalym zrodlem imperialistycz-
nej agresji i faszyzmu, jak r6wnie2 nie leialo zrealizowanie zasadni-
czych demokratycznych przemian. Rownoczesnie liczyli oni na osla-.
bienie ZSRR, na jego wykrwawienie sig i na to, 2e w wyniku mecz-=?
oej wojny Z1wi4zek Radziecki na dlugo straci swoje znaczenie jako
wielkie i pote2ne mocarstwo i stanie sic po wojnie zaleiny od Sta-
now Zjednoczonych i Wielkiej Brytaniii. A wigc jeszcze w trakcie
wojny ujawnil sig nierzetelny stosunek anglo-amerykauiskich kol
rzadzacych do zobowiazari sojuszmiczych.
W poczgtkach roku 1945 Radzieckie Sily Zbrojne, zadaly nie-
mieckiej armi faszystowskiej nowe druzgocqce. ciosy w trakcie walk
migdzy Wisl4 a Odr4, w Prusach Wschodnich, nu Pomorzu, na 914-
sku i pod Budapesztem. 2 maja padl Berlin. 8 maja nast4pila bez-
warunkowa kapitulacja faszystowskich Nielniec.
ZwiVek Radzieecki rozgromil Niemcy faszystowskie i wierny
swym zobowi4zaniom sojuszni,czym zwrocil sw4 zwycigskq bran prze-
ciwko imperialistycznej Japonii.
Amnia Radziecka, wsipoldzialajgc z Marynark4 Wojenn4, roz-
bila glownq silk szturmow4 Japonii - armie kwantuusk4 i zmus}la
imperialistow japofiskich do bezwarunkowej kapitulacji. Rozgromie-
nie Japoniii oznaczalo koniec drugiej wojny swiatowej.
Glowny cig2ar walki przeciwko hordom Niemiec hitlerowskich
i. imperialistycznej. Japonii spadl na barki narodu radzieckiego i je-
go Sil Zbrojnych.
Decyduj4ca rola w rozbiciu blokni panstw faszystowskich przy-
pada Zwi4zkowi Rad.zieckiernu.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
nauziee a tvtarynaraa wojenna byla w stanie z powodzeniem
wykonac zadania stawiane jej przez Dowod-ztwo Naczelne, poniewa2
na dlugo przed wojny przeprowadzona `zostala w marynarce p?otgina
praca w dziedzinie jej odbudowy i rozwoju. Hitlerowcom nie udalo
sig w czasie wojny zniszczyc radzieckich sil morskich ani tei powai-
nie zmniejszyc dlosci wielkich okrgtow - liniowych i kr#own_kow.
Rdwnoleglez tym, ie zachowaly sig podstawowe sily marynarki, uzu-
pelniano j4 w dalszym ciagu roinymi jednostkami bojovVymi, zbudo-
wanymi jut w czasie w?ojny na wodach wewngtrznych.
Male okrgty wojenne, ktore budowano bior4c pod uwagg do-
swiadezenia bojowe, przybywaly nawet z zakladow zabloikowanego?
Leningradu. Na wszystkich morskich teatrach wojny w toku dziala i
bojowych powa2nde. sic wzmocnilo lotnicbwo m,orskie.
Radzi-eeka technika wojenna, a w szczeg6lno6ci technika mor-
ska, byly nieustannie dzialaj4cym czynnikiem wojennym, ktory ode-
gral role w rozgromieniu Niemiec faszystowskich.
Rownoczesnie radziecka technika morsika nie tylko nie ustgpo
wala pod wzglgdem jakosciowym technice niemieckiej, ale w wielu
wypadkach przewyiszala jq. Zagwarantowany byl nie tylko iloscio-
wy, leoz tak2e techniczny rozwoj Marynarki Rad.zieckiej.
. Wielkie znaczenie mial to fakt, ie w wyniku osiggnigc socjali-
stycznego uprzemyslowienia Radziecka Marynarka Wojenna byla
technicznie uniezaleiniona od zagranicy, dd zagranicznego przemny-
slu budowy okrgtow i innych jego galgzi.
,,Aby przyjsc uderzenie takiego wroga, odeprzec go, a nastgpnie
zadac mu calkowit4 kleskg, potrzebne bylo, oprocz bezprzykladnego
mgstwa naszych wojsk, posiadanie najnowoczesniejszego, uzbrojeniar
i to w dostatecznej ilosci, oiraz dobrze zorganizowanego zaopatrzen a.
rowniei w dostatecznych rozmiaraeh". (Stalin).
W najbardziej odpgwiedzia.lnym pod wzglgdetn strategicznym
okresie obrony ozynione jut byly przygotowania do przyszlych ope-
racji ofensywnych. W wyniku powa2nego wychowawczego oddzia-
lywania zasadniczych sil organizacyjnych, a przede wszystkim cale-
go dcwodztwa i wykonuj4cych wytyczne Komitebu Centralnego
WKP(b) organizacji partyjnych, w marynarce nie slabl nigdy duch
ofensywy i bojowa aktywnosc oraz nieustannie wzrastala zdolnosc
bojowa okrgtow i jednostek.
Orgamizatorska i ideowo-polityczna dzialalnosc organow poli-
tycznych i organizacji partyjnych ?agrzewala radzieckdch maryna
rzy do bohaterskich czyn6w, powodowala zjawisko masowego boha-
terstwa i wywolywala nieustanny rozwoj ich. woj'skowego kunsztu.
Komunisci. i komsomolcy floty osobistym przykladem zagrzewali
masy marynarzy i oficerbw do bohaterski'ch czynow.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Pod murami Sewastopola walczyl z wrogiem komunista - kie-
rownik polityczny Filczenkow, . ktory, kiedy jut nie bylo innych
srodkow do zatrzymania czolgu nieprzyjacielskiego, rzucil sig
z wigzka granatdw pod jego gasienice. Okryci slawa lotniicy: dwu-
krotny Bohater Zwiazku Radziedkiego Safonow i Bohater Zwii
Radzieckiego Brinko, pelni poswiccenia, zawsze podejmowali walkg
z przewaaajgcym liczebnie przeciwnikiem - byli rowniez komuni-
stami.
Sposrod iolnierzy - ochotmiikow oddzialu desantowego Bohate-
ra Zwi4zku Radzieckiego majora Kunikowa 80 procent stanowili
komunisci i komsomolcy. W oddziale tym zastgpca dowodcy do
spraw politycznych ibyl kapitan Starszynow, rowniei zaszezycony
tytulem Bohatera Zwiaziku Radzieckiego. Wychowywal on ulniejgt-
nie marynarzy i umacnial w nich wysokie warto?ci moralno-poli-
tyczne.
W nocy na 4 lutego 1943 roku major Kunikow odczytal zebra-
nym na molo marynarzom swego oddzialu slowa bojowej przysiggi.
,,Otrzymalismy rozkaz dowodztwa - glosila ona - aby zadat
wrogowi cios na tylach, odrzucic go i rozgrcmic. Idac w boj przysi@-
gamy Ojczyinie i Wielkiemu Stalinowi, ie bgdziemy dzialali gwaltow-
nie i smialo, nie szczgdzgc iycia w imig zwycigstwa nad wrogiem.
Swoj4 wolf, swoje sily i swoj4 krew oddamy krop1g po kropli za
iycie i szczgscie naszego narodu, za ciebie, ukochana Ojczyzno, za
wielkiego Wodza, naszego Ojca i Przyjaciela -.genialnego Stalina.
Jest i bgdzie d1a nas prawem - posuwac sig tyllto naprzod. Z imie-.
niem Stalina idziemy do natarcia. Zwycigiymy. Niech iyje nasze
Zwycicstwo".
Pierwszy podpisal tekst przysiegi Kunikow, za nim Starszynow,
a nastepnie pozo'stali marynarze i oficerowie oddzialu. Potem zala-
dowali sic na okrgty i poina noc4 wyladowali w Staniczce pod No-
woro,syjskiem, na tyladh Niem!cow. Mimo wszystkich wysilkow wro-
ga zaj@ty przez kunikowcow przyczolek - ,Mala Ziemia" pozostal
w r&ach radzieckich.
Kiedy oddzial zostal przeformowany w batalion piechoty mor-
skiej, na dowodcc wyznaczono kapitana Botylewa; Starszynow po-
zostal w oddziale jako zastgpca dowodcy do spraw politycznych. Ba-
talion przygotowywal si@ st:arannie do nowej operacji desantowej
i w nocy na 10 wrzesnia 1943 roku wyladowal w zajgtym przez Niem-
cow porcie noworosyjslmn, zapocz4tkowuj4c wyzwolenie tej wainej
bazy Floty Czarnomorskiej.
Wspanialego czynu dokonal bosmafi jednego z okrgtow Floty
Oceanu Spokojnego, kommnista Wilkow, ktory powtoriyl niesmier-
telny czyn komsomolca Aleksandra Matrosowa. Uczestniczac w de-
sancie na wyspi~ Siumsiu (jedna z Wysp Kurylskich), Wilkow rzucil
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
sig w czasie zazartej walk.. naprz6d i zakryl swoim cialem otwdr
strzelniezy nieprzyjacielskiego DZG'O, kt6ry uniemo2liwial desanto-
wi posuwanie sig. Karabin maszynowy przeciwnika zamilkl, oddzial
desantowy zagrzany bezprzykladnym bohaterstwem st. bosmana Wil-
kowa rozgromil nieprzyjacielski garnizon i zdobyl dominuja,ce nad
okolic4 wzg6rze.
Za ten bohatergki ezyn nadany zostal posmiertnie Wilkowowi
tytul Bohatera Zwiazku Radzieckiego.
Golnierze radzieccy zawsze widzieli w komunistach przyklad
bezgranicznej milosci ojczyzny, przyklad m$stwa i bohaterstwa
i w .czasie walki starali sig ich nasla.dowac. Najlepsi sposr6d najlep-
szych, ci, \kt6rzy wykazali w bitwach swe oddanie ojczyznie, wstgpo-
wali do szeregbw partii bolszewickiej. W naj.bardziej trudnym dla
ZSRR okresie wojny, a mianowicie w drugim p6lroczu roku 1941
i w pierwszym polroczu roku 1942 organizacje partyjne marynarki
przyjgly do szeregbw WKP(b) 15 - 16 razy wigcej czlonkbw niz
w pierwszym polroczu roku 1941 - w przededniu wojny. Z og6lnej
liczby tych, kt6rzy wst4pili w marynarce do partii w okresie wojny,
64 procent zostalo przyjgtych do WRP (b) w ci4gu dw6ch pierw-
szych ]at wojny.
Tysigce zolnierzy i oficer6w wstapily do szeregbw partii w cza-
sie osmiomiesigcznej obrony Sewastopola i wieksza ich czgsc przy-
pada n'h, jeden ? miesi.7c - czerwiec 1942 roku, miesiac zacieklych
walk i odpierania trzeciego szturnnu nieprzyjaciela.
Tak bylo r6wnie2 i w odznaczonej orderem Czerwonego Sztan-
daru Flocie Baltyckiej, gdzie wigksza. ezgsc przyjgtych do partii
wstapila do jej szeregbw w r_ajtrudniejszym okresie oblg2enia Le-
ningradu - w czasie od pazdziernika roku 1941 do- marca ro-
ku 1942.
Wstgpowanie do szeregbw partii bolszewickiej przed ibitw, lub
odpowiedzialnq operacjq stalo sig tradycjt bojownik6w fluty. Wielu
marynarzy i oficerbw zostalo przyjgtych do partii w czasie przygo-
towan do noworosyjskiej operacji desantowej (wrzesien 1943 roku)
i w czasie operacji pieczenskiej (pazdziernik 1944 roku). -
Okolo 25 procent tych, kt6rzy wstapili do WKP (b) w czasie
wojny, zostalo przyjgtych na podstawie charakterystyk bojowych,
jako szczeg61nie wyr6zniajgcy sig w walkach z nieprzyjacielem.
Organizacje partyjne sil morskich wzrosly w czasie Wojny Narodo-
wej trzykrotnie.
Szybko hartowali sig w,trakcie wbjny folnierze i oficerowie.
Stali sig oni wo'bec wroga bardziej bezlitosni. Wzroslo ich zaufanie
do sily swojej broni.
Wyjasniajac skladowi osobowemu szlaehetne cele wojny i ko-
niecznosc wielkiego wytgzenia sib w celu pokonania trudnosci, bol-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
szewicy marynarki stali na czele walki o opanowanie do,swiadezen
bojowych, o wpojer_ie-nowych zasad taktycznych.
D'oskonalac swoj kunszt bojowy i wyszkolenie, bolszewicy ma-
rynar+ki zawsze pamietali i przypominali swyin bojowym przyjacio-
lom wskazdwkt. towarzysza Stalina:
,, mialosc i odwaga - to tylko jedna strona liohaterstwa. Dru-
ga strona - niemniej wa2na - to iumieJetnosc".
Z kaidym dniem, z kazdym miesi4cem wojny -coraz bardziej do-
skonalil sit. bojowy kunszt marynarzy oraz zd.olnosc raienia wroga
na pewniaka przy pomocy doskonalej broiu, w ktora uzbroil ich
kraj radziecki.
Organy polityczne i organizacje partyjne Marynarki Wojennej
byly w czasie wojny sila, ktora cementowala szeregi marynarzy,
uzbroila ich w jasne zrozumienie zadan wielkiej,walki wyzwolenezej
przeciwko faszystowskim ciemiezcom, wychowywala i umacniala
w bojownikach floty radzieckiej patriotyzm, plomienn, milosc i od-
danie ojczyinie oraz glt.bokQ nienawisc do wroga i d#enie, aby z ho-
norem, z pelnym poswigceniem i umiejt.tnie wypelniali iolnierski
orbowia.zek. I I '
Pracownicy polityczni wszystkich szczebli, szeregowi komunisci
i komsomolcy o.sobistym przykladem i calq sw4 dzialalnosci4 wzmac-
niali ducha bojowego skladu osobowego, dyscyplint. wojskow4
I organizacjg. Organizacje partyjne okretow i jednostek byly ezynny-
mi pomocniikami dowodcow w dziedzinie umacniania dyscypliny
wsrod skladu osobowego oraz zapewnienia wzorowego wyszkolenia
bojowego i przykladnego pelnienia sluzby. Dzieki ich bezpasrednie-
mu udzialowi marynarze, podoficerowie i oficerowie osiqgali wysoki
kunszt wojenny, ktory w dniach decydujacych walk z wrogiem
wielokrotnie wzmacnial ,sily i potggt. radzieckich okretow wojennych
i jednostek. 0
W czasie Wielkiej Wojny Narodowej na okretach i w jednost-
kach rozpowszechnilo sit. szeroko wychowywanie marynarzy w du-
chu rewolucyjnych i bojowych tradycji Radzieckich Sil Zbrojnych
i Radzieckiej Marynarki Wojennej.
Gwardia morska w wiekszym jeszcze stopniu nit zalogi innych
okrgtow ucielesnila w so'bie to wszystko, co bylo najlepszego w boha-
terskiej przeszlosci floty rosyjskiej i to, co stworzyly Sily Zbrojne
ZSRR w czasie Wielkiej Wojny Narodowej. Gwardia morska wyroz-
niala sig nie tylko wytrwaloscia, w obronie i niezwyklym mestwem
w natarciu, ale potrafila rowniei dobrze opanowac przodujgce spo-
soby prowadzenia wspolczesnej wojny. Sukcesy jej opieraja sit.
o przoduj4c, nauk@ wojenny i nie na prozno radzieckq, gwardit. na-
zywa sic gwardi4 stalinowsk4. Gwardzisci, tak zreszt4 jak i cala Ma-
rynarka Wojenna, maj4 prawo byc dumni ze swych zaslug wobec na-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
rodu i. ojczyzny. Jednak2e to duma nie miala i nie powinna byla
miec the wspolnego z zarozumialosciq i b eztrosk4. Nie chwalic sic
swymi zaslugami, lecz uczciwie praoowac na swym posterunkii i nie-
ustannie doskonalic wyszkolenie bojowe, oddajgc wszystkie swe sily
i wiadomosci dla dobra Sil Zbrojnych - takie bylo zawsze 2adanie
partii Lenina-Stalina oraz rzodu radzieckiego wobec wszystkich
bez wyjgtku 2oinierzy.
Celujgce przygotowanie bojowe i dokladne uwzglcdnianie do-
swiadczefi wojny wykazali marynarze Floty Oceanu Spokojnego, kto-
ra dzialala aktywnie i szybko, pond;sz4c przy tym zupelnie niewiel-
kie straty. Marynarze Oceanu Spokojnego zostali stokrotnie wyna-
grodzeni za swa codzienna,, 2mudn4, krwaw4 pracc.
Sklerowane przeciwko imperialistycznej Japonii dzialania. na
Oceanie Spokojnym irozwijaly sic w bardzo szybkim tempie. W nosy
na 10 sierpnia 1945 roku grupa radzieckich scigaezy torpedowych
dokonala smialych operacji nalotowych na porty Juki, Rasin, Sej=
sin. 10 sierpnia na Rasin, bazc manewrow4 floty japofiskiej w Pol-
nocnej Korei, dokonalo nalotu radzieckie szturmowe lotnietwo mor-
skie majora Barabaszynowa. W c2asie tej operacji komsomolska
zaloga jednego z samolotow: pilot Michal Janko strzelec poklado-
wy Babkin, powtorzyli wspanialy czyn slawnego bohatera kapitana
Gastello. Michalowi Janko nadano posmiertnie tytul Bohatera
Zwi4zku Radzieckiego. Koreaficzycy nazwali Janko ,ognistym czlo-
wiekiem", ktory w nieu.straszony sposob ~oddal 2ycie w imic wyzwo-
lenia ich kraju spod panowania japofiskiego.
11 sierpnia wysadzony zostal w Juki oddzial desantowy dwu-
krotnego Bohatera 'Zwi4zku Radzieckiego Leonowa. Marynarze ra-
dzieccy zajcli port. Desant zdobyl r6wnie2 port Rasin. Obrona Ja-
poficzykow od strony morza -zostala sparal2owana. Posuwaj4c sic
wzdlu2 wybrze2a jednostki Armii Radzieckiej, tej lily decyduj4cej
o rozgromieniu imperialistycznej Japonii - zajcly trwale tale przy-
legle terytorium. Nastcpnego dnia odwa2ni zwiadowey wyl4dowali
w porcie Sejsin. Japoficzycy walezyli o ten port zajadle, ale i tam opor
ich zostal ziamany. Zdobycie Sejsinu przesgdzilo o losie Japoficzykow
w Polnocnej Korei. Dowodztwo marynarki rozszerzylo strefe dziala-
nia. Okrcty Floty Oceanu Spokojnego zajcly Genzan. 17 sierpnia ma-
rynarze Floty Oceanu Spokojnego wraz z woj,skami frontu daleko-
wschodniego rozpoczcli operacje na Wyspach Kurylskich, wysadza-
jqc desanty na wyspc Siumsiu i wyspc Paramusir, gd-zie bronily sic
uporczywie liczne garnizony japofiskie, ;wyposa2one w czolgi i lot-
nictwo. Ogolem na polnocnej gruipie Wysp Kurylskich znajdowalo sic
okolo 50 tysiccy wojsk japofiskich.
Zdosbycie Wysp Kurylskich musialo sic odbic rowniei. i na sy-
tuacji wojsk japofiskich, ktore zajmowaly Poludniowy Sachalin.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Przy oczyszczaniu Poludniowego Sachalinu od samuraj6w wojskom
Armi.i Radzieckiej okazywaly rowniei pomoc okrety i jednostki Flo-
ty Oceanu Spokojnego. Tutaj wlasnie, w porcie Maoka, wysadzone
zostaly grupy desantowe radzieckiej piechoty mors,kiej.
22 sierpnia czolgisci Frontu Zabajkalskiego wdarli sig do mia-
sta Port-Artur. Garnizon Port-Artura skapitulowal.
W ci4gu czterdziestu lat Japonczycy %komserwowali umocnienia
Port-Artura i wykorzystywali je jako muzeum i material pogl4do-
wy dla wychowywania ,samuraj.skiego ducha" w mlodzieiy. I oto
z niedawnych ambicji imperialistow japonskich Die pozostalo nie..
Garnizon samurajow w Port-Arturze z viceadmiralem -Kabajasi na
ezele w ciggu jednego dnia zlo2yl bron. Zalogi stojacych w porcie
okrgt6w japonskich spuscily bandery i zeszly na brzeg. Viceadmiral
Kabajasi wraz z oficerem sztabu komandorern Mifini ?oddal sig do
'dyspozycji dowodztwa radzieckiego". Poprzez ra.dzieckiego tlumacza
Kabajasi szczeg6lowo i z niezwykla dokladnosci4 pokazal na mapie
wszystkie istniejgce umocnienia brzegowe, prochownie, ' skl,ady
i obie+kty wojskowe.
Z r4k japonskich zaborcow wyrwany zostal nie tylko Port-
Artur. Powietrzny desant marynarzy wylgdowal w miescie Dalnij
(Dajren). To wielkie miasto portowe na Polwyspie La,odunskim wy-
budowane zostalo swego czasu przez Rosjan za pieni4dze narodu
rosyjskiego.
Tak jak i na innych frontach minionej wojny,, rowniez i na Da-
lekim Wschodzie radzieckie sily ladowe i morskie scisle ze soba
wspoldziaialy. Wspoldzialanie to zademonstrowala Die tylko Flota
?Oceanu Spokojnego, ale rowniei i odznaczona orderem Czerwonego
Sztandaru flotylla amurska, dzialaj4ea wsp6lnie z wojskami 2 Fron-
tu Dalekowsohodniego, ktore pomyslnie sforsowaly Amur, a nastgp-
rue rozwingly s,zybkie natarcie na Charbin wzdlu2 Sungari. W tym
samym czasie zademonstrowane zostaly skuteczne. wsp6lne dzialania
zgrupowania okrgt6w rzecznych ze zgrupowaniami czolgow oraz
przeprowadzone zostaly o,peracje, w ktbrych wsp6ldzialanie jedno-
stek rzecznych z czolgami stanowilo podstawg zaloienia tak-
tyeznego.
Dzialania wojenne rozwijaly sig w6wczas w dolinie rzeki Sun-
gari. C.zg~c radzieckich :sil dzialala na prawym brzegu, gdzie r6wno-
legle do Sungari przebiegaly magistrale l4dowe. Lgczyly one mia-
sta Tunzjan-Fugdin-Khiamusi--+Sansin i biegly dadej na Char-
bin. Rownoczesnie z forsowaniem Amuru jedno zgrupowanie okrgtow
flotylli, maj4c na pokladzie desant w sile okolo jednego pulku strze-
leckiego, wplynglo na Sungari.
Z najwigkszym powodzeniem przebiegala operacja maj4ca na
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
celu zdobycia miasta Fugdin. 10 sierpnia 1945 roku Okolo godziny
8,30 okrety flotylli'weszly na przedpola miasta i portu Fugdia.
Rownoczesnie jednostki pancerne zbli2aly sie do poludniowo-
wschodniego kranca miasta. W czasie bitwy, ktora sic wywiazala,
okrety i czolgi okazywaly sobie powaana pomoc wzajemnar.
Po bitwie okrety flotylli zaopatrywaly czolgi w paliwo i amu-
nicJe. Na przystan przybywaly kolumny czolgow. Przez rury gumo-
we przeoiagniete z m?onitorow czolgisci otrzymywali paliwo., Z okre-
tow wynoszono skrzynki z amunicja uzupelniajac zapas !bojowy czol-
gow. Zgrupowanie bylo wkrotce gotowe do posuwania sic naprzod.
Czolgi i okrety rzeczne, majace na pokladzie wojska desantowe,
kontynuowaly rawnolegly poscig, likwidujac wspolnie punkty oporu
na wybrze2u i odcinajac jednostki przeciwnika.- Czasami kolumna
czolgowa oddalala sie od rzeki o 15-20 kilometrow, ale trwala lacz-
nosc radiowa umozliwiala marynarzom i czolgistomn uzgadnianie
dzialaii i wykonanie z powodzeniem ogolnego zadania.
Haniebne pietno, jakim okryl sie kraj wskutek kleski, do ktorej
doprowadzil go w wojnie rosyjsko-japonskiej 1904-1905 r. carsey
satrapowie, zostalo starte dzieki zdecydowanym i zwycieskim dzia-
laniom Armii Radzieckiej i Marynarki Wojennej.
Zwyciestwo Radzieekich Sil Zbrojnych nad hitlerowskimi Niean-
cami i imperialistyczna Japonia posiada historyczne znaczenie w ska-
li swiatowej.
Armia Radziecka rozgroanila faszyzm i uratowala socjalistycz-
na ojczyzne przed hitlerowskimi zbojami. Drugi napad imperiali-
stow na radzieckie socjalistyczne panstwo zakonczyl sie krachem.
Narod radziecki i jego Sily Zbrojne uratowaly narody Europy
od faszystowskiej tyranii. ,Obeenie wszyscy przyznaja - wskazy-
wal towarzysz Stalin - 2e narod radziecki swa ofiarna walk4 urato-
wal cywilizacJe Europy od bandytow faszystowskich. Na tym polega
wielka zasluga narodu radzieckiego wobec historii ludzkoki".
Podsumowujac wyniki dzialalnosci bojowej floty w czasie Wiel-
kiej. Wojny Narotowej, w rozkazie Nr 371 z dnia 22 lipca 1945 roku
Stalin pisal:
,,W Wielkiej Wojnie Narodowej narodu radzieckiego przeciwko
Niemcom faszystowskim Marynarka Wojenna naszego panstwa by-
la wiernym p:omocnikieffn Armii Czerwonej...
W cokresie obrony i ofensywy Armii Czerwonej flota nasza byla
niezawodna oslona skrzydel Armii Czerwonej, opierajacych sie o wy-
brze2e morskie, zadawala powazne ciosy flocie handlowej i 2egludze
nieprzyjaciela i zapewnila sprawne dzialanie naszych linii komuni-
kacyjnych. Dzialalnosc bojowa marynarzy radzieckich wyroinila sie
bezgranicznym hartem i mestwem, wielka aktywno?cia bojowa oraz
kunsztem wojennym. -Marynarze lodzi podwodnych, okretow, lotnicy
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
morscy, artylerzysci i piechurzy vprzyswoili sobie i rozwincli wszystko
co cenne w wielowiekowych tradycjach floty rosyjskiej.
Na Morzu Baltyckim, Czarnym i na Morzu Barentsa, na Wol-
dze, Dunaju i Dnieprze marynarze radzieccy wpisali w ciqgu czte-
rech lat wojny nowe karty do ksicgi rosyjskiej slawy morskiej.
Flota wypelnila do konca swoj obowi4zek wobec Ojczyzny Ra-
dzieckiej".
W trakcie wojny rozgromiona zostaly, a nastcpnie ostatecznie
ziikwidowana hitlerowska marynarka wojenna. Jej resztki zostaly
podzielone pcenicdzy panstwa, ktore w ezasie wojny uczestniczyly
w koalicji antyhitlerowskiej. ZSRR otrzymal pewna ilose jednostek
bojowych: jeden lekki kra2ownik, 10 torpedowc&w, jak r6wnie2 kil-
kadziesiat tralowcow, socigaezy torpedowych itp. Ponadto Zwigzkowi
Radzieckiemu przypadlo .kilkaset statkow pomocniezych : zbi~ornikow-
cow, holownikow, plywajacych dokow itp.
Jak wiaddmo, taki sam los spotkal d inne floty dzialajace prze-
ciwko ZSRR, a mianowicie - flotc imperialistycznej Japonii
i Wloch. Z floty nale24cej niegdys do faszystowskich Wloch sily mor-
skie ZSRR otrzymaly jeden okrct liniowy, jeden kra2ownik, kilka
toppedowcow, o:krctow podwodnych i szereg statkow pomocniezych.
Swiadczy to r6wnie2 o calkowitym zwycicstwde, ktore odniosly w mi-
nionej wojnie Sily Zbrojne ZSRR, a w ich skladzie r6wnie2 i Mary-
narka Wojenna.
Partia i r,ad radziecki wysoko ocendly wykazane w czasie Wiel-
kiej Wojny Narodowej przeciwko faszystowskim Niemcoxn i impe-
rialistycznej Japonii ibohaterstwo i odwagc marynarzy, podo.fdcerow,
oficerow i admiralow.
513 marynarky morskich sil zbrojnych otrzymalo tytul Bohatera
Zwiazku Radzieckiego, 7 oficerow marynarki otrzymalo dwukrotnie
tytul Bohatera Zwiazku Radzieckiego. W czasie wojny nadano ma-
rynarzom 352 855 orderow 1 medali Zwiqzku Radzieckiego.
Sila Armii Radzieckiej i Marynarki Wojennej, ich gotowosc
i zdolnose 'pekonywania wszelkich trudnosci na drodze do zwycicstwa
tlumaczy sie tym, 2e sq one Silami Zbrojnymi nowego typu, ktore
w sposob zas-idniczy ro2nia sic od armh i marynarki wojennej panstw
kapitalistycznych.
Ostateezne rezultaty osiagnicte w walce z silnym przeciwni-
kiem sa dla kaadej armii i floty jedynym'realnym miernikiem ich
potcgi, wartoAci bojowej i wyszkolenia, ktore le2y u podstaw ich
struktury i dzialalnosci bojowej. Druga wojna swiatowa byla
surewa proba dla sil zbrojnyeh ZSRR i Niemiec, ktore walczyly
przeciwko sobie sam na sam w ciagu przeszlo trzech lat. Co wiccej,
razem z Niemcami przeciwko ZSRR walezyly Wlochy, Finlandia,
Rumu iia i Wggry, . walczyly ich armie i floty. Radzieckie Sily Zbroj-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
ne, zbudowane i dzialaj4ce na zasadach radzieckiej nauki wojennej,
wytrzymaly zdecydowanie to pr6bo. Niemieckie lily zbrojne oraz
armie i floty ich satelit6w nie wytrzymaly dlugiej pr6by i poniosly
calkowitq klgskg. Radziecka naulka wojenna odniosla calkowite zwy-
cigstwo nad nauk4 wojenn4 Niemiec hitlerowskfich.
Wo:jna wykazala zupelne bankructwo niemieckiej ideologii wo-
jennej, niemieckiej doktryny wojskowej i morskiej, w kt6rych znaj-
dowalo odbicie bankructwo i nietrwalosc panstwa faszystowskiego
jako calosci.
Dow6dztwo hitlerowskie staralo sig stosowac r62ne warianty
swej ?strategii morskiej". Jut w czasie wojny dokonalo ono zmiany
na 'stanowisku g16wnodowodz4cego niemieckiej marynarki wojennej,
stawiajac adanirala Doenitza na miejsce admirala Readera. Ale ani
teoretyk ,w?ojny kra2ownik6w" Reader, ani wyznawca idei ?total-
nej wojny podwodnej" Doenitz nie byli w stanie zrealizowac na mo-
rzu awanturniczych plan6w niemieckiej strategii.
Niemiecka ideologia wojenna oraz wojenna i morska doktryna
zalamaly sig calkowicie, co oczywi?cie nie odbylo sip, automatycznie,
leez wlasnie w rezultacie starcia z radzieck4 ideologi4 wojskowq,
z radzieck4 doktryny wojennq, kt6rej czg9ci4 skladow4 jest r6wnie2
doktryna morska. U poldstaw tej ostatniej le24 wskazania i wypowie-
dzi Stalina odnosnie do zagadnien morskich, zagadnien budownictwa
Marynarki Wojennej i jej wykorzystania.
Radziecka nauka wojenna, kt6ra zrodzila sig wraz z Radziecki-
mi Silami Zbrojnymi, wchlonola to wszystko, co bylo najlepszego
w sztuce wojennej przeszlosci. W oparciu o naukg marskizmu-leni-
nizmu radziecka nauka wojenna okreslila drogi rozwoju zagadniefl
wojskowych w warunkach wsp6lczesnych. Towarzysz Stalin zalo2yl
fundamenty pod naukowe zasady budowy Sil Zbrojnych ZSRR,
przygotowania ich do wojny oraz pomyslnego prowadzenia tej ostat-
Wej we wsp6lczesnych warunkach.
Armia Radzieoka i Marynarka Wojenna zwycio2yly dlatego, 2e
w walce z wrogami opieraly sig o potg2ne sily radzieckiego panstwa
socjalistycznego i swojego narodu. Zrodzony przez Wielk4 Socjali-
styczna, Rewolucjg Pa2dziernikow4 ustr6j socjalistyczny dal narodo-
wi radzieckiemu, radzieckiej armii i flocie wielk4* i niezwycigton4
silo. ZwycigstwTa Armii Radzieckiej i marynarki - to zwycigstwa
r~polecznego i panstwowego ustroju radzieckiego. Potgga Radzieckich
Sil Zbrojnych - to potgga kraju socjalizmu, potoga panstwa socja-
listycznego. Historyczne zwycio?stwa Sil Zbrojnych stanowi4 niewzru-
szony dow6d wy2szo9ci radzieckiego ustroju socjalistycznego nad
ustrojem kapitalistycznym. Swiadcz4 one o wy2szoeci radzieckiej
organizacji wojskowej nad or.ganizacj4 wojskow4 kraj6w kapitali-
stycznych. Zwyciostwo w Wielkiej Wojnie Narodowej wykazalo po-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
tgin4 silo Armii Radzieckiej i marynarki, kt6re po bohatersku prze-
szly przez wszystkie pr6by i trudnosci wojny i okazaly sig na wyso-
kosci swych wielkich zactafi. Armia i marynarka kraju socjalizmu sta-
nowi4 pierwszorzgdn4 silo bojow4. PosiadaJ4 one calkowicie wsp6l-
czesne uzbrojenie, niezwykle doswiadczonych dow6dc6w i wysokie
wartosci moralno-polityczne.
2r6dlo sily Armii Radzieckiej i Marynarki Wojennej i jedna
z przyczyn ich zwycigstw polega na tym, 2e toezyly one sprawiedli-
w4, wyzwolencz4 wojny, walcz4c o prawdziwie ludow4 wladzg -
wladzo Rad. P?olityka partii bolszewickiej i rzaAu radzieckiego,
w imie kt6rej walczyli radzieccy tiolnierze, byla polityk4 sluszn4, od-
powiadaJ4c4 interesom narodu. Nar6d radziecki i jego Sily Zbrojne
rozumialy to polityke, zgadzaly sig z ni4 i konsekwentnie popieraly
j4. Robotnicy, kolchoznicy i inteligencja oddawali wszystkie swe sily
i zdolnosci na pomoc dla frontu i zaopatrywali armie i marynarko we
wszystko, co bylo niezbgdne dla zwyciestwa.
Armia i marynarka otrzymywaly we wcia wzrastaJ4cej ilosci
pierwszorzedn4 technikg bojow4, uzbrojenie i wyposa.zenie. Dzigki
temu nast4pil wspanialy rozw6j ' wszystkich rodzaj6w broni,
a w szczeg6lnosci axtylerii, lotnictwa i wojsk pancernych, kt6re wraz
z radzieck4 bohatersk4 piechot4 i Marynark4 Wojenn4 odegraly de-
cyduJ4c4 role w rozgromieniu niemieckiej machiny wojennej. Ludzie
radzieccy, kt6.rzy pozostadi na chwilowo opanowanym przez wroga
terytorium, stangli do wojny partyzanckiej. Stwarzali oni wrogowi
warunki nie do wytrzymania i pomagali radzieckiej _ armii gromic
niemieckich najezdzc6w faszystowskich.
Armia Radziecka i marynarka posiadaly trwale i godne zaufa-
nia zapleeze. Trwalosc radzieckiego zapleeza i przyjazn narod6w
ZSRR stanowi4 jedno z najwazniejszych zr6del sily Armii Radziec-
kiej i Marynarki Wojennej. Wszystkie narody 'ZSRR. stanely do wal-
ki z wrogiem, a silo kierownicz4 wsr6d nich byl nar6d rosyjski. Na
przyjgciu dla dow6dc6w Radzieckich Sil Zbrojnych, kt6re Odbylo sie
24 maja 1945 r., Stalin wzni6,sl toast na czesc narodu rosyjskiego,
podkreslaJ4c jego wybitne cechy: jasnosc umyslu, wytrwalosc cha-
rakteru, brak gor4czkowo9ci i rozumnq cierpliwogc. Bezgraniczne
zaufanie narodu rosyjskiego- do rz4du radzieckiego, wiara w slusz-
nos> jego polityki i calkowite poparcie okazywane przez naar6d ro-
syjski rz4dowi radzieckiemu i partii bolszewiekiej, powiedzial Sta-
lin, stanowily ,decyduJ4~c4 silo, kt6ra zapewnila historyczne zwy-
cisstwo nad wrogiem ludzkosci - nad faszyzmem".
2r6dlem czyn6w bojowych i masowego bohaterstwa zolnierzy ra-
dzieckich byl patriotyzm,. bezgraniczna milosc radzieckiej ojczyzny
i pal4ca nienawisc do wroga. Nienawldz4c niemieckich i innych fa-
t
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
szystow radzieccy 2olnierze wyra2ali tym samym milosc i oddanie
swojej ojczy2nie, wyra2ali gorgcy, radziecki patriotyzm.
Zrodlem sily i potegi Armii Radzieckiej i marynarki jest slusz-
ne i m4dre Rierownictwo partii Lenina-,Stalina - tworcy i organi-
zatora ogolnonarodowej walki prze~ciwko nieanieckim najeid2com fa-
szystowskim i japonskim imperialistom. Partia komunistyczna wy-
chowala radzieck4 armie i marynarke w duchu bezgranieznej milo-
sci ojczyzny.
Na froncie komunisci wyjasniali 2olnierzom radzieckim sens
i cele wojny, umacniali ich ducha bojowego i dyscypline, zaszcze-.
piali im odwage i nienawisc do wroga. Komunisci i komsomolcy znaj-
dowali sie zawsze wsrod mas, na najbardziej trudnych i niebezpiecz-
nych odeinkach walki i osobistym przykladem zagrzewali 2olnierzy
do ziiiszc.zenia wroga.
Zrodlem potegi Radzieckich Sil Zbrojnych jest m44re kierow-
nictwo Stalina, tworcy i organizatora zwyciestw. Od chwili zorgani-
zowania radzieckiej armii, lotnictwa i marynarki Stalin nieustannie
troszczyl sie o umocnienie, rozwoj i zwiekszenie ich sily bojowej.
Z nazwiskiem Stalina zwi4zane s4 uzyskane przez Radzieckie Sily
Zbrojne zwyciestwa. Stalin rozwin4l pr.'zodujgc4 radzieckq nauke
wojennq.
Stalin opracowal tezy o nieustannie dzialajacych czynnikaoh,
ktare decydujo o losach wojny, o aktywnej obronie i prawach prze-
ciwnatarcia i natarcia, o wspoldzialaniu w wojnie wspolczesnej r62-
nych rodzajow broni i techniki bojlowej oraz o artyferii jako najpo-
te2niejszym rodzaju broni. Stalinowska sztuka wojenna znalazla
wyraz zarowno w obronie, jak i w natarciu. Stalin po mistrzowsku
opracowal i zastosowal nowq taktyke manewrowania. Na r62nych eta-
pach wojny geniusz stalinowski znajdowal sluszne rozwigzanie,
uwzglgdniaj4ce calkowicie specyfike sytuacji. Stalin z genialn4 prze-
nikliwo9ci4 odgadywal plans wroga i krzy2owal je.
Uzbrojeni w stalinowskq nauke wojenn4 dowodcy Armii Ra-
dzieckiej i Marynarki Wojennej wpisali wspaniale karty do historil
zwyciestw Radzieckich Sil Zbrojnych.
W ten sposob niezwycie2ona sila spolecznego i pan.stwowego
ustroju radzieakiego, nienaruszalna przyja2n narodow Zwigzku Ra-
dzieckiego, niedoscigni~one wartosci moralno-polityczne ludzi radziec-
kich skupionych pod sztandarem, partii Lenina-Stalina i wy2szo9d
ide'ologii radzieckiej nad buriuazyjn4 staly sie zasadniczymi czynni-
kami, ktore uwarunikowaly zwyciestwo Radzieckich Sil Zbrojnych
w Wielkiej Wojnie Narodowej. Dzieki dowodczemu geniuszowi wo-
dza narodow Stalina, dzieki przodujqcej stalinowskiej nauce wojen-
nej Armia Radziecka i Radziecka Marynarka W'Vojenna zwyciesko
wyszly z wojny, jakiej nie znala historic ludzkosci.
4
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
VI. ZSRR .- WIELKIE MOCARSTWO MORSKIE
RADZIECKA MARYNARKA WOJENNA
W OKRESIE POWOJENNYM
Potgzna -sila i zalety radzieckiego ustroju spolecznego i politycz-
nego, kt6re uwydatnily sie w latach Wielkiej Wojny Narodowej, uwi-
daczniaja sig r6wnie wyraznie w okresie bud?ownictwa pokojowego.
Nar6d radziecki odni6sl wielkie zwycigstwa na froncie pokojowej,
tw6rezej pracy. Nar6d radziecki w niezwykle kr6tkim czasie po woj-
nie osiagnal przedwojenny. pozio?m rozwoju gospodarki narodowej.
Masy pracujgce ZSRR, natchnione wielkimi ideami Lenina i Stalina,
powodowane szlachetnym uczuciem radzieckiego patriotyzmu, osigg-
ngly w realizacji powojennej pigdolatki stalinowskiej wspaniale
sukcesy ?i krocza zdecydowanie droga komunizmu..Dalszy wzrost soc-
jalistycznej ekonomiki, kultury i dobrobytu mas pracujacych oraz
dalsze wzmocnienie Sit Zbrojnych ZSRR stanowi4 wyra.zne swia-
deetwo codziennej troski partii Lenina-Stalina i rzadu radzieckiego
o rozkwit ojczyzny i nieustanny rozw6j jej potggi ekonomicznej.
Sily Zbrojne' w okresie powojennym . przeszly wraz z calym
krajem na stopg pokojowa. To skomplikowane zadanie jest juz roz-
wiazane. Powazna czgsc skladu osobowego Armii Radzieckiej i Ma-
rynarki Wo jennej zostala zdemobilizowana. W dziedzinie wewngtrz-
nej reorganizacji Sit Zbrojnych przeprowadzono niezbgdne przed-
sigwzigcia, podyktowane d6swiadczeniem wojny i wyplywajace z po-
wojennych warunk6w. Armig, lotnictwo i marynarkg zaopatruje sig
w nowy, doskonalszy sprzgt techniczny. A_rmia Radziecka i Marynar-
ka Wojenna osi;%gngly powazne sukcesy w wyszkoleniu bojowym
i politycznym.
Nie rpowinno to jednak wywolywac w szeregach Armii Radziec-
kiej nastroju beztroski i zarozumialstwa. Wierny tradycjom ludu
radzieckiego sklad osobowy Sit Zbrojnych uczciwie, wytgzajac
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
wszystkie sily, uczy sic sztuki wojennej, majgc przed soba, jako cel
zasadniczy - dalsze zwickszehie gotowosci bojowej oraz wzmocnie-
nie ze wszech miar dyscypliny wojskowej i podniesienie poziomu
organizacji, aby w katidych warunkach bye gotowym godnie bronic
interes6w i honoru panstwa radzieckiego.
Mirno poniesionych ofiar i ciczkich strat Zwiazek Radziecki wy-
szedl z Wielkiej Wojny Narodowej jeszcze baxdziej zahartowany
i wzmocniony.
W wyniiku zwycicstwa nad niemieckimi i japonskimi imperiali-
stami Zwiazek Radziecki zwickszyl bezpieczenstwo swoich grant,
obronil int.eresy par stwowe narod6w ZSRR oraz ich niezaleznosc na-
rodow4? wolnose i kulturc.
Nar6d radziecki i jego Sily Zbrojne wyzwolily od niemieckich
ciemiczc6w faszystowskich Zachodni4 Ukraine, kt6ra na kr6tko przed
wojn4 -pol4ezyla sic ze Zwi4zkiem Radzieckim. Na podstawie zawar-
tego z Polska ukladu dotyez4cego radziecko-polskiej granicy ustalo-
ne zostaly ostatecznie zachodnie granice Radzieckiej Ukrainy. Zgod-
nie z ukladem zawartym z Rumunia w sklad Zwiqzku Radzieckiego
weszla P6lnocna Bukowina. Na- mocy ukladu z Czechoslowacj4
w sklad ZSRR wsttpila Ukraina Zakarpacka. Od tej chwili Radziec-
ka Ukraina .14czy na zawsze wszystkie ziemie ukrainskie, o czym
nar6d ukrainski marzyl od wiekow.
Spelnily sic wielowiekowe pragnienia narodu bialoruskiego,
kt6ry marzyl o zjednoczeniu sic w jednolite panstwo narodowe. Na
podstawie zawartego z Po1sk4 ukladu ustalone zostaly , zachodnie
granite Radzzieckiej Bialo-rusi. Wszystkie zamieszkale przez Bialoru-
sinow tereny zjednoczyly sic ostatecznie w jedn4 Bialorus? Ra-
dziecka.
Radziecka Moldawia objela w calosci zamieszkale przez ludnosc
moldawsk4 terytoria.
Na terenach nadbaltyckich wyzw.olone zostaly spod niemieckie-
go jarzma Radziecka Litwa, Radziecka Lotwa i Radziecka Estonia.
Sprawiedliwe igdanie narodu litewskiego zostalo zrealizowane:
zwr6cono mu obw6d klajpedzki, kt6ry Niemcy oderwali od Litwy.
Do Zwia,zlku Radzieckiego przylgczony zostal obw6d -Krolewca
(obeenie Kaliningradu) ; ZSRR posiada teraz dobry, niezamarzaj--
cy port na Mo,rzu Baltyokim.
Na p6lnoco-zachodzie zostaly przywr6cone , granite ZSRR
z Finlandiq zgodnie z ukladem radziecko-fifiskim 'z roku 1940. Na
p6lnocy zw.r6cono Zwiazkowi Radzieokiemu terytorium rejonu Pie-
czengi (Petsamo). Na zasadzie dzierzawy Zwigzek Radziecki posia-
da o'becnie na okres 50 lat wojenn4%azc morsk, na terytorium Fin-
landii, w Porkkala-Udd.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Zwi4zek Radziecki ugruntowal sig na swych starych granicach,
uzyskal nowe bazy i niezamarzaj4ce porty na Baltyku oraz rozsze-
rzyl swa< granicg morsk4 na Morzu Barentsa i znow stal sig bezpo-
srednim s4siadem Norwegii.
Zwi4zek Radziecki odebra.l oderwany w roku 1905 od Rosji przez
Japonig Poludniowy Sachalin oraz Wyspy Kurylskie (odeszly od Ja-
pona.i w roku 1875) i w ten sposob zyskal szerszy dost@p do Oceanu
Spokojnego.
Od Kamczatki a:z po Chokkajdo ci4gnie sig kilkadziesigt wysp
pasma kurylskiego; wedlug slow Stalina, wraz z Poludniowym Sa-
chalinem ,,,..od chwili obecnej... bgdo one nie czynnikiem odpycha-
j4cym Zwi4zek Radziecki od oceanu i baz4 wypadow4 Japonii na nasz
5Daleki Wschod, lecz ezynnikiem bezposredniej l4cznosci Zwi4zku
Radzieckiego z oceanem i baz4 dia obrony naszego kraju przed ja-
ponsk4 a,gresj4".
Po wyzwoleniu Wysp Kurylskich znaczenie morz Oceanu Spo-
kojnego wzroslo zarowno ze wzglgdu ?na wewnttrzna komunikacjg
mgdzy wschodnimi i poln?ocnymi obszara.mi ZSRR, jak ze wzglgdu
na zevmetrznq laczno96 Zwi4zku Radzieckiego z krajami polozony-
mi w basenie Oceanu Spokojnego i Indyjskiego.
laden kraj na grwiecie nie posiada nad Oceanem Spokojnym tak
dlugiego wybrzeza jak Zwiszek Radziecki.
Granite morskie ZSRR na Dalekim Wschodzie - ci4gna, sig na
przestrzeni od Przylgdka Dziezniewa w Ciegninie Berynga do zato-.
ki Posjet na Morzu Japonskim, od Czukotki az do Korei.
Wszystko to odegralo powazn4 rolg w dalszym umocnieniu sig
ZSRR jako wielkiego mocarstwa morslkiego i w rozszerzeniu jego
koritaktow morskich.
Rowniez i w latach przedwojennych ZSRR byl nie tylko wiel-
kim mo?carstwem 14dowym, lecz rowniez mocarstwem morskim
i cceanieznym.
Morza, jeziora i rzeki oraz drogi oceanic.zne, morskie i rzeczne
mialy zawsze dia ZSRR wielkie znaczenie.
Na ogelnq dlugosc granic ZSRR, wynosz4cych okolo 65 tysigcy
kilometrow, gonad dwie trzecie - wigcej niz 47 tysigcy kilome-
trow - przypada na granite morskie. Tak wigc dlugosc morskich
granic ZSRR przewyzsza dhigosc rownika.
Nad granicami morskimi Zwi4u Radzieckiego nie zachodzi
sh?nce. Kiedy na Baltyku, pod Kaliningradem zapada wieczorny
zmrok, na Oceanie Spokojnym w poblizu Kamczatki lub w Ciesninie
Berynga, na Czukotce nastaje juz Mt nastgpnego dnia.
Zwigzek Radziecki posiada bezposredni dostgp do trzech naj-
wigkszych oceanow swiata - do Polnocnego Lodowatego, Atlan-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
tyokiego i Spokojnego. 12 * morz omywa brzegi ziemi radzieckiej.
Szesc spo,srod nich nale2y do ba:senu Oceanu Polnocne:go Lodowate-
go: Morze Barentsa, Biale, Karskie, Morze Laptdewych, Wschodnio-
Syberyjskie i Morze Czukockie; trzy powiazane z Oceanem Atlan-
tyckim : Morze Baltyckie, Czarne i Azowskie i wreszcie Ocean Spo- '
kojny tworzy u wybrze2y Zwiazku Radzieckiego Morze Berynga,
Ochockie i Japonskie.
Zwiazek Radziecki posiada bardzo wiele jezior, szczegolnie na
p6lnocnym zachodzie kraju, gdzie jest ich kilkadziesiat tysigcy. Na
polnocnym zachoidzie ZSRR znajduje sig rowniez najwigcej wielkich
jezior, a mianowicie: jezioro Ladoga, Onega, Czudskie, Ildnen i inne.
Na poludniowym wsahodzie, migdzy Dolna Wolga i Altajem, naj-
wigkszymi jeziorami sa Mo:rze Aralskie i Balchasz (Kazachska SRR).
Na poludniu ZSRR znajduje sig najwigksze na kuli ziemskiej jezioro
nazywane Morzem Kaspijskim.
Wsrod g6rskich jezior kraju wyroinia sie szczegolnie Bajkal,
najglgbsze jezioro na swiecie. Najwigksza jego glgboko'sc wynosi
1 741 metrow. Pod wzglgdem oibjgtosci w9dy Bajkal przewy2sza Mo-
rze Baltyckie.
System rzeczny ZSRR jest najpot~2niejszy w swiecie. Szczegol-
me waina rolg odgrywa on w gospodarce narodowej i w obronno~ci
kraju. Rzeki Zwiazku Radzieckiego slued nie tylko jako szlaki ko-
munikacyjne. Stanowia one rowniei zradlo otrzymywania energii
wodnej. Pod wzglgdem zasobow ,bialego wggla" ZSRR zajmuje
pierwsze miejsce w swiecie, dysponujac 36 procentami jego ogolnych
zapasow swiatowych.
Ustalono, ze zapasy energii wodnej licznych rzek Zwiazku Ra-
dzieckiego siggaja 280 midionow kilowat6w mocy potenejalnej tj. sa
ponad dwa.i p61 rata wigksze niz zapasy USA i Kanady razem
wzigte.
Utworzono nowe arterie wodne - jeziora, a nawet i ?morza",
np. ?Morze Moskiewskie".
Gigantyczna wstgga przebiega na polnocn m zachodzie Kanal
Bialomorsko-Baltycki imienia Stalina. W centrum kraju plyna statki
nowym kanalem imienia Moskwy, kt6ry laczy stolicg z Wolga.
W pozbawionych wody stepach uruchomiony zostal w prze-
dedniu 30-lecia Wielkiego Pazdziernika Kanal Niewinnomyski. Ba-
welniane pola srodkowej Azji zraszane ss wodami Wielkiego Ka-
nalu Ferganskiego irnienia Stalina.
Dzigki urzadzeniu rozwinigtej sieci kanal6w rzeki radzieckie na-
wadniaja olbrzymie przestrzenie ziemi w suchych rejonach kraju.
* Niekt6rzy geografowie doprowadzaj4 tq liczbg do 15, wl4czaj4c do
tej liczby takie morza, tjak Kaspijskie, Aralskie i Pieczorskie.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Ogolna dlugosc rzek Zwiazku Radzieckiego wynosi ponad 400 tysig-
cy kilometrow, z czego ponad 100 tysigcy kilometrow nadaje-sic do
zeglugi, a ponad 200 tysigcy kilometrow do splawu drzewa.
Nale2y podkreslic, 2e dzieki dokonanyr w latach wladzy ra-
dzieckiej przedsiewzigciom, dzieki budowie zapor, oczyszczauiu i po-
glebianiu koryt itd. wiele'rzek stalo sig dostgpnymi dla 2eglugi. Gi-
gantyczny stalinowski plan ochronnych pasow lesnych odegra wiel-
ka role, jesli id-me o zachowanie i poszerzenie wielu .basenow wod-
nych ZSRR, podniesienie poziomu wod szeregu rzek itd.
Mowiac o Zwiazku Radzieckim, jako -o wielkim morskim i oce-
anicsnym m?ocarstwie, nale2y konieczne podkreslic, 2e w handlu za-
granicznym, szczegolnie z krajami kapitalistycznymi, dominujaca
rode odgrywaja przewolzy morskie. Tlumaczy sic to szeregiem przy-
c Syn, a przede wszystkim ich tanioscia. Ju2 przed pierwsza wojna
swiatowa przewozy morskie byly tansze od kolejowych srednio
o 15 - 16 razy. Obeenie stosunek ten w zasadzie sic utrzymal, numo
2e taryfy transportu wodnego i ladowego ulegly zmianie.
Niskie koszty przewozow morskich sa tym bardziej wa2ne, 2e
przerzucane morzem towary sa w wielu wypadkach bardzo cie2kie
i wielkie (ro2nego rodzaju urzadzenia, drewrio, wggiel, nafta itd.).
Przewozy morskie maja r6w.nie2 wielkie znaczenie i z tego
wzglgdu, 2e do wiclu krajow, z ktorymi Zwiazek Radziecki utrzy-
muwje stosunki, nie prowadzi inna droga procz morskiej (USA,
Anglia, kraje Ameryki Poludniowej, Australia, Afryka i inne); do
takich krajow nalei4 rowniez Wlochy, Francja i inne, ktore oddzielo-
ne sa od ZSRR terytoriami innych panstw i droga morska do nich
jest najwygodniejsza i najtalisza.
Dla Ztuiazku Radzieckiego, jako dla kraju niezale2nego od za-
granicznych 2r6del surowc?owych i przemyslowych, przewozy mor-
skie sa szczegolnie wa2ne, oczywiscie, the tylko w sensie handlu za-
granicznego. Opanowanie na przyklad Wielkiej Polnocnej Drogi
Morzkiej i przeksztalcenie jej, zgodnie z uchwala XVIII zjazdu
WKP(ib), w, no?rmalnie funkcjonujaca magistralg wodna, ktora za-
pewnia stala lacznosc z Dalekim Wschodem, mialo dodatni wplyw
na rozwoj rozleglych terenow polnocnych. Wystarezy powiedziec, 2e
czas do,starczania ladunkow do najbardziej odleglych rejonow Da-
lekiej Polnocy, ktory wynosil rok, a czasem i-dwa. lata, zmniejszyl
sie dzieki Polnocnej Drodze Morskiej 4 - 6 razy.
Poniewa2 cala daleka polnoc Syberii nie jest obslugiwana przez
line kolejowe, Droga Polnocna wraz z pote2nymi arteriami wodny-
mi nabiera w pewnym sensie dla polnocnych rejonow azjatyckiej
czgsci Z~SRR takiego samego znaczenia, jakie Wielka Transsyberyj-
ska Magistrala Kolejowa posiada dla poludniowych rejonow Syberii. --
12 - Marynarka Wojenna ZSRR
4
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
Polnocna Droga Morska umozliwia rowniez rentowne eksploatowanie
kopalin i roznych bogactw naturalnych radzieckiej polnocy.
Szybko i nieustannie wzrastaj, przewozy migdzy roznymi porta-
mi ZSRR ; np. przewozy nafty z Baku do Astrachania, rudy manga-
nowej z Poti do Mariupola, bawelny z Krasnowodska do Baku, nafty
i cementu z portow czarnomorskich na Baltyk i Daleki Wschod.
Zwi&sza sig r6wnie2 dostawa drog4 morsk4 wszelkiego rodzaju
urzgdzen oraz wyposaienia z Wladywo-stoku do roznych portow i re-
jonw Polnocy, jak Magadan, Nogajewo, Pietropawlowsk na Kam-
czatce i inne. W rezultacie' na morzach i oceanach swiata z roku na
rok plywa pod flag4 radzieck4 coraz wigcej statkow handlowych.
Statki radzieckie odwied-zajq zachodnie i wsohodnie wybrzeza Sta-
now Zjednoczonych, pohzdniowe i polnocne brzegi Afryki, rozne por-
ty Oceanu Indyjsikiego, Australii, Nowej Zelandii i innych krajow.
Juz w roku 1946 wznowiono szereg przerwanych przez wojng
migdzynarodowych tras komunikacyjnych, rozpo?czgto znow regular-
n4 komunikacjg pasazersk4 i towarowy na liniach wiodgcych z por-
tow Baltyku i z Murmaiiska do Ameryki oraz z portow Morza Czar-
nego - na Polnoc i Daleki Wschod. Moskwa utrzymuje codziennie
lacznosc radiotelegraficzn, z radzieckimi statkami znajdujacymi sig
zarowno w port.aoh zagranicznych, jak te2 plyn4eymi w roznych
kierunkach.
Statki radzieckie plywaj4ce u wybrzezy Afryki Rownikowej
i na przestrzeniach Polnocnego Atlantyku. b4dz tez laduj4ce sig
w portach Anglii, Francji, USA, w Marsylii, Londynie, New Yorku,
San Francisco, Filadelfii i innych, wszystkie one utrzymuja stab
lacznose ze stolic, ZSRR.
Ustawa o pigcioletnim plane odbudowy i rozwoju gospodarki
narodowej ZSRR w latach 1946 - 1950 postawila przed morsk4 flo-
t4 handlowq wielkie i odpowiedzialne zadania. W roku 1950 obrot
ladunkow winen zwigkszye sig w porownaniu do okresu przedwojen-
nego 2,2 raza. Morskie przewozy bawel?ny winny zwigkszy6 sig .pod
koniec pigciolatki 3,6 raza, wggla - 2,2 raza, cementu - 2 razy itd.
Basen baltycki, z ktorego prowadzi najkrotsza droga do najwazAniej-
szych europejski?ch osrodkow handlowych, winien w porownaniu
z rokiem 1940 zwigkszyc obrot towarowy o 2 250 procent, basen pol-
nocny - o 200 procent, zegluga' czarnomorska (wykorzystuj,c moz-
liwosci komunikacyjne migdzy, basenami Dniepru i Dunaju) winna
zwigkszye przewozy przybrzezne wigcej nit o 5 000 procent, a 2eglu-
ga dalekowschodnia o 500 procent.
Nowy plan pigcioletni okreslil zwigkszenie tonazu morskiej flo-
ty handlowej o 600 tysigcy ton; kazda tona ladownosci winna bye
pry tym wykorzystana znacznie efektywniej niz w roku 1940.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Transport morski ma do wykonania zaszczytne zadanie -
przeniesc czgsc ladunkow kolejowych na morze, zwigkszajac prze-
wozy takich masowych ladunkow, jak ruda, nafta, bawelna, wggiel,
ziarno, cement d inne; opanowac przewozy uw dolnym biegu Dunaju
i w nowych rejonach Dalekiego Wschodu.
Odpowiedzialn.a pracg wykonuje flota rzeczna ZSRR. Na no-
wych, pospiesznych, samobieinych baikach ladunki dostarezane sa
rowni'e szybko jak koleja. Statki po?pieszne kursuja na kanale
imienia Moskwy, na Woldze, Dnieprze, Oce, Kamie oraz w basende
polno cno-zachodnim.
Nalety to podkreslic zarowno wielkie znaczenie ekonomiczne, jak
i wojskowo-polityczne, ktore posiadaja polozone bezpo?rednio u wy-
brzezy morz i oceanow radzieckie obwody,? rejony i miasta. Tam,
jak zreszta wszgdzie w ZSRR, rozwinglo sic na wielka skalg budow-
ndctwo socjalistyczne i dzigki pracy ludu powstaja wciaz nowe war-
to?ci.
W zwiazku z tym wystarczy wspomniec o Dalelkim Wschodzie,
Ukrainie, Kaukazie, o krajach nadbaltyckich, o Krymie i Zapolariu.
Narod radziecki realizuje powojennq picciolatkc stalanowlskq
w warunkach zacigtej walki pomigdzy obozem imperialistycznym
a antyimperiaiistycznym.
Oboz demokracji ze Zwiazkiem Radzieckim na czele walczy
o trwaly pokoj d bezpieczeustwo narodow ,przeciwko przygotowuja-
cemu nowa wojny -obozowi antydemokratycznemu, na ktorego czele
stoja Stany Zjednoczone. Najbardziej jaskrawym wskazni'kiem agre-
sywnej polityki kol rzadzacych USA, ktore staraja sig zdobyc pano-
wanie had swiatem, jest pakt polnoono-atlantycki, skierowany prze-
ciwko ?Zwi4zkowi Radzdeckiennu i krajom demokracji ludowej.
Falszerze historii wyla!za ze skory, aby w obliczu. swiatowej
opinii publicznej przedstawic Zwiaze'k Radziecki w roli agresora.
Jednak ,wylazi 'szydlo z worka". Fakty calkowicie demaskuja inspi-
ratorow tych bezsensownych pomyslow - amerykanskich monopoli-
stow i ich anglo-francuskich partnerow. Calemu swiatu jest obecnie
wiadome, ,~,,e w przedednmu drugiej wojny swiatowej painowie ci usta-
lili w tajemnicy mapg swiata, ,starali sig o polityczne odizolowanie
Zwiazku Radzieckiego i szczuli nan faszystowskie Niemcy.
W. chwili obecnej amerykanscy i anglo-francuscy podzegacze
wojenni noszq sic juz z planami trzeciej wojny ?wiatowej.
Ale polityka rozpctywania nowej wojny swiatowej przeciwko
Zwiazkowi Radzieckiemu a krajom demokracji ludowej skazana jest
z gory na fiasko, albowiem ?zbyt zywe sa w paunigci narodow okrop-
nosci niedawnej wojny i zbyt wielkie sily spoleczne, stojace po stro-
nie pokoju, aby uczniowie Churchilla w dziedzinie agresji mogli je
pokonac i zepchnac na tory nowej wojny" (Stalin).
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
Zwiazek Radziecki twardo i zdecydowanie realizuje pokojowa
politykg zagraniczna, domaskuje agresywne plany wojenne imperia-
iistow i skupia zwolennikow pokoju i demokracji.
Walczac o pokoj panstwo radzieckie ma oparcie w rosnacej
wciaz potgdze? ekonomiemej kraju socjalizmu, we wciaz krzepnacej
moralnopolit.ycznej jednoisci narodu radzieckiego.
W obecnej sytluacji midzynaro,dowej Radzieekie Sily Zibrojne
winny wciaz pamictac' o swym zadaniu - czujnie strzec interesow
panstwowych swej ojczyzny.
Realizujac swe gigantyczne zadania historyczne Zwiazek Ra-
dziecki the mote the brae pod uwag@ istnienia ohozu imperialistycz-
nego na czele ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki, ktore daza' do
panowania nad swiatem i rozpgtania nowej wojny. Zwiazek Radziec-
ki winien wzmacniac swa wojskowa i ekonomiczna potggg i zacho-
wywac nieslabnaca czujnosc. Jak dlugo istnieje imperializm, tak. dlu-
go istnieje niebezpieczenstwo napadu ma ZSRR, niebezpieczenstwo
wybuchu nowej trzeoiej' wojnyswiatowej. Nie dopuscic do wojny
rnoze jedynie uzbrojiony narod, dysponujacy potgznymi silami wy-
tworczymi.
Narod radziecki, realizujac pokojowe budownictwo socjalistycz-
ne, nie zapomina ani na chwi1Q o intrygach migdzynarodowej reakcji,
ktora nosi si4 z planami nowej wojny. .
Podzegacze wojenni, a fprzede wszystkim kola rzadzace USA,
zaponmieli o haniebnym koucu :swych poprzednikow - niemieckich
i japonskich imperialistow i istaraja sib' zebrac sily migdzynarodowej
reakcji, zdusic sily post@pu i rozgronlic socjalizm i demokracj@.
Szczegolna. nienawisc zywia :podiegacze wojenni do wielkiego, ra-
dzieckiego, socjalistycznego mocarstwa - ostoi postgpu swiatowe-
go i cywilizacji, ktore toczy nieustanna wa1k~ o pokpj i bezpieczenst-
wo narodow i demaskuje podzegaczy do nowej wojny.
Wiadomo, ze im wigksza jest ekonomiczna i wojskowa potgga
Zwiazku Radzieckiego, tym silniejsze i lepiej przygotowane do wal-
ki sa Armia Radziecka i Marynarka Wojenna, tym trwalsze so, gwa-
rancje pokoju i bezpieczefistwa d1a narodow ZSRR i narodow innych
krajow, ktore krocza dro,ga demokratycznego rozwoju 1 ugruntowa-
nia swej niezalezno ci narodowej. Dlatego kierownicy partii bolsze-
wickiej i rzadu radzieckiego podkreslaja w swoich wystapieniach
konieczna potrzeb@ wszechstronnego umacniania Obronnosci kraju
i jego Sil Zbrojnych - armii, lotnictwa 1 marynarki rowniez i w cza-
sie pokoju.
Polityka, ktora stosuje partia bolszewioka w dziedzinie budow-
nietwa i wzmacniania sil morskich, jest wyrazem woli narodow Kra-
ju Rad. Polityka to ma- na celu zabezpieczenie interes6w panstwo-
wych ZSRR, bezpieczeristwa radzieckich granic morskich i sklakow
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
komunikacyjnych, ktore przecinaja morza i oceany. Polityka to ma
na celu, aby Marynarka Wojenna, kto.ra jest wyprdbowanym pomoc-
nikiem Armii Radzieckiej, nieustannie sig wzmacniala, doskonalila
i byla godna socjalistycznego panstwa.
W rozkazie wydanym 22 lipca 1945 roku z okazji dnia Marynar-
ki Wojennej Stalin wskazywal: ,Nar&d radziecki pragnie widziec swa
floty jeszcze silniejsza i potg2niejsza.
Narod nasz zbuduje dla floty nowe okrgty bojowe i nowe bazy.
Zadanie floty polega na tym, zeby bezustannie przygotowywad i do-
skonalic kadry marynarzy, calkowicie przyswoic sobie bojowe do-
swiadczenie Wojny Narodowej, wzniesc jeszcze wyzej kulturg mor-
ska, dyscypling i sprawnosd organiza.cyjna w swoich szeregach".
Budownictwo potg2nej fluty -- to zadanie bardzo skomplikowa-
ne nawet d1a kraju, ktory posiada wysoko rozwinigty przemysl.
Ka?dy okret bojowy - a szczegolnie wielki okrgt - to kom-
pleks naj:bardziej skomplikowanych anechanizmow, ktore koncen-
truja w sobie wszystkie najnowsze osiagnigcia nauki i techniki. W bu-
dowie wspolezesnego wielkiego okrgtu bojowego biora udzial dzie-
siatki tysiecy roibotnikow roznych specjalno,sci oraz -setki in2ynier6w.
Jeszcze przed Wielka Wojna Narodowa, w budowie wielkiego
okretu bojowego dla Radzieckiej Marynarki Wojennej, w wyposa-
zeniu tego okrgtu w odpowiednie urzadzenia techniczne bralo Bred-
nio udzial gonad 240 romnaitych przedsiebiorstw z r6znych galgza
przemyslu radzi.eckiego. Swiadczy to o tym, jal: roznorodna jest
praca niezbgdna dla zbudowania okrgtu.
Uzbiojenie wielkiego okrgtu bojowego jest wszechstronne i ro2-
norodne. Szczegolna doskonaloisc osiagnglo .on.o po drugiej wojnie
swiatowej. W sz.czegolnosci powa2nie udoskonalono przyrzqdy slu-
2ace do kierowania agniem artylerii. Zwigkszylo to dokladnosd
i prawdoipodobienstwo trafi.ania. Istniejace do kierowania ogniem
przyrzady pozwalaja na mechaniczne, bardzo szybkie i dokladne
wycelowanie wszystkich dzial okrgtu na okreslony punkt. Okrgty
wyposarzone so obeenie w .ro2norodna aparaturg radarowa, ktora slu-
2y do wykrywania przeciwnika bez wzglgdu na widzialnosc, zarawno
w dzien, jak i w nocy oraz na obserwowainie go. Za pomoca stacji
radarowych moz to wykry6 samoloty na -odleglo6d 200 - 300 kilo-
metr&v od okrgtu, a cede nadwsodne na odlegloAd 60 - 80 kilo-
metrbw. Urzadzenia radarowe umo2liwiaj4 prowadzenie dokladnego
ostrzalu artyleryjskiego celow powietrznych i nadwodnych bez
wzglgdu na pogodg i porg dnia. Stosuje sig je r6wne2 przy kierowa-
niu okrgtem w czasie przeplywania przez waskie przejscia lub w cza-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
sie 2eglugi we mgle. Do wszystkich rodzaj6w broni i techniki mors-
kiej wprowadzono po wojnie wiele udoskonalen.
Podstawg dla utworzenia silnej filoty stanowi cig2ki przemysl,
przede wszystkim przemysl maszynowy i budowy okrgtow. Wojna
odbila sie, powa2nie na potgdze radzieckiego przemyslu .budowy okrg-
tow: szereg zaklaidow ewakuowano, a praca w nich zostala czasowo
przerwana; inne przedsig'biorstwa przemyslu budowy okrgtow zna-
lazly sig na okupowanych przez hitlerow:caw terytoriach i ulegly
zniszczeniu. Jednak mimo niezwyklych trudnosci budowa okrgtow
wojennych nie zostala wstrzymana. Zaklady, ktore pozostaly na
swoich miejscach, lcontynuowaly ,pracy; szybko sig odbudowywaly
i wlgczyly sig do szeregu czynnych przedsigbiorstw ewakuowane za-
klady. Wykorzystano rdwnie2 moiliwosci budowy morskich wojen-
nych okrgtow na stoczniach floty rzecznej.
W czasie wojny budowano okrgty the tylko na podstawie pro-
jektow przedwvojennych. Budowanoo r6wnie2 okre,ty nowego typu,
zapotrzebowanie na takie okrgty powstalo w trakcie stare z przeciw-
nikiem.
W okresie powojennym rownolegle ze wzrostem wszystkich po-
2ostalych galgzi przemyslu radzieokiego przyst4piono na szerokq
skalg do wytgtionej pracy nad odbudow4 i utworzeniem nowych
przedsig+biorstw przemyslu budowy okrgtow.
W ustawie o planie pigcioletnim odbudowy i rozwoju gospodar-
ki narodowej w latach 1946 - 1950 mowi sie,: ?w calosci odbudowae
zaklady budowy okrgtow i ?zwiazane z nimi przedsigbiorstwa, przede
wszystkim zas Leningrad2kie i Nikolajewskie zaklady budowy okrg-
tow. Odbudowae i zwigkszye potencjal przedsie,biorstw budowy okrg-
tow rzecznych i? morskich". I dalej : ,Rozwija6 ze wszech miar krajo-
wy przemysl budowy okrgtow. W roku 1950 zwigkszye budownictwo
okrgtow w porownaniu do roku 1940 dwukrotnie. Zagwa.rantowae
utworzenie w ZSRR silnej i pote,2nej floty. Wybudowac dla floty ra-
dzieckiej nowe okrgty i utworzye nowe bazy morskie".
Radzneecy konstruktorzy i robotnicy przemyslu budowy okrgtow
z powodzeniem wprowadzaj4 w 2ycie ten bolszewicki program.
D2wignie,to z ruin hale zniszczonych przez wroga zakladow budowy
okrgtow, uruchamia sig odbudowane i nowe stocznie, buduje sie, no-
we okrgty, bojowe.
Powainq rolg odgrywa w tej tworezej pracy mlodzie2 radziecka
z Komsomolem na czele.
0 W haslach ustalonych na dzien 1 Maja 1949 r. Komitet Central-
ny WKP (b), zwracaja;c sie, do robotnikow i robotnic, inzynierow
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
i technik6w przemyslu budowy o+krgt6w, m6wil: ,Budujeie szybciej
nowe okrgty. Udoskonalajcie technikg budownictwa okretowego.
Utworzymy potgin4 floty radzieckiego mmocarstwa". Radzieccy bu-
downiczowie okrgt6w odpow;iadaj4 na to wezwanie partil nowymi,
wspanialyrni ?oisiggniecia4md w pracy.
Na przestrzeni ostatnich lat cala nauka radziecka oraz jej od-
galgaienia morakie uzyskaly powazne osi4gniecia. Np. wsr6d wyr62-
nionych Nagrod4 Stalinowsk, prac jest wiele takich, kt6re przyczy-
niaj4 sig do wzmocnienia zdolnoisci bojowej Marynarki Wojennej.
(:zlonek - korespondent Akademii Nauk ZSRR, prof. in. kontrad-
miral Piotr Papkowicz otrzymal Nagrodg Stalinowsk, I stopnia za
dzielo ?Budowlana mechami'ka okrgt6w". W iadnym jgzyku the uka-
zalo sig jeszcze tak fundamentalne dzielo, kt6re obejmowaloby w ca-
losci problermy jednej z najbardziej trudnych w dziedzinie budow-
nictwa okrgt6w nanaki - budowlanej mechaniki okrgtu. Premiami
T stopnia za opraeowanie nowych typ6w uzbrojenia radzieckiej flo-
ty wyr62nieni -zostali r6wnie2 ,poszczeg6lni konstruktorzy i kiierowa-
ne przez nich tw6rcze zespoly.
Wsr6d prac naukowych nagrodzonych w roku 1948 Premiami
Stalinowskimi znajdowalo sig wiele, kt6re wzmocni4 potegg bojowq
Marynarki Wojennej, Nagrody Stalinowskie zostaly przyznane in-
Bynierowi-pulkowniikowi A. Macharadze za gruntowne udoskonalenie
silnika dla okrgt6w wojennych i wprowadzenie.go do budownictwa
okrgtowego ; iniynierowi-komandorowi B. Filipowowi i iniynierowi-
pulkownikowi I. Pus2kin,owi za udaskonalenie konstrukcji i techno-
logE produkcji silnik6w okrgtowych.
Nagrody Stalinowgkie przyznane zostaly r6wnie2 szeregowi
pracownik6w naukowych, in2ynier6w i konstruktor6w za skonstruo-
wanie nowego silnika oraz za opracowanie i zastosowanie w prakty-
ce metod zwigkszenia szybkosci ?okrgt6w wojennych. W roku.1949
wsr6d wyr62nionych Nagrod4. Stalino,wskq, ibylo r6wnie2 wielu tw6r-
c6w techniki. bojowej radzieckiej floty, w?r6d nich profesor M. Ja-
nowski - jeden z tw6rcmv wspanialych burbin parowych dla floty. '
Nagrody Stalinowskie przyznane zostaly, duzej grupie konstruktor6w
okrgt6w oraz tw6rc6w rn szyn i przyrz4d6w dla okrgt6w bojowych.
Jest ,to dallszym Awiadectwem troski partii i rz4du o, zwigkszenie
potggi bojowej- Radzieckiej Marynarki Wojennej.
Wielu uczonych i iniynier6w pracuje z 'powodzeniem nad udos-
konaleniem radzieckich okrgt6w wojennych. Ich tw6rcza dzialalno66
gwarantuje nowe sukcesy w rOznych' dziedzinach morskiej nauki
wojennej i techniki.
W ZwiEzku Radzieckim istniej4 wszystkie warunki niezbgdne
dla wszechstronnego rozwoju nauki i techniki.
183
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Na kaidym etarpie rozwoju gospodarki narodowej Stalin zawsze
madrze znajdowal d wysuwal decydujace.ogniwo radziecldego postc-
pu technicznego.
Zgodnie ze wskazaniami Stalina tworzy sic wszelkie warunki nie-
zbcdne d1a przyApieszenia postcpu nau'ki i techniki.
Praca naukowo-badawcza ma zagwarantowane kadry, aparatu-
rc dtd.
Kierujac sic w swej. dzialalnosci iprzodujacym swiatopogladem
- teoria marksistowsko-ilethnows,ka, uczeni radzdeccy z powodzeniem
rozwiazuj, niezwykle wain zagadnienia we wszystkich dziedzinach
wspblczesnej nauki d oddaja wszystkie swe sily i cala wiedzc d1a roz-
kwitu swej wielkiej ojczyzny.
Radzieccy uczeni otoczeni sa zainteresowaniem, poparciem i tros-
ka calego narodu.
W wyniku wykonania nowego planu gospodarki narodowej
w dziedzinie przemyslu i gospodarstwa rclnego, nauki i kultury jesz-
cze wicksza ibcdzie potcga Radzieckich Sil Zbrojnych, a co za tym
idzie rown.iez d Marynarki Wojennej.
Jest to natiuiralne, gdyz roazwoj wypossazenia technicznego
i uzbrojenia radzieckiej armii, lotnictwa i marynarki, wzrost swia-
domosci politycznej i poziomu kulturalnego zolnierzy zaleiny jest
oalkowlcae od dalszego irozwojni ekonomiki, techniki, poiliityki i kul-
tuay w kraju.
W budowie Marynarki Wojennej bierze udzial caly narod radziec-
ki. Formy tego udzialu sa roznorodne.
Jak' zawsze, wiele sil i uwagi poiswicca marynarce leninowsko-
stalinowski Komsomol. W latach wojny Komsomol Kraju Rad oto-
czyl swq podopieczna, Marynarkc Wojenna, jeszcze gorctsza troska.
Kiedy z inicjatywy saratowskiego kolchoznika Fieraaponta Golowate-
go w calym kraju rozwinal sic wspanialy ruch patriotyczny, ruch
zbierania pienicdzy na budowc sprzctu technicznego dla armii i ma-
.rynarki, najczynniej.szy udzial wzial w nim Komsomol. Za zebrane
przez mlodziez pieniadze, w okresie od stycznia 1943 r. do maja
1945 r., wybudowano 150 okrctow wojennych, wsrod nich: ?Leninskii
Komsomol", ,Nowosybirskij Komsomolec", ?Junyj Tambowiec",
,,Penzenskij Komsomolec`-`, ,Altajskij Komsomolec", jCzelaibinskij
Komsomolec", ,Junyj Czkalowiec", ?Jaroslawskij Komsomolec",
,,Moskowskij Remieslennik" i inne. Juz same nazwy tych okrctow
symbolizuja jednosc leninowskiego Komsomolu i Marynarki Wojen-
nej.
Do oblczonego Leningradu szly d1a okrctow -ze wszystkich stron
kraju transporty z podarkami, przyjezdzaly delegacje mlodziezy
i przybywalo tysiace listow.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for_ Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
Ta nierozerwalna wigt Komssomolu z marynarka, to og61nonaro-
dowe poparcie zagrzewaly bojownik6w marynarki do czym6w bojo-
wych. Otrzymawszy wybudowane za pieniadze mlodziety Kraju Al-
tajskiego scigacze torpedowe marynarze Floty Baltyckiej juk
w pierwszej bitwie zatolpili trzy okr~ty nieprzyjacielskie. Komsomol-
cy i mlodziet. Krasnodonu zbudowali za swe moszczgdnosci dla lotni-
k6w baltyckich samolot ,Uljana Groanowa". Przekazali go, komso-
molskieniu organizatorowi, eskadry Eugeniuszowi Lisianskiemu. Na.
samiolocie tym straoil on w ikrotkim czasie cztery faszystowskie ma-
szyny.
Za pieniadze dobrow -o!lnie zebrane przez jaroslawskich komso-
molc6w i pionier6w zostaly zbudowane: bateria dalekonosnych dzial,
klucz samolot6w ?Jaroslawskij Pionier" oraz pot~zny pociag pan-
cerny i 20 samolot6w ?Jaroslawskij Komsomolec". W wyslanym
z okazj;i 25-lecia WLKZM do marynarzy Morza P6lnocnego lii,cie
jaroslawscy komsommolcy pisali:
,,Teraz, kiedy Armia Czerwona oldnosi wspaniale zwyciestwa,
komsomolcy i mlodziet zdwajaja pomoc d1a frontu. W ciagu kilku
doslownie dni zebrafismy? 5 800 tys. rubli na bud-ow@ okrgtu podwod-.
nego ?Jaroslawskij Kommsoanolec". Po pewnym ?czasie okrgt. ten zo-
stal zbud-owany, spuszczony na wodg i od maja 1943 roku uozestni
czyl w operacjach ibojowych. Jut w czasie pierwszych wypraw bojo-
wych zatopil on trzy transportowce przeciwnika o og6lnej wypornoA-
ca 20 tys. ton i 2 transpomrtowce uszkodzil.
W roku 1943 komsomolcy i mlod.ziet obwodu tambowskiego
objgli protektorat nad jednym ze zgrupowah Floty Baltyckiej.
W ciagu kr6tkiego czasu zebrali oni na umocnienie floty 4 500 tys.
rubli. Ponadto wyslany zostal wagon podark6w dla marynarzy.
W liscie do Stalina mlodzi patrioci z obwodu tambowskiego pisali :
,,Proisimy, aby za, -zebrane przez nas pieniadze wybudowane zo-
staly scigacze toxipedowe aby otrzymaly one nazwy: ,Tambowskij
Komsomolec" i ,Tambowskij Pionier".
Stalin odipowiedzial:
,,P:rzekazoie koansomolcom d mlodziety, pionierorn i ucrzniom
obwodu tambowskiego, kt6rzy zebrali 4 500 000 rubli na budowg
scigaczy torpedowych ,Tambowskij Komsomolec" i ,Tambowskii
Pionier" oraz wyslali podarki dla marynarzy Floty Baltyckiej od-
znaczonej orderem Czerwonego Sztandaru - moje gorace ,pozdro-
wienia i wdziQcznosc Armii Czerwonej".
Za pieniadze zebrane przez komsomoic6w i mlodziet obwodu
nowosybiirEkiego wybudowany zostal o.krat wojenny ?Nowwosybirskii
Komsomolec", 'kt6ry przekazano w czasie wojny Flocie P6lnocnej.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO154OR003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
We wszystkich flotach i flotyllach znajduja sig okrgty zbudo-
wane za pieniadze zebrane przez komsomolc6w republik zwiazko-
-wych i autonomicznych oraz obwod6w. Zbudowany za pieniadze cze-
labin,skich komsotnolc6w okrgt podwodny, ktory w maju 1943 r.
rolzpoczal dzialania bojo ve, osiagnal w kr6tkim czasde wspan ale
sukcesy bojowe, zatatpiajac 4 nieprzyjacielskie transportowce o lacz-
nej wyporno ii 25 tysigcy ton.
Wspanialych czyn6w doikonala zaloga scigacza ,Moskowskij
Remieslennik", kt6ry zbudowany zostal za .pieniadze zebrane przez
uczni6w szk6l zawodowych FZO stolicy ZSSRR. W ciagu kilku za-
ledwie miiesiacy 1944 r. scigaez ,Moskowskij Remieslennik" wykonal
monad 50 zadafi bojowyoh. _
Patri-otyczna !inicjatywa komsomolebw spotkala sig z czynnym
poparciem wszystkich warstw ludzi pracy. Od stycznia roku 1943
do 1 maja 1945 roku patri?oci radzieocy zebrali dla floty okolo
160 min. rubli.
Opr6cz wszelkiego rodzaju skladek skierowanych bezposrednio
na potrzeby ibudownietwa Marynarki Wojennej caly nardd radziec-
ki bral czynny udzial w zbieraniu i wydzielaniu srodk6w na ogolne
z-mocnienie obrony radzieckiej ojczyzny.
Technika bojowa Radzieckiej Marynarki Wojennej rozwija sig
i mieostannie bgdoie isig rozwija6 i udoskonala6 wraz z rozwojem soc-
jalistycznego przemyslu, wraz z rozwojem nauki radzieckiej.
Molotow w przem6wieniu wygloszonym 6 lutego 1946 roku na
zebraniu wyborc6w molotowskiego rejonu miasta Moskwy powie-
dzial: ?W naszym wieku, w wieku m.aszyn i wysokiej techniki -
a zwlaszcza gd.y chcemy ,doAcigna6 i przescign46" (panstwa kapita-
listyczne) - trzeba bardziej powszechnie i skutecznie zastosowa6
nowoczesna technikg we wszystkich dziedzinach naszej gospodarki
narodowej, aby nowoczesne osiagnigcia techniki i nauki odgrywaly
coraz wigksza rolg w rozwoju naszego przemyslu i calego.gospodar-
stwa narodowego. Wowczas rozwia2emy zadanie doscignigcia i prze-
scignigcia pod wzglgdem ekonomicznym najbardziej rozwinigtych
kraj6w kapita]istycznych z takim powodzeniem, jakiego wymagaja
interesy naszego kraju i interesy komunizmu".*
Plan pigcioletni na lata 1946 - 1950 wskazuje drogi tego roz-
woju technicznego, biome pod uwagg wprowadzenie nowej techniki
do wszystkich galgzi gospodarki narodowej ZSRR. Zasadniczy eel
planu polega na tym, aby zapewni6 w wysokim stopniu mechanizacjg
W. Molotow, Przem6wienie na zebianiu przedwyborczym molotow-
skiego okrggu wyborczego miasta Moskwy, - Zagadnienia Polityki Zagra-
nicznej, ,Ksiazka i Wiedza" 1950, str. 25.
186
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14
:
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
pracy w calej gospodarce narodowej, zwipkszyc intensywnosc proce-
sow iprodukcyjnych poprzez~stosowanie doskonalszej technologii
oraz rozwljac jeszeize 'bardziej elektryfikacjp i automatyzacjp pro-
dukcji.
Ubieg'la wojna oraz powojenny rozwoj nauki i techrniki spowo-
dowaly niezwykle powa2ne zmiany w dziedzinie wojskowej i mors-
kiej nauki i techniki. Jak slusznie stwierdzil prezydent Akademii
Nauk ZSRR akademik S. Wawilow, Zlwiazek Radziecki wkroczyl
obecnie ?w epok~ energii atomo,wej, radaru, silnikow odrzutowych,
telemechaniki i innych".* I to zobowiazuje nas do budowania na-
szej sily obronnej w pow74zaniu z dalszym rozwojemn wojennej
nauki :i techniki.
Ukazanie sip broni rakietowej, techniki rddarowej oraz niepo-
zostawiajacych sladow samosterownych toxiped, rozwoj hydroaku-
styki, techniki niekontaktowego wybuchamia - pociskow, bomb, min
i torped, pociskow o dzial.aniu ,kumulatywnym, wspolezesne osiagnip-
cia w dziedzinie lotniotwa, artylerii itp. - wszystko to- zmienia
w sposob zasadniezy dotychczasowe pojpcia o mo2liwosciach techni-
ki wojennej i efektywnosci jej srodkow. Wszystko to wysuwa przed
kadrami Sil Z{brojinych zadanie gruntownego studi-owania nowej
techniki i perspektyw jej rozwoju, aby wykorzystywac ja wlasciwie
i efektywnie, aby rozumiec zalezne od rozwoju techniki zmiany
w taktyce, aby walczyc o stosowanie techniki bez wypadkow oraz
aby- odpowiednio szkolic i wychowywac wojsko.
Rozwoj artylerii, lotnictwa i okrptow podwodnych oraz pojawie-
nie sip kierowanych, superdalekonosnych pociskow rakietowycn
spowodowal zwipkszenie glpbi operacji i wywarl ogromny wplyw n&
sztukp operacyjna i takt.ykp wszyst'ki-ch rodzajow broni.
W nowym kontekscie stanply takie zagadnienia, jak operacje
bojowe na pelnym morzu i w rejonaeh przybrze2nych, walka na
liniach komunikacyjnych, obrona, baz floty, zabezpieczenie wyjscia
i wejscia okrptow -z bazy, przeprowadzanie operacji desantowych
i przeciwdesantowych, organizacja i przeprowadzanie wsparcia dla
skrzydel armii i inne.
Trzeba, oczywi?oie, wziac pod uwagp, 2e decydujace znaczenie
odgrywac bpda w wojnie masowe srodki walki, a nie pojedyneze no-
wosci, co zreszta potwierdza doswiadezenie minionej Wojny. Dlatego
tee radzieckie kadry winny doskonale wladac technika, ktora sklada
sip obeenie na uzbrojenie. Rownoczesnie naleey dokladnie studiowac
i analizowac wszystkie nowe zjawiska i osiagnipcia w dziedzinie wo-
* S. Wawilow, ,Nauka radziecka na nowym etapie", str. 78.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
jennej nauki i techniki, brae trze2wo pod uwagg ich mo2!liwogci roz-
woju, zastosowanie i wplyw na sztuk@ operacyjn4 i taktyczna,.
Zadane radzieokich kadr polega nO tym, aby widziec perspek-
tywy rozwoju oraz w nale2yty spos6b uczyc i wychowywac wojsko,
tak aby umialo ono wykorzystywac technikg po mistrzowsku, bez
reszty.
Zrozumiale, 2e w sytuacji, kiedy istnieje skompli.kowana tech-
nika, wielkiego znaczenia nabiera przygotowanie i. wychowanie kadr
Marynarki Wojennej, zar6wno oficer6w, jak tee szeregowych.
Jasnosc cel6w politycznych wsp6lczesnych wojen, napigcie, tem-
po i charakter dzialan bojowych wymagaj4 od 2olnierzy i oficer6w
wysokich wartosci bojowych i moralnych, wysokiego poziomu dys-
cypliny, co nale2y koniecznie brae pod uwagg, organizujgc i prze-
prowadzajepc wyszkolenie bojowe i polityczne. Minister Sil Zbrojnych.
ZSRR, Marszalek Zwiazku Radzieckiego Wasilewski, w rozkazie
z ?dnia 1 maja 1949 roku mowi: ,Bojownicy armii, lotnictwa i floty
winni przestrze.gac wzorowej dyscypliny wojskowej i ze wszech miar
rozwijac w sobie wytrwalosc bojowa i wytrzymalose".
W Zw-i zku Radzieckim istniej, wszelkie warunki dla dalszego
doskonalenia wyszkolenia bojowego i wychowania .politycznego.
Chodzi tylko o nale2yt4 organizacjg I wytrwala naukg. Okrgty
radzieckie oraz ich doskonale wypposa2enie techniczne' winny sig
znajdowac w rgkach doswiadczonych i mg2nych bojownik6w.
Kraj Rad i jego Marynarka Wojenna w.inny z dnia na dzien
przygotowywac i wychowywa6 wcial2 nowe kadry oficerow, podofi-
cer6w i marynarzy, kt6rych zadaniem_ jest opanowac i posuwac
naprz6d nowq wojenna technikg morskq.
Dow6dztwo A.iimii Radzieckiej i Marynarki Wojennej uzbrojone
jest w przoduj4ca, stalinowskq naukg wojenn4, 'kt6ra wwchlongla naj-
cenniejsze pierwiastki z doswiadczefi dawnych i wsp6liczesnych wo-
jen. Te drogocenne doswiadczemia winny bye w pelni wykorzystane
w procesie szkolenia i wychowywania skladu osobowego. Na1e2y
przy tym zawsze ipamigtac o nieustannym rozwoju techniki,
a w szczeg61no9ci techniki wojennej.
Pozostawanie na osiagnigtym w minionej wojnie poziomie, nie
chge do stalego doskonalenia sig bylyby zarozumialstwem, zawrotem
glowy od sukces6w. Wynikiem tego byloby zacofariie, a zacofan ich
- m6wi Stalin - bijq. Kadry Armii Radzieckiej i Marynarki Wojen-
nej canny rozwijac zag.adnienia wojskowe i wojskowo-morskie, nie-
ustannie uczyc sig i bye rownoczesnie w stalej gotowosci bojowej.
, Obowiq:zkiem kaadego oficera jest wytrwala i systematyczna
praca nad podniesieniem poziomu swego kunsztu wojskowego; wy-
bieranie z doswiadczen Wojny Narodowej i drugflej wojny swiatowej
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
ws7ystkieg'o co cenne, umiejgtne stosowanie. tych do?wiadczen
w szkoleniu bojowym i wychowaniu radzieckich lolnierzy, przyswa-
janie sobie wszystkiego co nowe, wszystkich osiggnWcc nauki i tech-
niki, aby wykorzystac je w sposob nale2yty i efektywnie, aby
uczyc sklad osobowy tego, co potrze'bne bgdzie na wojnie we wspol-
crzesnej walce. -
Niezwykle znaczenie w pracy oficerow odgrywa zdolnosc odnaj-
dywania w praktyce podwladnych zarodkow tego co nowe, przodu-
j4ce, co zasluguje na jak najszersze rozpowszechnienie. -
Wiadomo, ze w latach powojennych w armii, lotnictwie i mary-
naree wyroslo wielu utalentowanych oficerow, prawdziwych mistrzow
w dziedzinie wyszkolenia i wychowania zolnierzy. Ten kunszt ?wycho-
wawczy zobowiapani s4 opanowac wszyscy oficerowie.
Nieustanne uogolnianie przodujacych dogw-iad?czen szkolenia'
i szerokie ich popularyzowanie -- oto najwwbm. ejszy-warunek po-.
myslnego rozwijzania tego zagadnienia.
Przed Marynarkq Wojenna panstwa rad2ieckiego staj4 wielkie
i odposwiedzialne zadania. W rozwiazywaniu ich gwarancjg powodze- e
nia stanowi wielkie zainteresowanie zagadniemiami wojskowymi,
ktore ciagle wykazuje radziecka mlodziez.
,,W 9wiadomo5ci naszej mlodziezy radziecki marynarz - to
czlowiek o wielkim mgstwie, o bezgranicznej odwadze i bohaterstwie,
grozny w swej nienawisci do wroga, zachwycajgcy wszystkich uczci-
wych ludzi swym oiddaniem difa ojczyzny, sw4 gorajc4, niegaisn4cq
miloscia do niej" (M. Afichajlow). Mlodziez radziecka kocha morze
i dgdy do sluzby' w Marynarce Wojennej. Wystarczy powiedziec, 2e
do odznaczonej Orderem Lenina Wyzszej Inzynieryjno-Wojskowej
Szkoly Morskiej im. F. Dzierzynskiego na ka2de wolne miejsce wply-
walo w roku 1939 --11 podan, a w roku 1940 - juz 28 podan. Obac-
nie obserwujemy rowniez wielki naplyw mlodziezy radzieckiej do woj-
skowych szkol morskich.
W wielu wypadkach kilku czlonkow tej samej rodziny, kilku
braoi w roanym wieku rawnoczesnie wyrazalo chcc oichotniczej slut-
by w Marynarce Wojennej.
Niezwykle wielki byl zawsze naplyw,ochotnikow do marynarki.
Jeszcze przed wojn, w calym kraju rozwinglo sic masowe, dobrowol-
ne przysposobienie do sludby w Marynarce Wojennej. Wszcdzie,
w przedsicbiorstwach i w kolchozach arganizowane byly wojskowo-
morskie kolka. Tysi4ce mlodych ludzi, z ktorych wielu szlo pozadej
do Marynarki Wojennej, przechodzily . w nich poczatkowe przygoto--
wanie wojskowo-xnorskie.
Z inicjatywy saratow.skiej or'ganizacji komsomolskiej zorgani-
zowane zostaly w obwodzie wojskowo-morskie kolka, kto'rych -celem
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
bylo opanowywanie bajowej techniki marynarki, historii floty, za-
poznawanie sig. z lotndctwem mor kim itd. W Kostromie komsomo!cy
urz4?dzili dobry gabinet wojskowo-morski, zdobyli kutry' dla szkol-
nych plywan, mlodziez uczyla sig bohaterskiej historii floty rosyj-
skiej i r6znych wojslkowo-morskich przedmiotow. U?czestnicy kolek
kre?lili schematy, ?przygotowywali modele okrgtow itd. Ta pigkna
inicjatywa . mlodych patriotow sprzyjala popularyzacji wiadomos?ci
wojskowo-morskiich wsrod szerokich mas, pomagala tysi4oom ludzi,
ktorzy chcieli wstpic do fluty, w przygotowaniu sig do tej sluzby,
w zapoznaniu sig z historiq Marynarki Wojennej itd.
Obecnie cala tg pracy kontynuuje i rozwija DOSFLOT - dcibro-
wolne. stowamzyszenie wspoldzialania z Marynark4 Wojennq, litore
jest ,masowq -organizacj4 ludzi pracy. w ZSRR, maj4c4 na celu poma-
ganie partii i rzgdowi radzieckiemu w umacnianiu wojskowej potggi
morskiej pahstwa radzieckiego.
DOSFDbT organiizuje i prowad.zi ?pracy z obywatelami ZSRR,
ktorzy 4 jego czlonkatmi, i pomaga im w przygotowamiu sig do wy-
kcinania najwa(2niejszego cboiwii,zku, cdkreslonego w Konstytucji
St.alinowskiej ?Obrona. Ojczyzny jest swigtym obowi4zkiem kai-
dego obywatel?a ZSRR?".
Glownymi zadaniami DOSFL OT sq: propaganda wojskowych
zagadnien morskich, popularyzowanie wiedzy wojskowo-mnorskiej
wsrod czlonkow stowarzyszenia i wsrod ludnosci; szkolenie czlon-
kow w dziedzinie zagadnieri wojskowo-morskich i doskonalenie' ich
wiadomosci z tego zakresu; rozwijanie wojskowo morskich i wod-
nych sport6w oraz modelaxstwa morskiego.
Przygotowywanie r6znych ~specjalistow dla Marynarki Wojen-
n,ej sprzyja rownc'czesnde wykonanlu zadarr w dziedzinie goispodarki
narodowej, gdyz wielu specjalist&v mote bye z powodzeniem wy'ko-
rzystanych w systemie floty morskiej i rzecznej, w budownietwie
okrgtow itd.
Do szeregow stowarzyszenia wstapily dziesi4tki tysigcy obywa-
teli ZSRR, ktorzy czynnie uczestnicz4 w jego dzialalnosci. Naleiy
jednak zawsze pamigtae, ie DOSFLOT tylko wtedy mote nalezycie
spelniae sw4 funkcjg, jesli bgdzie organizacjq Rnasow% jesli bgdzie
posiadalliczne i zdolne do pracy podstawowe organizacje.
DOSFLOT posiad:a wszelkie warunki ku ?ternu, aby z powodze-
niem rozwijac dzialalncsc. Glownym z tych warunk6w jest fakt, ze
ludzie radzie-ey goitowi so, ze wszech m1ar pcmagae w dziele zwigk-
szenia potggi sal morskich.
Szlachetne ?cele stowarzyszenia przyoi4gaj4 coraz wigcej patrio
tow, ktorzy wspolnym wysilkiem chcq pomoc w zwigkszeniu potggi
ZS'RR.
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80SO 1540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
0 wielkim zainteresowaniu, jakvm darz4 ludzie pracy stowa -
rzyszenie, swia,dczy fakt, se nieustannie rosna, szeregi czlonkbw-
DOSFLOT zarown?o w Gruzji, jak i na Ukraine, w Leningradzie,
w Moskwie, w obwodach kujbyszewskim, rostowskim, gorkowsldn
i innych oraz w -krajach d republikach ZSRR. Stanowi to jaskrawe?
swiadectwo wzrostu autorytetiu stowarzyszenia.
Warunkiem bardzo sprzyjajqcym rozwojowi dzialalnoAci stowa-
rzyszenia jest uwaga, jakiej udzielaj4 mu organy partyjne i radziec-
kie oraz spolecznosc komscm-olska i zwiqzkowa.
Wielka, wage posiada dla stowarzyszenia wl4czenie do jego pra-
cy .aktywu koms,omolskiego, zdernobilizowanych oficerow, podofice-
row i marynarzy, pracownikow floty morskiej i rzecznej oraz prze-
myslu budowy okrctow. W ich osoibie stowarzyszenie otrzymuje-
kadry aktywu, ktore sq, w stanie zabezpieezyc przeprowadzenie_
wszyst.kich przedsigwzicc na wysokim poziomie.
Doswiadczenie wykazuje, 2e czlonkowie stowarzyszenia, a szcze
gol,ue mlodzde2, d#4 do powa2nej nauki w dziedzinie wojskowo
merskiej i technicznej.,, ,
Zadania DOSFLOT polegajq na tym, -aby wszechstronnie zado-
wolic zainteresowania i zapotrzebowania spoleczenstwa w sensie?
glgb ,kiego opanowanda wojskowej wiedzy morskiej. Dzigki temu
dziaialnosc stowarzyszenia bgdzie dla panstwa szczegolnie cen-
na .i wa2na.
KC WLK.-7,ZA/I uchwalq, z dnia 15 czerwca 1948 roku zobowi4zal
wszystkich komsomolcow, aby wstgpowali w szeregi dobrowolnych.
stowarzyszeii, aby brali czynny udzial w ich dzdalalnosci i wytrwale-
ucz yli sig specjalnosci wojskowych.
Bedac opiekunem Marynarki Wojennej leninowsko-stalinowski
Komsomol zdobyl w tej pricy wielki doswiadczenie
16 paidziernika 1947 roku mlodzie2 radziecka, z Komsomolem
na czele obchodzila 25-lecie patronatu Komsomolu nail flot4. Po XI
zjeidzie Komsomol wzi4l sig jeszcze aktywniej do prowadzenia -swej,
opiekunczej pracy, m.i dzy innymi do nale2ytego przygotowywania_
uzupelnien kadr radzieckich marynarzy. Inicjaitywg mlodzie2y pod
trzymuje caly nar6d. Narod radzziecki niczego nie skapd dla zwick-
szenia potggi Sil Zbrojnych. Wysyla on do szeregow armdi i mary--
narki swych najlepszych synow. Daje radzieckim iolnierzom pierw-
szorzgdn4 bron i sprzgt techniczny, wyposa2enie i umundurowanie.
Otaeza woiskowych i ich rodziny 'bpi-k4 i troska. Stalin troszczy sig-
o Marynarkc Wojenna osobiscie i dopilnowuje zaopatrzenia. jej we
wszystko co potrzebne. 19 sierpni.a 1947 roku Stalin odwiedzil Flotg
Czarnomorsk4, interesowal sic, jak 2yj4 marynarze i oficerowie i jak-
Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80501540 R003400090011-9
 Declassified in Part - Sanitized Copy Approved for Release 2012/06/14 :
CIA-RDP80S01540 R003400090011-9
sib ucza. Jak2e wiele ciepla i'troski wykazal Stalin wobec marynarzy.
Zwracajac sig do tow. Kosygina, Stalin powiedzial:
,,Zapoznajcie sig blliej z 2yciem, wyzywieniem, umundurowa.-
niem i warunkami bytu rarynarzy. - Sa oni warci, aby sib dobrze
o nick troszczyc". Ta ojoowska opieka zachi~ca marynarzy do wy`-
tg2onej pracy w celu wykonania wska.zan Stalina.
Sukcesy Zwiazku Radzieckiego, jego nieustanny marsz naprz6d
ku komunizrnowi, swigte uczucie dumy ze swej ojczyzny, z wielkiej
partii Lenina-Stalina, wszystko to stanowi dla radzieckich 2olnierzy
natchnienie do wy-t o.nego, 2olniers'kiego wysilku na chwal~ ojczyz-
ny.
Stworzono wszelkie warunki niez$dne dla dalszego zwigkszenia
potggi wojskowej panstwa i um