(SANITIZED)PROF SMOLINSKI S 1956 POLISH LLANGUAGE WORK ZASADY WZMACNIANIA (PRINCIPLES OF AMPLIFICATION)(SANITIZED)

Document Type: 
Collection: 
Document Number (FOIA) /ESDN (CREST): 
CIA-RDP80T00246A003300030001-1
Release Decision: 
RIPPUB
Original Classification: 
S
Document Page Count: 
46
Document Creation Date: 
December 21, 2016
Sequence Number: 
1
Case Number: 
Content Type: 
REPORT
File: 
AttachmentSize
PDF icon CIA-RDP80T00246A003300030001-1.pdf2.24 MB
Body: 
E C-O-N-F-I-D-E-N-T-I-A-L , This material contains information affecting the INFORMATION REPORT National Defense of the United States within the meaning of the Espionage Laws, Title 18, U.S.C. PREPARED AND DISSEMINATED BY Secs. 793 and 794, the transmission or revelation of which in any manner to an unauthorized per- CENTRAL INTELLIGENCE AGENCY son is prohibited by law. 2 COUNTRY Poland SUBJECT DATE DISTRIBUTED Prof Smolinski's 1956 NO. OF PAGES NO.OF E,.CLS. Polish Language Work, "Zasady Wzmacniania" I 2 25X- (Principles of Amplification) SUPPLEMENT TO REPORT # C-0-N-F-I-D-E-N-T-I-A-L NAVY I AIR I I 5X1 NOFORN NO DISSEM ABROAD LIMITED LIMITED: Dissemination limited to full-time employees of CIA, AEC and FBI; and, within State and Defense, to the intelligence components, other offices producing NIS elements, and higher echlons with their immediate supporting staffs. Not to be disseminated to consultants, external projects or reserve personnel on short te-- - -- -... '^?^'^ `^^ "?'a...~....w? - n.....n_.; .~ e....,i..... .,# r1A_ AF.r_ FsI_ sent., .,r n.,t..nse) unless the written permission of the art Approved For Release 2008/04/02: CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 THIS IS UNEVALUATED INFORMATION 25X1 E UGESSIIVG COPIt IF ANY E BOTTOM OF PAGE FOR SPECIAL CONTROLS S Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Next 1 Page(s) In Document Denied Iq Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 ARCHIWUM ELEKTROTECHNIKI ODBITKA Z ZESZYTU I - TOM I - 1952 621.318.322 : 621. 318.24. 042. 1. 0042 : 538. 21 Wplyw pierwszego magnesowania na przenikalno?c magnetycznq BJ1HSiHHE fEPBH4HOI"O HRMR1HH4HBRHH91 HR MRrHHTHYfO I)POHHLkREMOCTb EFFECT OF INITIAL MAGNETIZATION UPON PERMEABILITY WYDAWNICTWO ZAKLADU BADANIA DRGA1 I ZAKLADU ELEKTRONIKI P,OLSKIEJ AKADEMII NAUK Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 A R C H I W U M E L E K T R O T E C H N I K I ODBITKA'Z ZESZYTU 1 - TOM I - 1952 621. 318.322 : 621. 318.24. 042. 1. 0042: 538. 21 A. SMOLINSKI Wplyw, pierwszego magnesowania na przenikalnosc magnetycznq BJIHSIHHE rIEPBHYHOIO HAMA1HH4HB'AHH9 HA MAf HHTHYIO fPOHHL PEMOCTb EFFECT OF INITIAL MAGNETIZATION UPON PERMEABILITY WVDAWNICTWO ZAKLADU BADANIA DRGAN I ZAKLADU ELEKTRONIK1 P.OLSKIEJ AKADEMII NAUK Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Nr zam. 2021100 - Rekopls otrzymano 19. 3. 1953 - Druk ukotczono 29. 4. 1952 Naklad 95 - Papier ilustr. kl. V. form. 70x100115 - wage 70 g. - K-4-10020 POZNAI SKA DRUKARNIA NAUKOWA, UL FREDRY 10 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 ARCHIWUM ELEKTROTECHNIK-I TOM I - ZESZYT I - 1952 621. 318. 322: 621. 318.24. 042.. 1: 0042:538. 21 Wplyw pierwszego magnesowania na przenikalnose magnetyczn4 S t r e s z c z e n i e.- Techniczne materialy ferromagnetyczne mi@k kie jak stal-krzemowa i permalloyerozmagnesowane cieplnie (to zna- czy przeprowadzone przez punkt Curie) wykazuj4 mniejsze warto9ci przenikalno?di w zakresie -malych- f srednich p6l, ni2 mater.ialy roz- magnesowane magnetycznie (to jest rozmagnes'owane polem magrie- tycznym) Zjawisko to wywoluje, u nie?wiadomego tego stanu rzeczy u2ytkownika materialu magnetycznego, blgdy pomiarowe si@gajE[ce kilkudziesi@ciu procent Celem uzyskania jednoznacznych wynik6w pomiarowych nale2y przed pomiarami namagnesowaE i rozmagneso- wa6 magnetycznie badany material, 1. WSTEP Wlasno6ci magnetyczne material6w ferromagnetycznych zale?q mi@dzy innymi od ' naprg2eli mechanicznych wprowadzanych przy wytwarzaniu 2.1danych element6w urzgdzeli z danych material6w ferromagnetycznych [1]. Naprq?enia to obni2ajq wlasnosci magne- tyczne, a w szczeg6lnosci zn.acznie zmniejszajq przenikalnosc magne- .tycznq przy slabych i grednich polach magnetycznych. Naprg2enia to usuwa sip, przez wygrzewanie gotowych element6w ferromagne- tycznych w temperaturach powy2ej 6000 C przekraczaj4c zwykle punkt Curie, to jest temperaturq, przy kt6rej material traci wla- sno6ci ferromagnetyczne i zachowuje siq jako material paramagne- tyczny. Po ostudzeniu material odzyskuje swe wlasno9ci ferromagne- tyczne w punkcie Curie. W rezultacie obr6bki cieplnej (wygrzanie w temperaturze powy2ej 600? C i powolne studzenie) uzyskujemy element wykonany z materialu ferromagnetycznego wolny od naprq- 2eli mechanicznych, a wigc 1 o lepszych wlasnociach magnetycznych. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 ; Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 A. Smolinski Arch. Elektrot. Po przejsciu przez obrobkq cieplnq powyzej punktu Curie i ostu- dzeniu do temperatury otoczeni,a material ferromagnetyczny wpro- wadzony jest w nowy stan magnetyczny, ' ktory charakteryzuje siq wymazaniem jego przeszlosci magnetycznej. Material rozmagneso- wany cieplnie staje siq magnetycznie ,czystym", pomijajgc natu- Gs 12X0 B 10000 8000 6000 4000 2000 0 Os/Oe 2500 ? 2000 Pierwolne magnesowanle - Wlorne ------ magnesowanie Rys. 1. Wplyw pierwotnego magnesowania na wlasnosci magnetyczne per- minwaru. rainie wplyw ziemskiego. pola magnetycznego. Z ponizej podanych pomiarow wynika, ze ten stan magnetycznej ,czystosci" uzyskuje sie, jedynie po wygrzaniu materi.alu przez punkt Curie 1) i ostudzeniu go do temperatury otoczenia. Rozmagnesowanie materialu ferromagne- tycznego - nawet najstaranniej wykonane - nie sprowadza go do ') Dalsze badania, oparte na wzmiance w literaturze [4] wykazuj;4, ze -juz w nizszych temperaturach wystQpuje zjawisko rozmagnesowania ciepinego, to jest powrotu do pierwotnej warto?ci przenikalnosci. Wyniki tych badun bgdq opublikowane. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tom. I - 1952 Wplyw magesowania na przenikalnosc.magnetyczna, stanu magnetycznie ,czystego". W materiale pozostaje Lad magne- sowania uwidoczniajgcy siq w postaci zwiQkszenia przenikalnosci magnetycznej przy malych i srednich polach. Sladu tego nie mozna usungc - jak juz wspomniano - rozmagnesowaniem magnetycz- r ym lecz jedynie rozmagnesowaniem cieplnym przez ogrzanie ,po- wyzej punktu Curie. W literaturze mozna znalezc wzmianki o podobnym zachowaniu siq specjalnego materialu ferromagnetycznego jakim jest perminwar, kt6ry odznacza siq stalq przenik.alnosciq w zakresie malych i sred- n`ch p6l [3]. Material ten posiada inne krzywe magnesowania i prze- B 1000 IB 1000 IGs 5V n nikalnosci przy pierwotnym magnesowaniu niz po calkowitym roz- magnesowaniu go prqdem zmienym (rys. 1). Przy pierwotnym ma- gnesowaniu uzyskujemy mniejsze wartosci przenikalnosci przy ma- lych i srednich polach. Zjawisko to wystepuje tym slniej im bar- dziej odksztalca sie pgtla hysterezy zaleznie od skladu chemicznego i obr6bki cieplnej (rys. 2); w skrajnym przypadku (rys. 2d) mate- rialu w ogole n~e mozna rozmagnesowac magnetycznie lecz jedynie ciepln',e, to jest przez ponowne przeprowa.dzenie go przez punkt Curie. Istn,eje kilka teorii wyjagniajgcych to zjawisko. Do najbardziej prawdopodobnych zalicza siq teoriQ stwierdzajgca, ze przyczynq tego zjawiska so, zanieczyszc.zenia stopu Ni - Fe - Co znajdujqce s'q w roztworze w wysokich temperaturach ,pray tworzeniu siq stopu i wypadajgce z .roztworu przy obr6bce cieplnej, tworzgc lokalne na-. prgzenia wok6l siebie. przy czym inne m'ejsea materialu, w kt6rych nie ma zanieczyszczen, sq wolne od naprgzen. Na potwierdzenie tej teorii przemawia fakt, ze omawiane zjawisko wystQpuje w perm'n- warze tym silniej im wigcej zanieczyszczen posiada material [3]. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 2. WPLYW PIERWSZEGO MAGNESOWANIA NA PRZENIKALNOSC MAGNETYCZN4 Mimo, ze w literaturze znajduj4 sie wzmianki o roznych wyni- kach pierwotnego i wtornego magnesowania tylko odnosnie do per- minwaru, to wydaje siq, ze zjawisko to wystepuje powszechnie w technicznych miekkich materialach magnetycznych, jak stal krze- mowa i permalloye roznego skladu. Spostrzezenie to oparto na po- JYalkrzemowa4%k&943 2 34S L-ffl 1 magnesowanie pierwotne pociepinym rozma nesowaniU 9 4i3 magnesowonie wtprne pomagne- #1Y177 rolmognesavaniu 1- \~10 740Gs/Ue 5 h o Rys. 3. Wplyw kolejnego magnesowania na indukcyjno?E cewki z rdzeniem pier?cieniowym ze stab krzemowej 4?/o klasy A3 wytwarzanej normalnq metodq hutniczq. miarach czterech techniczny.ch materialow jak: 1. stab krzemowej ok. 4% kiasy A3 wytwarzanej normalnq metodQ hutniczq, 2. stab krzemowej ok. 2,5?/o klasy A3 wytwarzanej w ,piece prozniowym" (Heraeus), 3. permalloye B (ok. 50% Ni) pochodzenia zagrancznego, 4. permalloye. C molibdenowego (ok. 76?/o Ni) pochodzenia zagra- nicznego. Pr6bki ;pier?cieniowe wyciete z tych materialow poddano odpo wiedniej obrobce cieplnej celem uzyskania optymalnych wlasnosci_ . magnetycznych, przy czym probki przechodzily przez punkt Curie; w ten sposbb uzyskano cieplne ich rozmagnesowanie. OH Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246A003300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tdni.? I - -1952 Wplyw magesowania na przenikalnosc magnetyczna Pr6bki rozmagnesowane cieplnie poddano magnesowaniu pradem zmiennym od kilku mOe do, kilku- Oe mierzac ich przenikalnosc (rys. 3 - stal krzemowa 40/o, krzywa 1) po. czym zmniejsz.ajac prad magnesujacy ado zera otrzymano drugq 1iniq indukcyjnosci w funkcji natgzenia pola (krzywa 2) przebiegajgcq w zakresie slabych i sred- nich p61 p o w y z e j pierwszej.Powt6rne magnesowanie przy wzr-o- scie pola (krzywa 3) jest bardzo zblizone do krzywej 2, jak r6wnie2 Slat krzehwwa 4%k/asgA3 1007 A- A, 100% '(i) ~~- ~I x Z Rozmagnesowonie cieplne z magnerowan/ep/erwo:ne-- \ J? 2 kierunekpowrolny nekw dr F g r --_- .eru 3 Roznagnesowanie magne4irzne 4 kien ,ek w gdrg -.- Rozma; nesawan/e ma7ne4yczne S kierone' wgSrg-- 11 --~ 5 0 '00 7 00 5 00 10 77 70 L /1r.7GS/C~ - L. .1 Rys, 4.. Wzgledne rotinice przenikalnosci wyst@pujace w. 40/o stali krze-mowej kiasy A3 wytwarzanej..normalna metoda hutnicza przy. magnesowaniu-.stali w roznych warunkach. rnagnesowanie po magnetycznym (wykonanym prgdem zmiennym) rozmagnesowaniu pr6bki przeprowadzony-m po - raz pierwszy (krzywa 4) lub drugi (krzywa 5). Krzywe 4 i 5 wyrazaja ustalone wartosci indukcyjnosci, wystepujace po magnetycznym rozmagneso- waniu pr6bki. Wlasnosci poczatkowe (krzywa 1) uzyskuje sie dopiero po ciepl- nym rozmagnesowaniu pr6bki. Wlasnosci to wypadaja jednakowe, o He warunki obr6bki cieplnej sq jednakowe i nie zmieniaja skladu chemicznego i struktury pr6bki, co zwykle nie zachodzi w praktyce. Ze wzglgdu na male r6znice migdzy krzywymi 3, 4 i 5, kt6rych nie manna -uwidocznic na rys. 3, d1a stali krzemowej 40/o otrzyma- Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 72 A. Smolinski n.ej normalnq metodq hutnicz4 roznice indukcyjnogci a wigc i prze- nikalnogci wyrazono w postaci wzglgdnej Ln - L1100? = ?n - !111000 ~o 1000/0 L1 F~1 gdzie Ln i Nan odnoszq siq kolejno,do krzywych 2, 3, 4 i 5, a Li i ?l do krzywej 1. StatkIlemcmaZS%k1aSyA3 W /4 A loo% /In ~r 100%. ?f(N) ? 4 e Rolmagnerowan/e dep(ne I magnesowanie pierwdne- 2 kierunek powra417y 3 kierunek it, gory kozmagne5owanie magne4yane 4 kierunekwgor? Ralmagnesowanie magneEyeme ? S fu'erunek w gory 5 3 . ! 0 2 5o W 0 5a rod 200? 00 24Y /40" 7606s/Be -_~ Rys. 5. Wzgl@dne' roznice przenikalnogci wystgpujEIce w 2,5?/o stall krzemowej klasy A3 wytwarzanej w piecu prozniowym przy magnesowaniu stall w rbz- nych warunkach. Odpowiednie wartogci d1a stall krzemowej 4?/0 otrzymanej droga hutniczzi podano na rys. 4. Z krzywych tych wynika, ze w .zakresie slabych i grednich- pol wystgpujgce dodatnie roznice wzgl(Zdnych przenikalnogci siQgajq w maksimum 25 do 30 procent. NajwiQksze roznice wystgpujq d1a krzywej 2. Krzywe 4 i 5 praktycznie zlewajq siq, wigc mozn.a powiedziec, ze uzyskuje siq w tych warunkach (to jest po rozrhagnesowaniu magnetycznym) wyniki powtarzalne prak- tycznie. Maksymalne wartosci roznic wypadaj.1 przy polu rownym ok. 100 mOe. Po~dobne wyniki uzyskuje siq przy pomiarach stall krzemowej 2,5?/o wytworzonej w piecu prozni,owym (rys.' 5), permalloyu B (rys. 6) i permalloyu C (rys. 7). Z pomiarow tych wynika, ze obok N F9mOa Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tom. I - 1952 Wplyw magesowania na przenikalno?6 magnetyczncl dodatniego rmaksimum w zakresie slabych i ?rednich p6l wyst(Zpuje ujemne maksimum w zakresie silniejszych pol; to ostatnie maks'- mum jest stosunkowo niewielkie (kilka procent). Rozmagnesowan/e ciep/ne. i magnesowanie pierwobie 2 kieronek pawrotny 3 k/erunek w gdrq Rozmagnesowanie magnetgczne 4 kierunek w gdrg Rotmagnesowanie magne6/crne 5 kieruneki w gdre Rys. 6. Wzglgdne r6znice przenik"alno?ci wyst@pujiIce w perrpalloyu B przy magnesowaniu w r6znych warunkach. A A Ix% PermoLLoyC y -A >aoi=rral - ~, Rom7agnesowan/e rieolne mcgnesowanie p/erwofie-- 2 kierunek powrobry kierunek w gdre - Rozmagnesawan/e rnagnetyczne 4 kierunek W OT -+ Rotmagnesowanie rnagnelgrzne 43 5 kierunek w gdrg p / 0 20" 50 0 Oo 500 1000 20 L___ 1__ _ ,u 6000s/oe Rys. 7. Wzgl@dne r6znice przenikalnosci wystgpujgce w permalloyu magnesowaniu w r6znych warunkach. - Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 74 A. Smolinski Arch. Elektrot. Charakterystyczne cechy tych pomiarow zebrano w . tablicy 1. Tablica 1 Charakterystyczne cechy' materialow magnetycznycll rozmagnesowanych ciepinie i magnetycznie Stal Stal krzemowa krzemowa Permalloy Permalloy 40/o Si 2,5?/0 Si B C 20 (Gs/Oe ) 740 --- 760 3400 ~-- 8 600 Przyrost przenikalno?ci przy H=20 mOe 20 20 30 20 (1/Oe) Maksimum dodatniego przyrostu przenikalno?ci - 30 30 40 10 (1/Oe) Pole, przy ktorym wystQ- puje dodatnie maksimum --- 80 150 55 -- 20 (mOe) Srodek dolneg3 zakrzy- wienia krzywej B=f (H) --- 100 --- 150 50 '-- -20 (mOe) 3. WPLYW PIERWOTNEGO MAGNESOWANIA NA PRZENIKALNOSC MAGNETYCZN4 A PIERWOTNE KRZYWE 'MAGNESOWANIA .- W celu zbadania ,przyczyny powstawania wplywu pierwszego magnesowania na przenikalno?c m,agnetyczna pom'_erzono pierwotne krzywe magnesowania (po rozmagnesowaniu cieplnym, rys. 8) i wtorne krzywe magnesowania (Po rozmagnesowaniu magnetycz- nym) badanych materialow. Otrzymane wyniki dla poszczegolnych materialow roznia siq tak niewiele od siebie, ze - przy niezbyt do- kladnych przyrzadach pomiarowych (fluksomierz), jakimi autor dy- sponowal - nie mozna bylo znalezc zwiazku miedzy przyrostami wielkosci statycznych i dynamicz.nych: Jedynym wnioskieln, jaki mozna-wysnuc z pierwotnyeh_krzywych magnesowania badanych: materialow (rys. 8) jest stwierdz-enie, ze do- Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246A003300030001-1 Tom. I - 1952 Wplyw magnesowania na przenikalnosc magnetycznq 75 datnie przyrosty przenikalnosci wystgpujq przy dolnym zakrzywieniu krzywej B= f (H). Maksimum dodatnich przyrostow wystQpuje dla stall krzemowych w srodku dolnego zakrzywienia (krzwa a, b) a dia permalloyow ria jego koncu (krzywe c, d). gas B Z rozwazari tych moina by wysnuc wniosek, . ze ma.- C a a ksimum dodatnich pvzyro- 4- stow przenikalnosci wystq- puje w zakresie ,pol magne- tycznych, w ktorym obszary a) .'a bunrowaI% rozmagnesowaniu, po bezlad- b) slat krremowa Z5% ~rmado'8 nym ulozeniu siq obszarow Q) perma/8//C pierwsze skoki obszarow pa rarmay esowania cieplnym magnetyc.znych sq wielce utrudnione. Pierwszy proces magnesowania jest trudniej- szy Y H niz procesy nastgpne, co 0 0,1 0.2 03 V 0.5 0,6 17,7 od Me wyraza siq najmniejsz4 ,prize- Rys. 8..Pierwotne charakterystyki magne- nikalnoscia, przy pierwszym sowania pradem stalym, magnesowaniu. Nalezy jeszcze dodac, ze po zakresie dodatnich przyrostow prze- nikalnoeci nastgpuje zakres ujemnych przyrostow jednak o niewiel- kich wartosciach. Na razie jest trudno znalezc wyjasnienie tego zjawiska. magnetyczne zaczynajq siq ustawiac w.zdluz pola ma- gnetycznego drogq skokow nieodwracalnych zwanych skokami Barkhausena [2]. Wydaje sib, ze po cieplnym B=f(H) 4. SKLAD CHEMICZNY STALI KRZEMOWYCH W celu..zbadania wplywu zanieczyszczen na badane zjawisko wy- konano w Glownym Instytucie Metalurgii analizy chemiczne bada- nych probek stali krzemowych. Wyniki to zebrane sq w tablicy 2. Z ~danych tych wynika, ze zanieczyszczeriia wgg1em glownie wplywajgce na wlasnosci magnetyczne przy slabych polach [5] nie Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246A003300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 ?/o Si ?/o Si ?/p c Metoda otrzymywania nominalny oznaczony oznaczony, stall a 4 3,9 --- 0,02 normalna hutnicza b 2,5 2,2 ^ 0,01 w piecu pr6zniowym majq widocznego wplywu na przyrosty przenikalnosci'wbrew teorii wspomnianej na wstepie [1]. Albowiem obie stale krzemowe wyka- zuj;4 jednakowe maksima dodatniego przyrostu (;patrz tablica 1 oraz rys. 4 i 5) mimo, ze stal 4?/o Si posiada dwukrotnie wwigks,ze zanieczy- szczenia wgglem niz stal 2,50/o Si: Wydaje siq zatem, ze uzasadnic- . nia teoretycznego badanego zjawiska nalezaloby szukae na innej drodze. 5. WNIOSKI Z powyzszych podanych rozwazan wynika, ze w zakresie slabych i. ?rednich pol, magnetycznych pierwsze magnesowanie daje przeni- kalnose mierzAnq prgdem zmiennym mniejszq niz przy nastepnych magnesowani,ach mimo, ze material przed pomiarami: rozmagneso- wano magnetycznie. Polozenie i wielkose maksymalnego przyrostu przenikalnosci zalezy od rodzaju materialu. Z punktu widzenia pr.aktyk.i pomiarowej interesuje nas przyrost przeniikalnosci wystepujgcy przy polu 20 mOe, przy kt6rym mierzy siq wlasnosci magnetyczrie w zakresie slabych p6l. Przyrost ten do- chodzi dla stali krzemowych ? do 20?/0. Std wynika wazny wniosek, ze material ferromagnetyczny, kt6ry zostal rozmagnesowany cieplnie, powinien bye przed pomia- rami w zakresie slabych i srednich'p6l magnetycznych rozmagneso- wany magnetycznie. W6wczas usuwa siq trudnosci piexwszego ma-' gnesowania i uzyskuje powtarzalne wyniki. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Torn. *1 - 1952 Wplyw magnesowania na przenikalnosc magnetycznQ 77 1. B r a i 1 s f o r d. Magnetic materials - Methuen, Londyn 1948, s. fit. 2. B r a i 1 s ford. Magnetic materials - Methuen, Londyn 1948, s. 34. 3. M i e s s k i n. Fierromagnitnyje splawy - ON7I, Moskwa 1937, s. 696. 4. S c h u 1 z e. 'Ober die magnetische Nachwirkung in schwachen Wechsel- feldern. III. Der Einfluss von Anlassgluhungen auf den entmagnetisierten Zustand von Karbonyleisen - Wiss. Ver. a. d. Siemens-Werken, t. XVII, 1938, s. 180. 5. S m o 1 i n s k i A. Stal krzemowa w telekomunikacj i- Prace PIT Nr 3, 1951. B11I'151HHE IIEPBH'HOFO HAMRf HH-HBAHHM HA MAVHMTH.YlO RPOHI'ILI,REMOCTb MSirKHe TeXHH4eCKHe C)eppOMarHHTHble MaTepHanbl, Kai KpeMHH- CTa51 CTanb H nepmannOH TepMH4eCKH pa3MarHH4eHHble (npoweAwHe 4epe3 TOLKy KIOpH) npO51BJ151lOT McHbwHe 3HayeHH51 npoHHI.4aeMOCTH B rpaHHim ManbiX H CpeAHHX non6i, 4eM MaTepHanbl pa3MarHH4eH- Hble MarHeTH4eCKH (T. e.. npH nomou It1 MarHHTHOrO now). 5IBneHHe 3TO BbI3bIBaeT OWH6KH H3MepeHHH, AOXOp,5n.uHe AO HeCKOnbKHX ge- C5ITKOB npOU,eHTOB, ecnH noTpe6HTenb MarHHTHbIX MaTepHanoB He OT,gaeT ce6e B HeM oT4eTa. Qn5i nony'eHH51 O,gHoo6pa3HbIX pe3ynb- TaTOB H3MepeHHH, cneAyeT nepe) H3MepeHHeM HaMarHHTHTb H Mar- HeTH4ecKH pa3MarHHTHTb HCCnep,yeMblk MaTepHan. A. SMOLINSKI EFFECT OF INITIAL MAGNETIZATION UPON PERMEABILITY Summary - Magnetically soft materials, such as silicon steel and 'permalloys, demagnetized by annealing (i. e. by heating above the Curie point), show in the region of small and medium fields lower values of per- meability, than those demagnetized by magnetic field. The above. causes, with inexperienced user, measurement errors to mount up to many per cent. In order to obtain correct results one should magnetize and demagnetize the tested material magnetically before starting measurements. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 BULLETIN DE L'ACADEMIE POLONAISE DES SCIENCES Cl. IV - Vol. 1, No. 3, 1953 Transformer Cores with Special Properties Obtained from Silicon Steel by A. SMOLINSKI Communicated by J. GROSZKOWSKI at the meeting o/' March 16, 1953 Numerous devices in telecommunication transformers and in electrical measuring transformers require steer sheets of high initial permeability, lying within certain tolerance limits. The influence of excitation upon the permeability of cores made of such sheets ought to be small. The more important magnetic properties of the commonly used transformer cores are accounted for in DIN norms 41300 and OSN ESO 290, where moduli of complex permeability with a field in- tensity H = 20 mOe and relative increments of permeability from 5 to 20 mOe and from 20 to 100 mOe are given. The permeability is measured -on normal shell-type cores (M 42 DIN 41302) with a gap of 0.5 mm., mounted as in a transformer. It appears from the norms that the cores from silicon steel are divi- ded into two classes: A and C. The present work describes a method for obtaining class A cores. The industrial method- for producing class A. cores consists in. melting silicon steel in a vacuum furnace, rolling it to the proper thickness, punch- ing the required stampings and then annealing them in a hydrogen furnace (at about 6500 C. temperature) in order .to remove tensions. The lack of vacuum furnaces of suitable dimensions induced the Polish metal- lurgical industry to work out a substitute method. This consists in melting silicon steel in are furnaces and then refining it in hydrogen furnaces at a temperature above 1200? C. The urgent demand of the telecommunications industry for certain kinds ,,of class A cores necessitated their working out' a method of their own both for obtaining of suitable raw material and also for manufacturing it into a really valuable, finished product. This method consists in the segregation of transformer sheets containing about 4?/O of Si, which are manufactured for the electrotechnic industry, in .[109 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 relaiively large quantities. Such sheets are very heterogenous owing to tfieir manufacturing process. Specially big differences appear when measuring permeability at weak fields. From a series of measurements made with a special apparatus, calibrated with the aid of small samples, it appears that the permeability ?20 of a, sheet with a loss of 1.3 W/kg. when B= 10 kOs, and with a thickness of 0.35 mm. ranges from 200 to 1000 Gs/Oe. These measurements also showed that sheet-metal of this kind contains an ave- rage 5?/a of class A 3 sheets (?20 700 Gs/Oe). Since the total production of this type of sheet is about 100 times, greater than that required by , the telecommunications industry, it is possible to segregate class A 3 sheets in a quantity far exceeding the demand. It should be noted that sheet-metal with a smaller loss contains a larger amount of class A 3 sheets. Gs/Oe 1100 1000 500 800 700 600 500 400 300 200 300 400 500 600 700 800 9001000 1100 1200. Gs/Oe I 1 h ` \ 300 Yao annealed Dore 400 S . ` inn Gs/Oe 1000 900 800 700 600 Fig. 1. Diagram showing the permeability ,u,, of non-annealed (I) and annealed (II and III) cores stamped from a,sheet with It,,, permeability Stampings cut from class A3 transformer sheets and assembled: i-n a core show a permeability ?2e with a range of 550 Gs/Oe (Fig. 1). The tensions introduced during the punching of stampings, made usually by means of block punches, destroy for the most part the high permeability value obtained by means of segregation. These tensions are removed by heat treatment of the stampings in a muffle furnace, usually at a tempe- rature of 650 ? 20? C. The heating lasts 4 hours and' is terminated by : Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 PZOsheets Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Transformer Cores with Special Properties... 1.11 .a cooling of the whole, including the furnace.. The influence of temperature upon the permeability p ,O and,the increments of the latter is shown in Fig. 2. The,.stampings are placed in steel boxes and their oxidation is prevented by strongly compressed aluminium oxide and also glueing the joints- of the Gs 0e 1200 A -Per-l'uUbINY 'she t =f(T) v I e /"0 5 1000G /0 A2 Pzo ' s e j 4 a-I8306s/0e ? A2 I `~ ~ ~ o^- 750 Gs/Oe~ L o~ I6306110e ?` ? c 3 0 ?~ 450Gs/0e C1t0o f( T) ~vv A2 0 h 0 ? ? p ~ Al 0 0 r. 0 200 400 600 800 1000 1200 ?C Fig. 2. Influence of annealing temperature of stampings from class A3 sheets on their perme- ability ,a20 and its increments 4100 box with a mixture of kaolin and water-glass. Such measures do not com- pletely prevent the presence of oxygen, the minute quantities of which penetrating into the box have a good influence, neutralizing impurities excreted by the box walls and to a.certain extent 'burning up the impu- rities (mainly carbon) contained in the stampings. After this simple heat treatment we obtain transformer stampings with properties corresponding to those of class A2, i.e. 1100Gs/Oe;~_>,u20 700Gs/Oe Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 1600 800 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 .and d,e? - 10 1/Oe, as the proper heat treatment not only raises the degree of permeability, but also reduces its increments. .Besides sheets of 0.35 lnm. thickness the telecommunications industry- also rdquires thinner sheets, e. g. 0.10 mm. thick. Cores from such sheets: Gs/Oc -Qe 1000 900 HJJ (Z) 800700 Al over 0,15mm Alunder015mm 600 -4 0' 500 1000?C a) Ann Onn 300 600 100 0,3 0,25 35 0 025 Q - Fig. 3. Influence of cold-rolling sheets of the A3 class upon the permeability u,, and its increments 6, and 6100 of small samples with optimal annealing qL ~ ought to have properties corresponding to those of class Al, i. e. 700 Gs/Oe C o stratnosci 1,3 W/kg przy indukcji B=10 kGs i o grubo?ci 0,35 mm jest wytwarzany w ikraju w ilosciach co inajmniej sto raz.y wiekszych od z.apotrzebowania przemyslu telekomunikacyjnego na blachy o wlasnoscilach specjalnyich. Blacha transformatorawa produkowana dla przemysl'u elektrycznego ze wzgledu na swoj prioices wyitwarzania jest materialem wielce niejednoi od- n;y?n. W jedniej pairt~ii, blach, poichodzacych z tego sarn.ego wytopu i tej sa- mej obrobki cieplnej, wystepuja dose znaczne roznice wlasnosci magne- tyoznych a zwlaszcza przenikalnosci poczgtkowej. Roznice wlasno5,ci ma- gnetycznych wystppu j qjoe wzd31ui i w poprzek kiierunku walcawanpa ar- kusza blachy me przekraczajq na ogol kilkiana.cie procent; wyst puja one rawniez w roznych miejscach tego samego aakusza r oraz mi@dzy arku- szami tej samej diostawy. Jak juz wspomniano, najwieksze roznice wystepuja przy pomiarze pr'zeniikalnoAci przy slabych pallach. grec nia prz;enikalnosc miea2'ona w srodku arkusza blaichy 'transformatorowej o stratno?ci nominalnej 1,3 W/kg pomierzonej za pomoca 10 kg aparatu Epsteina mote sie zmieniac przeszlo dwukrotnie przy blachach z r'oznych dostaw (np. 1120 = 320=760 Gs/Oe [4]. Z danych powyzszyich wynika, ze jeep omawianie blachy transformato- rowe o stratnosci nominalnej 1,3 W/kg zawieraja tylko 1% blach klasy A3 (tj. 0 1120 > 700 Gs/Oe) 2, to mozna bedzie wybrac z nich dostateczna liczbe blach specjalnych ~dia prizemyslu telekomunikacyjnego. Pozostale blachy 1) Aczkolwiek w poszczeg6lnych arkuszach tak otrzyrnanej blachy klasy A3 wy- st@pujq miejsca o r6znych warto?ciach przenikalno?ci r6znigce si@ zwykle kilkana?cie procent a w niekt6rych przypadkach nawet kilkadziesigt procent od warto?ci gredniej, to jednak %przecigtne wartosci przenikalno?ci rdzeni wykonanych z jednego arkusza statystycznie wypadajEl mniej wi@cej jednakowe. 2) Przyjmujemy to same warto?ci przenikalno?ci dla blachy, jakie podane sq w tablicy 1 dla rdzeni M42 o szczelinie 0,5 mm zlozonych transformatorowo. W rze- czywisto?ci blacha, z kt6rej uzyskuje siq rdzen omawiany, bgdzie miala przenikalno?c o kiJkanagcie procent wi@kszq, o ile nie uwzgl(Zdni si@ wplywu n.aprgzen powstalych przy wycinaniu.. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tom II - 1953 Uzyskiwanie rdzeni transformatorowych stanow,i4 pelnowartogciowy surowiec zuiywany do transformatorow sie- ciowych. . Do segregacji blachy transformatorowej o grubosci 0,35 mm?100/0 wykonano specjalny przyrz4d pomiarowy (rys. 1) [9], [10]. Przyrzgd ten sklada siq z jarzma magnetycznego; ktore ustawia siq na badanym arkuszu blachy, oraz ze wskainika przenikalnogci wyst~pujgcej przy natgieniu pola H=20 mOe. Wskainik zasilany jest z sieci prqdu zmiennego. Przyrz4d ten mierzy w zasadzie przewodnogc magnie,tycznq drogi stru- mienia was kusiz,u blachy, azyli iloezyn pr.zenikalnosci. pr~z~ez grubogc bla- Rys. 1. Przyrzgd do segregowania blachy transformatorowej. chy. Zakladajgc w pierwszym przy'b1iieniu stal'a grubo~c blachy (np. 0,35 mm ?10"/o) moina wyskalowac wskainik wprost w przenikal.- nogci z dokladnogciq ? 100/0 wynikajgcq z tolerancji gr'lubogei blachy. Do- datkowy poth akrfgrubogci blachy mikr~omierzem pozwalia na doikladni'ejsze okregleni-a przaonikalnosci. arkusza. Omawiany przyrzgd zostal wyskalowany za pomocq urzgdzenia do po- miaru przenikalnogci na ;mialych probkach (rys. 2) [11], wycigtych z ar- kusza blachy w sposob wprowadzaj is:y moiliwie male naprgienia. Ozna- cza to, ie pTizyrzgd mierzy w .zasadzie n'ie przenikallnosc ailku,sza blachy, lecz przenikalnosc m~alej probki wyaigtej ze grodka arkusza. Pom,*ar przeniikalnogc.i z.a pom;ocq omawianego przyrz.4du wymaga po- stawlen'ia ja!r!zma na arkusizu blachy o znanej gruboscii (1eigcym na nie- miagnetycznrym stole) ii iodczytu ?20 d1a kierunkow wz,dlui i w poprzek walcow,ania. Segregacjia arkuszy blachy polega wigc na sprawdzeniu czy grednia wartogc przenikalnogci, ?2o>.700 Gs/Oe. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 210 Probne segregacje blachy ~taanisform6torowej o nominalnej stratnogc 1,3 W/kg przy B=10 kGs i grubosci 0,35 mm ? 10'0/o wykazaly slusznosc zalozen. Z segregacji okolo 900 arkuszy uzyskano okolo 20'0/o arkuszy Rys. 2. Przyrz;4d do pomiaru przeriikalnogci przy slabych polach na malych probkach a) permeametr rozlo2ony b) mostek z selektywnym wskainikiem zera: o p'rzenikatnoAci t20> 700 Gs/Oe. Uwzglgdnienie grubosci blachy zmniej- szylo wynik do okolo 50/o arkuszy blachy klasy A3, czyli liczby zapewnia- Jzcej piQc:akro,tnie w;(Zksze mo2illiwosci otrzymywania tejze blachy ni2 ist- ni.ejzjce ziapotrziebowanie. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 ii /00 50 30 /0 5 3 P D 'I W/kg 1,0 ,,I 1,2 1,3 1,4 1,5 /,b Rys. 5. Procent blach klasy A3 z uwzgl@dnieniem grubosci w za- leinogci od normalnej stratnosci blachy. Tom II - 1953 Uzyskiwanie rdzeni transformatorowych Przykdady ,rozrzutu przenikalnosci bez uwzglQdnienia grubosci blachy Ipodane sq na rys. 3 i 4. Nale~y do.dlac; ze dalsze ,pr6by segregacji wykazaly, ze z blachy o stratnosci 1,1 W/.kg prawdopodobnie otrzyma siq prawie 1000/0 .bla- 200 400 500 800 I20 800 /000 P2 Rys. 3. Procent blach o 'przen?ikalnogci ?2o Rys. 4. Procent blach :o przenikalno- otrzymany w IIII segregacji (bez uwzgl~d- gci NO wi(Zkszej od przenikaln(sci nieniaa grubosci blachy zawartej w tole- ? wyraionej dana odcigta (bez uwzgl@d- rancji -f- 10?/o). nienia grubogcii blachy zawartej w tolerancji ? 10?/o). chy kiasy A3. Segregacja blachy o stratnosci 1,5 W/'--.g praktycznie nie daje pozytywnych wynlik6w. Wyniiki, powyzszych pr6b zestawione sq na rys. 5. Approved For Release 2008/04/02 CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 212 A. Smolinski Arch. Elektrot. Opisana powyzej metoda segregacyjnego uzyskania blaich klapy~ A3 zo- stal'a przed dwoma laty wprowadzona do przemyslu telekomunikacyjnego i do jednej z fabiyk przemyslu elektrycznego. 4..PROPOZYCJA UTWORZENIA KLAS A4 i A5 Z blachy klasy A3, uzysktwanej za pomocq wyzej, opisanej metody Se- gregacyjnej, wycina siq. wykroje za pomocq wykrojnikow blokowych. Przy tej operacji wprowadza siq powazne napr@zenia, ktore obnizajq dose znacznie '(przeciQtnie do 500=600 Gs/Oe) przenikalnog przy slabych po- .lach (?20). Naprgzenia to niweczq w znacznym stopniu duzq przenikalnogc uzyskan.q przez zastosowanie arkuszy blachy klasy A3. Okazuje siq jednak w praktyce, ze oplaca siq stosowac rdzenie wykro- jone z blachy klasy A37 gdya odznaczajq siq one rownomiernosciq przeni- kalnosci 'mimo jej nmewieelkiej wartoscil odpowi;adajgcej k1asile A5. Z Lego powodu wydaje siq celowe zaproponowaniie utworzenia dodatkowych klas Grubosc Przenikalnosc Dopuszczalny przyrost Minimalny Klasa d rzenikalno?ci p opor wla?ciwy P20 mm Gs/Oe 8s 8100 Q 1/0e 1/Oe R mm2/m A4 0,35 600+ 100 - 10 0,4 A 5 0,35 600+ 100 - - 0,4 A4 i A5 o wl.asnoscia;ch zestawionych w tablicy 2. Rdzenie wy!caote z bla- chy klasy A3 sipelniaja z reguly wymagany warunek przenikalnosci (700 Gs/Oe> ?z0 > 500 Gs/Oe), natomiast przewazajgcy procent spelnia r6wnie2 warunek dopuszczalnego przyrostu przenikalno. ci (8100 G 10 1/Oe). Rdzenie spelniajgce ten drugi warunek zaliczamy do klasy A4, natomiast klasq A5 .przeznacza siq dla rdzeni o zbyt dukej wartogci przyrostu prze- nikalnogci 6, 0o. Na tym miejscu naleky jeszcze raz podkreslic, ze wlasnosci podalne w itablicy 2 odnoszq siq -do plasizczowych,rdzenii poem arlowyclh (M42 - ze szczelin. 0,5 mm, zlozonych transformatorowo) 1 ze rdzenie calkowicie bez szczeliny maj4 odpowiednio w'igksze wlasno?ci wartosci ?2,o i 8ioo? Istnieje jeszcze jedna przyczyna przemawiajgca za utworzeniem klas A4 i A5. Metoda segregacji dostarcza bliachy klasy A3 w prizypraadku, gdy zaklad segregujgcy dys,poinluje odpowiedniq ilogci4 blachy transformato- rowej o stratnogci nie wigkszej od 1,3 W/kg. PrzemijaJ4ce trudnosci za- opatrzenia w ten surowie:c, jjak rrowniiez zbyt mala 11og6 blachy o strat- Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tom II - 1953 Uzyskiwanie rdzeni transformatorowych nogci 1,3 W/kg,w ,danym zakta!dzie powodujq, ze czgsto natezy zadowolic siq blachy o .gorszych wiasnosciach w zakresie slabyc!h ,p6l, tym bardziej, ze z'blachy o stratnogci 1,3 W/kg wysegregowuje siq okolo 2011/o blachy klasy A5. Prawie dwuletnie dogwiadczenie jednej z fabryk -wykazalo przydat- nosc wysegregowywania blachy o wlasnosciach odpowiadajgcych kllasie A5. Wprawdzie wykroje wycigte z blachy kiasy A5 posiadajq_,przenikalnosc t20 rzqdu 400 - 500 Gs/Oe, to jednak po obr6bce cieplnej opisanej ponizej uzysku,j4 na og6l wlasnogci kiasy A4. Nalezy dodac, ze spodziewan.1 wartogc przenikalnosci! wykroju wyciq- tego z blachy o danej przenikalnosci okreslonej za pomoc4 przyrzgdu z rys. 1 podano w lewej czggci rys. 7. 5. UZYSKIWANIE.RDZENI KLASY A2 I A3 Naprgzenie wprowadzane przy wycinaniu wykroj6w; .pogarszajgce w zn:acznej rierze iich wlasnosci magnetyclzne, usuwa siq za porno,cq od- powiedniiej obr6bki cieplnej. Obr'6bka eta usuwa nie .tylko: wplyw napr-- zeri ,powstalych przy wycinaniu wykroj6w, lecz r6wniez zmniejsza w pew- nym stopniu zanieczyszczenia stali krzemowej, polepszajgc wskutek tego wlaslno5ci rmagnetyczne wykroj6w. Opierajac si@ na bad!aniiach Drozzyny, Luayriskiej Szur,a [12] istwierdzajgcych, ze materia>l odzlypkuj,e wyjgciowe wlasnogci magnetyczne dopiero w warunkach rekrys!talizacji, nalezy prze- prowadzic obr6bk@ cieplnq w ten spos6b, aby podczas. obr6bki cieplnej matlerdal przeszeldl przez rekrys!talizacji~. Z badan nad reikrystalizacjq wy- nika, ze wysokogc temp~e.ratury obr6bki cieplnej jest tym nizsza, im wiQk- sze naprgzenia i oclksztalcenia wprowadzono do wykroju [13]. Nalezy r6wnie2 !dodae, ze przedlluzanie czasu obr6bki cieplnej !obni!za w pewnej m:ieilze temperaturQ rekrystalizacji. Zatem naiezy siq spodziewac, ze d].a usuniQcia p~owaznych naprQ2en powstalych przy wytlaczaniu, wykroj6w o malej szerokogci pask6w materialu wystarczy stosunikowo niska tempe- ratura przy wzglgdnie niedlugim czasie wyzarzania. Celem wszeichstronnego zbadania obr6bki cie,plnej pr!zeprow!adzono jq poczq,tkowo w piiecu wo,dorowym umieszczajgc wykroje bezpogrednio w pie~cu, jak r6wniez w pu4elku z blachy do glQbokiego tx!o!czeni~a, a potem w ,piecu muflowym bez atmosfeiy ochronnej [8]. Badano nie tylko wplyw temperatury i cziasu wyzarziania, lecz. r6wniez szybkosci nagrzewan is i chlodzenia wykroj6w. W toku tych badan stwierdzono, ze powazny wplyw na ,przenikal nogc ?2O oraz jej ;przyrosty 8100 i 85 wywierajq tempe- ratura i czas wyzarzania. Po ustaleniu, ze jako optymalny czas wyzarza- nia nalezy uznac 4 godziny, zb~adano wplyw temperatury wyzaiizania. Ty- powe krzywe przenikalnosci ti2o it jej przyrostu' S1OO w zalleznogci od tem- Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 A. Smolinski Arch. Elektrot. peratury wyzarzania przy czterogodzinnym czasie wyzarzania w piecu muflowym poidane sq ned irys. 6. Jako pewee zabezpi,eczenie pried utlen.ia- niem stosowano umieszczenie wykroj6w w pudelku ze Gs Oe a. stall o malej zawartosci, w-- Pro 1000 51a J. 111V1.11V U,V1,,y }11 VJLCr tlenku gl,inu, , kt6ry sluzyl PizenikolnoSC r6wnie2 j.ako zab~ezpieczenie oikasza pro ? 10005/0e przed sklejaniem siq wykro- o q 800 0 - 830Gs/Oe . j6w. Celem uszczelnienia. pu- A2 750Gs/oe delka miejsea styk6w pokry- o - _ ZS- wy z pudelkiem 600 950Gs/Oe zakieJano no nie tylko na wykrojach pom'iarowych (M42 ze szcze- kaolinem ze szklem wodnym. 5 ilnq u,o mm ztozonych trans-. formatorowo) z blachy klasy 0 T A3 o r6zn'ych wartosciach 01 200 400 500 800 1000 OC 0e b przenikalnosci (20 750, 830 20 i 1000 Gs/Oe), lecz rowniez o na wykrojach z blachy klasy /6 AS (t20 ti 630 Gs/Oe i gor- 9 przyrostu 5100, w rezultacie czego wykroje z blachy klasy 0 7 o A3 uzyskuj4 wlasnosci klasy 0 200 400 600 800 /000?C A2, a wykroje z blachy klasy Rys. 6. Wplyw'_temperatury wyzarzania z bla- A5 uzyskuj4 wlasnosci kla- chy klasy A3 na przenikalnosci t20 i jej przy- sy A4. - rost S mo. Foniewaz szybkosc nagrze- wania wykroj6w nie gra roli, a wielka. szybkosc ostygania (25 = 50?C/minute), odpowiadajgca wsadowi wyjgtemu z pieca i studzonemu w powietrzu, jest raczej korzystna [6], [16], wigc wykorzysitaniile piee6w mote bye-bar.dz:o dune. Iistnieje jednlak oba- wa, ze tego typu s'tudzenie mote prowadzic do podatnosci mater!ialu na. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 A2 A2 - Pro ((T) 2 J I 1-13 d ao 1(T! A2 A i ?'20 i zmniejszenie siq jej Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 starzenie magnetyczne,- czemu mozna ?zapobiec stosujgc powolniejisz.e stu- dzenie wsadu wraz z piecem. Otrzymanq przy opisanej o'br6bce cieplnej poprawq wlasnosci wykro- j6w 'a ezy tlum jczyc z jednej strony rekrystahizacj, materiialu usuwa-- j.qc4 naprgzenia wprowadzone przy obr6bce mechanicznej, a z dru- giej strony zmniejszeniem siq zanieczyszczerfi stali krzemowej przez wypalanie ich tlenem przedostajgcym siq przez. nieszcze1nos6 pu- Gs/Oe /-2O rdzenio 800 700 500 500 20 Gs/Oe ,u?o blachy 300 Nao rdzenio 400 wymizonego ~~vw A5 600 A3 71 800 900 1000 p20 blachy 1100 Gs/0e Rys. 7. Wykres do oceniania przenikalnosci Fs20 wykroj6w pomiarowych ,(M42 - ze szczelinq 0,5 mm, zlozonych transformatorowo) wycigtych z blachy o danej przenikalnosci EL20 pomierzonej przyrzgdem z rys. 1. I - wykroje niezarzone, II i III - wykroje wyzarzone. delka [16]. Przecigtna zawartosc wggla wynoszgca w blasze klasy A3 0,035 -. 0,0400/o maleje przy opisanej obr6bce cieplnej do 0,025 = 0,030?/o. Natomiast stosunkowo niska temperatura obr6bkicie,plnej nie wywoluje rozrostu ziarna - ponad wielkosci ziarna charakteryzujElce blachQ w arku- szach' (nieobrabi,an4 mechanicznie ;po wyzarzeniu w hucie). Nalezy dodac, ze tlen przedostaj4cy siq przez nieszczelnosci pudelka r6wnowa2y szkodliwy wplyw zanieczysiz;czen pudelka wyd'ostaj4cych si4 z jego 5cian podczas obr6bki cieplnej, jak to stwierdziono w szeregu po- r6wnawczycih pr6b prizeprowadzonych w piecach wodiarowych i muflo- wych. Nalezy r6wniez stwierdzic, ze obr6bka ciep1na przeprowadzona 44 A2 A2 A2 600 1 800 1 /000 1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246A003300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 w piecu wodorowym w zakresie stosunkowo nistikich temperatur (600 = 9000C) w zasadzie the daje 1epszych rezu1taat6w o~d odpowiednio prteprowadzonej obrobki w piecu muflowym jedynie poiza gladkq i wolnq od tlenkow powierzchniq wykrojow [8]. Korzysci, ze stosowania blach se- gregowanych i obro'bki 'cieplnej mozna -ze_stawic w pos'taci. wykresu poda- nego na rys. 7, z iktbrego wynika, ie obrobka cieplnia w zasadzie kompen- suje spadek przenikalno?ci V20 wywolany przez napreienia wprowadzone przez obr6bkq mecha'nicznq. Mimo ze wykres III wskazuje, ie obirobka cieplna wykrojow wycietych z blach ,gorlszych prowadzi do, przenikalno- Sci'.t20 wiekszej ,od ,przenika1nosci-arkusza, a dla blach lepszych daje prze- nikal;no?c mniejsz4 nii przenikalnosc arkusza, to jednak naleiy pamietac,. ee na wykresach,tych podana jest przenikalno?e z uwzglednieniem wply- wu wypadkowej szczeliny. Przenikallnosc rzeezywi?cie wystepujgca w rdzeniu jest, jak wyzej wsipomniano, wieksza o kilkana?cie procent od przenikalno?ci pomierzonej i podanej na rys. 6 i 7, wobec czego moina by wyci4gng6 wniosek? ze obr6bka ciepina wykrojow prowaadzi do prizenikal- no?ci wiekszyc'h od pirzenikainosci arkusza blachy, gdyby ni'e brae pod uwage naprezeri wprowaadzonych prizy wycinaniu malych probek potrzeb- nych do skalowania przyrz;4du z rys. 1 i nieuwzglednionych przy skalo- waniu tego przyrzqdu. 6. UZYSKIWANIE RDZENI KLASY Al Z rozwaian podanych powyiej wynika, ze obrobka cieplna wykrojow wycietych z blachy klasy A3 goirgco w,alcowanej prowadzi do przyrost6w przenikalnoscu spelniaj;%cych warunki klasy A2 i z reguly nie pozwal,a na uzyskanie mniejszych rich warto?ci..Zatem rdzeni .o wlasno?ciach klasy Al nale?y poszukiwac na innej drodze. Ni,eliczne wzmianki w literaturze [4] wslkazuj q, ie otrzymywanie ma- lych .przyrostow przenikalnoscii zwigzane jest z wallcowaniem na zimno stali krzemowej w postaci to my z wycinaniem wykriojow z tej ta?my i iz koncowq obrobkq ciepln4 odpreiaj4cq. Z powyiszego wynika, ie warunkiem koniecznym do uzyskania real- nego wyniku jest posiadaniie blachy !o wlasnosciach oidpowia;dajgeych kla- sie A3 o igrubosci kilkalkrotnie wigkszej od 24danej grubok:i wykrojow. Z blachy tego itypu mo2na bedzie uzyskac d.roiga walcowaziia na zinino od- powiedni material dla wykrojow. Poniewaz blache kiasy A3 segreguje sie z biachy transformatorowej o grubo?ci 0,35 mm, wiec, drogq walcowania na zimno nie bedzie moina uzyskac ta?my o grubo?ci 0,35 mm, lecz jedynie tagmy ciensze wymie- nione w tablicy 1' (o ,grubo?ci 0,15 110,0 5 mm). Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tom II - 1953 Uzyskiwanie rdzeni transformatorowych liwagci Celem sprawdzenia mot n magn6tycznyc.h za pomiocq opi ia tagmy z blachy klasy A3 o grubosci 0,35 mm wprowadzaj,qc kolejno coraz wigkszy zgniot. Z tych tam wyci(zto szereg malych probek prostokgtnych [3] 'i przeprowadzono na nich obrobkq ciepln4 odipr'Q- zaJ4cq zarowno w piecu muflowym jak i. wodo- rowym. Wyniki tych badan pray obrobce cieplnej w piecu mu- flowym sq zestawione na rys. 8, na ktorym podano w gornej czggci optymainq temperature czterogodzinnego 2arze- nia, przenikalnosc ?2o i jej przyrosty S5 i 8,,0 o wartogciach spelniaj-- cych warunki klasy Al przy zgniotach wigk- szych od 50 ?/o. Nale2y dodac, 2e obrobka cie- plna w piecu wodor'o- wym daje podobne re- zultaty,zabezpiecza jed- nak znacznie lepiej po- wierzchniq hTach'y i z tego ipowodu jest zale- cana przy grubosciach 10,1 mm i mniejszych zwlaszcza, 2e optymalna temperatura wy2arzania uzys'kiwan is odpowiednich wlasnosci ej 'metody przewalcowano na zimno Os Oe 1000 800 700 600 500 400 300 200 /00 OCGniowo2 r0Pt . IDOO'C 800 600 400 200 0,25 0,20,150,Imm grubo.4c tasmy Rys. 8. Wplyw zgniotu przy blachy klasy A3 na przenikalnosc u20 i jej przyrosty b5 i 8100 malych probek wy2arzonych optymalnie. zbli2a si@ do 800? C. Wyniki powy2szych badar zostaly poitwierdzone pomiarami na rdze- niach pomiarowych. Rys. 9 piodaje typowe wyniki pomiarow na rdze- niach M42 wy~ci,(~tych z, tagmy o grubogel 0,15 mm i p:oddanych obrobce ,;ieiplnej w piecu mufl~owym bez atmosfery ochronnej. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 P2o u20=f(z) Al d o 0,15 m m Jn poniiej 0,15mm rot (z) 0,35 03 0,3 1 0,250,2 0, 15 0,1 m grubo.SC tosmy Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246A003300030001-1 Gs/0e Al Nzo 800 Al ? Al N2o f(r) Plzenikalnosk akusza P2o 800 Gs/Oe Al Arch. Elektrot. Najwiekszq wartogc przenikal- nogci ?20 przy odpowiednio malych jej przyr'ostach uzyskuje sie przy temperaturze 7000 C, a wi(Zc niz- szej od optymalnej temperatury dla malych .probek .prostokgtnych. Wynik ten jest w zasadzie zgodny z badaniami nad rekrestalizacjq, gd'yz naprezenia wprowadzane przy wycinaniu wykrojow plasz,czowych M42 s4 znacznie wieksze niz przy wycinaniu malych probek. Walcowanie na, zimno tasmy o zawartogci 4?/o Si jest zabiegiem zmudnym ze wzgledu na znacznq twardogc i kruchogc tego mate- rialu. Mimo to tame o grubogci 0,15 mm uzyskuje sie bez wiek- Iszych trudnogci. Powazniejsze trud- nogci wystepujq natomiast przy walcowaniu do mniejszych gru- bogci, np. 0,1 mm. Aby ulatwic proces walcowania stosuje sie przy grubogci ok. 0,2 mm bardzo krot- kie miedzyoperacyjne wyzarzanie ?przeprowadzone z szybkim na- grzewaniem tagmy do temperatury okolo 900? C. Silnie zgnieciony material latwo sie rekrystalizuje i wskutek szybkiego wYJecia z pie- ca zachowuje drobnoziarnistq strukture przy zmniejszonej twar- dogci i zwiekszonej plastycznogci ulatwiaj;4c w ten sposob dalszy proces walcowania [18]. Wydaje sie jednak, ze opisane miedzyoperacyjne wyzarzanie pro- wadzi do pewnego zwiekszenia przyrostow pr'zenikalnogci nie wy- kraczaj4cego zresztq poza ramy kiasy Al (punkty,.podwojne oko- lone na rys. 8). Z tego powodu 200 400 600 800 /000 ?C 0l 00?C Rys.. 9. Wplyw temperatury wyzarzania wykroj6w wyciQtych, z przewalcowanej na zimno blachy klasy 'A3 do grubogci 0,15 mm, na przenikalnosc ?2o i jej przy- rosty przy stalym czasie wyzarzania 4 godziny. Piec muflowy bez atmosfery ochronnej. Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 N przedluzenie czasu tego wyzarzania wzglgdnie powigkszenie liczby wyzarzen wzglgdnie powigkszenie liczby wyzarzen na latwosc dalszego Walcowania moze doprowadzic do wykroczeri poza granice kiasy Al. Rdzeinie pomiarowe. wykonane z blach kiasy A3 przewalcowanej na zimno.do grubosci 0,1 mm z jednym miQdzyoperacyjnym wyzarzaniem. po czterogodzinnej obr6bce cieplnej w piecu muflowym w temperaturze 700?C wwykazujq wlasnoscd kiasy Al. Nalezy dodac na zakonczenie, ze opisany powyzej spos6b otrzymywa- nia rdzeni kiasy. Al jest wprowadzon.y obecnie do produkeji w jednej z fa- bryk przemysliu telekomunikacyj,nego. 7. WNIOSKI Wnioski, jakie mozna wysriuc z powyzszej pracy, dajq siq sformulowac ' w spos6b nastgpujgcy. Z produkowanego w dosta!tecznej i,losci surowca, jiakim jest blacha.. transformatorowa o stratniogci 1,3 W/kg, motina wysegregowac za pomocq specj,alnie do tlego celu wykonanych w kraju przyrz.q! w blachy transfor- matorow4 klasy A3. Napr~zenia wprowadzane przy wycinani1u wykir'oj6w obnizajq wlasnosci magnetyczne do wartosci odpowiadajgcych ka!asie A4, lecz priosta -obr6bka ciepdna w piecach muflowych bez, atmosfery oclhron- nej pozwa1la na uzyskan.iie wlasnogci odpowi,adajgcych klasie A2. Podobne rezultaty otrzymuje siq przy stosowaniu wysegregowanej blachy kiasy A5 z tq tylko r6znicq, ze obrobka cie:plna pozwala na uzyskiwanie wliasnosci odpowiadajgcych klaslie A4. Ze wzglgdu na break produkcjii materiialu kiasy A3 o grubosci rzgdu kilku m;iliimetrow the mozna uzyskac rdzeni kiasy Al o grubosci, 0,35 mm. Natomiast walcowanie na zimno trim wyciQtych blachy A3 do grubo- sci 0,15 mm bez m'i,gdzyopieracyjnego wyzarzania i do giriub.osci 0,10 mm z jednym bardzo kr6tkim miQdzyoperacyjnym wyzarzaniem dostarcza od- powiedniego surowca, z ktorego wyciQte wykroje poddane obr6bce ciepl- ineJ w piecach mullowych (bez, atmosfery ochronnej :przy bar.dzo staran- nym zabezpiecizeniu przed utlenieniem lab w atmosrferze wodor;u uzyska- nej w (spos6b nader p:rosty [19]) pozw.ala na uzyskanie ir~dzeni, o wlasno- sciach kliasy Al. Nallezy dodac, ze wszystkie uriz4dzeni,a do opisanej powiyzej technolo- gii rdzeni o specjalnych wlasnosciach s4 ,pr'odukowane w kraju i ze w wigkszosci z nich jest zaopatrzony przemysl telekomunikacyjny. Z tego powodu wprowadzanie tej technologii nie napotyka 'na powazniejsze trudnogci. Ni,ekt6re etapy opisanej technologii zostaly wprowadzone do przemy- sl:u przed dwoma laty, natomiast koncowy, jej etap jest w trakcie wdaaza- Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 nia do produkcj1, w rezultacie czego pr~zemyst nasz uni,ezaleinirl sisq od im- portu z palistw, kapitalistyeznych w zakresie irdzeni tmnusformatorowych o specjalnych wlasnosciach zee stall krzemowej. Praca wykonana w Przemystowym Instytucie Telekomunikacji przedstawiona na zebrania naukowym Wydziatu IV PAN w dniu 16. 3. 1953 1. S m o 1 i n s k i A. - Wielkogci charakteryzujlce materialy magnetyczne - 'Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej,. Elektryka 1952, nr 2, s. 3. 2. C y k i n G. - Transformatory niskoj czastoty - Moskwa, 1950, s. 180. 3. S m o 1 ii fi s k i A. - Urzgdzenie do pomiaru przenikalnosci magnetycznej na malych probkach - Prace Badawcze PIT, 1950, nr 2, s. 77. 4. S m o l i n s k i A. - Stal krzemowa w telekomunikacji - Prace Badawcze PIT, 1950, nr 3, s. 21. 5. Br y k c z y r1 s k i R. - Materialy magnetyczne - Przegl4d R?adiotechniczny, 1937, nr 9-10, s. 49. 6. M a r k .u s z e w i c z M. - Opracowanie metody wytwarzania blach krzemowych grubo9ci 0,35 'i 0,1 mm o duzej przenikalnosci poczgtkowej - Insytut Metalurgii, Sprawozdanie nr 403. 7. S m o l i n s.k i A. - Uzyskiwanie blachy transformatorowej klasy A3 - Prace Badawcze PIT, 1951, nr 5, s. 15. 8. S m o 1 i n s k i A. - Usuwanie naprgzen w wykrojach transformatorowych z blachy klasy A3 - Prace Badawcze PIT, 1953, nr 10. 9. B l o c k i F. - Metody pomiaru przenikalnosci magnetycznej blach transfor- matorowych bez wycinania pr6bek - Przeg1.jd Elektrotechniczny, 1952, nr 4, S. 161. 10. Ko n o p i n s k i T. - Przyrzcldy do pomiaru przenikalnosci magnetycznej blach PIT - Przeglqd Telekomunikacyjny, 1953, nr 3, s. 105. A. CMOnHHbCKH f1POAYKLUH51 TPAHC I OPMATOPHbIX CEP)JELIHHKOB CO Cf1EL(HAJ1bHb1MI'I CBOi1CTBAMH W3 KPEMHHCTOII CTAJIH P51AA TpaHc(popMaTOpHblX KOHCTpyKL(HN AAJi51 CB51314 N 3neKTpOTeXHH'4ec- KHX H3MepeHHN Tpe6yeT npHMeHeHH51 TpaHC(pOpMaTOpHOA }KeCTH CO 3Ha- 4HTenbHoii m nextaulei B rpaHHi ax H3BeCTHbIX AAOnyCTHMbIX OTKnOHeHHbi Ha4anbHOF1 npOHHl.AaeMOCTb10. Ceple4HHKH 143 noA o6Horo poAZa }KeCTH AAOJI}KHbI OTJ1H4aTbC51 He60nbLLIHM BJ1H5MHHeM B036y}KleHH54 Ha npOHHLAae- MOCTb. Bonee Ba}KHb1e MarHHTHble CBOLCTBa npHMeH51eMb1X cepJZe4HHKOB CO- 6paHbI B HopMax DIN- 41301 H CSN ESC 290, r,qe no,gaH MOAAynb KOM- nneKCHO i npOHHLAaeMOCTH npH HHTeHCHBHOCTH n0n51 H=20 M3 H OTHOCH- Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Tom II - 1953 Uzyskiwanie rdzehi transformatorowych TenbHble npHpaLLjeHM51 npOHHL(aeMOCTH OT 5 go 20 M3 M OT 20 go 100 M3. npOHHI aeMOCTb M3Mep51eTC51 Ha HopManbHbix 6pOHeBblX cepAe4HHKax (M 42 - DIN 41302) co u enbto B 0,5 MM, yno}KeHHbIx HaK B TpaHCCbop- Marope. H3 HOPM cneAyer, 4TO cep)e4HHKM H3 KpeMHHCTOI.1 CTanH pa3gen51- 1OTC51 Ha 2 Knacca - A. H C. B HacTO51LueM Tpyje 'onHcaH McTOA. nOny- 4eHM51 cepAe4HHKOB Knacca A. np0Mblwne.HHb!N McTOA np0AyKL;HM cepAe4H.HKOB Knacca A COCTOHT B n?naBKe1KpeMH14CTON CTanH B\BaKyyMHON ne4H, npoKaTKe 60nBaHOK Ha Tpe6yeMylo TOJ1LLI,MHy, Bblpe3Ke COOTBeTCTBeHHb1X UTaMnOB H B HX OT}KHre B BOAOPOAHo ne4H (npH TeMn. OK. 6501C) AJISi yCTpaHeHMA Hanps}KeHH . HeAOCTaTOK BaKyyMHbIX ne4ei COOTBeTCTBeHHOro o&beMa no6yAHn nOnb- CKyIO McTannyprHlo K pa3pa6OTKe .3aMeLL[alowero McTOAa, COCT05iLL4ero B nnaBKe KpeMHHCTON CTanM B AyroBON ne4H H B KOHe4HON paq)14HHpyK)- u eM o6pa6oTKe B BOAOpOAHON ne4H (npH TeMneparype CBblwe 1200? Q. BBMAy Heo6xo HMOCTH BBeReHHA HeROTOpb1X HHBeCTML(HM B nHTe 1HON npo- ?MblwneHHOCTH 3TOT McTOA MoH eT AaTb Cepb23Hble pe3ynbTarbl TOnbKO B KOHLi,e weCTMneTHero nnaHa. Cpo4HbIM 3anpoc npOMblwneHHOCTH CB5I3H Ha HeKOTOpble CopTa cep- Ae'-IHHKOB Knacca A 3aCTaBMn- npOMblwneHHOCTb pa3pa6oraTb CO6CTBeH- Hb1N McTOA nony4eHH5I COOTBeTCTBytowero CblpbSl -H nepepa60TKH ero Ha noJ1HOLeHHbIN MCXOAHbIN. npOAyKT. McTOA 3TOT COCTOMT B COPTHpOBKe TpaHcq)opMaTOpHON }KeCTH C-COAep- }KaHMeM ?.OK., 4?/0 Si, KOT0pa51, M3rOTOBJ-I5ieTC51 B cpaBHHTenbHO, 33Ha4MTenb- HbIX KOJIH4eCTBaX An51 3neKTpOTeXHH4eci 700 rc/3). Tax Hai< noiiHa5i - npOAyKL4M5i }KeCTH. 3TOro COpTa npeBblwaeT 3anpoc npOMblWneHHOCTH CBS13H npI6nH3MTenbHO B 100 pa3; TO SIBJI5IeTC51 BO3MO}K- HbIM OTCOpTMpOBaTb KOJIH4eCTBO }KeCTH A3 3Ha4HTenbHO 6onbwe 3anpoca. CneiyeT 3aMeTMTb44 i0 }KeCTb c McHbwHMH nOTepSMMM coAep}KMT 6onb- wee KonH4eCTBO nHCTOB Knacca A3. TpaHc opMaTOpHble wraMnbl Bbipe3aHHble M3 }KeCTH Knacca A3 H Co- 6paHHble B cepAe4HHH o6Hapy}RHBaIOT npOHMuaeMOCTb N20 pa3p5iAa 550 rc/3 (pHc. 2). Hanp5i>KeHMe Bb13biBaeMoe BO BpeM51 Bblpe3KM \ WTaM- nOB - 06b1KHOBeHHO npH'nOMOIitH C11CTeMb1 KOM61HHHPOBaHHb1X UITaMI1OB, Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 Approved For Release 2008/04/02 : CIA-RDP80T00246AO03300030001-1 A. Smolinski Arch., Elektrot. B 3Ha4HTeJ1bHOA CTeneHH yH144TOwalOT Bb1COKyIO npOHI4L(aeMOCTb nony- 4eHHylO npH COpTHpOBKe. 3T14 Hanp5imeHH51 yCTpaH511OTC51 npm nOMOLL[H TepMH4eCKoI1 o6pa6OTKH Wa6nOHOB B My