POLISH MEDICAL LITERATURE;STEFAN KWASNIEWSKI;THE ROLE OF THE VASCULAR SYSTEM IN THE RHEUMATOID ARTHRITIS

• Document Type: CREST
• Collection: General CIA Records
• Document Number (FOIA) /ESDN (CREST): CIA-RDP80T00246A003800010001-8
• Release Decision: RIPPUB
• Original Classification: C
• Document Page Count: 10
• Document Creation Date: December 21, 2016
• Document Release Date: July 1, 2008
• Sequence Number: 1
• Publication Date: June 6, 1958
• Content Type: REPORT

Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
Stefan Kwwainiewski
RO1.A UKLAUU NACZYNIOWEGO W GOSCCU PIERWOTNIE
PRZEWLEKLYM
7.. I Kliniki Chorob Wewngtrznych A. M. w Poznaniu
Kierownik: Prof. dr med. St. Kwainiewski
Badania histopatologiczne ostatnich lat wykazaly, ze jednq z gl6wnych
cech goicca pierwotnie przewleklego sq zmiany zapalne, skupione
w ogniskach okolonaczyniowych. Proces zapalry, umiejscowiony
w pierwszym okresie choroby w przydance ttitniczek malych i irednich,
przechodzi na sciankg samq i ir6dblonek, kt6ry w miarq bujania i nara-
stania zwtza wzgl@dnie zamyka kwiatlo tgtniczek (Kestler). Sprawa ma
wi@c charakter zarostowego zapalenia t@tniczek i przypomina w obrazie
histopatologicznym choroby Buergera. Zajgte sq przewaznie ttitniczki
migini wyprostnych, zwlaszcza rgki, i t4ttniczek prowadzgcych do tore-
bek stawowych i nasad koici. Nasuwa sic wigc pytanie, dlaczego w goiccu
pierwotnie przewleklym nie stwierdza sic zamartwic i zgorzeli, wlaici-
wych d1a chcroby Buergera. Na to pytanie odpowiem po om6wieniu zdj4*
radiologicznych i arteriograficznych.
Obraz radiologiczny goicca pierwotnie przewleklego opisano juz bar-
dzo szczeg6lowo w podrecznikach radiologii i reumatologii. Nie bt dq
wicc powtarzal rzeczy starych i dobrze znanych. Pozwolq sobie jednak
zwr6cic uWagQ na pewien motyw, czgsto spotykany i powtarzajgcy sic
na zdjgciach radiologicznych.
Ryciny 1-5 uwidoczniajq, jakie zmiany w koieiach stanowiq ten mo-
tyw. Jest to zniszczenie gl6wki koici tokciowej i wydrgaenie needy koici
promieniowpj.
Na ryc. 6 widoczne jest torbielowe roarzedzenie gl6wki koici lokcio-
wej, z siinym nawapnieniem koici promieniowej i =aznaczajgcym siq
w tym miejscu wydrgioeniem.
Ryciny 7 wykasuje wyraiiy nadiarkq w glowce koici lokciowej i Mine
nawspnienie koici promieniawej z malym ubytkism na krawgdzi.
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246A003800010001-8
Bardzo ciekawie przedstawia sic przypadek 8. Zdjccie to wykonano
u kobiety 34-letniej, kt6ra przez 4 lata chorowala na go?cciec pierwotnie
przewlekly. Sprawa umiejscowienia byla prawie ie wylgcznie w nadgar-
stkach obydwu rqk. W pigtym roku, z niewiadomych przyczyn, nastgpila
samorzutnie poprawa. Zdjccie wykonano w drugim roku remisji przy
dobrym samopoczuciu chorej i prawidlowym OB. Takie i tutaj glowka
koici lokciowej jest zniszczona i nasada koici promieniowej wydrgiona.
W por6wnaniu jednak z poprzednimi zdjcciami uderza tutaj gladko?F
powierzchni uszkodzonych ko?ci. Ubytki wytarly sic i wygladzily i i.a-
stgpila eburnizacja. Takie same zmiany stwierdza sic i na drugiej rece,
przy czym zaznacza sic obustronnie silna ulnaryzacja.
Opisane wyiej zmiany nie mogq bye tylko dzielem jakiego? przy-
padku. W naszym duiym materiale Centralnej Poradni Przeciwreuma-
tycznej motyw ten powtarza sic czc?ciej i to w r6inych okresach roz-
woju choroby. W niekt6rych przypadkach go?@ca pierwotnie przewle-
klego rozpoczyna sic tym wla?nie motywem.
Obraz radiologiczny znajduje swe wytlumaczenie w zmianach histo-
patologicznych. Jest on wyrazem nastcpstw zarostowego zapalenia
pewnych galgzek tctniczych, czego skutkiem sg zmiany wsteczne z wchla-
nianiem niedoiywionych czc?ci ko?ci. Objaw ten zasluguje na uwagc
jeszcze z innych wzglcd6w. Wydaje mi sic, ie wyklucza on powstanie tak
duiych ubytk6w na podloiu zakaienia paciorkowcami, gronkowcami,
pr4tkami gruiliczymi itp. Trudno sobie bowiem wyob:azi6, aby tak dune
zniszczenie koici na tle wyiej wspomnianych zakaie8 nie zakodczylo sic
w jednym czy w drugim przypadku wytworzeniem sic przetok. W go?Ecu
pierwotnie przewleklym nigdy na tym miejscu We stwierdza sic prze-
toki. Kestler, kt6remu zawdzicczamy bardzo szczeg6lowe badania histo-
patologiczne, podkre?la, ie jego zdaniem sprawy to nie majg tei nic
wsp6lnego z odczynami alergicznymi. Czynnik wywolujgcy stan zapalny
tkanki lgcznej i zarostowe zapalenie naczyi jest w dalazym ciggu nie-
znany.
W przytoczonym powyiej motywie nie wyczerpuje sic jednak caly
obraz kliniczny go?6ca pierwotnie przewleklego. Ubytki i zniszczenia
ko?ci przedstawiajg niew4tpliwie okres koiicowy procesu zapalnego i jego
nastcpstw. Jedng z gl6wnych cech go?Cca pierwotnie przewleklego sg
obrzcki i odwapnienia ko?ci i to w ko?ciach odleglych od widocznych
ognisk, %imiejscowionych w stawack. Niejednokrotnie spotykamy silne
obrzcki obejmuj4ce caly nadgarstek, grzbiet i wszystkie palce. rcki. Cha-
rakterystyczny d1a tego procesu obrzck rcki spotykamy takie i w innych
schorzeniach. Najwicksze podobieftstwo wykazuj4 to choroby ze zmia-
nami w ko?ciach typu Sudecka, a wicc: obrzcki po urazach, przy zapale-
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246A003800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
niu nerwow, po udarzc mozgowym i nieraz, chociai rzadko, po duiych
zawalach micsnia sercowego. Ale nie tylko wygl4d rcki, lecz i dolegli-
wosci, na ktore chorzy w tych przypadkach uskariajq sic, majq cha-
rakter b6l6w , reumatycznych". Wszelkie ruchy bierne i czynne wywo-
lujEI bole w stawach, a przy zmianie pogody dolegliwosci wzmagajq sic
w tych samych dniach co i u reumatykow.
Nasuwa sic wobec tego pytanie, czy w gosccu pierwotnie przewleklym
i we wspomnianei grupie schorzen nie istnieje jakis wsp6lny czynnik,
tlumaczgcy nam mechanizm powstania obrzck6w i zmian kostnych. Wy-
kluczajq go jednak zbyt Buie roinice, wykazane przy szczeg6lowszym
badaniu. W chorobach typu Sudecka wystcpuje przebudowa, a nie jedno-
lite odwapnienie kosci. W pierwszym okresie osteoklasty niszezq belecz-
kowanie w rozsianych malych ogniskach, co na zdjgciach rentgenowskich
widoczne jest jako plamkowate rozjasnienia w szpiku kostnym. P61niej
osteoblasty wyrownujq ubytki i struktura kosci wraca do prawidlowego
beleczkowania. Sprawy to sq .wicc odwraca~ne i nie prowadzq nigdy do
trwalego ubytku w kosciach. Poza tym w chorobach typu Sudecka za-
znacza sic wyrainy charakter segmentarny, tzn. ie wszystkie kosci danej
koficzyny wykazujq r6wnomierne zmiany i r6wnoczeinie przechodzq
okresy swej przebudowy. Takie i miginie wykazujq zasadnicze r6inice.
W gos6cu pierwotnie przewleklym mamy proces tw6rczo-zapalny, w cho-
robach typu Sudecka zanikowo zwyrodniajgcy. I tak w goi6cu pier-
wotnie przewleklym przewaiajq ogniska zapalne i rozlegle zbliznowa-
cenia, zwlaszcza w miginiach wyprostnych, natomiast w chorobach typu
Sudecka - zanik micsni, w kt6rych stwierdza sic nadmiernq i1ob6 j4-
der dzielgcych sic amitotycznie. Mimo wicc pewnego podobiefistwa kli-
nicznego zar6wno przebieg jak i zmiany stwierdzane w koiciach i w mit-
sniach tak odbiegajq od siebie, ie trudno przyj46 jakii wspolny czynnik
tlumaczgcy mechanizm powstania obrzgk6w i zmian kostnych.
Badania histopatologiczne wykazujq bardzo charakterystyczne dla
gos6ca pierwotnie przewleklego zmiany wtgtniczkach. Nasuwa siq wobec
tego pytanie, jak przedstawia, sig obraz arteriografiany w goi6cu pier-
wotnie przewleklym. Dokladne wyniki naszych badafi arteriograticznych
podadzq w osobnej pracy Wojnerowicz i Jasidiski. Ogranicz sib tylko do
opisu zasadniczych zmian pewnego odcinka, ktory bgdzie mid wipksze
znaczenie dla naszych p6iniejazych rozwaiafi. f
Na rycinie 9 i 9a znajdujq sic po lewej stronie arteriograe~ laic rqk
zdrowych, na rycinie 10 i l0a - rqk w goi6cu pierwotnie przewli lym.
Na wycinkach widoczne sq paliczki 4 1 5 palca. Arteriognmy rqk
zdrowych wykazujq tylko nieliczne odgalgzienta, co jest zgodne z obra-
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
zami otrzymanymi przez innych autor6w (Leriche i Allen). Uderza nato-
miast, jui na pierwszy rzut oka, obfito?E unaczynienia na zdjcciach aite-
riogralicznych tego samego odcinka ryk chorych. Szczeg6lnie uwydatnia
sic odcinek drobnych tctniczek, kt6re na ksztalt pajcczynki przeslaniaj;
cale pole widzenia. Takiej siatki naczyniowej nie spotyka sic nigdy
u ludzi zdrowych. Ksztaltujc sic one wbwczas, jeieli w tetnicach wystc-
pujq zmiany utrudniajgce prawidlowy obieg krwi obwodowej, a wive
przy zaczopowaniu, zwcieniu i skurczu tttnic (Leriche, Allen). W goitcu
pierwotnie przewleklym nie stwierdzamy na arteriogramach niedroiro-
?ci i zabzopowan w wickszych naczyniach. Takie i tctnice palcowe nie
wykazuj4 takich zmian. Dlatego tei w goi6cu pierwotnie przewleklym
nie wystcpuj$ zamartwice i zgorzele palc6w. Zmiany naczyniowe w tym
procesie dotycz4 tylko malych tctniczek, zasilajacych mic#nie i torebki
stawowe. Nowopowstala siateczka, zwana przez niekt6rych autor6w
,,rete miraculosum", wskazuje na powaine zaburzenia vi/ ukrwieniu. Do-
tychczas nie udalo sic ustalib, czy s4 to naczynka zapasowe nieczynne
i dlatego tei niewidoczne u ludzi zdrowych, czy tei tw6r zupebzie nowy
niepreformowanych naczyn, kt6re ksztaltuj$ sic tylko w pewnych wa-
runkach patologicznych. S4 one czcsto wyrazem zastoju biernego w sieci
naczyn wlosowatych. Nastepstwem dlugotrwalego biernego zastoju na-
czyn wlosowatych jest, zdaniem Leriche'a, odwapnienie koici. Dowodem
istnienia takiego zastoju w goecu pierwotnie przewleklym jest u nie-
kt6rych chorych wygl4d dioni, kt6ra w takich przypadkach ma zabar-
wienie jasnego szkarlatu 7 domieszk$ blekitu. Mimo silnego przekrwie-
nia rcce s4 chlodne i czcsto wilgotne. Jeieli taki chory ?ciznie picfi6 (co
nie zawsze mu sic udaje), to po otwarciu rcki dlon bardzo powoli napei-
nia sic znowu krwiq. Nie tak dawno musieliAmy czekai okolo 5 mint,
zanim u jednej z naszych chorych pojawily sic pierwszy sinawe plamki,
kt6re powoli zlaly sic w jednq calok. Naleiy przypuszcz*E, ze taki sam
zast6j zachodzi tei w glcbszych warstwach czcgci mickkich i w koiciach.
Jak trudno wytlumaczyc pewne zaburzenia w ukrwieniu - pozwolc
sobie wykaza6 na przykladzie, kt6ry niewatpliwie przyczyni sic do dal-
szych badan tego ciekawego odruchu.
Jeden z autor6w (Allen) podal prostq pr6bc, kt6ra wyjalnia niedro-
ino?l: gl6wnej galgzki tctnicy lokciowej, zasilaj$cej powierzchowny luk
tctniczy dloni. Prbba polega na tym, ze chory iciska mocno pi'06 i w ten
spos6b wytlacza krew z dloni. Zaraz po zamknicciu rcki uciskamy silnie
na tctnicc promieniOW4, Po czym chory otwiera rckc. Jezeli tetnica 10k-
ciowa jest niedrozna - to dloh pozostaje blada, poniewaz przez ucisk
na tctnicc promieniowq doplyw krwi i z te) strony jest zaham0weny-
Pr6bc te, nazywanq w Ameryce ,Allen-test", wykonalem po rez pierw-
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246A003800010001-8
184 RTETAN KWASNIEWBKI Nr la
szy u chorej, u kt6rej zdjqcie rtg. wykazywalo dtizy ubytek ko?ci 4ok-
ciowei. Pr6ba wypadla zgodnie z opisem Allena Wydawalo sit witc, ie
mamy potwierdzenie badal histopatologicznych, wykazuj4cych zarosto-
we zapalenie pewnych tttniczek. Kiedy jednak pr6bt powt6rzyliimy
u zdrowych, okazalo sit, ku naszemu zdziwieniu, ie i u nich rtka pozo-
staje blada. Dopiero po zwolnieniu ucisku na ttthict promieniowa krew
uderza do dioni, co odczuwa sit jako fait ciepla. ,Allen-test" nie jest
witc dowodem niedroino?ci tttnicy lokciowej, tylko skurczu wywola-
nego przez ucisk na tttnicy proinieniow4. Odruch przedstawia sit tym
ciekawiej, jeieli przypomnimy sobie z anatomii, ie luk powierzchowny
dloni (arcus superf icialis volaris) zasilany jest przewainie przez tttnicy
lokciowq. Skurcz ogranicza sit tylko do gal$zki luku dioniowego, a nie
udziela sit tttnicy lokciowej, o czym przekona6 sit mozna u chorych
z niedomykalno?ci4 zastawek tttnicy gl6wnej, gdzie czasami, widoczne
jest tttnienie zar6wno tttnicy promieniowej jak i lokciowej. Przy wy-
konaniu pr6by Allena dloti pozostaje blada, chociai tttnica lokciowa wy-
rainie tetni. Odruch skurczowy wywolany jest silnym uciskiem na ttt-
nice promieniow4, udziela sit jednak gal$zce naczynia sgsiedniego. Nie
ogranicza sit wiec do naczynia dotknittego tym ,urazem" i nie wchodzi
tei w zakres jednego nerwu, ma witc charakter osiowy.
Po?witcilem temu odruchowi nieco uwagi, poniewai bedzie mial tei
pewne znaczenie w patogenezie goi6ca pierwotnie przewleklego.
LBriche wykazal, ie kazde ognisko zapalne znajduj4ce sit w tttnicy
samej wzglednie w jej przydance wywoluje allay odruch skurczowy
w kr;ieniu obocznym. Nie mozna nigdy przewidzie6 zasiggu tego od-
ruchu. Moie on ograniczy6 sit do bliiszego sWedztwa, ale mote tez prze-
jawia6 sit w odruchach dalekobieznych. W go?&u pierwotnie przewle-
klym zajtte sA wzglednie male naczynia, zasieg odruchow btdzie witc
daleko mniejszy niz przy tttnicach dutych. Niemniej zdjecia arteriogra-
ficzne wskazuj4, ie istniejq one na pewnych odcinkach. W zrozumieniu
Speraliskiego powstaj4 tutaj kr6tkie spiecia na obwodzie, kt6rego luk
odruchowy wylamuje sit spoil kierownictwa o?rodk6w nadrztdnych.
Jak poprzednio wykazalem, zaburzenia w krateniu obocznym wyra-
zajil sit w poraieniu i biernym przekrwieniu odcinka tttniczek prsed-
wlosowatych i wlosowatych. Jest rzecz4 ciekaw$, ie juz przed odkryciem
kortizonu i ACTH Tinel jak -i tet Krogh wyrazili pogl;d, to przy-
czynq porazenia wlo?niczek jest niedob6r pewnych hormon6w wytwa-
rzanych w przysadce. Najnowsze badania wykazaly, ze kortizon oddzia-
luje takie na odcinek wlo?niczek. Dzialanie to polega na uszczelnie-
niu ?cianek wlo?niczek, tak ze stajq sit one nieprzepuszczalne d1a hia-
luronidazy (Benditt, Schiller, Wong, Dorfmann). Uszczelnienle wlolni-
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246A003800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
1 'Kt.AD NACZYNIOWY W OOSCCU PIERWOTNIE PRZEWLEKLYM
czek i lepsze ukrwienie ulatwiloby glikogenosyntezg w miganiach. Zaslu-
guje na uwagg, ze w ostatnich latach coraz wigcej badat poiwigca sig
zagadnieniu wptywu czynnika reumatycznego na zaburzenia w ukladzie
naczyA (Boucek. Lowman, Windisfhbauer).
Kortizon oddzialuje tylko na drugie ogniwo, tj. mechanizm naczy-
nioruchowy i glikogenosyntezg w miginiach. Nie usuwa natomiast
istotnej przyczyny ukrywaj4cej sig w ogniwie pierwszym, tj. ognisku
zapalnym. Po odstawieniu kortizonu pojawiajil sig na nowo wszystkie
objawy choroby.
I'u.'iI, c'0CVJIHCTOII CHCTEMbI fPH IIEPBII4HOM XPOHHIECKOM
PEBMATH3ME
CoAepWaHHe III
f.'Iae.H) 4ePT0!'1 t10pBHUHOrO XpOHH4eCKOro peBMaTH3Ma BBABIOTCN aocnaANTeJIbHHMe
H3MeHeHHH. npHB0154HiHe K o61INTepaUNH McJIKHX H CpeAHKX aprepiil, H3MeHe1HBM MMIIIu
N CyCTaBHb1X CYMOK.
Pe3YJ1bTaTOM BOCnaJ1e1411R COCytoB RBJIRIOTCR Ae(ieKTW KOCTHOII TKBMH. 3TH II3Meae-
HHR RBANH)TCR perpeCCHBHb1MH. C paccacb1BaHHeM AHCTpMpHVeCKHX VacTeii KOCTM, BH4M-
Mb1M Ha pPHTreHOBCKUX CHHMKaX B BHAe nOCTORHHO nOBTopalOlneACR KBpTHHM.
IIepBH4HbIA XpOHH4eCKHli peBMaTH3M He HMeeT KHKRKMX 0611HX 4epT C 6oxemsmH
Sudeck'a, HecMOTpk Ha CXOACTBO KJIHHHVeCKOA KapTHHM. IlpNHUHnHaJIbHOe pa3imate
3a KA104aeTCa B N3MeHeHHRX KOCTeAI 11 MbIWH.
Hp11 nepBH4HOM XpOHH4eCKOM peBMaTH3Me Ha onpeaeJleHH X OTpe3KaX a03HHKaeT
I 1OBoe KO.T.,aTepaAbHoe Kpoa0o6patueHHe. KOTOpoe BepORTHO aueeT ocesOl xapaKTep.
B pe3yilbTaTe naccHBHoA rHnepeMaN KanHJlARpoa npOH3XOAMT AeK5AbIHHaUMaKM XBNX3M
i pTH30H AeiicTByeT TO.TbKO Ha nTOpH4HOe WHO, Oo-ecTb SH nP 3 1O aHdp mexaHilaM
H CHHTe3 rJIHKOrCHa B MbIWUdX, Ho He YCTp8H;ieT
B nepBOM 3BeHe TO?eCTb a BOCnaJIBTBAbHOM o4are.
S. KwaIniewski
THE ROLE OF THE VASCULAR SYSTEM IN THE RHEUMATOID
ARTHRITIS
)
Summary
lesions esi arterioles, of mwclaa aad
lThe leading to the o obliteration oft small and medium found
of Joint capsulM
in the bones are the consequence of the inflammation of tt> VNHa1a.
The losses s in
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
They are retrogressive changes with the absorption of the undernourished parts of
the bones, visible on the radiological pictures as a repeating permanent motive.
Rheumatoid arthritis has no common traits with Sudeck's diseases in spite of tht
similarity of the clinical picture. The principal differences are shown in the bone and
muscle changes.
In the rheumatoid arthritis there is being formed in certain sections a new col-
lateral circulation which probably has an axial character. As a consequence of a pss-
aive congestion of capillaries there takes place the decalcification of bones.
Cortisone influences only the second link, i. e. the vasomotor mechanism and
glycogenosynthesis in the muscles; it does not remove, however, the real cause hidden
in the first link, i. e. in the inflammatory focus.
1. Allen, Barker i Hines: Peripheral Vascular Diseases, Saunders Comp. - 1948.
2. Benditt, Schiller, Wong i Dorfmann: cyt. za Burklem i Leonhardsbergeresn,
W. Kl. Wschr., Nr 35136, air. 647-649-1951. 3. Boucek, Lowman: The Am. J. of. the
Med. Sciences, Tom 215, str. 198-208 1948. - 4. Kestler 0.: Ann. of the Rheum. Disea-
ses, Nr 1, str. 42-58, 1949. - 5. Z4riche R.: Physiologie Pathologique et Chirurgie des
Arteres 1943. - 6. Speranski: cyt. as Sutetinelsterem, Schw. M. Wschr., Nr 15,
air. 354, 1949. - 7. Tinel I I&roph: cyt. za LUthym, Krankheiten des Nervensystems.
Berlin. Springer Verl., Tom I, air. 390, 1939. - 8. Windischbauer A.: W. KL Wsch.
Tom 59, Nr 18, str. 289-292. 1947.
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
Rvc. 5
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
 Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8
Approved For Release 2008/07/01: CIA-RDP80T00246AO03800010001-8